Herodotus original text about the heroic battle of Marathon against Persians

And first, while they were yet in the city, the generals sent as a herald to Sparta Phidippides, an Athenian, and one, moreover, that was a runner of long distances and made that his calling. This man, as he said himself and told the Athenians, when he was in the Parthenian hills above Tegea, met with Pan; who, calling to Phidippides by name, bade him say to the Athenians, "Why is it that ye take no thought for me, that am your friend, and ere now have oft been serviceable to you, and will be so again?" This story the Athenians believed to be true, and when their state won to prosperity they founded a temple of Pan beneath the acropolis, and for that message sought the god's favour with yearly sacrifices and torch-races. But now, at the time when he was sent by the generals and said that Pan had appeared to him, this Phidippides was at Sparta on the day after he left Athens; and he came before the rulers and said, "Lacedaemonians, the Athenians entreat you to send them help, and not suffer a most ancient city of Hellas to be brought into bondage by foreigners; for even now Eretria has been enslaved, and Hellas is the weaker by the loss of a notable city." Thus Phidippides gave the message wherewith he was charged, and the Lacedaemonians resolved to send help to the Athenians; but they could not do this immediately, being loath to break their law; for it was the ninth day of the first part of the month, and they would make no expedition (they said) on the ninth day, when the moon was not full.
So they waited for the full moon. As for the Persians, they were guided to Marathon by Hippias son of Pisistratus. Hippias in the past night had seen a vision in his sleep, wherein he thought that he lay with his own mother; he interpreted this dream to signify that he should return to Athens and recover his power, and so die an old man in his own mother-country. Thus he interpreted the vision; for the nonce, being the Persians' guide, he carried the slaves taken in Eretria to the island of the Styreans called Aeglea; moreover, it was he who made the ships to anchor when they had put in at Marathon, and who set the foreigners in array when they were landed. Now while he dealt with these matters he fell a‑sneezing and a‑coughing more violently than he was wont; he was well stricken in years, and the most of his teeth were loose; whereby the violence of his cough made one of his teeth to fall out. It fell into the sand, and Hippias used all diligence to find it; but the tooth being nowhere to be seen, he said lamentably to them that stood by, "This land is none of ours, nor shall we avail to subdue it; my tooth has all the share of it that was for me."
This then Hippias guessed to be the fulfilment of his dream. The Athenians were arrayed in the precinct of Heracles, and now the whole power of the Plataeans came to their aid; for the Plataeans had put themselves under the protection of Athens, and the Athenians had taken upon them many labours for their sake. The manner of the Plataeans' so doing was this: Being hard pressed by the Thebans, they had offered themselves to the first comers, Cleomenes son of Anaxandrides and the Lacedaemonians; but these would not accept them, and said: "We dwell afar off, and such aid as ours would be found but cold comfort to you; for you might be enslaved many times over ere any of us heard of it. We counsel you to put yourselves in the protection of the Athenians, who are your neighbours, and can defend you right well." This counsel the Lacedaemonians gave not so much out of their goodwill to the Plataeans, as because they desired that the Athenians should bring trouble on themselves by making enemies of the Boeotians. The Lacedaemonians, then, gave them this counsel; the Plataeans obeyed it, and when the Athenians were sacrificing to the twelve gods they came as suppliants and sat them down by the altar, and so put themselves under protection. Hearing of this the Thebans sent an army against the Plataeans, and the Athenians came to the Plataeans' aid; but when they were about to join general, the Corinthians would not suffer them; as they chanced to be there, they made a reconciliation at the instance of both the parties, and drew a frontier line on the condition that the Thebans should not meddle with such Boeotians as desired not to be reckoned as part and parcel of Boeotia. Having given this judgment the Corinthians took their departure; but when the Athenians were on their way home the Boeotians set upon them and were worsted in the fight. The Athenians then made a frontier beyond that which had been assigned by the Corinthians for the Plataeans, and set the Asopus itself for the Theban border on the side of Plataea and Hysiae. In the manner aforesaid the Plataeans had put themselves in the protection of the Athenians, and now they came to Marathon to aid them.
But the counsels of the Athenian generals were divided; some advised that they should not fight, thinking they were too few to do battle with the Median army, and some, of whom was Miltiades, that they should. Now there was an eleventh that had a vote, namely, that Athenian who had been chosen as polemarch by lot, for by old Athenian custom the polemarch voted among the generals, and at this time the polemarch was Callimachus of Aphidnae; so their counsels being divided and the worse opinion like to prevail, Miltiades betook himself to this man. "Callimachus," said he, "it is for you to‑day to choose, whether you will enslave Athens, or free her and thereby leave such a memorial for all posterity as was left not even by Harmodius and Aristogiton. For now is Athens in greater peril than ever since she was first a city; and if her people bow their necks to the Medes, their fate is certain, for they will be delivered over to Hippias; but if our city be saved, she may well grow to be the first of Greek cities. How then this can be brought about, and how it comes that the deciding voice in these matters is yours, I will now show you. We ten generals are divided in counsel, some bidding us to fight and some to forbear. Now if we forbear to fight, it is likely that some great schism will rend and shake the courage of our people till they make friends of the Medes; but if we join battle before some at Athens be infected by corruption, then let heaven but deal fairly with us, and we may well win in this fight. It is you that all this concerns; all hangs on you; for if you join yourself to my opinion, you make your country free and your city the first in Hellas; but if you choose the side of them that would persuade us not to fight, you will have wrought the very opposite of the blessings whereof I have spoken."
By this plea Miltiades won Callimachus to be his ally; and with the polemarch's vote added it was resolved to fight. Thereafter the generals whose counsel was for fighting made over to Miltiades the day's right of leading that fell to each severally; he received it, but would not join battle till the day of his own leadership came round.
When his turn came, then were the Athenians arrayed for battle as I shall show: the right wing was commanded by Callimachus the polemarch; for it was then the Athenian custom, that the holder of that office should have the right wing. He being there captain, next to him came the tribes one after another in the order of their numbers; last of all the Plataeans were posted on the left wing. Ever since that fight, when the Athenians bring sacrifices to the assemblies that are held at the five-yearly festivals, the Athenian herald prays that all blessings may be granted to Athenians and Plataeans alike. But now, when the Athenians were arriving at Marathon, it so fell out that their line being equal in length to the Median, the middle part of it was but a few ranks deep, and here the line was weakest, each wing being strong in numbers.
Their battle being arrayed and the omens of sacrifice favouring, straightway the Athenians were let go and charged the Persians at a run. There was between the armies a space of not less than eight furlongs. When the Persians saw them come running they prepared to receive them, deeming the Athenians frenzied to their utter destruction, who being (as they saw) so few were yet charging them at speed, albeit they had no horsemen nor archers. Such was the imagination of the foreigners; but the Athenians, closing all together with the Persians, fought in admirable fashion; for they were the first Greeks, within my knowledge, who charged their enemies at a run, and the first who endured the sight of Median garments and men clad therein; till then, the Greeks were affrighted by the very name of the Medes.
For a long time they fought at Marathon; and the foreigners overcame the middle part of the line, against which the Persians themselves and the Sacae were arrayed; here the foreigners prevailed and broke the Greeks, pursuing them inland. But on either wing the Athenians and Plataeans were victorious; and being so, they suffered the routed of their enemies to fly, and drew their wings together to fight against those that had broken the middle of their line; and here the Athenians had the victory, and followed after the Persians in their flight, hewing them down, till they came to the sea. There they called for fire and laid hands on the ships. In this work was slain Callimachus the polemarch, after doing doughty deeds; there too died one of the generals, Stesilaus son of Thrasylaus; moreover, Cynegirus son of Euphorion fell there, his hand smitten off by an axe as he laid hold of a ship's poop, and many other famous Athenians. Seven ships the Athenians thus won; with the rest the Persians pushed off from shore, and taking the Eretrian slaves from the island wherein they had left them, sailed round Sunium, hoping to win to the city before the Athenians' coming. There was an accusation rife at Athens that this plan arose from a device of the Alcmeonidae, who, it was said, made a compact with the Persians and held up a shield for them to see when they were now on shipboard.
So the Persians sailed round Sunium; but the Athenians marched back with all speed to defend their city, and outstripped the foreigners in their coming; they came from one precinct of Heracles at Marathon, and encamped in another at Cynosarges. The foreign fleet lay a while off Phalerum, which was then the Athenians' arsenal; there they anchored, and thence sailed away back to Asia. In this fight at Marathon there were slain of the foreigners about six thousand four hundred men, and of the Athenians a hundred and ninety‑two. These are the numbers of them that fell on both sides. And it fell out that a marvellous thing happened: a certain Athenian, Epizelus son of Cuphagoras, while he fought doughtily in the mellay lost the sight of his eyes, albeit neither stabbed in any part nor shot, and for the rest of his life continued blind from that day. I heard that he told the tale of this mishap thus: a tall man-at‑arms (he said) encountered him, whose beard spread all over his shield; this apparition passed Epizelus by, but slew his neighbour in the line. Such was the tale Epizelus told, as I heard.
Datis journeyed with his army to Asia; and being arrived at Myconos he saw a vision in his sleep. What that vision was, no man says; but as soon as day broke, Datis made search through his ships; and finding in a Phoenician ship a gilt image of Apollo, he enquired whence this plunder had been taken. Learning from what temple it had come, he sailed in his own ship to Delos; where, the Delians being now returned to their island, Datis set the image in the temple, and charged the Delians to carry it away to the Theban place Delium, on the sea‑coast over against Chalcis. This charge given, Datis sailed back. But the Delians never carried that statue away; twenty years after that, the Thebans brought it to Delium, being so commanded by an oracle.
When Datis and Artaphrenes touched Asia in their voyage, they carried the enslaved Eretrians inland to Susa. Before the Eretrians were taken captive king Darius had been terribly wroth with them for doing him unprovoked wrong; but seeing them brought before him and subject to him, he did them no hurt, but gave them a domain of his own called Ardericca in the Cissian land to dwell in; this place is two hundred and ten furlongs distant from Susa, and forty from the well that is of three kinds, whence men bring up asphalt and salt and oil. This is the manner of their doing it: a windlass is used in the drawing, with half a skin made fast to it in place of a bucket; therewith he that draws dips into the well, and then pours into a tank, whence what is drawn is poured into another tank, and goes three ways; the asphalt and the salt grow forthwith solid; the oil, which the Persians call rhadinace, is dark and evil-smelling. There king Darius planted the Eretrians, and they dwelt in that place till my time, keeping their ancient language. Such was the fate of the Eretrians.
After the full moon two thousand Lacedaemonians came to Athens, making so great haste to reach it that they were in Attica on the third day from their leaving Sparta. Albeit they came too late for the battle, yet they desired to see the Medes; and they went to Marathon and saw them. Presently they departed back again, praising the Athenians and their achievement. It is to me a thing marvellous and incredible, that the Alcmeonidae could ever by agreement have held up a shield as a sign for the Persians, desiring to make Athens subject to foreigners and to Hippias; for it is plain to see that they were despot-haters as much as Callias (son of Phaenippus and father of Hipponicus), ay, and even more than he. Callias was the only Athenian who dared buy Pisistratus' possessions when they were put up to auction by the state after Pisistratus' banishment from Athens; and he devised other acts of bitter enmity against him.
Πηγή : http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Herodotus/6C*.html#94

Η φυλή των Παστουν : Η μεσογειακή φυλή με την ελληνική καταγωγή στην σκιά των Ιμαλαιων

Οι Παστούν, (Pashtun), ανάλογα με τη διάλεκτό τους, αποτελούν μια εθνότητα-φυλή Αφγανών που αριθμείται περίπου σε 42 εκατομμύρια ευρασιάτες εκ των οποίων 28 εκατομμύρια βρίσκονται στο Πακιστάν, 13 εκατομμύρια στο Αφγανιστάν και οι υπόλοιποι σε άλλες χώρες. Είναι εγκατεστημένοι κυρίως στο νοτιοανατολικό Αφγανιστάν και το βορειοδυτικό Πακιστάν. Πριν ν΄ αρχίσει να χρησιμοποιείται ο όρος Αφγανός για τον κάθε κάτοικο του Αφγανιστάν, οι Παστούν λέγονταν Αφγανοί, σήμερα όμως ξεχωρίζουν από άλλους στο Αφγανιστάν αυτοχαρακτηριζόμενοι ως Παστούν. Παρά ταύτα οι Παστούν αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού στο Αφγανιστάν και τη μεγαλύτερη εθνική μειονότητα στο Πακιστάν. Συγκροτούνται από 50 και ίσως περισσότερες φυλές που διακρίνονται σε υπο-φυλές, κατά περιοχή μόνιμης εγκατάστασης, κάθε υπο-φυλή σε οικογένειες-φατρίες και οι τελευταίες σε επιμέρους σόγια. Οι ηγέτες των φυλών Παστούν είναι γνωστότεροι με τον τίτλο που φέρουν ως Χάνοι, και οι διοικητικές τους περιφέρειες επιμέρους Χανάτα που όμως η ισχύς τους σήμερα είναι πολύ περιορισμένη. Σημαντικά ζητήματά τους συνηθέστερα επιλύονται μέσα από κάθε φυλή από το συμβούλιο των αρχηγών των φατριών, ή αν είναι πολύ σημαντικό από το συμβούλιο των αρχηγών των φυλών.
Κατά τον 9ο αιώνα μ.χ. φέρονται να εξισλαμίστηκαν όπου και αρχίζει η ιστορική τους παρουσία. Η συντριπτική πλειοψηφία των Παστούν είναι Σουνίτες. Από τον 13ο και μέχρι τον 16ο αιώνα, πολλές φυλές Παστούν είχαν μεταναστεύσει από το Αφγανιστάν στο Πακιστάν, όπου ίδρυσαν πολλά βασίλεια. Στο Πακιστάν ο θάνατος του βασιλιά συχνά οδηγούσε σε συγκρούσεις μεταξύ των υποστηρικτών των διαφόρων δυναστικών κληρονόμων που όλοι μεταξύ τους ήταν συγγενείς. Οι Παστούν ομιλούν δική τους γλώσσα που λέγεται επίσης παστούν ή πάστο, η οποία ανήκει στο ιρανικό κλάδο των Ινδοϊρανικών γλωσσών. Περιέχει δύο κύριες επιμέρους διαλέκτους, την Κανταχάρι Πάστο και την Πεσβάρι Πάστο, προσδιορίζονται έτσι από τις πόλεις της επαρχίας Κανταχάρ και Πεσαβάρ, αντίστοιχα. Η γλώσσα Πάστο γράφεται με αραβική γραφή, τροποποιημένη για να συμπεριλάβει ορισμένους ήχους που δεν υφίστανται στην αραβική ομιλία.
Οι Παστούν είναι ένας υπερήφανος λαός που πάντα αντιστεκόταν στις προσπάθειες οποιασδήποτε ξένης επιβολής ελέγχου της κοινωνίας τους. Παραδοσιακά, διατηρούν ένα δικό τους κοινωνικο-θρησκευτικό εθιμικό κώδικα γνωστό ως «Παστούνβαλι» ή «Παστουνβάλι» που ρυθμίζει τη συμπεριφορά των ανδρών της κοινωνίας τους, και που βεβαίως αποκλείονται στοιχεία ισότητας των γυναικών. Οι βασικές αρχές του Παστούνβαλι και που προβάλλονται ιδιαίτερα είναι η τιμή, το θάρρος, και η φιλοξενία. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο κώδικας αυτός προστατεύει τυχόν εκδήλωση βεντέτας, ως νόμιμο έθιμο, με συνέπεια τέτοιο γεγονός να μην είναι καθόλου σπάνιο μεταξύ των φατριών τους. Εάν σε τέτοια περίπτωση δεν λυθεί η διαφορά από συγκέντρωση των Αρχηγών, έστω με υποχρεωτική επιβολή εκτοπισμών, τότε η βεντέτα κληροδοτείται στους απογόνους εκείνων που την ξεκίνησαν και που δεν αργεί να φθάσει σε «εμφύλια» σύρραξη. Γενικά οι Παστούν είναι γεωργικός και λιγότερο κτηνοτροφικός λαός, ασχολούνται κυρίως με τη καλλιέργεια δημητριακών, και παραγωγή κάποιων κτηνοτροφικών προϊόντων. Οι γυναίκες των Παστούν φέρουν μόνιμα το κάλυμμα του προσώπου τη λεγόμενο «Μπούργκα», περιοριζόμενες σε αυστηρά οικιακές εργασίες.
Σύμφωνα με τη δημογραφική έρευνα του Αφγανιστάν, το έτος 2005, οι Παστούν αντιπροσώπευαν το 42% του συνολικού πληθυσμού της Χώρας που έφθανε τα 29.928.987. Συνεπώς το 42% του συνόλου του πληθυσμού είναι 12.570.000 Παστούν. Επίσης με την αντίστοιχη δημογραφική έρευνα του Πακιστάν για το ίδιο έτος οι Παστούν αντιπροσώπευαν το 15,42% του συνολικού πληθυσμού της Χώρας που έφθανε τους 162.400.000 κατοίκους. Το ποσοστό 15,42% του συνολικού πληθυσμού είναι 25.042.080 Παστούν. Έτσι ο συνολικός πληθυσμός των Παστούν που διέμενε μόνιμα στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν, το 2005, υπολογίζεται γενικά σε 37.612.000 (12.570.000 + 25.042.000). Εξ αυτών υπολογίζεται πως 800.000 περίπου Παστούν του Αφγανιστάν, έχουν ήδη εγκατασταθεί σε άλλες χώρες της Ασίας, Αμερικής, και Ευρώπης.
Η κατάκτηση της περιοχής θα αποδειχθεί για τον Μέγα Αλέξανδρο ιδιαίτερα δυσχερής, χρονοβόρα (θα κρατήσει δύο χρόνια) και με πολλές απώλειες. Οι κατακτητές θα αντιμετωπίσουν έναν πραγματικό ανταρτοπόλεμο, στις μεθόδους του οποίου δεν είναι συνηθισμένοι, σε μια δύσβατη περιοχή με διάσπαρτα οχυρά που πρέπει να πολιορκήσουν και να καταλάβουν ένα προς ένα. Τελικά η αντίσταση θα καμφθεί, ο Σπιταμένης θα προδοθεί και θα δολοφονηθεί από τους Σκύθες μισθοφόρους του. Ο πληθυσμός θα υποταχθεί, τρομοκρατημένος στους Μακεδόνες. Η αλλαγή καθεστώτος θα σφραγιστεί από ένα συμβολικό γεγονός, τον γάμο του Αλέξανδρου με τη Ρωξάνη, κόρη του Πέρση ευγενούς Οξυάρτη (327 π.Χ.). Επρόκειτο ασφαλώς για πράξη πολιτικού χαρακτήρα με σκοπό να σηματοδοτήσει τη συμφιλίωση και τη συνεργασία μεταξύ νέας και παλαιάς άρχουσας τάξης. Η προσπάθεια για μια νέα διοικητική οργάνωση των κατακτημένων περιοχών θα έχει ως συνέπεια την ίδρυση μιας σειράς πόλεων, οργανωμένων σύμφωνα με τα Ελληνικά πρότυπα. Αλεξάνδρεια της Αραχωσίας (Κανταχάρ), Αλεξάνδρεια της Αρίας (Χεράτ), Αλεξάνδρεια του Καυκάσου -στους Παροπαμισάδες-, Αλεξάνδρεια η Εσχάτη -στον ποταμό Ιαξάρτη, τον Συρ Νταρυά). Από τις πόλεις αυτές αρκετές είναι απλώς στρατόπεδα για την υπεράσπιση των συνόρων της Αυτοκρατορίας. Άλλες, πάλι, είναι πραγματικές πόλεις που θα παίξουν σημαντικό ρόλο στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη των περιοχών τους. Η ίδρυση συνοδεύεται από τη σύναψη συνθηκών επιγαμίας, προκειμένου να θεωρούνται έγκυροι οι μικτοί γάμοι μεταξύ Μακεδόνων και ιθαγενών. Μετά από αυτά, ο Μέγας Αλέξανδρος μπορεί να προχωρήσει στην πραγματοποίηση του επόμενου σχεδίου του, δηλαδή στην κατάκτηση της κοιλάδας του Ινδού.
Το Ελληνικό βασίλειο της Βακτριανής ιδρύθηκε το 250 π.Χ. από τον Έλληνα σατράπη της Βακτριανής Διόδοτο Α' το Σωτήρα, ο οποίος αποσχίστηκε από τους Σελευκιδείς. Αποτέλεσε -μαζί με το μετέπειτα Ινδοελληνικό βασίλειο- το ανατολικότερο άκρο του ελληνιστικού κόσμου, καλύπτοντας μία περιοχή μεταξύ της Βακτριανής και της Σογδιανής της κεντρικής Ασίας -βόρειο Αφγανιστάν- από το 250 π.Χ. έως το 125 π.Χ. Η επέκταση του Ελληνοβακτριανού βασιλείου στη βόρεια Ινδία από το 180 π.Χ. εγκαθίδρυσε το Ινδοελληνικό βασίλειο που άντεξε μέχρι το 10 μ.Χ., και ήταν το κέντρο του Ελληνοβουδισμού. Το νέο αυτό βασίλειο ήταν εξαιρετικά αστικοποιημένο και εθεωρείτο ως ένα από τα πλουσιότερα της Ανατολής ("Η εξαιρετικά ευδαιμονούσα αυτοκρατορία των Βακτρίων των χιλίων πόλεων" Ιουστίνος), και επρόκειτο να μεγαλώσει ακόμα περισσότερο σε δύναμη και γεωγραφική επέκταση προς ανατολή και δύση: "Οι Έλληνες που προκάλεσαν την εξέγερση της Βακτριανής, έγιναν τόσο ισχυροί λόγω της γονιμότητας της γης της οποίας έγιναν οι κυρίαρχοι, όχι μόνο της Αρίας, αλλά και της Ινδίας, όπως ο Απολλόδωρος της Αρτεμισίας λέει, και περισσότερες φυλές κατέκτησαν αυτοί παρά ο Αλέξανδρος...Οι πόλεις τους ήταν τα Βάκτρα [επίσης και Ζαρίασπα, από το όνομα του ποταμού με το ίδιο όνομα που διατρέχει την περιοχή και ενώνεται με τον Ώξο], και τη Δαράψα, και αρκετές άλλες. Ανάμεσα σε αυτές είναι και η Ευκρατιδεία, η οποία ονομάστηκε έτσι από τον κυβερνήτη της." (Στράβων). Ο σατράπης της Παρθίας κήρυξε την ανεξαρτησία του από τους Σελευκίδες, κάνοντας τον εαυτό του βασιλιά. Μια δεκαετία αργότερα, ηττήθηκε και φονεύτηκε από τον Αρσάκη της Παρθίας, έναν άλλο διεκδικητή του νέου θρόνου, ο οποίος ως ο νέος ηγεμόνας εξέλιξε το βασίλειο αυτό στην Παρθική Αυτοκρατορία των Αρσακιδών. Αυτό απέκοψε τη Βακτριανή από την επαφή με τον υπόλοιπο ελληνιστικό κόσμο. Οι επίγειες εμπορικές διαδρομές συνέχισαν με μειωμένο ρυθμό, ενώ το θαλάσσιο εμπόριο μεταξύ της Ελληνιστικής Αιγύπτου των Πτολεμαίων και της Βακτριανής αναπτύχθηκε. Μετά τους Έλληνες ακολούθησαν εισβολές και κατακτήσεις από νομαδικούς λαούς όπως οι Παρθοι, οι Σακες, οι Σκυθες και οι Τοχαροι. Αυτοί οι βάρβαροι λαοί υιοθέτησαν τον ελληνικό πολιτισμό. Στις αρχές του μεσαίωνα εισέβαλαν οι Λευκοί Ουννοι, η τελευταία λευκή ευρωπαϊκή φυλή νομάδων πριν την Τουρκική και Μογγολικη εξάπλωση στις στέπες και της ερήμους της Ασίας. Λίγους αιώνες αργότερα η γειτονική Περσική αυτοκρατορία καταρρευσε κάτω από τις εισβολές του μουσουλμανικού Χαλιφατου των Αράβων οι οποίοι νίκησαν Κινέζους και Ινδούς και κατέκτησαν την κεντρική Ασία εξαπλωνοντας την θρησκεία του προφήτη Μωάμεθ. Αιώνες αργότερα εισέβαλαν οι Σελτζουκοι Τούρκοι, και μετά οι Μογγολοι του Τζεγκις Χαν και του Ταμερλανου κατακτώντας την Κεντρική Ασία. Αργότερα η περιοχή διεκδικηθηκε από την Περσία, την Ρωσία και την Αγγλία μέχρι που ανακηρύχθηκε τον Σπουδών αιώνα ανεξάρτητο κράτος.
Η επιμoνή των Παστούν να δηλώνουν την ελληνική καταγωγή τους, ήρθε στο προσκήνιο, όταν κατά τον πόλεμο που διεξάγεται στην περιοχή του Αφγανιστάν από το ΝΑΤΟ, δήλωσαν κατ΄επανάληψη σε Έλληνες και ξένους ότι τα χωριά τους είναι ελληνικά χωριά και οι ίδιοι, οι Ταλιμπάν δηλαδή, είναι Έλληνες. Είναι γεγονός ότι πολύ λίγες έρευνες έχουν διεξαχθεί σχετικά με την προέλευση της φυλής των Παστούν. Διάφοροι μελετητές, όμως, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η φυλή αυτή προέρχεται απ' την ανάμιξη των Βακτριανών και των Ελλήνων και είναι βέβαια αυτονόητο και αποδεκτό από όλους ότι χρονολογείται απ' την προχριστιανική εποχή. Οι μελέτες εν τω μεταξύ, των μη Ελλήνων ερευνητών, για να μην παρεξηγούμαστε, έδειξαν ότι οι κάτοικοι της Βακτρίας στην Κεντρική Ασία και στο Ιράν χρησιμοποιούσαν το αλφάβητο, που είχαν διδαχθεί απ' τους Έλληνες, ενώ η επίσημη γλώσσα τους στους τομείς του εμπορίου και της νομοθεσίας ήταν η ελληνική.
Οι Maha-Buddharaksita κατά τον τρίτο αιώνα προ Χριστού πήγαν στην Ινδία, η οποία κατοικούνταν από Έλληνες. Για να μπορέσουν να επικοινωνήσουν με τον πληθυσμό της περιοχής και να διαδώσουν τη βουδιστική διδασκαλία τους ήταν απαραίτητο να μιλήσουν στην ίδια γλώσσα και να μάθουν τα πολιτιστικά τους στοιχεία. Αναγκάστηκαν, λοιπόν, να μάθουν την ελληνική γλώσσα. Οι λαοί της περιοχής σήμερα, έχουν έντονο το αίσθημα της ελληνικής τους καταγωγής και ισχυρίζονται ότι είναι απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου αλλά και του Διονύσσου. Ωστόσο, το αίσθημα αυτό, σύμφωνα με τους ντόπιους αλλά και τους ξένους, πάντα μη Έλληνες, μελετητές δεν μπορεί από μόνο του ν' αποτελέσει ιστορική μαρτυρία, αλλά θα πρέπει να στηριχθεί σε ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία. Πολλοί μελετητές προβάλλουν ως επιχειρήματα διάφορα στοιχεία της ελληνικής επιρροής στην περιοχή, τα οποία σχετίζονται είτε με αρχαιολογικά ευρήματα είτε με την ενδυμασία, τα ήθη, τα έθιμα και τα χρηστικά αντικείμενα. Τα πιο ισχυρά πάντως επιχειρήματα σχετικά με την ελληνική επιρροή στην περιοχή σχετίζονται με τα γλωσσικά και ετυμολογικά στοιχεία της φυλής των Παστούν, τα οποία παραπέμπουν έντονα στο ελληνικό στοιχείο. Εξίσου ισχυρά είναι και τα επιχειρήματα, που προβάλλουν σχετικά με τα κοινά χαρακτηριστικά ανάμεσα στη νομοθεσία της φυλής των Παστούν και στη νομοθεσία των αρχαίων ελληνικών φυλών, που είχαν αναπτύξει δυνατούς δεσμούς με τους Μακεδόνες, καθώς βρίσκονταν κάτω απ' την εξουσία τους.
Η γλώσσα των Παστούν έχει πάρει πολλά στοιχεία απ' την ελληνική όσον αφορά το λεξιλόγιο, τη δομή των προτάσεων και τους ήχους. Αντίθετα, οι ιρανικές διάλεκτοι και γλώσσες των υπόλοιπων εθνοτήτων της περιοχής (επί παραδείγματι η γλώσσα των Περσών Farsi) παρουσιάζουν ελάχιστα κοινά στοιχεία με την ελληνική. Οι έρευνες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι Παστούν είναι οι απόγονοι των κατοίκων της Βακτριανής, δηλαδή των Βακτριανών ή των Βακτριανών-Ελλήνων. Πολλές ομοιότητες παρουσιάζονται και στις θεότητες των αρχαίων Παστούν και των αρχαίων Ελλήνων. Μπορεί βέβαια η αρχαία ελληνική γλώσσα να μην είναι ίδια με αυτή των σημερινών Παστούν, όπως εξάλλου δεν είναι ίδια και με την νέα ελληνική, αλλά χωρίς αυτήν και χωρίς τις ελληνικές λέξεις και φράσεις θα ήταν δύσκολο ή ακόμα κι αδύνατον να υπάρχει σήμερα η γλώσσα των Παστούν, που αν απογυμνωθεί από τις ελληνικές λέξεις θα είναι σαν να καταργείται. Η θεά Αθηνά πάντως ήταν η πιο δημοφιλής θεά των Παστούν και θεωρούνταν η προστάτιδα του πολέμου και του νερού. Η μορφή της θεάς μάλιστα απεικονιζόταν σε πολλά νομίσματα της Βακτριανής. Η ιδιαίτερη αγάπη που έτρεφαν προς τη θεά Αθηνά διατηρήθηκε ανά τους αιώνες και υπάρχει ακόμα και σήμερα, παρόλο που γενικά οι Παστούν είναι Μουσουλμάνοι. Ο πατριωτισμός των Παστούν αναδεικνύεται μέσα απ' τον πολεμικό αυτό χορό, που είναι αφιερωμένος στη θεά και μάλιστα φέρει το όνομά της και λέγεται Αθέν. Ο χορός χορεύεται απ' τους άνδρες σε όλες τις γιορτές και αποτελεί τον εθνικό χορό του Αφγανιστάν.
Πολλοί Αφγανοί και εθνικές ομάδες Παστούν του Πακιστάν οφείλουν πάρα πολλά στον Μέγα Αλέξανδρο ο οποίος τους πρόσφερε έναν ανεπανάληπτο πολιτισμό,που τους διαμόρφωσε για περίπου χίλια χρόνια μέσα από διαφορετικές ιστορικές φάσεις. Αν και έχουν περάσει, ήδη, 23 αιώνες από την ελληνική κατάκτηση της Βακτρίας (Αφγανιστάν), τα χνάρια των αρχαίων Ελλήνων μπορεί να τα δει στους εθνικούς Αφγανούς ή τους Παστούν. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελούν οι προφορικές παραδόσεις των φυλών Παστούν που ανάγουν την καταγωγή τους στους αρχαίους Yonas ή Yavana (Έλληνες).
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Παστούν
http://www.liakonews.gr/ellinismos/item/301-pastoyn-pano-apo-40-ekatommyria-ellines
http://thesecretrealtruth.blogspot.com/2012/08/blog-post_5440.html
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Ελληνικό_βασίλειο_της_Βακτριανής
http://greekworldhistory.blogspot.com/2016/07/blog-post_5.html

Η Παλαιολιθική και Νεολιθική ζωή στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια και η διάδοση του πολιτισμού στην Ευρώπη των παγετώνων

Η Αιγηίδα ήταν η ενιαία ξηρά, που κάλυπτε το Αιγαίο πέλαγος και μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής Ελλάδας, περίπου πριν 2.000.000 χρόνια. Περιλάμβανε σε πολλά σημεία τμήματα εδάφους ολόκληρης της Ελλάδας, μαζί με τμήματα του Αιγαίου, που τότε ήταν στην πλειονότητά του ξηρά, και τη δυτική Μικρά Ασία, αλλά σε ενδιάμεσα σημεία της Αιγηίδας υπήρχαν διαμορφωμένα και διάφορα θαλάσσια μέρη ή λίμνες. Η περιοχή της Ελλάδας, κατά την Ύστερη Κρητιδική εποχή εμφανίζει, σιγά-σιγά, τη πρώτη της μορφή, αλλά ακόμα τα νησιά του Αιγαίου δεν είχαν διαμορφωθεί. Η πρώτη αυτή μορφή περιλάμβανε μια ενιαία ξηρά: Αυτή της Αιγηίδας.
Η Αιγηίδα ήταν λοιπόν το τμήμα της επιφάνειας της γης που περιλάμβανε ολόκληρη σχεδόν την ηπειρωτική Ελλάδα μαζί με το Αιγαίο πέλαγος (ως τμήμα ξηράς) και την δυτική Μικρά Ασία. Ουσιαστικά η Αιγηίδα αναδύθηκε από την Τηθύ θάλασσα στις αρχές της Μειόκαινου εποχής και πριν από το τέλος της Ολιγόκαινου εποχής, δηλαδή πριν από 30 εκατομμύρια χρόνια. Το Ιόνιο Πέλαγος και το Αιγαίο Πέλαγος ήταν τότε πεδιάδες που τις διέρρεαν ο Αδρίας ποταμός, ο οποίος κατερχόταν από τις Άλπεις και ο Αιγαίος ποταμός, ο οποίος κατερχόταν από τη λίμνη, την οποία αποτελούσε τότε ο Εύξεινος Πόντος.
Στα ανατολικά της Εύβοιας υπήρχε λίμνη, ενώ λίμνη ήταν και η Θεσσαλία. Στην Αιγηίδα τότε παρουσιάσθηκαν και οι πρώτοι κάτοικοι, πρόγονοι των Ελλήνων. Ουσιαστικά το βασικό περίγραμμα της Ελλάδας διαμορφώθηκε κατά την περίοδο του Ολιγόκαινου και την αρχή της Μειόκαινου εποχής. Κατά την Ανώτερη Μειόκαινο εποχή (6-5 εκατομμύρια χρόνια), η θαλάσσια λεκάνη που χώριζε την Πίνδο από την ανατολικά εκτεινόμενη Αιγηίδα περιορίστηκε μόνο στο νότιο τμήμα, όπου διαμορφώθηκε η λεκάνη του Κρητικού πελάγους. Δημιουργήθηκαν θαλάσσιες λουρίδες ανάμεσα στο βόρειο Αιγαίο και το Κρητικό πέλαγος.
Κατά τη διάρκεια της Ανώτερης Πλειόκαινου εποχής (2,5 εκατομμύρια χρόνια), η καταβύθιση της ξηράς εντάθηκε, με παράλληλη αποκοπή της Πελοποννήσου, από την υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα και με ταυτόγχρονη ανάπτυξη του Αιγαίου πελάγους. Τελικά πριν από 2 εκατομμύρια χρόνια η Αιγηίδα κομματιάστηκε και ύστερα από πολλές καταβυθίσεις σχηματίστηκε το Αιγαίο πέλαγος. Από το στάδιο αυτό έως τώρα (τελευταίο 1 εκατομμύριο χρόνια) παρατηρήθηκε σταδιακά ανύψωση της Πελοποννήσου και της Κρήτης και καταβύθιση του Αιγαίου και ιδιαίτερα των Κυκλάδων. Την Μειόκαινο εποχή, το κλίμα της Αιγηίδας ήταν  πολύ πιο θερμό από το σημερινό. Όσον αναφορά την χλωρίδα την επιφάνεια της Αιγηίδας κάλυπταν εκτεταμένα δάση και σαβάνες, που τις διέκοπταν εκτεταμένες λίμνες με γλυκό νερό. Η βλάστηση περιλάμβανε κυρίως ανθοφόρα και κωνοφόρα φυτά, όπως οι κυπαρισσίδες, οι γιγαντιαίες σεκόιες, οι κουνιχάμιες, οι πευκίδες, αλλά και βελανιδιές, καρυδιές, δαφνίδες, λεύκες, κανελλόδενδρα, και πολλά άλλα είδη. Δεν έλειπαν ακόμη τα φοινικόδενδρα, καθώς και πολλά άλλα φυτά της οικογένειας των φοινικίδων.
Με τον όρο παλαιολιθική Ελλάδα εννοούμε την παλαιολιθική περίοδο για την Ελλάδα, όπως αυτή προκύπτει από την επιστημονική μελέτη και ανάλυση των ευρημάτων των ερευνών αυτής της περιόδου, που είναι εντοπισμένες στον ελληνικό γεωγραφικό χώρο. Είναι η αρχαιότερη και η μεγαλύτερη σε διάρκεια περίοδος στην εξέλιξη του πολιτισμού, και ακολουθείται χρονικά από την επιπαλαιολιθική ή μεσολιθική περίοδο (περίπου 10.000-6.500 π.Χ. για την Ελλάδα). Το αρχαιότερο ανθρωπολογικό εύρημα, που προέρχεται από τον ελληνικό γεωγραφικό χώρο, είναι ανθρώπινο κρανίο και τμήματα ανθρώπινου σκελετού από το σπήλαιο Πετραλώνων της Χαλκιδικής. Από το ίδιο σπήλαιο, που ανασκάφτηκε από τον ανθρωπολόγο Άρη Πουλιανό, προέρχεται και η αρχαιότερη μαρτυρία κατοίκησης του ελληνικού χώρου, που χρονολογείται από τον ανασκαφέα περίπου 700.000 χρόνια πριν από σήμερα. Η προϊστορική κατοίκηση στον χώρο της Ελλάδας μπορεί να αρχίζει στην αρχαιότερη παλαιολιθική, αλλά προς το παρόν, μόνο κάποια επιφανειακά ευρήματα μπορούν να καταταγούν σε αυτήν, μια και δεν υπάρχουν ακόμη άλλου είδους ευρήματα από αυτή την περίοδο. Θεωρείται ότι εκτείνεται χρονικά από την πρώτη εμφάνιση μαρτυριών ανθρώπινης δραστηριότητας και μέχρι περίπου το 40.000 π.Χ..
Στη νεότερη παλαιολιθική περίοδο, που καμιά φορά αναφέρεται και ως «τελική παλαιολιθική», (περίπου 25.000-10.000 π.Χ.), συνεχίζεται η κατοίκηση των θέσεων της μέσης παλαιολιθικής, αλλά κατοικούνται και νέες θέσεις σε όλη την Ελλάδα. Τα εργαλεία ίσως έχουν κάποια σχέση με τη γραβέττια φάση της δυτικής Ευρώπης. Η παρουσία στο Φράγχθι οψιανού από τη Μήλοαποδεικνύει ότι έχει αναπτυχθεί η ναυτιλία, ήδη από μια τόσο πρώιμη φάση (11η χιλιετία). Επίσης από το Φράγχθι μαρτυρείται η ιστορικής σημασίας διαπίστωση κάποιας συνέχειας ανάμεσα στην νεότερη παλαιολιθική και την επιπαλαιολιθική ή μεσολιθική περίοδο, που ακολουθεί. Η συνέχεια αυτή επιτρέπει τον ισχυρισμό ότι τουλάχιστον κάποιο μέρος του παλαιολιθικού πληθυσμού της νεότερης παλαιολιθικής επιβιώνει και μέχρι την επιπαλαιολιθική περίοδο.
Υπάρχουν θεωρίες οι οποίες αναφέρονται στην μυθική Ατλαντίδα, την οποία καθόλου μυθική δεν μας παρουσιάζει ο Πλάτων στα βιβλία του Τίμαιος- Κριτίας, και η οποία θεωρία θέλει άμεσους «αυτουργούς» τους κατοικούντες την μεγάλη νήσο, με τον τεράστιο πολιτισμό, που βεβαίως άνθρωποι τον είχαν δημιουργήσει και φυσικά ανθρώπινα και τα χαρακτηριστικά του… Δηλαδή με λίγα λόγια οι ανθρώπινες αδυναμίες δεν άφησαν τα περιθώρια ούτε και σε εκείνο τον τεράστια προηγμένο πολιτισμό να έχει την θετική μορφή που θα μπορούσε να είχε, αλλά η αλαζονεία της εξουσίας του δυνατού έπαιξε και εδώ τον πρωταρχικό της ρόλο. Η σύγκρουση με τους Έλληνες, τους Αθηναίους όπως λέει ο ιερέας της Σαίδος στον Σόλωνα ήταν εκείνη που ναι μεν ανέκρουσε την κατακτητική πορεία των Ατλάντιων αλλά είχε και τα ανάλογα αποτελέσματα… Γιατί όταν δύο υψηλοί πολιτισμοί συγκρούονται ένα είναι το σίγουρο αποτέλεσμα. Η καταστροφή!
Η χρήση των υπερόπλων από τους Ατλάντιους αλλά και τους Αθηναίους, οι οποίοι μην ξεχνάμε ότι ήταν και οι μεταδόσαντες τον πολιτισμό στην Ατλαντίδα την οποία και εποίκησαν καταστήσαντες αυτήν κάτι σαν την Αμερική, η χρήση αυτή λοιπόν ήταν και το καθοριστικό σημείο για την επικείμενη καταστροφή. Και να σας πω κάτι; Λογικό μου φαίνεται να συνέβη κάτι παρόμοιο γιατί αλλιώς δεν μπορεί να εξηγηθεί όχι μόνο το αιφνίδιο της καταστροφής αλλά και η μικρή χρονική διάρκεια αυτής που δεν επέτρεψε καμία αντίδραση στους πληγέντες. Αλλά ακόμη και το μαζικό αυτής. Καθότι σχεδόν ολόκληρος ο τότε γνωστός κόσμος επλήγει ολοκληρωτικά! Το λιώσιμο των πάγων και η διείσδυσή των υδάτων τους στην Αιγηίδα είχε ως αποτέλεσμα και άλλες μεταβολές πάνω στον πλανήτη. Κυρίως την δημιουργία του Ρεύματος του Κόλπου, (Gulf Stream), το οποίο μετέφερε θερμά ρεύματα και είχε μετέπειτα ως αποτέλεσμα την δημιουργία περιοχών σε κατοικημένες κάτι που πριν δεν υφίστατο αφού αποτελούσαν παγωμένες εκτάσεις.
Η καταστροφή όπως και να ήταν η πραγματικότητα είναι δεδομένη και η ερήμωση επίσης. Ποιοι έμειναν; Οι βοσκοί και αγράμματοι στα βουνά που σαν παραμύθι, κατά κάποιο τρόπο κράτησαν στο μυαλό έναν πολιτισμό που κάποτε υπήρξε. Στην μνήμη των προγόνων μας υπήρξαν όχι μόνο ένας αλλά τρεις κατακλυσμοί! Του Ωγύγου του Δαρδάνου και του Δευκαλίωνα. Βέβαια αυτός ο τελευταίος είναι από τους πλέον σημαντικούς καθότι οι καταστροφές άλλαξαν ριζικά μια πολύ μεγάλη περιοχή, όπως ήταν αυτή της Αιγηίδος και για τον λόγο αυτό έμεινε στην θύμηση ως το γεγονός που σημάδεψε την ιστορία ενός τόπου και ενός ολόκληρου πολιτισμού.
Ως νεολιθική Ελλάδα αναφερόμαστε στη νεολιθική περίοδο για την Ελλάδα, στις δραστηριότητες δηλαδή των κατοίκων του ελληνικού γεωγραφικού χώρου κατά την περίοδο αυτή. Η νεολιθική περίοδος είναι η ενδιάμεση ανάμεσα στην επιπαλαιολιθική ή μεσολιθική περίοδο (περίπου 10.000-7.000 π.Χ. για την Ελλάδα) και την εποχή του χαλκού(περίπου 3.000-1.100 π.Χ. για την Ελλάδα). νεολιθική εποχή στην Ελλάδα έχει διάρκεια από το  6.500 έως το 3.200 π.Χ. Οι σημαντικότεροι νεολιθικοί συνοικισμοί βρίσκονται στο Σέσκλο και στο Διμήνι στη Θεσσαλία και στη Νέα Νικομήδεια στη Μακεδονία. Πρόκειται για τους πρώτους συνοικισμούς της Ευρώπης και ίσως για τους πρώτους συνοικισμούς του κόσμου. Σπήλαια που κατοικήθηκαν κατά τη νεολιθική εποχή είναι τα σπήλαια  του Διρού και της Αλεπότρυπας στη Μάνη. Ο G.Childe μελέτησε τους νεολιθικούς συνοικισμούς στην Ελλάδα και έγραψε το βιβλίο «Ο άνθρωπος δημιουργεί τον εαυτό του» το 1936. Ο G.Childe θεωρεί ότι οι αλλαγές στη ζωή του ανθρώπου κατά τη νεολιθική εποχή είναι τόσο συγκλονιστικές, ώστε μπορούμε να μιλάμε για «νεολιθική επανάσταση». Όταν ο άνθρωπος εγκαταστάθηκε σε ένα μέρος και σταμάτησε τις περιπλανήσεις, κάθε οικογένεια απέκτησε το σπίτι της. Οι δεσμοί μεταξύ των μελών της οικογένειας ισχυροποιήθηκαν και η οικογένεια έγινε το κύτταρο της κοινωνίας. Ο άνθρωπος απέκτησε ατομική περιουσία, δηλαδή το σπίτι, το χωράφι και το κοπάδι του. Σίγουρα στους νεολιθικούς συνοικισμούς θα υπήρχε κεντρική εξουσία, η οποία θα είχε την ευθύνη για κάποια θέματα που αφορούσαν όλα τα μέλη της κοινότητας, όπως την οχύρωση για την προστασία από εχθρικές επιδρομές και την προστασία των πηγών με το πόσιμο νερό. Εκτός από ατομική ιδιοκτησία, θα υπήρχε και κοινοτική ιδιοκτησία: τα οχυρωματικά έργα και οι πηγές θα ανήκαν στην κοινότητα. Ίσως να υπήρχαν και κοινοτικά κτήματα. Δεν ξέρουμε ποιός κυβερνούσε και με ποιό τρόπο καταλάμβανε την εξουσία.  Στο Διμήνι έχουν βρεθεί τα θεμέλια ενός επιβλητικού κτιρίου. Ίσως επρόκειτο για την κατοικία του ηγεμόνος. Στις κοινωνίες της νεολιθικής εποχής υπήρχε επαγγελματική εξειδίκευση. Κατ’ αρχήν υπήρχαν βιοτέχνες, όπως αγγειοπλάστες. Η χρήση πηλού για την κατασκευή αγγείων και ειδωλίων είναι μία από τις κατακτήσεις του νεολιθικού ανθρώπου. Τα κεραμικά εργαστήρια έχουν εντοπιστεί από τους αρχαιολόγους. Ακόμη, υπήρχαν  έμποροι που ταξίδευαν μέσω της χερσαίας αλλά και της θαλασσίας οδού.
Το 6.900 με 6.400 π.χ. είναι η Προκεραμική Νεολιθική περίοδος. Οικισμοί στη Θεσσαλία και στην ηπειρωτική χώρα. Ενασχόληση με γεωργία, κτηνοτροφία και ψάρεμα. Εξημέρωση σκύλου. Ενδεχόμενη ανάπτυξη ναυτιλίας, θραύσματα οψιανού λίθου της Μήλου βρίσκονται σε διάφορες περιοχές του Αιγαίου και της ηπειρωτικής Ελλάδας. Αυτό αμφισβητείται καθότι η σύγχρονη ακτογραμμή του Αιγαίου μπορεί να είχε πάρει τη οριστική μορφή της από το 7.000 π.Χ. έως το 4.000 π.Χ. με την σταδιακή αύξηση του επιπέδου της θάλασσας κατά τη μεταπαγετωνική περίοδο. Κατά την ακμή της τελευταίας εποχής των παγετώνων (16.000 π.Χ.) τα επίπεδα της θάλασσας ήταν 130 μέτρα πιο χαμηλά και υπήρχαν αρκετές πεδιάδες στο βόρειο Αιγαίο εκεί που είναι σήμερα θάλασσα, καθώς και ίσως η Μήλος και άλλες Κυκλάδες επικοινωνούσαν με την ξηρά. Η θεωρία αυτή ενισχύει τις περί κατακλυσμών αρχαίες παραδόσεις.
Το 6.400 με 5.800 π.Χ είναι η Αρχαιότερη Νεολιθική περίοδος. Δημιουργική περίοδος με οικισμούς στη Δυτική Μακεδονία, τη Θεσσαλία, Αττική, Κόρινθο και Αργολίδα. Μικρά χωριά με γεωργία και κτηνοτροφία. Εμφάνιση κεραμικής. Το 5.800 με 4.800 π.Χ είναι η Μέση Νεολιθική περίοδος ακμής και ανάπτυξης. «Πολιτισμός» Σέσκλου Θεσσαλίας από Σπερχειό στο Νότο έως Αλιάκμονα στο Βορρά. Στη Πελοπόννησο στη Λέρνα και στο Φράγχθι της Αργολίδας και στη Νέα Νικομήδεια της Δυτικής Μακεδονίας. Το τέλος της Μέσης Νεολιθικής σηματοδοτείται από ερήμωση και εγκατάλειψη. Το 5.000 π.Χ. ο πληθυσμός της Βαλκανικής υπολογίζεται σε 250,000 κατοίκους.
Το Τσαταλχογιούκ είναι ένας από τους αρχαιότερους και σημαντικότερους νεολιθικούς οικισμούς της Μικράς Ασίας και περιλαμβάνεται στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. O οικισμός βρίσκεται στην νότια Τουρκία κοντά στην πόλη Ικόνιο. Είχε αναπτυχθεί μεταξύ του 7500 π.Χ. και του 5700 π.Χ., δηλαδή κατά την διάρκεια της νεολιθικής περιόδου αλλά και της χαλκολιθικής περιόδου. Βρισκόταν σε μικρό ύψωμα πάνω από την μεγάλη πεδιάδα του Ικονίου. Η κοινωνία του οικισμού ήταν κυρίως αγροτική. Ο οικισμός σε σύντομο χρόνο έγινε γνωστός παγκόσμια λόγω του μεγάλου μεγέθους και της εκτεταμένης έκτασης που κάλυπτε, αλλά και λόγω του εντυπωσιακού - για την εποχή του- τείχους που τον περιέβαλλε. Άλλα ευρήματα που αύξησαν τη σημασία του είναι ανεύρεση πολλών αντικειμένων της καθημερινής ζωής, ενός ιερού σε καλή κατάσταση, τμημάτων τοιχογραφιών, αλλά και η διαπίστωση ότι πρόκειται για τον αρχαιότερο αγροτικό οικισμό που βρέθηκε στη Μ.Ασία.
Η εισαγωγή της γεωργίας στην Ευρώπη πριν από περίπου 8.500 χρόνια δεν άλλαξε απλώς τον τρόπο ζωής των κατοίκων της, αλλά και τα ίδια τα γονίδιά τους, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα που βασίσθηκε σε ανάλυση αρχαίου DNA. Η μελέτη επιβεβαιώνει, επίσης, ότι οι πρώτοι γεωργοί της Ευρώπης ήλθαν από την Μικρά Ασία. Καθώς επικράτησε η γεωργία στην Ευρώπη, υπήρξε μια σειρά από διαδοχικές μεταλλάξεις στο γονιδίωμα των ανθρώπων, ως αποτέλεσμα της φυσικής επιλογής υπό τις νέες περιβαλλοντικές συνθήκες. Μεταξύ άλλων, εντοπίσθηκαν γενετικές τροποποιήσεις στο ύψος των πρώτων νεολιθικών γεωργών, στο χρώμα του δέρματος και των ματιών τους, στην ανεκτικότητά τους απέναντι στη λακτόζη (κατανάλωση γαλακτοκομικών), στον μεταβολισμό των λιπαρών οξέων, στο επίπεδο της βιταμίνης D, σε γονίδια σχετικά με την ανοσία κ.α. Η Νεολιθική επανάσταση είναι πιθανώς η πιο σημαντική αλλαγή στην ανθρώπινη προϊστορία. Τώρα πια έχουμε (γενετικές) αποδείξεις ότι οι άνθρωποι πράγματι έφθασαν από την Μικρά Ασία στην Ευρώπη, φέρνοντας μαζί τους τη γεωργία. Επίσης, έχουμε πια στοιχεία για τις γενετικές μεταβολές που συνόδευσαν τις αλλαγές στον τρόπο ζωής και στη δημογραφία. Οι σημερινοί Ευρωπαίοι έχουν τριπλή καταγωγή: από τους κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες που ζούσαν στην Ευρώπη ήδη πριν από 40.000 χρόνια, από τους πρώτους γεωργούς που ήλθαν από την Μικρά Ασία πριν από 8.500 χρόνια και από τους νομάδες ιππείς, γνωστούς και ως Γιαμνάγια, διναρικη ανθρωπολογική φυλή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης, που έφθασαν από τις στέππες της σημερινής Ουκρανίας και Ρωσίας πριν από περίπου 5.000 χρόνια.
Η γεωργία εξαπλώθηκε στην Ευρώπη πριν από χιλιάδες χρόνια από το Νότο έως τον μακρινό Βορρά, με διαδοχικά μεταναστευτικά βήματα, σύμφωνα με μία νέα σουηδο-δανική επιστημονική έρευνα. Η μελέτη ανέλυσε το DNA τεσσάρων σκανδιναβών αγροτών της νεολιθικής εποχής και διαπίστωσε ότι είχαν πολύ περισσότερα κοινά γονίδια με τους σημερινούς Νοτιοευρωπαίους, όπως οι Έλληνες, οι Κύπριοι και οι κάτοικοι της Σαρδηνίας, παρά με οποιοδήποτε άλλο ευρωπαϊκό λαό. Οι δύο διαφορετικοί πολιτισμοί, ο γεωργικός και ο κυνηγετικός - συλλεκτικός, συνυπήρχαν επί περίπου 1.000 χρόνια σε απόσταση περίπου 400 χλμ., ο πρώτος στη σουηδική ενδοχώρα και ο δεύτερος στη νησί Γκότλαντ νότια της Στοκχόλμης. Συγκρίνοντας το DNA αυτών των ανθρώπων της Λίθινης εποχής με το DNA σύγχρονων πληθυσμών της Ευρώπης, οι ερευνητές βρήκαν ότι, από γενετική άποψη, οι μεν κυνηγοί - συλλέκτες, που ήσαν οι λιγότερο εξελιγμένοι, είχαν μεγαλύτερη συγγένεια με τους βόρειους λαούς, ιδίως τους σημερινούς Φινλανδούς, ο δε αγρότης είχε πολύ στενή γενετική συγγένεια με τους σημερινούς Μεσογειακούς κατοίκους, ιδίως τους Κύπριους και τους Έλληνες.
Η ανακάλυψη, κατά τους Σκανδιναβούς επιστήμονες, δείχνει ότι οι αρχαίοι γεωργοί μετέφεραν τις καλλιεργητικές γνώσεις και τεχνικές τους από το Νότο στην υπόλοιπη Ευρώπη, μέχρι τον παγωμένο Βορρά, όπου τελικά αναμίχθηκαν γενετικά με τους ντόπιους, ενώ παράλληλα τους δίδαξαν να παράγουν την τροφή τους από τη γη πλέον και όχι από το κυνήγι και τη συλλογή καρπών και φρούτων. Τα γενετικά ευρήματα αποκαλύπτουν ότι η γεωργία εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη από ανθρώπους που ζούσαν στην Μεσόγειο και αυτό έγινε με μεταναστευτικά κύματα και όχι απλώς μέσα από την πολιτισμική μετάδοση των γεωργικών γνώσεων από στόμα σε στόμα. «Αν η γεωργία είχε εξαπλωθεί μόνο ως πολιτισμική διαδικασία, δεν θα βρίσκαμε ένα αγρότη στο Βορρά να έχει τέτοια γενετική συγγένεια με τους Νότιους πληθυσμούς», δήλωσε ο σουηδός ερευνητής.
Η σκανδιναβική έρευνα φωτίζει μία χρόνια διαμάχη των επιστημόνων σχετικά με το πώς εξαπλώθηκε η γεωργία και έφθασε στην Ευρώπη από τη Μέση Ανατολή, όπου εμφανίστηκε πριν από περίπου 11.000 χρόνια. Γύρω στο 3.000 π.Χ. η γεωργία είχε πια εξαπλωθεί στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Η βασική διαμάχη είναι με ποιο τρόπο έγινε η μετάβαση από το στιλ ζωής του κυνηγού-συλλέκτη σε εκείνο του αγρότη και αν η γεωργία εξαπλώθηκε μέσα από μετανάστες γεωργούς ή αν απλώς οι ιδέες και η γεωργική τεχνογνωσία τους «μετανάστευσαν» σιγά-σιγά από πολιτισμό σε πολιτισμό. Η νέα μελέτη ρίχνει το βάρος της υπέρ της πρώτης άποψης, επιβεβαιώνοντας προηγούμενες αναλύσεις DNA, οι οποίες είχαν βρει ανάλογες ενδείξεις περί μετανάστευσης των ίδιων των ανθρώπων από τη Μεσόγειο, οι οποίοι μετέφεραν μαζί τους τις καλλιεργητικές γνώσεις τους.
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Αιγηίδα_(προϊστορία)
http://www.iellada.gr/istoria/aigiis-enas-politismos-poy-hathike-adoxa
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Παλαιολιθική_Ελλάδα
http://www.ancient-greek-history.com/el/arhaia-elliniki-istoria-el/neolithiki-epoxi-el
http://saouarcadian.blogspot.com/2013/12/blog-post_3.html
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Τσαταλχογιούκ
https://www.onmed.gr/ygeia-eidhseis/story/337386/i-georgia-allakse-ta-gonidia-ton-evropaion--deixnei-erevna-me-elliniki-symmetoxi
https://m.tvxs.gr/mo/i/92709/f/news/sci-tech/ellines-kyprioi-kai-neolithikoi-mesogeiakoi-agrotes-eksaplosan-ti-georgia-mexri-ti-ska.html

Herodotus original text about the maritime battle of Artemisium

Being come to the Isthmus, the Greeks consulted together how and where they should stand to fight, having regard to what was said by Alexander. The counsel that prevailed was, that they should guard the pass of Thermopylae; for they saw that it was narrower than the pass into Thessaly and moreover nearer home; and for the path which brought about the fall of those Greeks at Thermopylae, they knew not even that there was one till they came to Thermopylae and learnt of it from the men of Trachis. This pass then they were resolved to guard, and so stay the foreigners' passage into Hellas, while their fleet should sail to Artemisium in the territory of Histiaea. These places are near together, so that each force could be informed of the other's doings; and their nature is as I will now show. As touching Artemisium first: the wide Thracian sea draws in till the passage between the island of Sciathus and the mainland of Magnesia is but narrow; and this strait leads next to Artemisium, which is a beach on the coast of Euboea, with a temple of Artemis thereon. The pass through Trachis into Hellas is at its narrowest fifty feet wide. Yet it is not here but elsewhere that the way is narrowest, namely, in front of Thermopylae and behind it; at Alpeni, which lies behind, it is but the breadth of a cart‑way, and the same at the Phoenix stream, near the town of Anthele. To the west of Thermopylae rises a high mountain inaccessible and precipitous, a spur of Oeta; to the east of the road there is nought but marshes and sea. In this pass are warm springs for bathing, called by the people of the country The Pots, and an altar of Heracles stands thereby. Across this entry a wall had been built, and formerly there was a gate therein; it was built by the Phocians for fear of the Thessalians, when these came from Thesprotia to dwell in the Aeolian land which they now possess; inasmuch as the Thessalians were essaying to subdue them, the Phocians made this their protection, and in their search for every means to keep the Thessalians from invading their country they then turned the stream from the hot springs into the pass, that it might be a watercourse. The ancient wall had been built long ago and time had by now laid most of it in ruins; it was now built up again, that the foreigners' way into Hellas might thus be barred. Very near the road is village, called Alpeni, whence the Greeks reckoned that they would get provender.
These places, then, were thought by the Greeks to suit their purpose; for after due survey they reckoned that the foreigners could not make use of their multitude, nor of their horsemen; and therefore they resolved, that here they would encounter the invader of Hellas. Then, hearing that the Persian was in Pieria, they broke up from the Isthmus and set out with their army to Thermopylae and their fleet to Artemisium. So with all speed the Greeks went their several ways to meet the enemy. In the meantime, the Delphians, being sore afraid for themselves and for Hellas, enquired of the god, and the oracle was given them, That they should pray to the winds; for these would be potent allies of Hellas. Having received the oracle, the Delphians first sent word of it to such Greeks as desired to be free, for which message in their mortal fear of the foreigner these were for ever grateful; and next, they made an altar to the winds at Thyia, where is now the precinct of Thyia the daughter of Cephisus; and they offered sacrifices to them. So the Delphians offer to the winds sacrifice of propitiation to this day by the oracle's bidding. But Xerxes' fleet set forth from the city of Therma, and the ten swiftest of the ships laid their course straight for Sciathus, where there lay an advance guard of three Greek ships, a Troezenian and an Aeginetan and an Attic. These, when they sighted the foreigners' ships, took to flight. The ship of Troezen, whereof Prexinus was captain, was pursued and straightway taken by the foreigners, who thereupon brought the goodliest of its fighting men and cut his throat on the ship's prow, so making a common sacrifice of the first and goodliest of their Greek captives. The name of him that was thus offered up was Leon; and mayhap it was his name that he had to thank for it. But the Aeginetan trireme, whereof Asonides was captain, did even give them some trouble. There was a fighting man aboard, Pytheas son of Ischenous, who that day bore himself very gallantly; for his ship being taken, he would not give over fighting till he was all hacked about with wounds; and when he fell, yet was not slain but had life in him, the Persian soldiers on the ships were at great pains to save him alive for his valour, tending his wounds with ointments and wrapping him in bandages of linen cloth; and when they returned back to their own station, they showed him to the whole host in admiration, and made much of him and kindly entreated him. But the rest they took in that ship they used as slaves.
So two of the ships were thus made captive; the third trireme, whereof Phormus an Athenian was captain, ran ashore in her flight at the mouth of the Peneus, and the foreigners got the hull of her, but not the crew; for the Athenians, as soon as they had run their craft aground, leapt out of her and made their way through Thessaly to Athens. The Greeks that had their station at Artemisium were informed of these matters by beacons from Sciathus; whereupon, being affrighted, they changed their anchorage from Artemisium to Chalcis, purposing to guard the Euripus, and leaving watchmen on the heights of Euboea. Three of the ten foreign ships ran foul of the reef called the Ant, between Sciathus and Magnesia. The foreigners then brought a pillar of stone and set it on the reef; and presently, when their course was plain before them, the whole fleet set forth and sailed from Therma, eleven days after the king had marched thence. Pammon of Scyros it was who showed them where the reef lay, in the strait itself. Voyaging all day, the foreign fleet made Sepias in Magnesia and the beach between the town of Casthanaea and the Sepiad headland. Until the whole host reached this place and Thermopylae it suffered no hurt; and calculation proves to me that its numbers were still such as I will now show. The ships from Asia being twelve hundred and seven, the whole multitude of all the nations, which was in them from the first, was two hundred and forty‑one thousand and four hundred men, two hundred being reckoned for each ship. On board of all these ships were thirty fighting men of the Persians and Medes and Sacae, over and above the company which each had of native fighters; the sum of this added multitude is thirty‑six thousand two hundred and ten. But to this and to the first number I add the crews of the ships of fifty oars reckoning each at eighty men, be they more or fewer. Now seeing that, as has already been said, there were collected three thousand of these craft, the number of men in them must be on that showing two hundred and forty thousand. These then were the ships' companies from Asia, and the total sum of them was five hundred and seventeen thousand, six hundred and ten. The footmen were shown to be seven hundred thousand and one hundred in number, and the horsemen eighty thousand; to whom I add the Arabian camel-riders and Libyan charioteers, reckoning them at twenty thousand men. Thus if the forces of sea and land be added together their total sum will be two millions, three hundred and seventeen thousand, six hundred and ten. Thus far I have spoken of the armament that came from Asia itself, without the service-train that followed it and the cornº‑bearing craft and the companies thereof.
But I must still take into account, besides all the host I have numbered, the armament brought from Europe, speaking to the best of my belief. For ships, then, the Greeks of Thrace and the islands off Thrace furnished one hundred and twenty; the companies of these ships must then be twenty-four thousand men; and of the land army supplied by all the nations Thracians, Paeonians, Eordi, Bottiaei, Chalcidians, Brygi, Pierians, Macedonians, Perrhaebi, Enienes, Dolopes, Magnesians, Achaeans, dwellers on the seaboard of Thrace of all these I suppose the number to have been three hundred thousand. These numbers being added to the numbers from Asia, the full tale of fighting men is seen to be two millions, six hundred and forty‑one thousand, six hundred and ten. Such was the sum of the fighting part of the whole; as for the service-train that followed them, and the crews of the light corn-bearing vessels and all the other craft besides that came by sea with the armament, these I suppose to have been no fewer but more than the fighting men. But put the case that they were as many, neither more nor fewer: then if they were equal to the fighting part they make up as many tens of thousands as the others; and thus the number of those whom Xerxes son of Darius led as far as the Sepiad headland and Thermopylae was five millions, two hundred and eighty-three thousand, two hundred and twenty......The fleet having put to sea and come to the strand of Magnesia which is between the town of Casthanaea and the Sepiad headland, the first comers of the ships lay close to the land, and others outside them at anchor; for the strand being of no great length, they lay eight ships deep, their prows pointing seaward. So it was with them for that night; but at dawn, after clear and calm weather, the sea began to boil, and there brake upon them a great storm and a strong east wind, that wind which the people of that country call the Hellespontian. As many of them as noted the wind's rising, or so lay that this could be done, hauled their ships ashore ere the storm came, and thereby saved themselves and the ships; but the ships the were caught at sea were driven some on the rocks of Pelion called Ovens, and some on the beach; others were wrecked on the Sepiad headland itself, and others cast up at the town of Meliboea, or at Casthanaea. In truth the storm was past all bearing...... So on the fourth day the storm ceased; and the watchers ran down from the heights of Euboea on the second day after its beginning and told the Greeks all the story of the shipwreck; who, hearing this, offered prayer and libation to Poseidon their deliverer, and made all speed back to Artemisium, supposing that they would find but few ships to withstand them.
So they came back once more and lay off Artemisium; and ever since then to this day they have called Poseidon by the title of Deliverer. The foreigners, when the wind ceased and the waves no more ran high, put to sea and coasted along the mainland, and turning the headland of Magnesia ran straight into the gulf that stretches toward Pagasae...... Here Xerxes' men made their anchorage. Fifteen of those ships had put to sea a long time after all the rest, and it chanced that they sighted the Greek ships off Artemisium. Supposing these to be their own fleet, the foreigners held on their course into the midst of their enemies. Their captain was the viceroy from Cyme in Aeolia, Sandoces son of Thamasius; he had once before this, being then one of the king's judges, been taken and crucified by Darius because he had given unjust judgment for a bribe. But Sandoces having been hung on the cross, Darius found on a reckoning that his good services to the royal house were more than his offences; whereat the king perceived that he had acted with more haste than wisdom, and so set Sandoces free. Thus he escaped with his life from being put to death by Darius; but now that he was borne into the midst of the Greeks he was not to escape a second time; for when the Greeks saw the Persians bearing down on them they perceived their mistake, and put to sea and easily took them captive. They took in one of these ships Aridolis, the despot of Alabanda in Caria, and in another the Paphian captain Penthylus son of Demonous; of twelve ships that he had brought from Paphos he had lost eleven in the storm off the Sepiad headland, and was in the one that remained when he was taken as he bore down on Artemisium. Having questioned these men and learnt what they desired to know of Xerxes' armament, the Greeks sent them away to the isthmus of Corinth in bonds. So the foreign fleet, all but the fifteen ships whereof, as I have said, Sandoces was captain, came to Aphetae. Xerxes and his land army journeyed through Thessaly and Achaea, and it was three days since he had entered Malis. In Thessaly he made a race for his own horses, wherein he also tried the mettle of the Thessalian horse, having heard that it was the best in Hellas; and the Greek horses were far outpaced. Of the Thessalian rivers, the Onochonus was the only one that could not give water enough for his army's drinking. But in Achaea, even the greatest river there, the Apidanus, gave out, all but a sorry remnant.
Πηγή : http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Herodotus/7D*.html

Λακεδαιμονία : Η άγνωστη μεσαιωνική πρωτεύουσα της βυζαντινής Λακωνίας

Στα μέσα του δεύτερου αιώνα η Σπάρτη, μετά από μια σύντομη σύγκρουση, υποτάχθηκε στην κυριαρχία της Ρώμης.  Η Ελλάδα είχε ήδη μεταβληθεί σε παραπόταμο, μακριά από το κύριο ρεύμα της ιστορίας. Οι δραστήριοι πολίτες της μετακινήθηκαν προς τις μεγάλες πολιτείες του ελληνικού κόσμου, ή προς την ίδια τη Ρώμη ή προς την υπέροχη πρωτεύουσα που ο Μέγας Κωνσταντίνος θα δημιουργούσε στα παράλια του Βοσπόρου. Κάτω από την κυριαρχία των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, οι ελληνικές πόλεις ήσαν κάτι περισσότερο από μουσεία. Στη Σπάρτη, οι σκληροί αγώνες που άλλοτε μετέβαλαν τους εφήβους σε άνδρες, τώρα γίνονταν εμπρός στους περιηγητές, στο θέατρο. Η αυστηρότητα είχε εξαλειφθεί από τη ζωή της Σπάρτης η κοιλάδα του Ευρώτα ήταν γνωστή για την οκνηρή, ανέμελη χλιδή της. Η μορφή της Ελένης είχε επισκιάσει τη μορφή του Λυκούργου. Ο ερχομός του Χριστιανισμού επέφερε μια μεγαλύτερη αυστηρότητα στα ήθη. Αλλά φαίνεται πως οι Σπαρτιάτες δεν ήταν πολύ πρόθυμοι να ενστερνιστούν τη νέα θρησκεία. Μόνο αφού προχώρησε για τα καλά ο 5ος μ.Χ. αιώνας, γίνεται σαφώς λόγος για τον επίσκοπο της Λακεδαίμονος καθώς η Εκκλησία επανήλθε στο πιο παλιό και πιο μελωδικό από τα ονόματα της πόλης. Με το τέλος του πέμπτου αιώνα όλα τα σημάδια της ειδωλολατρείας εξαφανίστηκαν. Οι αρχαίοι ναοί ερήμωσαν ή μετατράπηκαν σε εκκλησίες. Τα αθλήματα και οι αγώνες εγκαταλείφθηκαν και οι μέλλουσες μητέρες δεν σκαρφάλωναν πια το λόφο της Θεράπνης να προσευχηθούν στο μνήμα της Ελένης. Αλλά ήδη η ήσυχη ζωή στην κοιλάδα είχε διακοπεί. Το 376 η αυτοκρατορική διοίκηση επέτρεψε στο βάρβαρο έθνος των Βησιγότθων να διαβεί τον Δούναβη και να εισχωρήσει στην Αυτοκρατορία. Δεκαεννιά χρόνια αργότερα, οδηγούμενοι από τον ανήσυχο αρχηγό τους Αλάριχο, θυμωμένοι που δεν τους δόθηκε γη να εγκατασταθούν, εισέβαλαν στην ελληνική χερσόνησο. Η Αθήνα δεν δέχθηκε την επίθεσή του, επειδή ο Αλάριχος, αν και διακήρυσσε ότι ήταν καλός χριστιανός, είδε σε όραμα τη θεά Αθηνά και τον ήρωα Ηρακλή να φυλάγουν τα τείχη. Έτσι, βιαστικά διέσχισαν τον Ισθμό της Κορίνθου προς την Πελοπόννησο, λεηλατώντας τα μέρη απ' όπου περνούσαν και, τελικά, προς το τέλος του καλοκαιριού του 395, επιτέθηκαν στην ανυπεράσπιστη Σπάρτη. Για πρώτη φορά στην ιστορία της, η πόλη λεηλατήθηκε. Φαίνεται πως ο Αλάριχος οραματίστηκε την ίδρυση ενός δικού του βασιλείου στην Πελοπόννησο αλλά μετά από λίγους μήνες, τμήμα του αυτοκρατορικού στρατού της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας υπο τον στρατηγό Στηλιχωνα που πλησίαζε, τον έκανε να μετακινηθεί προς τα βόρεια, στην Ιλλυρία, και να αρχίσει ξανά την ανήσυχη πορεία του που θα έφερνε τον πόλεμο στην Ιταλία και σε αυτήν ακόμη την πόλη της Ρώμης. Η ειρήνη επέστρεψε στην κοιλάδα της Σπάρτης για δύο σχεδόν αιώνες. Αλλά η αυτοπεποίθηση είχε πια χαθεί. Επιτέλους, κτίστηκαν τείχη για να προστατευτεί η ίδια η πόλη. Αυτοί οι αιώνες παρακολούθησαν την παρακμή κάθε ευημερίας στην ελληνική χερσόνησο. Με το θρίαμβο της Χριστιανοσύνης, οι πόλεις της Ελλάδας έχασαν το παλιό τους μεγαλείο και οι πιο δραστήριοι πολίτες τους, τις εγκατέλειψαν για επαρχίες με μεγαλύτερη κίνηση. Το εμπόριο από τη μια στην άλλη πλευρά της Μεσογείου, περνούσε τώρα από την Ελλάδα, όπου η παραγωγή ήταν μικρή. Το βάρος από την αυτοκρατορική φορολογία, ιδιαίτερα κατά τη βασιλεία του αυτοκράτορα Ιουστινιανού, ήταν μεγάλο για μια επαρχία που είχε λίγους φυσικούς πόρους. Η προσοχή των Βυζαντινών αυτοκρατόρων ήταν στραμμένη στα προβλήματα κατά μήκος των συνόρων τους ή στα όνειρα για την ανακατάληψη των δυτικών επαρχιών από τους βαρβάρους. Αλλά το χειρότερο επρόκειτο να ακολουθήσει.
Τις τελευταίες δεκαετίες του έκτου αιώνα, όταν η Βυζαντινή Αυτοκρατορία ήταν απασχολημένη με έναν οδυνηρό πόλεμο ενάντια στους Πέρσες και η τεράστια Αυτοκρατορία των Αβάρων, που ήταν τουρκικής προέλευσης, προωθείτο στη Βαλκανική χερσόνησο, ένα νέο φυλετικό στοιχείο έπαιρνε το δρόμο για την Ελλάδα. Από τις αρχές του αιώνα, οι Σλάβοι είχαν ξεχυθεί στη Βαλκανική χερσόνησο. Και τώρα, από τη μια ενθαρρυμένοι από τους Αβάρους και από την άλλη για να αποφύγουν την άμεση κυριαρχία των Αβάρων, ομάδες απ' αυτούς κατέβαιναν στην Ελλάδα. Πριν από το τέλος του αιώνα βρέθηκαν να συνωστίζονται στην Πελοπόννησο. Η ευχάριστη κοιλάδα της Σπάρτης ήταν της αρεσκείας τους και οι Έλληνες κάτοικοι τράπηκαν σε φυγή. Πολλοί κατέφυγαν στα νότια, στους άγριους λόφους της χερσονήσου της Μάνης, όπου ξαναζωντάνεψαν τις αυστηρές στρατιωτικές αρετές της αρχαίας Σπάρτης• μερικοί κατέφυγαν σε παράλιες πόλεις που οι Σλάβοι ήσαν ανίκανοι να κατακτήσουν, ιδιαίτερα στο βράχο με το κάστρο της Μονεμβασίας που προεξέχει στη θάλασσα του Αιγαίου. Πολύ περισσότεροι κατέφυγαν πέρα από την θάλασσα στα δυτικά, στη Σικελία, για να ιδρύσουν μια νέα Λακεδαίμονα που αποκάλεσαν για συντομία Demona και που θεώρησαν ότι ήταν μια χώρα περισσότερο ασφαλής. Άλλοι πρέπει να παρέμειναν, να παντρεύτηκαν με τους εισβολείς και να τους μετέδωσαν στοιχεία πολιτισμού. Η ανακατάληψη της Ελλάδας από τους Έλληνες άρχισε στα τελευταία χρόνια του όγδοου αιώνα, την εποχή της αυτοκράτειρας Ειρήνης τηςΕιρήνης της Αθηναία. Αλλά η Πελοπόννησος απολυτρώθηκε στα χρόνια του διαδόχου της, του  Νικηφόρου Α΄. Μια σειρά από εκστρατείες που ανέλαβε ο στρατηγός του θέματος της Πελοποννήσου, ο Λέων  Σκληρός, απώθησε τους Σλάβους στα βουνά και ελευθέρωσε τις πεδιάδες, έτσι ώστε οι Έλληνες να κυριαρχήσουν σ' αυτές. Ο αυτοκράτορας θεώρησε αναγκαίο να φέρει εκεί Έλληνες εποίκους από άλλα μέρη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Κατάγονταν κυρίως από τη Μικρά Ασία, και ήσαν Έλληνες μαζί με λιγοστούς Αρμενίους, ενώ πολλοί από τους απογόνους των παλαιότερων Σπαρτιατών πρέπει να επέστρεψαν στα σπίτια τους. Γύρω στα 810 επανιδρύθηκε στη Σπάρτη Επισκοπή, η Επισκοπή της Λακεδαίμονος, που υπαγόταν στην εξουσία της Μητρόπολης της  Πάτρας. Η κοιλάδα επρόκειτο τώρα ξανά να απολαύσει μια περίοδο σχετικής ειρήνης. Οι σλαβικές φυλές που είχαν αποτραβηχτεί στην οροσειρά του Ταϋγέτου και στα βουνά της Αρκαδίας προσπαθούσαν να λεηλατήσουν τις πεδιάδες• και στρατιωτικές αποστολές έπρεπε να σταλούν εναντίον τους για να αποκαταστήσουν την υπακοή και να τους αποσπάσουν τους φόρους υποτελείας. Σε σύντομο χρονικό διάστημα πείσθηκαν να ασπαστούν το Χριστιανισμό, κυρίως χάρις στις προσπάθειες ενός Αγίου του δέκατου αιώνα, του Νίκωνα Νίκωνατου επονομαζόμενου «Μετανοείτε», γεννημένου στο Άργος, που περιπλανιόταν στα βουνά της Λακωνίας κηρύττοντας με επιμονή το Ευαγγέλιο. Ήταν ένας άνθρωπος με ισχυρή προσωπικότητα, αλλά με μια απωθητική αδιαλλαξία. Όταν ο λοιμός έπληξε τη Σπάρτη, αρνήθηκε να μπει μέσα στην πόλη ως την ώρα που εκδιώχθηκαν όλοι οι Εβραίοι που είχαν εγκατασταθεί εκεί τα τελευταία χρόνια. Τότε ήρθε στην πόλη και ο λοιμός εξαφανίστηκε με μιας. Όταν λίγο αργότερα οι Βούλγαροι απείλησαν την Πελοπόννησο, ο στρατηγός του θέματος τον κάλεσε στην Κόρινθο. Η αίγλη της παρουσίας του εκεί αποκατέστησε το ηθικό όλων και οι Βούλγαροι, δείχνοντας σύνεση, αποχώρησαν. Ήταν ένας ακούραστος θεμελιωτής εκκλησιών, ιδίως μέσα στη Σπάρτη ή κοντά σ' αυτήν. Όταν πέθανε τον κατέταξαν μεταξύ των Αγίων και οι ευγνώμονες Σπαρτιάτες τον ανακήρυξαν προστάτη τους Άγιο. Σίγουρα είχε κάνει την πόλη το πιο ζωηρό θρησκευτικό κέντρο της επαρχίας, αν και μόλις το 1081, περίπου έναν αιώνα μετά το θάνατό του, η Επισκοπή της Λακεδαίμονος προβιβάστηκε σε Μητρόπολη.
Η κοιλάδα, στη διάρκεια του δέκατου και ενδέκατου αιώνα δέκατου και ενδέκατου αιώνα απολάμβανε μιαν ευμάρεια όλο και μεγαλύτερη. Οι σλαβικές φυλές του Ταϋγέτου, γνωστές την εποχή αυτή σαν Μηλιγγοί και Εζερίτες, δεν αποτελούσαν πια απειλή. Μια προσπάθεια για ξεσηκωμό, γύρω στα 925, καταπνίγηκε με στρατιωτική επέμβαση• και χάρις στον Άγιο Νίκωνα και τους μαθητές του, τώρα ήσαν χριστιανοί. Όσο πλήρωναν το φόρο υποτελείας κανονικά, τους επέτρεπαν την αυτονομία τους κάτω από την επίβλεψη του άρχοντα που διόριζε ο στρατηγός της Πελοποννήσου. Οι Έλληνες της Μάνης και οι Τσάκωνες από την οροσειρά του Πάρνωνα, ήσαν τώρα ευσεβείς και νομοταγείς πολίτες. Υπήρχαν Σπαρτιάτες αρκετά πλούσιοι ώστε να μπορούν να επισκέπτονται την πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας. Η  αυτοκράτειρα Θεοφανώ Θεοφανώ, γυναίκα του Ρωμανού Β' Ρωμανού Β', καταγόταν από τη Σπάρτη. Παρουσίαζαν τον πατέρα της ως ένα Σπαρτιάτη πανδοχέα. Το επάγγελμά του πρέπει να ήταν πολύ αποδοτικό, μια και μπόρεσε να τη στείλει στην Κωνσταντινούπολη, όπου κυκλοφορούσε σε κύκλους που σύχναζε και ο νεαρός αυτοκράτορας. Κι αν ο πατέρας του Κωνσταντίνος Ζ' ένοιωσε απελπισία που ο γιος του την ερωτεύθηκε, αυτό δε συνέβη παρά μόνο επειδή διαπραγματευόταν ήδη τους αρραβώνες του γιου του με μια Γερμανίδα πριγκίπισσα, την Εδβίγη της Βαυαρίας, ανιψιά του αυτοκράτορα της Δύσης Όθωνα του Α', μια αρχόντισσα που αργότερα, σαν δούκισσα της Swabia, έγινε μια από τις πιο μεγάλες μέγαιρες της μεσαιωνικής ιστορίας. Αλλά ο Κωνσταντίνος δεν απαγόρευσε τον γάμο με τη Θεοφανώ. Κάπου δεκαπέντε χρόνια αργότερα, η Θεοφανώ ήταν συνένοχος στη δολοφονία του δεύτερου άνδρα της, του Νικηφόρου Β', ενός βλοσυρού στρατηγού, που τον είχε παντρευτεί για να προφυλάξει το θρόνο των γιων της• και φήμες άρχισαν να κυκλοφορούν, ότι έπρεπε να ήταν υπεύθυνη για το θάνατο του Κωνσταντίνου Ζ' και του Ρωμανού Β'. Η κατηγορία είναι αβάσιμη. Ο Κωνσταντίνος ήταν ένας ηλικιωμένος άνδρας με επισφαλή υγεία, ενώ ο θάνατος του Ρωμανού έβαζε σε κίνδυνο όλη της την εξέλιξη. Ο γιος της, ο Βασίλειος Β' Βασίλειος Β', ήταν ο πιο μεγάλος από τους βυζαντινούς αυτοκράτορες-πολεμιστές. Ίσως από τους Σπαρτιάτες προγόνους της μητέρας του να κληρονόμησε τη βαθιά του περιφρόνηση για τον πολιτισμό και την άνεση και την αφοσίωσή του στη στρατιωτική ζωή τη  γεμάτη ανδραγαθήματα.
Η παρουσία του Οσίου Νίκωνα, το 10ο αιώνα, είναι καταλυτική για την ενδυνάμωση του χριστιανικού στοιχείου. Η μονή που ο ίδιος ιδρύει εξελίσσεται σε σημαντικό κέντρο και στην πανήγυρή της συρρέουν πλήθη προσκυνητών. Την αυξανόμενη ισχύ και σημασία της πόλης καταδεικνύει η ανύψωση της επισκοπής της Λακεδαιμονίας σε Μητρόπολη, το 1802. Η παρουσία βυζαντινών αξιωματούχων στην πόλη, αλλά και βενετών εμπόρων, καθώς και ιουδαϊκού πληθυσμού, που ασχολούνται με την επεξεργασία και τη διακίνηση υφασμάτων, καθώς και τη διάθεση του πλεονάσματος του αγροτικού προϊόντος της περιοχής (λάδι, κρασί κ.ά.), δηλώνουν εύγλωττα την οικονομική ευμάρεια που επικρατεί. Την εικόνα αυτής της ακμής επιβεβαιώνει η ανασκαφική έρευνα των τελευταίων χρόνων. Η πόλη είχε επεκταθεί, από το 10ο και κυρίως κατά τον 11ο και 12ο αιώνα, στα νότια και δυτικά της τειχισμένης ακρόπολης, με νέα δημόσια και ιδιωτικά κτίσματα, ναούς, λουτρά, εργαστήρια. Η ζωή της πόλης συνεχίστηκε απρόσκοπτα μέχρι το β’ μισό του 13ου αιώνα. Η Λακεδαιμονία ήταν ονομασία του βυζαντινού συνοικισμού που θεμελιώθηκε στα ερείπια της αρχαίας Σπάρτης, δηλαδή στη θέση της σημερινής πόλης. Τότε, ήταν ένας μικρός οικισμός, ο οποίος κάλυπτε τον χώρο της αρχαίας ακρόπολης και των γύρω λόφων. Η οχύρωση του οικισμού είχε ξεκινήσει από την περιοχή του αρχαίου θεάτρου, αμέσως μετά την καταστροφή της πόλης από τον Αλάριχο (396 μ.Χ.) και πιθανολογείται ότι ολοκληρώθηκε μετά την εμφάνιση των Σλάβων (τέλη 6ου αι. μ.Χ.). 
Η αρχαιολογική έρευνα των τελευταίων ετών απέδειξε ότι, στους χρόνους του Ιουστινιανού και έως τα μέσα περίπου του 6ου αι., συνεχιζόταν η οικοδόμηση στο βόρειο τμήμα της σύγχρονης Σπάρτης. Σώζονται ελάχιστες πληροφορίες, αρχαιολογικές ή φιλολογικές, για τις πρώτες φάσεις της Λακεδαιμονιας. Ανάμεσα στους Σλάβους του Ταΰγετου, στους Τσάκωνες και στη Μονεμβασία, η κοιλάδα του Ευρώτα ήταν η μοναδική περιοχή όπου διατηρήθηκε ένα αστικό κέντρο. Αν η αρχαιοπρεπής βασιλική στο κέντρο της ακρόπολης της Σπάρτης δεν ανήκει χρονολογικά στον 10ο αι. αλλά στον 7ο ή 8ο αι., κάτι που υποστηρίχτηκε από πολλούς, η σημασία της πρώιμης Λακεδαιμονιας έχει υποτιμηθεί σοβαρά. Σύμφωνα με το βιβλίο Περί θεμάτων του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου, η Λακεδαιμονια μία από τις 40 σπουδαιότερες πόλεις της Πελοποννήσου, υπαγόταν στην Κόρινθο, μητρόπολη όλης της Ελλάδας και της Πελοποννήσου. Οι ρωμαϊκοί κοινοτικοί θεσμοί διατηρήθηκαν τυπικά έως την εποχή του Ιουστινιανού. Ο Πορφυρογέννητος δεν αναφέρει τίποτα για τη μορφή της τοπικής αυτοδιοίκησης. Περισσότερα στοιχεία και ζωντανή εικόνα της πόλης του 10ου αι. περιλαμβάνονται στον βίο του οσίου Νίκωνα του Μετανοείτε, ο οποίος έζησε εκεί από το 961 έως τον θάνατό του (998). Ο Νίκων αναφέρει ότι πάνω από την αγορά της πόλης έχτισε μια εκκλησία και με την ίδρυση του διδακτηρίου δημιουργήθηκε στη Λακεδαιμονια ένα πραγματικό κέντρο χριστιανικών σπουδών· εκείνη την εποχή η πόλη είχε και αξιόλογη οικονομική ζωή. Όπως αργότερα στον Μιστρά, έτσι και εκεί σημειώθηκε η δημιουργία πολυάριθμης ιουδαϊκής κοινότητας από τεχνίτες ειδικευμένους στη μεταξουργία, οι οποίοι έπεσαν θύματα της μισαλλοδοξίας του Νίκωνα. Η ανασκαφή μικρού τμήματος του οικισμού, που είχε χτιστεί πάνω στο αρχαίο θέατρο, αποκάλυψε τμήμα της βιοτεχνικής συνοικίας, στο οποίο οι τοίχοι των σπιτιών ήταν χτισμένοι με το πρόχειρο αρχαίο υλικό. Στην περιοχή εντοπίστηκε ακόμη ελαιοτριβείο, καθώς και ίχνη σιδηρουργείου. Η ίδια εικόνα παρουσιάζεται και από παλαιότερες δοκιμαστικές τομές στο ύψος του πάνω διαζώματος του θεάτρου. Ο οικισμός φαίνεται ότι τόσο σε αυτή όσο και στην επόμενη περίοδο προχώρησε εκτός των τειχών, στο βόρειο τμήμα της σημερινής πόλης, όπου υπάρχουν πάρα πολλά ευρήματα βυζαντινής εποχής, όπως ερείπια σπιτιών, ελαιοτριβείων και εργαστηρίων. Το σημαντικότερο εύρημα ήταν ένα βυζαντινό νεκροταφείο γύρω από ένα μικρό τρίκογχο μαρτύριο, στη βορειοδυτική άκρη της πόλης, απέναντι από το θέατρο. Αντίθετα, δεν υπάρχει ακριβής εικόνα των δημόσιων κτιρίων της Λακεδαιμονιας, που βρίσκονταν στην ακρόπολη. Ανάμεσα πάντως στα ερείπια της Χαλκιοίκου Αθηνάς και σε εκείνα της βασιλικής, σώζονται ερείπια τουλάχιστον δύο μεγάλων κτιρίων, από τα οποία το ένα έχει ταυτιστεί με το διδακτήριο του Νίκωνα.
Η διαρκής αύξηση του πληθυσμού της Λακεδαιμονιας οδήγησε στην ανακήρυξη της σε μητρόπολη επί Αλέξιου Κομνηνού και Ευστάθιου πατριάρχη (1081-82). Στο τέλος του 12ου αι., η πόλη πέρασε στα χέρια λίγων εύπορων οικογενειών, μεταξύ των οποίων αναφέρονται κάποιοι Χαμαίρετοι. Το ενδιαφέρον, άλλωστε, της Βενετίας για το εμπόριο της Λακεδαιμονιας αποκαλύπτεται στο χρυσόβουλο του 1198, καθώς και η απαίτησή της να περιέλθει η πόλη στην κυριαρχία της, κατά τη διανομή της αυτοκρατορίας το 1204. Η απαίτηση αυτή επιβεβαιώνει το μέτρο της σπουδαιότητας της Λακεδαιμονιας. Μετά την ίδρυση του Μιστρά και την εγκατάσταση εκεί της πρωτεύουσας του δεσποτάτου του Μορέως, η Λακεδαιμονια εγκαταλείφτηκε και τελικά ερημώθηκε.
Η Σπάρτη και οι γειτονικοί τόποι της Λακωνίας δεν ήταν εκτεθειμένοι σε άμεσο κίνδυνο κατά τη διάρκεια των πολέμων ενάντια στους Τούρκους  και τους Νορμανδούς, που λίγο έλειψε να καταστρέψουν το Βυζάντιο προς το τέλος του ενδέκατου αιώνα τέλος του ενδέκατου αιώνα. Αλλά η περίοδος της ευημερίας πέρασε. Μέσα στο χάος, εμφανίσθηκε και πάλι η πειρατεία στο Αιγαίο Πέλαγος, και το εμπόριο άρχισε να υποφέρει. Οι φόροι που επιβλήθηκαν από τους αυτοκράτορες τον δωδέκατο αιώνα ήταν υψηλότεροι από κάθε άλλη φορά• και οι χωρικοί δεν ήταν σε θέση να τους πληρώσουν. Όπως ήδη είχε συμβεί και αλλού στην Αυτοκρατορία, ήταν υποχρεωμένοι να παραδώσουν τα χωράφια τους σε κάποιον πλούσιο άρχοντα, που είχε τη δυνατότητα να καταβάλει το φόρο ή να αψηφήσει τους φοροεισπράκτορες, και να γίνουν υπάλληλοί του. Στα τελευταία χρόνια τελευταία χρόνια του δωδέκατου αιώνα του δωδέκατου αιώνα, η Πελοπόννησος, με εξαίρεση της περιοχές που κατοικούσαν διάφορες φυλές, ήταν στα χέρια λίγων μεγάλων οικογενειών που υπολόγιζαν ελάχιστα την αυτοκρατορική διοίκηση, ακόμη και όταν τα μέλη τους είχαν διοριστεί σε τοπικές διοικητικές θέσεις και πραγματικά, η αυτοκρατορική διακυβέρνηση των δύο τελευταίων δεκαετιών του αιώνα, όταν ήταν στο θρόνο ανίκανοι αυτοκράτορες της δυναστείας των Αγγέλων, δικαιολογούσε την έλλειψη κάθε σεβασμού. Στη Σπάρτη, που οι συγγραφείς της εποχής τώρα πια αποκαλούσαν πάντα Λακεδαίμονα ή Λακεδαιμονία, η άρχουσα οικογένεια ήσαν οι Χαμάρετοι. Γνωρίζουμε με τ' όνομά τους τρεις από αυτούς, τον Μιχαήλ, τον ανιψιότου Ιωάννη και τον αδελφό του Ιωάννη, τον Λέοντα, που κυβερνούσε όλη την επαρχία της Λακωνίας με τον τίτλο του χωροδεσπότη, τον καιρό της Τέταρτης Σταυροφορίας. Την Πελοπόννησο ή Μοριά, για να της δώσουμε το όνομα που είχε αρχίσει να χρησιμοποιεί ο λαός, την είχαν παρακάμψει οι πρώτοι Σταυροφόροι. Κατά την εισβολή του Ρογήρου Β 'της Σικελίας το 1146 στην Ελλάδα, μετά την αποτυχία των στρατευμάτων του να καταλάβουν το Κάστρο της Μονεμβασίας, διέφυγε και πάλι τον κίνδυνο. Κανείς σε όλη τη Χερσόνησο δεν έδωσε σημασία, όταν το καλοκαίρι του1203 η μεγάλη στρατιά της Α' Σταυροφορίας περιέπλευσε με βενετικά πλοία τα παράλια της Πελοποννήσου πηγαίνοντας προς την Κωνσταντινούπολη. Κανείς δεν συνειδητοποίησε ότι η καθαρή απληστία των Σταυροφόρων και η εσκεμμένη απληστία των Βενετών θα κατέληγαν στην κατάληψη και λεηλασία της πρωτεύουσας της αυτοκρατορίας. Τα νέα για την καταστροφή έφθασαν στην Πελοπόννησο αργά την άνοιξη του 1204. Και προξένησαν κατάπληξη, ανησυχία και τρόμο• αλλά κανένας στην κοιλάδα της Σπάρτης δεν πρόβλεψε ότι όλα αυτά θα οδηγούσαν στους δύο πιο λαμπρούς αιώνες της ιστορίας της Λακεδαιμονος, το Δεσποτάτο του Μυστρά.
Πηγή : http://www.ygeiaonline.gr/component/k2/item/30307-lakedaimonia
http://vizantinaistorika.blogspot.com/2014/07/sir-steven-runciman.html
http://pamelakonia.gr/lakonia-municipalities/municipality-of-sparta/historical-data/byzantini-lakedaimonia