Κρητικός πόλεμος του 1645 – 1669 γνωστός και ως ο μεγάλος Κρητικός πόλεμος, καλείται η αναμέτρηση μεταξύ τηςδημοκρατίας της Βενετίας και των χριστιανικών δυνάμεων με την Οθωμανική Αυτοκρατορία και των φίλων προς αυτήν ισλαμικών κρατών. Έλαβε χώρα κυρίως έξω από τα τείχη του Χάνδακα αλλά και σε ολόκληρο το νησί και τις θάλασσες γύρω από την Κρήτη. Ήταν η τελευταία μεγάλη σύρραξη μεταξύ Ισλάμ και Χριστιανισμού. Ο Πάπας είπε τότε "Στείλτε στρατιώτες, πλοία και εφόδια, υπερασπιστείτε τον Χριστιανισμό". Η πολιορκία του Χάνδακα ήταν η μακρότερη στην ιστορία. Ο λόρδος Βύρων υποκριτικά χαρακτήρισε τον Χάνδακα "αντίπαλο δέος της Τροίας". Όλα τα κάστρα και οι μεγάλες πόλεις καταλήφθηκαν από τούς Οθωμανούς τον πρώτο χρόνο του πολέμου, το φρούριο του Χάνδακα αντιστάθηκε αποτελεσματικά και συνέχισε να αντιστέκεται για τα επόμενα 25 χρόνια, οι περιοχές της ενδοχώρας θα καταλειφθούν πολύ αργότερα, ενώ ορισμένες σύμφωνα με την παράδοση δεν καταλείφθηκαν ποτέ. Μετά από τις πρώτες αποτυχημένες επιχειρήσεις των Οθωμανών στον Χάνδακα και οι δυο πλευρές στράφηκαν στην αποκοπή των γραμμών ανεφοδιασμού του αντίπαλου. Έτσι ο πόλεμος απλώθηκε σε ολόκληρο το νησί και στις θάλασσες γύρω από την Κρήτη και το Αιγαίο. Στις 23 Ιουνίου του 1645 οι Οθωμανοί αποβιβάζονται στην Κρήτη, ενώ οι Βενετοί παρακολουθούσαν έκπληκτοι, με την άμυνα των κάστρων ανέτοιμη, καθώς είχε παραμεληθεί λόγω της μακροχρόνιας ειρήνης και της οικονομικής παρακμής της Γαληνοτάτης. Η Γαληνότατη αντέδρασε αποστέλλοντας 2.500 στρατιώτες, αρχικά, και ζητώντας από τον Πάπα και την Τοσκάνη υπόσχεση υποστήριξης όταν χρειαστεί. Έως το 1648, το 40% των κάτοικων της υπαίθρου είχε εξοντωθεί από τον οθωμανικό στρατό, ενώ οι πόροι του νησιού χρησιμοποιούνταν για την συντήρησή του. Έως το 1677, ο πληθυσμός της Κρήτης από 260.000 που ήταν πριν τον πόλεμο, έπεσε στις 80.000. H Κρητική αναγέννηση είχε περάσει στην ιστορία. Στις 27 Ιανουαρίου του 1647 μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα αποκοπής της διόδου τον Δαρδανελίων ο Βενετός διοικητής των επιχειρήσεων Τομάζο Μοροζίνι σκοτώθηκε όταν μόνη η γαλέρα του, βρέθηκε αντιμέτωπη με μια οθωμανική αρμάδα 45 πλοίων. Η Βενετική γαλέρα κατάφερε τεράστιες καταστροφές στον οθωμανικό στόλο, μεταξύ των οποίων και ο θάνατος του Κότσα Μουσά πασά επικεφαλής της αρμάδας και κυβερνήτη της Αιγύπτου. Η Βενετική γαλέρα με κάποιους από το πλήρωμα τελικά διασώθηκε από τον Βενετικό στόλο. Οι απώλειες που προκάλεσε ένα μόνο πλοίο στους Οθωμανούς είχαν αντίκτυπο στο ηθικό τους, όμως ο ανεφοδιασμός του κρητικού μετώπου συνεχίστηκε κανονικά. Κατά την διάρκεια του Αυστρο-Οθωμανικου πολέμου 1663-1664 οι επιχειρήσεις στην Κρήτη είχαν εντελώς σταματήσει, αλλά οι Βενετοί δεν εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία να απωθήσουν τους Οθωμανούς ανοίγοντας τους διπλό μέτωπο. Μετά την συμφωνία ειρήνης του Vasvár με την Αυστρία, οι Οθωμανοί ήταν, πλέον, έτοιμοι ώστε να επικεντρωθούν στο μέτωπο της Κρήτης. Τον Φεβρουάριο του 1667, η Βενετία έλαβε βοήθεια 6000 ανδρών και 21 πολεμικών πλοίων από την Γαλλία, την Νάπολη, τον Πάπα, την Σικελία και την Μάλτα. Η μόνη όμως επιτυχία των συμμάχων ήταν η απώθηση μιας επίθεσης στα Κύθηρα. Το χειμώνα του 1667 νέα οθωμανικά στρατεύματα αποβιβάζονται στην Κρήτη και η τελευταία φάση του πολέμου που στοίχισε την ζωή σε 70.000 μουσουλμάνους στρατιώτες και 70.000 χριστιανούς στρατιώτες και αμάχους στην πλειοψηφία τους Κρήτες, πρόκειται να αρχίσει. Την άνοιξη του 1668 η Βενετία μετά από υποσχέσεις σημαντικής στρατιωτικής βοήθειας από την δύση ελπίζει να τελειώσει τον πόλεμο με συμφωνία ειρήνης. Πράγματι οι Οθωμανοί πρότειναν στην Βενετία το ίδιο έτος να κρατήσει την μισή Κρήτη, κάτι που αρνήθηκε λόγο της αισιοδοξίας που προκάλεσαν οι υποσχέσεις κυρίως της Γαλλίας για νέες ενισχύσεις, και οι νέες αναταραχές στο εσωτερικό της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Τον Ιούνιο του 1668 το πολυαναμενόμενο πρώτο μισό της γαλλικής ενίσχυσης φτάνει στον Χάνδακα, 6000 στρατιώτες και 31 πλοία, ενώ οι Οθωμανοί είχαν ποια, τα οχυρωματικά πολύ κοντά στα τείχη του Χάνδακα, που ήταν σε πολύ κακή κατάσταση από την μακροχρόνια καταπόνηση και τις επισκευές εν μέσω πολέμου. Η πρώτη εξόρμηση των Γάλλων έξω από τα τείχη στις 25 Ιουνίου ήταν καταστροφική, με 800 νεκρούς μεταξύ των οποίων και ο επικεφαλής δούκας του Μπωφόρ. Η άφιξη του δευτέρου μισού της γαλλικής ενίσχυσης ανέβασε το ηθικό, και στις 25 Ιουλίου ξεκινά συντονισμένη επίθεση από θάλασσα και ξηρά με 15.000 κανονιοβολισμούς μόνο από τον στόλο, όμως τα βαθιά οχυρωματικά έργα των Οθωμανών έξω από τον Χάνδακα επέτρεψαν μόνο μικρές απώλειες, ενώ η ανατίναξη ενός γαλλικού πλοίου από λάθος στην μέση της αρμάδας προκάλεσε σοβαρές ζημιές στα γύρω γαλλικά και βενετικά πλοία. Η δυσαρέσκεια των Βενετών για τις αδέξιες(?) ενέργειες των Γάλλων προκάλεσε τριβές μέσα στο κάστρο, κάνοντας τους Γάλλους να θέλουν να αποχωρίσουν το οποίο και έκαναν στις 20 Αυγούστου. Έτσι άρχισε να γίνεται ξεκάθαρο ποια ότι ο Χάνδακας δεν μπορεί να κρατηθεί άλλο. Στις 5 Σεπτεμβρίου 1669, ο διοικητής Μοροζίνι με δική του πρωτοβουλία, χωρίς να συμβουλευτεί προηγουμένως τους ανωτέρους του στην Βενετία, συνθηκολογεί και παραδίδει την πόλη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Με την κατάκτηση της Κρήτης η Οθωμανική Αυτοκρατορία έφτασε την μεγαλύτερη έκταση της, η οποία, ωστόσο, δεν διατηρήθηκε για καιρό. Συγκεκριμένα, οι παρατεταμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις εξασθένισαν αριθμητικά τα οθωμανικά στρατεύματα, ενώ, ταυτόχρονα, άδειασαν και τα ταμεία της Αυτοκρατορίας. Ο Κρητικός πόλεμος ήταν, σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, η βασική αιτία της παρακμής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία ξεκίνησε στα τέλη του 17ου αιώνα από την οποία δεν ανέκαμψε ουσιαστικά ποτέ. Ενώ τα οφέλη από την κατάκτηση της Κρήτης ήταν ανύπαρκτα, καθώς οι Οθωμανοί λόγο ιδιοσυγκρασίας δεν εκμεταλλεύονταν τους θαλάσσιους δρόμους, ενώ οι πόροι του νησιού δεν απέδιδαν, καθώς η ύπαιθρος αποτελούσε εστία συνεχών αναταραχών. Τα τελευταία Βενετικά φρούρια στη Κρήτη, η Σπιναλόγκα και η Γραμβούσα, έπεσαν στα χέρια των Οθωμανών το 1715. Η Γαληνότατη είχε χάσει οριστικά την εξέχουσα θέση της στην Μεσόγειο.
Πηγη: https://el.m.wikipedia.org/wiki/Μεγάλος_Κρητικός_Πόλεμος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου