Ο Διόνυσος, επίσης Διώνυσος, γιος του θεού Δία, ανήκει στις ελάσσονες πλην όμως σημαντικές θεότητες του αρχαιοελληνικού πανθέου, καθώς η λατρεία του επηρέασε σημαντικά τα θρησκευτικά δρώμενα της ελλαδικής επικράτειας. Παρόλο που δεν είναι ολύμπιος θεός και ο Όμηρος δείχνει να τον αγνοει, , ήδη από τον 6ο π.Χ. αι., αναπαρίσταται μαζί με τους Ολυμπίους, αν και εμφανίζεται σχετικά απόμακρος. Ενίοτε απεικονίζεται να κάθεται δεξιά του πατρός του στα ολύμπια δώματα. Ο Διόνυσος ως μυθολογική οντότητα «δεν είναι μήτε παιδί ούτε άντρας, αλλά αιώνιος έφηβος, καταλαμβάνοντας μια θέση ανάμεσα στα δύο». Με αυτή τη μορφή, αντιπροσωπεύει «το πνεύμα της ενέργειας και της μεταμορφωτικής δύναμης του παιχνιδιού» γεμάτο πονηριά, εξαπάτηση και στρατηγικές που υποδεικνύουν είτε τη θεϊκή σοφία ή το αρχέτυπο του Κατεργάρη, παρόν σε όλες σχεδόν τις μυθολογίες του κόσμου. Στην ελληνική μυθολογία, ο Διόνυσος γεννιέται από τον μηρό του πατέρα του, στη νήσο Ικαρία, και παραδίδεται σε δώδεκα νύμφες ή υδάτινα πνεύματα, τις Υάδες, οι οποίες γίνονται τροφοί του θεϊκού παιδιού. Αργότερα, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης την υπηρεσία τους, οι Υάδες εξυψώθηκαν στο ουράνιο στερέωμα όπου λάμπουν ως αστερισμός των Υάδων. Είναι Πυριγενής, και Λιμναίος, φέροντας εγγενώς την ποιότητα της 'λίμνης ή του έλους'. Ο Διόνυσος είναι επίσης Διθύραμβος, δηλαδή διγενής, γεννημένος πρώτα από τη φωτιά και κατόπιν από το νερό, ακολουθώντας την παράδοση ανάλογων αρχέγονων θεοτήτων. Ο Διόνυσος, επίσης, συνδέεται με τη γονιμότητα, μέσω του εκπληρωμένου έρωτα και το επίγραμμα του Ανακρέοντα στον θεό αρχίζει με τις λέξεις «Ω Κύριε, που σύντροφοί σου στο παιχνίδι είναι ο ισχυρός Έρως, οι μαυρομάτες νύμφες και η Αφροδίτη!». Τα «Διονυσιακά» ή «Διονυσιακών βιβλία με΄» (με΄= 45) είναι ελληνικό επικό ποίημα του Νόννου του Πανοπολίτη. Αποτελείται από 21.419 στίχους σε 48 βιβλία. Περιγράφει την ζωή και τον θρίαμβο του θεού Διονύσου, και κυρίως την εκστρατεία του στην Εγγύς Ανατολή και στις Ινδίες. Οι σκηνές που περιγράφονται εκτυλίσσονται σε όλα τα τότε γνωστά μέρη της Γης.Το κείμενο έχει σωθεί ολόκληρο σε ένα μόνο αντίγραφο, το Codex Laurentianus 32.16 που κατασκευάστηκε το 1280 περίπου και αγοράστηκε το 1423 από τον Ιταλό λόγιο και βιβλιοσυλλέκτη Φραγκίσκο Φίλελφο. Η πατρότητα του αρχικού κειμένου ήταν άγνωστη μέχρι τον 15ο και 16ο αιώνα, όταν ο Άντζελο Πολιτζιάνο το 1489 και ο Γκέρχαρντ Φάλκενμπουργκτο 1569 ταξινόμησαν το έπος στα έργα του Νόννου, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έδινε οΑγαθίας στις Ιστορίες, 4.23. Η πατρότητα διαβεβαιώθηκε τελικά το 1907, όταν διασταυρώθηκε και με τον Πάπυρο του Βερολίνου 10567. Το 1569 τυπώθηκε για πρώτη φορά στην Αμβέρσα με εκδότη τον Γκέρχαρντ Φάλκενμπουργκ, σε κείμενο ενός αντίγραφου που είχε χαρίσει ο Ιωάννης Σαμπόκι (János Zsámboky) στον Μητροπολίτη Μονεμβασίας Αρσένιο. Ένα άλλο χειρόγραφο καταγράφτηκε το 1444 από τον Κυριακό Αγκωνίτη στη βιβλιοθήκη του Αγίου Όρους, και το οποίο σήμερα έχει χαθεί.
Το έργο χωρίζεται σε 48 βιβλία που περιέχουν συνολικά 25.000 εξάμετρους στοίχους. Πρόκειται για το εκτενέστερο έπος της αρχαίας λογοτεχνίας. Αρχίζει με την εξιστόρηση του μύθου της αρπαγής της Ευρώπης, την μάχη του Δία με τον Τυφώνα και την μυθολογία της Βοιωτίας. Στο όγδοο βιβλίο εξιστορείται η γέννηση του Διονύσου, η οποία ακολουθείται από την νεότητα του θεού, η οποία καταλαμβάνει από το 13 μέχρι το 24ο βιβλίο. Ακολουθεί η εκστρατεία του στην Ινδία μέχρι και το 40ό βιβλίο, και τελειώνει με την επιστροφή του στην Ευρώπη.
Ο Ηρακλής ή Αλκαίος ή Αλκείδης (στην αρχ. ελλ.ἩΗρακλης) ήταν αρχαίος μυθικός ήρωας, θεωρούμενος ως ο μέγιστος των Ελλήνων ηρώων. Γεννήθηκε στη Θήβα και ήταν γιος του Δία και της Αλκμήνης, κόρης της Αναξώς, κόρης του Αλκαίου (γιος του Περσέα και της Ανδρομέδας) και της Αστυδάμειας. Η μητέρα του Αλκμήνη ήταν παντρεμένη με τον Αμφιτρύωνα, με τον οποίον κατέφυγαν στηΘήβα, επειδή ο Αμφιτρύωνας είχε δολοφονήσει τον Ηλεκτρύωνα κατά λάθος (πατέρα της Αλκμήνης και γιο του Περσέα). Ο Δίας πήρε τη μορφή του Αμφιτρύωνα και κοιμήθηκε με την Αλκμήνη. Πριν γεννηθεί ακόμα ο Ηρακλής, ο Δίας ανήγγειλε στους Θεούς ότι θα γεννηθεί από την Αλκμήνη απόγονος του Περσέα, που θα βασιλεύσει στον Θρόνο των Περσίδων. Όταν γεννήθηκε ο Ηρακλής, η Ήρα, η γυναίκα του Δία, η οποία τον ζήλευε για τις απιστίες του, έστειλε στην κούνια του δύο φίδια, αλλά το βρέφος τα στραγγάλισε. Ο θετός πατέρας του Ηρακλή, ο Αμφιτρύωνας, ο οποίος ανέλαβε να τον μεγαλώσει, τον δίδαξε την τέχνη του ηνιόχου, ο Κάστορας του δίδαξε την οπλασκία, ο Αίλυκος την πάλη, ο Εύρυτος το τόξο, ο κένταυρος Χείρωνας τις Επιστήμες και ο Λίνος τη Μουσική. Ο μύθος που σώθηκε από τον Ξενοφώντα, μας διηγείται το περιστατικό εκείνο, όταν ο Ηρακλής καθισμένος σε κάποιο σταυροδρόμι, είδε να περνούν από μπροστά του δύο πανέμορφες κοπέλες. Η μια του έδειξε έναν εύκολο δρόμο, φαρδύ και ίσιο, που αν τον ακολουθούσε, θα χαιρόταν τη ζωή, αλλά θα έκανε ένα σωρό κακές πράξεις που θα τον καταδίκαζαν στην κρίση των ανθρώπων. Αυτή ήταν η Κακία. Η άλλη κόρη, η Αρετή, του έδειξε ένα δύσκολο δρόμο, γεμάτο κοφτερές πέτρες και αγκάθια, στενό και δύσβατο, που θα τον βάδιζε δύσκολα, αλλά θα κέρδιζε στο τέλος του την αναγνώριση από τους συνανθρώπους του. Έτσι ο Ηρακλής ακολούθησε την Αρετή, προτιμώντας να υποφέρει για να διαβεί το δύσβατο δρόμο της, αλλά να γνωρίσει τη δόξα και την τιμή με τις καλές του πράξεις και την αρετή του.
Ως έφηβος προκάλεσε τον πόλεμο μεταξύ της Θήβας με το βασίλειο του Ορχομενού. Ως ανταμοιβή για τη νίκη του εναντίον του Ορχομενού, πήρε για γυναίκα του τη Μεγάρα, κόρη του βασιλιά της Θήβας, με την οποία απέκτησε τρία (κατ' άλλους περισσότερα) παιδιά. Η Ήρα όμως τον τρέλανε, με αποτέλεσμα να σκοτώσει τη γυναίκα του και τα παιδιά του. Όταν συνειδητοποίησε τι έκανε, αποφάσισε να πάει στο Μαντείο των Δελφών για να πάρει χρησμό, ώστε να μάθει με ποιον τρόπο θα μπορούσε να εξαγνισθεί. Σύμφωνα με τον χρησμό, έπρεπε να υπηρετήσει για δώδεκα χρόνια τον Ευρυσθέα, βασιλιά της Τίρυνθας, και να πραγματοποιήσει τους άθλους που θα του πρόσταζε εκείνος. Ηρακλής σκότωσε το λιοντάρι της Νεμέας, σκότωσε τη Λερναία Ύδρα, έπιασε το γοργό ελάφι της Κερύνειας, σκότωσε τον Ερυμάνθιο Κάπρο, καθάρισε τους στάβλους του Αυγεία, σκότωσε τις Στυμφαλίδες Όρνιθες, έπιασε τον άγριο ταύρο της Κρήτης, έκλεψε τα άγρια άλογα του Διομήδη, πήρε τη ζώνη της Ιππολύτης, έφερε τα βόδια του Γηρυόνη στον Ευρυσθέα, άρπαξε τα μήλα των Εσπερίδων, και τέλος έφερε τον Κέρβερο από τον Άδη. Εκτός από τους άθλους, ο Ηρακλής πραγματοποίησε κι άλλα μυθικά κατορθώματα. Πήρε μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία. Στη Λιβύη νίκησε τον γίγαντα Ανταίο, γιο του Ποσειδώνα και της Γης. Ύστερα από αυτό το κατόρθωμα, ο Ηρακλής, κουρασμένος, έπεσε να κοιμηθεί. Τότε οι Πυγμαίοι, στην Αφρικη, ένας λαός νάνων, τον αλυσόδεσαν και τον κάρφωσαν στη γη. Όταν ξύπνησε ο Ηρακλής, τινάχτηκε επάνω κι αρπάζοντάς τους στη χούφτα του, τους τύλιξε όλους στο τομάρι του λέοντα της Νεμέας που φορούσε. Ο Ηρακλής ελευθέρωσε ακόμα και τον Προμηθέα, που τον είχε δέσει ο Δίας στον Καύκασο. Αυτός έφερε την Άλκηστη από τον Άδη, αφού πάλεψε με τον Χάρο και την ελευθέρωσε. Η Άλκηστη ήταν γυναίκα του βασιλιά των Φερών Αδμήτου. Ο Ηρακλής σκότωσε, ακόμα, για να απαλλάξει τους ανθρώπους από την τυραννία, τον αιμοβόρο τύραννο της Αιγύπτου Βούσιρι.Ελευθέρωσε τον Θησέα από τη φυλακή του βασιλιά των Μολοσσών στην Ήπειρο.Το τελευταίο κατόρθωμα του Ηρακλή ήταν ο φόνος του κενταύρου Νέσσου, ο οποίος προσπάθησε να κλέψει τη γυναίκα του ήρωα, την όμορφη Δηιάνειρα.
Κρίσνα ονομάζεται σημαντικότατη ινδουιστική θεότητα, κατ' άλλους θεία μετενσάρκωση (αβατάρα) του θεού Βισνού και κατ' άλλους το Ανώτατο Όν, η οποία απεικονίζεται ως παιδί, ή να παίζει φλάουτο ή ως νεαρός πρίγκηπας από σκηνές του Μπαγκαβάτ Γκίτα. Ο Κρίσνα έγινε ευρύτατα γνωστός και εκτός των Ινδουιστών μετά το 1966, όταν το κίνημα των οπαδών του επεκτάθηκε στο Δυτικό Κόσμο.
Ο θεός Σίβα αποτελεί το τρίτο πρόσωπο της τριάδας των μεγάλων θεών του Ινδουιστικού πάνθεου - Brahma, Vishnu και Shiva, που αντιπροσωπεύουν τις δυνάμεις της δημιουργίας, συντήρησης και καταστροφής του κόσμου αντίστοιχα. Ο Σίβα αντιπροσωπεύει κυρίως το στοιχείο της καταστροφής, αλλά οι δυνάμεις και ιδιότητές του είναι πολύ περισσότερες και πολυδιάστατες. Σαν Mahakala (μεγάλος χρόνος) είναι η μεγάλη δύναμη του χρόνου που καταστρέφει και διαλύει τα πάντα. Η καταστροφή όμως του παλιού αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την αναδημιουργία και για τον λόγο αυτό ο Σίβα λατρεύεται κυρίως με την μορφή του φαλλού (lingam), το αρσενικό σύμβολο της αναπαραγωγής που το βρίσκουμε συνήθως τοποθετημένο πάνω στο θηλυκό όργανο (yioni). Το αρχέτυπο του θεού της καταστροφής το συναντάμε στους Βεδικούς ύμνους όπου είναι γνωστός με το όνομα Rudra. Η μορφή και τα χαρακτηριστικά του όμως, όπως και των περισσότερων βεδικών θεών, δεν είναι ξεκάθαρη. Μερικές φορές ταυτίζεται με τον Agni, τον θεό της φωτιάς, και οι Maruts, οι θεοί των καταιγίδων, παρουσιάζονται σαν γιοι του. Ο Ρούντρα είναι ο θεός των ύμνων και των θυσιών, φωτεινός σαν τον ήλιο, ο καλύτερος και ο πιο πλουσιοπάροχος. Θεραπεύει αρρώστιες, χαρίζει οικογενειακή ευημερία και αγαθά, όπως άλογα, βουβάλια, και καλές σοδιές και προστατεύει τους οπαδούς του κρατώντας μακριά τις συμφορές. Από την άλλη πλευρά όμως, παρουσιάζεται μ’ ένα διαφορετικό πρόσωπο: σκοτεινός, μαύρος, καταστροφικός, τρομακτικός. Άγριος σαν θεριό κρατά στα χέρια του κεραυνούς βέλη και τόξα και οι Βραχμάνοι ιερείς τον εκλιπαρούν να παραμείνει μακριά από τον τόπο τους και να μην καταστρέψει την ανθρωπότητα.
Η αρχέγονη μορφή του θεού Σίβα σαν προστάτη των ζώων (Pashupati) εντοπίζεται για πρώτη φορά σε μια ανάγλυφη σφραγίδα που ανακαλύφθηκε στα ερείπια της προϊστορικής πόλης του Mohenjo-daro (4000-2000 π.Χ.). Στην σφραγίδα η πολυπρόσωπη θεότητα κάθεται σε γιόγκικη στάση διαλογισμού με ανασηκωμένο φαλλό και φορά κέρατα ενώ γύρω του βρίσκονται τέσσερα ζώα – ελέφαντας, τίγρης, ρινόκερος και ταύρος. Οι παραπάνω συμβολισμοί και περιγραφές μας επιτρέπουν να υποθέσουμε εκ του ασφαλούς ότι ο χαρακτήρας του Σίβα ως μέγιστος θεός του Ινδουισμού διαμορφώθηκε ύστερα από το πάντρεμα της βεδικής θρησκείας με τα πιστεύω και τις προκαταλήψεις των αυτοχθόνων Ινδών. Στα φιλοσοφικά κείμενα των Ουπανισάδ, ο Σίβα εξυψώνεται ακόμη περισσότερο και ταυτίζεται με τον υπέρτατο θεό που κυβερνά όλους τους κόσμους. Η παρουσία του είναι χωρίς αρχή, μέση και τέλος, μοναδικός, εξαίσιος, ευοίωνος, γαλήνιος, ακατάστρεπτος, αυθύπαρκτος, η αναπνοή και το πνεύμα που διαχέει τα πάντα. Όλα τα όντα ζουν μέσα του και ενώνονται μ’ αυτόν. Ο Σίβα είναι η αιώνια συνείδηση, το κάθε τι που υπήρξε και το κάθε τι που θα υπάρξει. Είναι ο απελευθερωτής από την πλάνη του κόσμου και τα δεσμά του χρόνου. Με τη χάρη του ο άνθρωπος αναζητά την μονιστική γνώση και βιώνει την ενότητα του υποκειμενικού εαυτού (Atman) και του αντικειμένου κόσμου (Brahman) που απελευθερώνει από τα δεσμά του θανάτου και της επαναγέννησης. Η άμεση και διαισθητική συνειδητοποίησή του θεού αποτελεί το μοναδικό δρόμο για την απόλυτη ελευθερία (Moksha). Στα μεγάλα ινδικά έπη της Ramayana και της Mahabharata, την ανώτερη θέση στο ινδικό πάνθεο καταλαμβάνουν ενσαρκώσεις του θεού Βίσνου, ο Ράμα και Κρίσνα αντίστοιχα. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των οπαδών του Βίσνου (Vaishnavas) και του Σίβα (Shaivas), οδήγησε στο απόμακρο παρελθόν και σε αιματηρές διαθρησκευτικές διαμάχες, καθώς οι δυο πλευρές προσπαθούσαν να καθιερώσουν και να επιβάλουν την ανωτερότητα του θεού τους. Στις γραφές όμως υπάρχουν αρκετά αποσπάσματα που προπαγανδίζουν την φιλική συνύπαρξη και την ταύτιση των δυο θεών. Όπως τονίζει η Harivamsha, «δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ του Σίβα που υπάρχει με την μορφή του Βίσνου και του Βίσνου που υπάρχει με την μορφή του Σίβα».
Πηγη: http://delfeios.blogspot.gr/2013/12/blog-post_10.html
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Διόνυσος
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Διονυσιακά
http://www.mystica.gr/Shiva.htm
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Ηρακλής_(μυθολογία)
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Κρίσνα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου