ΣΙΚΕΛΙΑ : Οι Έλληνες που εγκαταστάθηκαν στη Μεγάλη Ελλάδα - όπως ονόμασαν την Κάτω Ιταλία - στη Σικελία, και σε άλλες περιοχές της δυτικής Μεσογείου ίδρυσαν πόλεις ανεξάρτητες από τις μητροπόλεις που οργανώθηκαν εξαρχής ως κράτη.
Η ίδρυση των περισσότερων αποικιών οφειλόταν σε οικονομικούς λόγους. Ο θρυλικός Ελληνικός εποικισμός της Σικελίας ξεκίνησε το 750 π.Χ. με πρώτη σημαντική αποικία τις Συρακούσες που ίδρυσαν οι Κορίνθιοι, ακολούθησε η ίδρυση μιας μεγάλης σειράς πόλεων όπως ο Ακράγαντας, ο Σελινούντας Σικελίας, η Γέλα, η Ιμέρα και η Μεσσήνη. Οι γηγενείς κάτοικοι Έλυμοι, Σικανοί και Σικελοί επηρεάστηκαν βαθύτατα από τον ελληνικό πολιτισμό και ο σταδιακός εξελληνισμός τους συνεχίστηκε με σταθερό ρυθμό για να ολοκληρωθεί κατά τα ρωμαϊκά χρόνια. Η σικελική γη ήταν πολύ εύφορη και οι Έλληνες είχαν απέραντες καλλιέργειες με ελιές και αμπέλια που τους έφεραν τεράστια εμπορικά κέρδη. Οι μεγάλοι Έλληνες επιστήμονες της αρχαιότητας Αρχιμήδης και Εμπεδοκλής ήταν Σικελοί. Οι κάτοικοι ασπάστηκαν στη συντριπτική τους πλειοψηφία την Ελληνική θρησκεία, οι Έλληνες οικοδόμησαν αμέτρητους ναούς σε ολόκληρο το νησί με σημαντικότερη τοποθεσία την «Κοιλάδα των Ναών» στον Ακράγαντα. Η Καρχηδόνα κατέλαβε το δυτικό τμήμα του νησιού ενώ οι Έλληνες παρέμειναν στο ανατολικό, οι Καρχηδόνιοι πιθανότατα συνεννοήθηκαν με τους Πέρσες που επιχείρησαν την κατάληψη ολόκληρου του νησιού αλλά ηττήθηκαν στη Μάχη της Ιμέρας. Από τότε και μέχρι την κατάληψη του νησιού από τους Ρωμαίους (242 π.Χ.), Έλληνες και Καρχηδόνιοι αποκτούσαν, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο, τον έλεγχο του νησιού, με τις Συρακούσες και το Λιλύβαιο να παραμένουν οι πυρήνες αντίστασης για τους Έλληνες και για τους Καρχηδονίους αντίστοιχα. Η Σικελία χωρίστηκε σε δύο επαρχίες τις Συρακούσες στα ανατολικά και τη Μαρσάλα στα δυτικά. Ο Οκταβιανός Αύγουστος προσπάθησε να καθιερώσει τα Λατινικά αλλά απέτυχε, η Σικελία παρέμεινε στη γλώσσα και στα έθιμα Ελληνική.
Ο στρατηγός Βελισάριος σαν απεσταλμένος του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστινιανού του Μέγα κατέλαβε τη Σικελία και τη χρησιμοποίησε σαν βάση για να κατακτήσει ολόκληρη την Ιταλική χερσόνησο. Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α΄ μεταβίβασε τη Σικελία στην Ιταλική επαρχία, η Ελληνική γλώσσα ήταν η κύρια γλώσσα εκείνη την εποχή σε όλους τους κατοίκους. Ο αυτοκράτορας Κώνστας Β΄ αποφάσισε να μετακινήσει την πρωτεύουσα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας από την Κωνσταντινούπολη στις Συρακούσες (660). Την επόμενη χρονιά με βάση τη Σικελία ξεκίνησε επιθέσεις στο Λομβαρδικό βασίλειο του Μπενεβέντο που κατείχε το μεγαλύτερο τμήμα στη νότια Ιταλία. Οι φήμες ότι ήθελε να μετακινήσει ο νεαρός αυτοκράτορας την πρωτεύουσα του στις Συρακούσες του κόστισαν τη ζωή, δολοφονήθηκε στο λουτρό του (668). Ο γιος του Κωνσταντίνος Δ΄ αντιμετώπισε αμέσως μία εξέγερση στη Σικελία, μετέβη αμέσως στο νησί, συνέτριψε τους επαναστάτες και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Η Ελληνική γλώσσα ήταν η βασική γλώσσα σε όλους τους κατοίκους του νησιού. Ο αυτοκράτορας Λέων Γ´ από τη Δυναστεία των Ισαύρων μετέφερε την εκκλησία της Σικελίας από τη δικαιοδοσία της εκκλησίας της Ρώμης στη δικαιοδοσία του πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης (740). Η Ισλαμική κατάκτηση της Σικελίας από τους Άραβες ήταν πολύ δύσκολη υπόθεση με σημαντική αντίσταση, χρειάστηκε τουλάχιστον ένας αιώνας για να ολοκληρωθεί. Ο Γεώργιος Μανιάκης σαν αρχηγός του Βυζαντινού στρατού προσπάθησε τον 11ο αιώνα με Νορμανδούς μισθοφόρους να ανακαταλάβει το νησί αλλά συνάντησε μεγάλες δυσκολίες. Την εποχή που κυβερνούσαν οι Άραβες ακολούθησαν στο νησί ασταμάτητες Βυζαντινές εξεγέρσεις και πολλά ανατολικά τμήματα ανεξαρτητοποιήθηκαν. Οι Άραβες χώρισαν το νησί σε τρία τμήματα, επέτρεψαν πλήρη θρησκευτική ελευθερία στους Ορθόδοξους κατοίκους, ήταν υποχρεωμένοι μόνο να πληρώσουν χαράτσι. Το Εμιράτο της Σικελίας άρχισε να διασπάται από εσωτερικές συγκρούσεις.
Εβδομήντα χρόνια μετά την οριστική απώλεια της Σικελίας οι Βυζαντινοί επιχείρησαν να ανακαταλάβουν τη Σικελία με τον στρατηγό Μανιάκη (1038), ο ίδιος όμως δολοφονήθηκε σε μια Βυζαντινή εμφύλια σύγκρουση και δεν μπόρεσε να συνεχίσει το έργο του. Οι Νορμανδοί ωστόσο μπόρεσαν στα τέλη του αιώνα να ολοκληρώσουν την κατάκτηση (1091). Πολλοί Νορμανδοί είχαν την ενδυμασία, την ομιλία και την κόμμωση των Βυζαντινών και των Αράβων ενώ οι βασιλιάδες είχαν στα ανάκτορα τους ευνούχους και χαρέμια. Οι κάτοικοι ήταν γλωσσικά πριν τη Νορμανδική κατάκτηση κατά το ένα τρίτο Ελληνόφωνοι και κατά τα δύο τρίτα Αραβόφωνοι, μετά τη Νορμανδική κατάκτηση έγιναν εξ'ολοκλήρου Λατινόφωνοι. Σικελικός Εσπερινός ήταν η ονομασία της επανάστασης των Σικελών το 1282 ενάντια στο καθεστώς του Καρόλου του Ανδεγαυού, Γάλλου ευγενούς βασιλέα, ο οποίος με παπική συναίνεση είχε καταλάβει το Βασίλειο της Σικελίας 1268 και εμφανιζόταν ως ο επίδοξος κατακτητής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος σε συνεργασία με τον βασιλιά Πέτρο Γ΄ της Αραγωνίας πιστεύεται, ότι αναμείχθηκαν στη λαϊκή εξέγερση και τελικά η Σικελία πέρασε στον έλεγχο της Αραγονίας, ενώ σημαντική ήταν και η προδιάθεση των Σικελών να εκδιώξουν τους κυβερνήτες τους.
Η επανάσταση αυτή ήταν αποφασιστικής σημασίας για το Βυζάντιο, που διένυε κρίσιμη περίοδο μετά την πρόσφατη ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης (1261). Ο θανάσιμος κίνδυνος από τη Δύση, από τους Ανδεγαυούς του Καρόλου Α΄, είχε πλέον εξανεμιστεί. Με τη Σικελική όμως επανάσταση το βασίλειο του Καρόλου Α΄ αποδυναμώθηκε, μετά μάλιστα και τον θάνατο του τελευταίου (1284).
ΣΑΡΔΗΝΊΑ : Η Σαρδηνία είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί στη Μεσόγειο Θάλασσα και φημίζεται για τα διάφανα νερά της και τις χρυσές της αμμουδιές. Η Σαρδηνία ήταν και είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς διακοπών στην Ιταλία. Με 2.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής, αυτό το νησί έχει αυτό που ζητά το 90% του πληθυσμού για τις διακοπές του. Η Σαρδηνία είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί στη Μεσόγειο Θάλασσα. Εκτός από βαθυγάλανα νερά και τις αμμώδες ακτές, μπορείς να εξερευνήσεις πόλεις, μεσαιωνικά χωριά και αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής.
Στις δυτικές ακτές της Σαρδηνίας, στο ακρωτήρι του Σαν Μάρκο κοντά στον κόλπο του Οριστάνο, θα βρείτε την αρχαία πόλη Θάρρος. Οι Φοίνικες μετέτρεψαν αυτό το αρχικά έρημο μέρος σε εμπορικό σταυροδρόμι, λόγω της γεωγραφικής του θέσης. Η πόλη του Θάρρους εγκαταλείφθηκε ολοσχερώς το 1070, σήμερα όμως μπορείτε να επισκεφθείτε τον αρχαιολογικό χώρο και τα ερείπια που έχουν διασωθεί. Αν πρέπει να χρησιμοποιήσουμε μόνο μία λέξη για να χαρακτηρίσουμε το μαγικό νησί της Σαρδηνίας αυτή είναι η «ποικιλία» – στα τοπία, στην Ιστορία και, βέβαια, στη γλώσσα. Στο νησί θα βρείτε διάσπαρτα τα ίχνη της Ιστορίας: προϊστορικά πέτρινα κωνικά κτίσματα, που θεωρούνται από τις αρχαιότερες αρχιτεκτονικές κατασκευές, αλλά και φοινικικά, ελληνικά και ρωμαϊκά ευρήματα, ισπανικές εκκλησίες και κάστρα Γενουατών, στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η Σαρδηνία δεχόταν συχνές «επισκέψεις» απ’ όλους τους μεσογειακούς λαούς λόγω της στρατηγικής γεωγραφικής της θέσης. Ωστόσο, χωρίς να υποταχτούν ποτέ στους κατακτητές, οι ντόπιοι αποσύρονταν στα ενδότερα του νησιού, διατηρώντας έτσι άθικτα τα ήθη και τα έθιμά τους.
Εδώ είναι μερικά πολιτιστικά αξιοθέατα της Σαρδηνίας:
1) Η ηλιόλουστη πόλη του Κάλιαρι, με τα εκπληκτικά παλάτια και τα μεσαιωνικά κάστρα.
2) Το αρχαίο χωριό Μπόσα, με τα πολύχρωμα σπίτια και το γραφικό λιμάνι.
3) Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Sant’Antioco, με μια συλλογή από σπάνια ευρήματα.
4) Το Nuraghe Arrubiu, ένα από τα μεγαλύτερα μεγαλιθικά οικοδομήματα στη Σαρδηνία, γνωστό για το κόκκινο χρώμα του.
5) Η αρχαιολογική περιοχή Nora, ένας από τους σημαντικότερους χώρους της Σαρδηνίας.
6) Η πόλη του Θάρρους και ο αρχαιολογικός του χώρος, που βρίσκεται στις δυτικές ακτές της Σαρδηνίας κοντά στο ακρωτήρι του Σαν Μάρκο.
7) Το σύμπλεγμα Su Nuraxi di Barumini, ένα από τα πιο εντυπωσιακά και καλά διατηρημένα παράδειγματα αμυντικών συμπλεγμάτων.
Το όνομα "Σαρδηνία" προέρχεται από την πανάρχαια ρίζα "-σάρδ" που προφέρεται στη Λατινική προφορά σαν "Σάρδα", εμφανίζεται στον "Λίθο της Νώρας" με το επίγραμμα "Σρδν", αυτό δείχνει ότι το όνομα υπήρχε πριν έρθουν οι Φοίνικες. Όπως δείχνουν οι Διάλογοι του Τιμαίου στον Πλάτων η Σαρδηνία αναφέρεται στην Αρχαία ελληνική λογοτεχνία με το όνομα "Σαρδώ" μια θρυλική γυναίκα που ήρθε στο νησί από τις Σάρδεις την πρωτεύουσα της Λυδίας. Πολλοί συγγραφείς ταυτίζουν τους αρχαίους Σαρδηνούς του πολιτισμού των Νουράγκι με τους "Σερντέν" ένας από τους Λαούς της Θάλασσας. Το όνομα έχει και λατρευτική σημασία παραπέμποντας στον επώνυμο μυθικό ήρωα του νησιού τον Σάρδο που τον προσφωνούσαν "Πατέρα των Σαρδηνίων", ίσως να προέρχεται και από το ουσιαστικό "Σαρδόνιος". Η Σαρδηνία ήταν γνωστή στην Κλασική αρχαιότητα και με άλλα ονόματα όπως "Ιχνούσα", "Σανδαλιώτις" και "Αργυρόφλεψ". Επώνυμος μυθικός ήρωας της Σαρδηνίας ήταν ο Σάρδος που αποβιβάστηκε στο νησί από την Τυνησία, ήταν γιος του "Μακήριδος" που ταυτίζεται με τον Έλληνα μυθικό ήρωα Ηρακλή, ήταν γνωστός με το όνομα αυτό στη Βόρεια Αφρική σύμφωνα με τις Βερβερικές γλώσσες. Ο Σάρδος έδωσε το όνομα του στη Σαρδηνία που ήταν γνωστή μέχρι την εποχή που ήρθε με έναν μεγάλο αριθμό ανδρών σαν "Ιχνούσα". Οι πληροφορίες για τον Σάρδο παρέχονται από αρχαίους συγγραφείς όπως ο Σαλλούστιος και ο Παυσανίας. Ένας από τους πρώτους οικιστές σύμφωνα με τον Παυσανία αναφέρεται ο Νώραξ, εγγονός του μυθικού Γηρυόνη σαν γιος της της κόρης του Ερύθειας και του Ερμή, έφτασε στη νότια Σαρδηνία ίδρυσε την πόλη Νώρα και έγινε ο ήρωας της μυθολογίας των Νουράγκι.
Η Σαρδηνία αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα Γεωλογικά εδάφη στην Ευρώπη, κατοικήθηκε με πολλά κύματα μεταναστών από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι σήμερα. Με την πάροδο του χρόνου οι λαοί που εγκαταστάθηκαν στη Σαρδηνία απέκτησαν τα ίδια έθιμα αν και ήταν χωρισμένοι σε πολλές ομάδες που ανάλογα με την περίσταση συμμαχούσαν ή πολεμούσαν μεταξύ τους. Οι κατοικίες τους ήταν συνήθως στρογγυλές πέτρινες καλύβες.βΤην περίοδο 1900 π.Χ. - 730 π.Χ. εμφανίστηκε στη Σαρδηνία ο "Πολιτισμός των Νουράγκι" και οι κάτοικοι του νησιού ονομάστηκαν την ίδια εποχή "Νουράγκι". Οι οικισμοί άρχισαν να οικοδομούνται την περίοδο του πολιτισμού των Νουράγκι γύρω από πύργους - κάστρα που ονομάστηκαν "Νουράγκι" και ενισχύθηκαν σε ισχυρό βαθμό με επάλξεις, μικρότερα "Νουράγκι" οικοδομήθηκαν σε θέσεις με μεγάλη θέα για τη φύλαξη των οικισμών. Στη Σαρδηνία έχουν βρεθεί σήμερα περίπου 7.000 "Νουράγκι" από την εποχή του "Πολιτισμού των Νουράγκι" ενώ σύμφωνα με υπολογισμούς οικοδομήθηκαν 30.000 Νουράγκι, στην αρχή ήταν απλά αλλά σταδιακά έγιναν τεράστια και περίπλοκα. Η πολυπλοκότητα και το υψηλό επίπεδο διακόσμησης των "Νουράγκι" δείχνει ότι οι κάτοικοι είχαν υψηλό τεχνολογικό επίπεδο και μεγάλη ποικιλία από επαγγέλματα με αποκλειστικό στόχο την ανέγερση και φύλαξη των μνημείων. Οι αρχαίοι Έλληνες ιστορικοί και γεωγράφοι σχετίζουν την κατασκευή τους με μυθικές μορφές όπως ο Δαίδαλος που δραπέτευσε από την Κρήτη στην Σικελία και κατόπιν στην Σαρδηνία όταν τον καταδίωκε ο Μίνωας.
Τα πρώτα χρόνια του πολιτισμού των Νουράγκι (1900 π.Χ.) ο χαλκός που εξαγόταν από τα ορυχεία του νησιού χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή όπλων και πολλών άλλων αντικειμένων. Η εξαγωγή χαλκού και μολύβδου λίγο αργότερα είχε σαν αποτέλεσμα να γεμίσει το νησί χυτήρια για την κατασκευή μπρούτζου, η εξαγωγή και το εμπόριο του μπρούτζου γινόταν με πλοία σε όλες τις ακτές της Μεσογείου. Οι Νουραγικοί πληθυσμοί ήταν από τους πιο επιδέξιους τότε τεχνίτες μετάλλου σε ολόκληρο τον κόσμου, στα εργαστήρια τους κατασκεύαζαν αμέτρητες ποσότητες μπρούτζινων αντικειμένων, αυτό δείχνει βέβαιες επαφές με άλλους λαούς μέσω της θάλασσας. Μερικοί ιστορικοί σχετίζουν τον Πολιτισμό των Νουράγκι με τους "Σερντέν", έναν από τους Λαούς της Θάλασσας που έφεραν τον 13ο αιώνα την καταστροφή στους Μυκηναίους και τους Χετταίους, ενώ αποπειράθηκαν να καταλάβουν και την Αίγυπτο. Ο "Πολιτισμός των Νουράγκι" συνδέθηκε με Μεγαλιθικούς οικισμούς στη δυτική Μεσόγειο όπως στις Βαλεαρίδες και στη νότια Κορσική. Τα ίχνη με το εμπόριο που έκανε η Σαρδηνία με τους άλλους πολιτισμούς και οι επαφές με τον Μυκηναϊκό πολιτισμό φαίνονται σε δοχεία που βρέθηκαν στην Κύπρο, την Κρήτη, την Ισπανία και την Ιταλία. Οι αρχαιολογικές έρευνες έδειξαν ότι ο πολιτισμός των Νουράγκι εισήλθε την περίοδο 900 π.Χ. - 500 π.Χ. στα νέα τελικά του στάδια, η κεραμική απέκτησε πολυτέλεια στην εμφάνιση των αγγείων. Οι συνεχείς εμπορικές επαφές με τους άλλους λαούς της Μεσογείου προσάρμοσαν με τον ανάλογο ρυθμό τον τρόπο ζωής και την τέχνη των κατοίκων της Σαρδηνίας
Όταν ξέσπασε ο Α΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος (264 - 261 π.Χ.) ακολούθησε εξέγερση μισθοφόρων στην Καρχηδόνα, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία βρήκε την ευκαιρία να καταλάβει τη Σαρδηνία και την Κορσική, τα δύο νησιά έγιναν η "Ρωμαϊκή επαρχία της Σαρδηνίας και της Κορσικής" αλλά απέκτησαν κυβερνήτη το 227 π.Χ. Οι Ρωμαίοι αντιμετώπισαν πολλές επαναστάσεις και πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι να υποτάξουν το νησί, ίδρυσαν πολλές πόλεις με Ρωμαίους μετανάστες στα παράλια και ενίσχυσαν τους παλιότερους οικισμούς. Ο πολιτισμός των Νουράγκι τερματίστηκε αλλά οι κάτοικοι στα βουνά δεν υποτάχθηκαν ποτέ, οι Ρωμαίοι τους έλεγαν "Μπαρμπαρία" δηλαδή "Χώρα των βαρβάρων". Η Ρωμαϊκή κυριαρχία στη Σαρδηνία κράτησε 694 χρόνια, στη διάρκεια της το νησί ήταν η σημαντικότερη πηγή σιτηρών για την πρωτεύουσα. Η Λατινική γλώσσα έγινε η κυρίαρχη γλώσσα στη Σαρδηνία αλλά η διάδοση της έγινε πολύ αργά και με πολλά εμπόδια από τις φυλές των βουνών. Ακολούθησε η κατάληψη από τους βάρβαρους Βάνδαλους για ένα αιώνα. Η Σαρδηνία επέστρεψε στη Βυζαντινή κυριαρχία (533), ο Βελισάριος έστειλε τον στρατηγό Κύριλλο και την ανακατέλαβε. Η Σαρδηνία παρέμεινε σε Βυζαντινά χέρια άλλα 300 χρόνια εκτός από μια σύντομη περίοδο που της επιτέθηκαν οι Οστρογότθοι (551).
Με τη Βυζαντινή κυριαρχία το νησί χωρίστηκε σε διοικητικές περιφέρειες της "Μερείαι", κυβερνήθηκαν όλες από έναν "Δικαστή"με έδρα την Κάραλις. Η άμυνα του νησιού ανατέθηκε σε ένα στρατιωτικό σώμα που έμενε στο Τραϊανί υπό τις διαταγές ενός "Δούκα". Ο Χριστιανισμός έγινε η κυρίαρχη θρησκεία στο νησί αλλά ο Παγανισμός επιβίωσε στους "λαούς των Βαρβάρων" στα βουνά μέχρι το τέλος. Οι ημερομηνίες που ολοκληρώθηκε η Βυζαντινή κυριαρχία στο νησί είναι άγνωστη, είχαν τον πλήρη έλεγχο μέχρι την εποχή που επαναστάτησε ο Έξαρχος της Αφρικής Γρηγόριος ο Πατρίκιος και οι Άραβες έκαναν την πρώτη μεγάλη κατάκτηση στο Μαγκρέμπ (650). Οι Βυζαντινοί όταν έμαθαν ότι οι Άραβες κατέλαβαν την Καρχηδόνα (697) οπισθοχώρησαν στην Κάραλις της Σαρδηνίας. Η απώλεια του αυτοκρατορικού ελέγχου στην Αφρική ήταν μεγάλο πλήγμα, οι Μαυριτανοί και οι Άραβες ξεκίνησαν σκληρές επιδρομές στο νησί, η πρώτη καταγράφεται σε έγγραφο (705) και ανάγκασε τον αυτοκρατορικό στρατό να ενισχύσει την άμυνα της. Η Βυζαντινή εξουσία κατέρρευσε όταν οι Μουσουλμάνοι κατέλαβαν την περίοδο 827 - 902 τη Σικελία. Οι Βυζαντινοί την ίδια εποχή δεν καταγράφουν τη Σαρδηνία σαν αυτοκρατορική επαρχία (952), αυτό δείχνει ότι μάλλον είχε χαθεί. Μια τοπική οικογένεια ευγενών κυβέρνησε το νησί με τον Βυζαντινό τίτλο του "Άρχοντα", ήταν επίσημα υποτελείς στη Βυζαντινή αυτοκρατορία αλλά κυβερνούσαν σαν ανεξάρτητοι αφού η επικοινωνία με την Κωνσταντινούπολη ήταν αδύνατη. Έχουν διασωθεί μονάχα δύο ονόματα από τους "Άρχοντες", τα ονόματα τους όπως φαίνεται σε δύο επιγραφές ήταν "Σαλούσιος" και "Τουρκοτούριος", κυβέρνησαν τη Σαρδηνία τον 10ο και τον 11ο αιώνα. Οι κυβερνήτες αυτοί ήταν συνδεδεμένοι με τους Βυζαντινούς με μία μορφή υποτέλειας αφού μιλούσαν την Ελληνική γλώσσα και χρησιμοποιούσαν την Ελληνική τέχνη. Οι Μαυριτανοί που είχαν εγκατασταθεί στην Ιβηρική Χερσόνησο έκαναν απόπειρα τον 11ο αιώνα να κατακτήσουν το νησί, οι μόνες πηγές όμως σχετικά με την εκστρατεία αυτή υπάρχουν στα Χρονικά της Πίζας και της Γένοβας. Οι χριστιανοί όμως της Σαρδηνίας αντιστάθηκαν επιτυχώς, από τότε φαίνεται χωρίστηκε το νησί σε μικρότερα κράτη που έμειναν γνωστά με ονόματα όπως Κάλιαρι, Αρμπορέα, Γκαλούρα και Τόρρες. Η διανομή σε μικρότερα κράτη συμπίπτει με την ολοκληρωτική απεξάρτηση του νησιού από τους Βυζαντινούς, ο Βυζαντινός τίτλος του "Δικαστή" μετασχηματίστηκε σε Σαρδηνιακή προφορά και τα κράτη ονομάστηκαν "Δικαιοδοσίες".
Πηγή : http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2696/Istoria_A-Lykeiou_html-empl/indexIV1_1.html
https://el.m.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B9%CE%BA%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%B1
https://el.m.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B9%CE%BA%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%95%CF%83%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BD%CF%8C%CF%82
https://www.ferryhopper.com/el/destinations/italy/sardinia
https://www.travel.gr/the_guides/i-kardia-tis-mesogeioy-chtypa-sti-sardi/
https://www.athinorama.gr/travel/destinations/europi/italia/sardinia
https://el.m.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B1%CF%81%CE%B4%CE%B7%CE%BD%CE%AF%CE%B1
https://el.m.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου