Στη Μικρά Ασία, κατά τον 9ο-8ο αι. π.Χ., ο Όμηρος γνώριζε την Αφροδίτη ως θεά της Κύπρου, καθώς και το ιερό της που πράγματι υπήρχε στην Πάφο. Η Αφροδίτη ήταν ακόμα άγνωστη στην ηπειρωτική Ελλάδα, όπου η λατρεία της δεν τεκμηριώνεται πριν από τον 7ο αι. π.Χ.. Ο Ησίοδος, ο Βοιωτός ποιητής (8ος-7ος αι. π.Χ.), διηγείται την περίεργη γέννηση της Αφροδίτης: η Αφροδίτη γεννήθηκε λίγο μετά τη δημιουργία του κόσμου, την εποχή που οι πρώτοι θεοί, η Γαία και ο Ουρανός προέβαιναν σε μια ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή. Η Γαία επαναστάτησε εναντίον του Ουρανού διότι δυσανασχέτησε με όλα τα πλάσματα που ο Ουρανός της επέβαλλε να γεννήσει. Ένας από τους γιους τους, ο Κρόνος, δέχτηκε να ακρωτηριάσει τον Ουρανό. Τα γεννητικά όργανα του Ουρανού έπεσαν στη θάλασσα η οποία άφρισε και από τους αφρούς γεννήθηκε μια νεαρή γυναίκα την οποία τα κύματα μετέφεραν πρώτα στα Κύθηρα και μετά στη θαλασσοφίλητη Κύπρο. Από εκεί οδηγήθηκε στη συνέλευση των Θεών, συνοδευόμενη από τον Έρωτα και τον Ίμερο. Ο Ηρόδοτος (5ος αι. π.Χ.) αναφέρει ότι ο ναός της Αφροδίτης στην Κύπρο ιδρύθηκε από το ναό της Ουρανίας Αφροδίτης στην Ασκελών της Συροπαλαιστίνης, τον αρχαιότερο όλων των ναών που ήσαν αφιερωμένοι στη θεά. Η πλούσια μυθολογία γύρω από την Αφροδίτη είναι ίσως κυπριακής προέλευσης και διασώζει πιθανώς στοιχεία της λατρείας της από την εποχή που οι Έλληνες την υιοθέτησαν. Ήταν μια τρομερή σεξουαλική θεότητα, κυρία του χαλκού, προστάτιδα της γονιμότητας και της φύσης. Ως τέτοια συνδέθηκε με πολλούς εραστές, τον Ήφαιστο, θεό της μεταλλουργίας, τον Άδωνη, θεό της βλάστησης. Παρατίθενται ορισμένα μυθολογικά επεισόδια σχετικά με την Αφροδίτη: Ο σύζυγος της Αφροδίτης, Ήφαιστος, τη συλλαμβάνει με τον εραστή της, Άρη. Η Αφροδίτη καταφέυγει στο ιερό της στην Πάφο. Η Αφροδίτη προετοιμάζεται στο ναό της στην Πάφο για να συναντήσει τον Τρώα ποιμένα Αγχίση, τον οποίο ερωτεύεται. Ο βασιλιάς της Πάφου Πυγμαλίων ερωτεύεται το άγαλμα μιας όμορφης γυναίκας που είχε λαξεύσει σε ελεφαντόδοντο και η Αφροδίτη το ζωντανεύει. Η Αφροδίτη προκάλεσε τον αιμομικτικό έρωτα της Μύρρας προς τον πατέρα της Κινύρα, καρπός του οποίου υπήρξε ο Άδωνης. Η Αφροδίτη μεταμορφώνει σε λίθινα αγάλματα τις Προποιτίδες της Αμαθούντας, διότι αρνήθηκαν τη θεϊκή της υπόσταση. Από τα πιο πάνω καθίσταται σαφές ότι μια τοπική θεά της γονιμότητας διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στη θρησκευτική ζωή των Κυπρίων από τους πολύ πρώιμους χρόνους. Κατά τη 2η χιλιετία π.Χ. η θεότητα αυτή επηρέαστηκε βαθιά από τις θρησκείες της Εγγύς Ανατολής. Στον 12ο αι. π.Χ. συναντήθηκε με τους Αχαιούς Έλληνες και απέκτησε ελληνικά χαρακτηριστικά, αναμειγμένα με φοινικικά στοιχεία που πρέρχονταν από τη συριακή θεά Αστάρτη. Εξελληνίστηκε σχεδόν ολοκληρωτικά τον 4ο αι. π.Χ.. Υιοθετήθηκε από τους Έλληνες σε πρώιμη περίοδο και τελικά οδηγήθηκε στον Όλυμπο ως θεά του έρωτα και της ομορφιάς.Γεωγραφικά η Κύπρος ανήκει στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Γεωλογικά το νησί βγήκε από την θάλασσα. Η Κύπρος λόγω της γεωγραφικής της θέσης θα γίνει τόπος συγκερασμού ανατολικών και δυτικών στοιχείων από την όψιμη Προϊστορία. Στην περίοδο του Ολοκαίνου η στάθμη της θάλασσας στην περιοχή είναι χαμηλή κατά 35 μέτρα και μια ζώνη στεριάς εκτείνεται κατά μήκος της νότιας ακτογραμμής. Λόγω του ρήγματος των Αδάνων η απόσταση ανάμεσα στην Κύπρο και τις απέναντι ακτές παραμένει μεγάλη στην εποχή του Πλειστόκαινου. Κατά το πρώιμο Ολόκαινο το νησί καλύπτεται από αειθαλή δάση κωνοφόρων ενώ η πανίδα του νησιού αποτελείται από ενδημικά είδη πυγμαίων ιπποποτάμων και νάνων ελεφάντων. Αμφίβολα πρέπει να θεωρηθούν τα ίχνη παλαιότερης-μεσοπαλαιολιθικής- κατοίκησης στις θέσεις ποταμού Μορόνου και ποταμού Χρυσοχού, αλλά και-ανώτερης παλαιολιθικής- Αγία Άννα-Περιβόλια (κοιλάδα Τρεμίθου-Λάρνακα). Τα πρώτα ασφαλή δεδομένα για την πρωϊμότατη κατοίκηση της Κύπρου τα έδωσε η έρευνα στη θέση Ακρωτήρι-Αετόκρεμνος, τα ευρήματα της οποίας χρονολογήθηκαν στην αρχή ή στα μέσα της 11ης χιλιετίας π.Χ (10.000-9.500 π.Χ). Πρόκειται για βραχοσκεπή που χρησιμοποιούσε ομάδα η οποία ασκούσε τη θηρευτική οικονομία. Οι Κύπριοι εμφανίζονται στον ιστορικό στίβο κατά τη Νεολιθική εποχή. Είναι οργανωμένοι σε αγροτικές κοινότητες. Ο αρχαιότερος νεολιθικός πολιτισμός, ονομαζόμενος Πολιτισμός της Χοιροκοιτιάς (6.020-5.850 ή 5800 π.Χ.) ήταν ένας οικισμός 5.000 κατοίκων της ακεραμικής περιόδου με τα λίθινα αγγεία να παραμένουν το χαρακτηριστικότερο γνώρισμα του και κατ' επέκταση γνώρισμα και του παλιότερου νεολιθικού πολιτισμού της Κύπρου. Το τέλος της ακεραμεικής και η η κυρίως αρχή της είναι άγνωστα ως προς την προέλευση και τις ρίζες τους: στο συνοικισμό Τρουλλί στη Β.Κύπρο, έχουμε την χρήση πηλού με κόκκινα αγγεία. Χίλια έτη μετά από τον Πολιτισμό της Χοιροκοιτιάς ανήκει ο κεραμεικός πολιτισμός της Σωτήρας με ερυθρά στιλβωμένα αγγεία και οικήματα από πηλό. Η Κύπρος την περίοδο αυτή αρχίζει να δικτυώνεται με τους λαούς της Μέσης Ανατολής. Ταυτόχρονα σχετίζεται και με τον Αιγαιακό χώρο. Η επαφή κυρίως με τους Κρήτες συμβάλει στην διαμόρφωση της Κυπρο-Μινωικής γραφής. Στα τέλη της 4ης χιλιετίας εμφανίζεται ο Πολιτισμός της Ερήμης (συνοικισμός της Επικοπής δίπλα στη Σωτήρα): εδώ έχουμε επικράτηση της μονόχρωμης κεραμεικής και πρώτη φορά του χαλκού. Στην περίοδο αυτή η οικονομία στηρίζεται στους ίδιους πόρους με τη Νεολιθική ΙΙ. Η εκτροφή αιγοπροβάτων και χοίρων συνεχίζεται όπως και το κυνήγι ελαφιών. Στην αρχιτεκτονική επανέρχεται η κυκλική κατοικία με λιθόκτιστο θεμέλιο και πασσάλους που στηρίζουν την οροφή. Χαρακτηριστικοί οικισμοί της περιόδου ήταν της Ερήμης στη νότιο Κύπρο και στα δυτικά στα Κισόνεργα, όπου πληθυσμός έφτανε τους 1000 κατοίκους. Οι ταφές γίνονται μέσα ή ενδιάμεσα από τα σπίτια, οι τάφοι είναι κυψελοειδείς λάκκοι με έναν ή περισσότερους νεκρούς σε συνεσταλμένη θέση. Η κεραμική είναι χτενιστή και γραπτή με ερυθρό πάνω σε λευκό, παράλληλα νέα σχήματα εμφανίζονται ενώ στη φυσιοκρατική ειδωλοπλαστική κυριαρχεί η γυναικεία μορφή. Η εμφάνιση νέων οικισμών στην περίοδο αυτή μαρτυρεί την αύξηση του πληθυσμού του νησιού εξ' αιτίας και της οικονομικής ευημερίας που διέρχεται λόγω της εκμετάλλευσης των μεγάλων κοιτασμάτων χαλκού. Η εξαγωγή του σε Μ.Ασία, Συρία , Παλαιστίνη φέρνει σε επαφή την Κύπρο με άλλους παραμεσόγειους Πολιτισμούς, όπως και στην Κρήτη, η οποία υπερέχει ως προς τις εισαγωγές από την Κύπρο. Οι οικίες της περιόδου είναι ορθογώνιες με λίθινες κρηπίδες και ανωδομίες από πλίνθους, (Αλάμπρα, Αμπελικού). Τα νεκροταφεία είναι λαξευμένα σε πλαγιές και σπηλιές (Αγ.Παρασκευή, Βουνούς). Η αγγειοπλαστική της περιόδου είναι πιο σύνθετη με χαρακτά διακοσμητικά μοτίβα, ζωγραφιστά κύπελλα με ζωικές και ανθρώπινες μορφές. Οι θρησκευτικές αντιλήψεις εξελίσσονται κι αυτές:ομοιώματα ιερών (Κοτσιάτης, Καλοψίδα), λατρεία ταύρου. Η περίοδος έχει χαρακτήρα μεταβατικό:αντικείμενα από την Κρήτη εντοπίζονται λόγω του ό,τι είναι ενδιάμεσος σταθμός τους για τη Συρία . Ορθογώνιες οικίες εξακολουθούν να κτίζονται (Καλοψίδα) ενώ οχυρώσεις πρωτοεμφανίζονται λόγω εξωτερικών απειλών: (Κρηνί, Νικολήδες, Νιτοβίκλα).Η ταφική αρχιτεκτονική της περιόδου γίνεται πιο σύνθετη (θάλαμοι γύρω από διάδρομο) και δέχεται επιδράσεις από την Αίγυπτο των Υκσώς (η πρώτη επιτύμβια στήλη του νησιού ανήκει σε αυτήν την περίοδο (Παλαιοσκούτελλα). Οι επαφή και η επίδραση με την Κιλικία και την συροπαλαιστινιακή περιοχή είναι αμφίδρομη. Μετά την εκδίωξη των Υκσώς από την Αίγυπτο στα τέλη της περιόδου, οι βόρειες περιοχές του νησιού και οι οικισμοί που κτίστηκαν εκεί για να προστατεύονται από την οροσειρά χάνουν τη σημασία τους και νέα κέντρα στις ανατολικές και νότιες ακτές δημιουργούνται (Έγκωμη, Κίτιο, Παλαίπαφος). Την περίοδο αυτή εγκαθίστανται ειρηνικά οι Έλληνες σε τρεις διαδοχικές φάσεις στο νησί: τους ΙΔ' και ΙΓ΄ ως έμποροι και τεχνίτες, στα τέλη του ΙΓ ως άποικοι και στα μέσα του ΙΒ΄. Οι επιδράσεις εντοπίζονται σε θρησκευτικό και γλωσσικό επίπεδο, αλλά και από τα ταφικά έθιμα και τον κεραμεικό ρυθμό που έφεραν οι Αχαιοί. Αρκάδες από την Τριφυλία και την Πισάτιδα εγκαθίσταται στο Μαρόνι και στην Εγκώμη κομίζοντας το τοπωνύμιο Αλασία που έγινε δηλωτικό όλου του νησιού. Οι σχέσεις μεταξύ των γηγενών Ετεοκυπρίων και Ελλήνων μεταναστών είναι ομαλές. Ύστερα από το 1230 π.Χ. στα τέλη του ΙΓ' αι. ακολουθεί μια περίοδος αναταραχής και καταστροφών (Έγκωμη και Κίτιο) λόγω των εισβολών των Λαών της Θάλασσας. Γύρω στα 1500 π.Χ εμφανίζεται ένα σύστημα γραφής, η συλλαβική κυπριακή γραφή. Τον 9ο αι. Φοίνικες εγκαθίστανται στην νότια Κύπρο (Κίτιο) και το νησί καθίσταται χωνευτήρι ανάμεσα στον Ελληνικό και Ανατολικό πολιτισμό. Στο Κίτιο έκτισαν τον επιβλητικώτερο ναό του φοινικικού κόσμου αφιερωμένο στη θεά Αστάρτη. Στις αρχές του 7ου αι. και έως το 650 π.Χ κατακτούν το νησί οι Ασσύριοι. Οι Κύπριοι αφού εξασφαλίζουν ανεξαρτησία από το 650 π.Χ και μετά περιορίζονται στην καταβολή φόρου υποτέλειας στους Ασσυρίους. Την περίοδο αυτή το νησί διέρχεται περίοδο ακμής: σημαντικό κέντρο, ήδη από παλαιότερες περιόδους, αποτελεί η Σαλαμίνα που είναι κέντρο επικοινωνίας ανάμεσα στον Αιγαιακό χώρο και την ηπειρωτική Ελλάδα από την μια και την Κύπρο και δια μέσου αυτής με την Ανατολή. Στα 560 οι Αιγύπτιοι καταλαμβάνουν το νησί και αν και το εξουσιάζουν συντομώτερο χρονικό διάστημα (560-545) είναι πιο πιεστικοί από τους προκατόχους τους Ασσύριους. Η Αμαθούς και η Ναυκρατίδα είναι σημαντικά λιμάνια του νησιού. Το 545 ακολουθεί η Περσία και πλέον οι Κύπριοι εκτός του φόρου υποτέλειας υποχρεώνονται να παρέχουν και στρατιωτικές υπηρεσίες σε αυτήν. Οι βασιλείς του νησιού ήταν διχασμένοι ως προς τη στάση τους απέναντι στον κατακτητή: άλλοι τηρούν στάση φιλοπερσική και άλλοι,όπως ο Ευέλθων της Σαλαμίνος έχουν μια σχετική αυτονομία: ο Ευέλθων κόβει δικό του νόμισμα και χαράσσει δική του εξωτερική πολιτική. Ο Σαλαμίνιος βασιλίας Ονήσιλος ηγείται αντιπερσικής επανάστασης (499/8 π.Χ.) και συμμαχεί με τους Ίωνες . Η αποφασιστική μάχη δόθηκε στην πεδιάδα της Σαλαμίνας αλλά κρίθηκε από τη προδοτική στάση μερίδας Κυπρίων και του βασιλιά του Κουρίου Στησήνωρα . Οι Πέρσες κατίσχυσαν των αντιπάλων τους, αντικατέστησαν με φιλοπερσικά στοιχεία όλους τους βασιλείς και σαν επιστέγασμα υποχρέωσαν να βοηθήσουν τον Ξέρξη στην κατά της Ελλάδος εκστρατεία του το 480 με 150 πλοία. Οι Αθηναίοι μετά τα Μηδικά συνέχισαν με τους συμμάχους τους τον αγώνα κατά των Περσών και το 458 π.Χ. διέλυσαν τις Περσικές και Φοινικικές βάσεις στο νησί. Τέσσερα χρόνια μετά (454 π.Χ) το νησί επανήλθε στην Περσική κατοχή μετά την ήττα των Αθηναίων στην εκστρατεία τους στην Αίγυπτο. Καθώς όμως ήταν για τους Αθηναίους ζωτικής σημασίας ο έλεγχος της Ανατολικής Μεσογείου επιχειρήθηκε νέα εκστρατεία με αρχηγό τον Κίμωνα και πρώτο στόχο την απελευθέρωση της Κύπρου. Μετά από αποτυχημένη πολιορκία του Κίτιον, νίκησαν στη Σαλαμίνα (450 π.Χ). Με τη συνθήκη του Καλλία (448 π.Χ.) η Κύπρος έμεινε εκτός της σφαίρας της Αθηναϊκής κυριαρχίας. Το 411 π.Χ. ο Ευαγόρας Α΄ τερματίζει την ανθελληνική πολιτική των Φοινίκων σφετεριστών και ανέρχεται στο θρόνο της Σαλαμίνος. Συμμάχησε με τους Αθηναίους και τους ευεργέτησε (ναυμαχία Κνίδου κατά Σπαρτιατών-394 π.Χ) ενώ επιχείρησε να ενώσει τις Κυπριακές πόλεις σε ένα κοινό πόλεμο, για την πραγματοποίηση του πολιτικού του οράματος που ήταν η δημιουργία ενός ενιαίου κυπριακού κράτους, ανεξάρτητου από την Περσική κηδεμονία. Τελικά απέτυχε. Ο διάδοχός του Νικοκλής ο Σαλαμίνιος αποδείχθηκε κατώτερος του προκατόχου ως προς την εκπλήρωση του αντιπερσικού αγώνα ενώ ο Ευαγόρας Β΄ θέλησε να προσεταιρισθεί από υπολογισμό τον Μέγα Βασιλέα. Οι εξέγερση των Κυπρίων βασιλέων κατά των Περσών που ακολούθησε ήταν επίτευγμα του Πνυταγόρα. Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της πολιτικής ζωής της Κύπρου εκείνης της περιόδου ήταν ο πολυκεντρισμός : ή 7 ή 9 ή 10 πόλεις αναφέρονται στις πηγές με γνώρισμα την αυτονομία λόγω του συντηρητισμού τους. Κυβερνιούνται από βασιλιά αλλά μετά τα Μηδικά διεισδύουν δημοκρατικές αντιλήψεις εξ Αθηνών που παύουν μετά την Ειρήνη του Καλλία. Όταν ο Μέγας Αλέξανδρος συγκρούεται με την Περσική Αυτοκρατορία τα πληρώματα του Περσικού στόλου αποτελούν και Κύπριοι.Το νησί είναι μήλον της έριδος για Αντιγονίδες και Πτολεμαίους: τελικά υπερίσχυσε ο Πτολεμαίος όταν τοποθέτησε δικό του βασιλιά τον Νικοκρέοντα στην Σαλαμίνα,ο οποίος μετά το 311 αποστάτησε κατά του Πτολεμαίου, αλλά τελικά το 311-310 περιήλθε στην κυριαρχία του Πτολεμαίου. Μετά από ναυμαχία που πραγματοποιήθηκε μεταξύ του στόλου του Αντίγονου και του στόλου του Πτολεμαίου του Αντίγονου στη Σαλαμίνα και τελική κατίσχυση του δεύτερου, το νησί περιήλθε στους Πτολεμαίους. Το 58 π.Χ το νησί περιέρχεται στην κατοχή των Ρωμαίων μετά από μια ασήμαντη αφορμή: ο υπασπιστής του Καίσαρα αιχμαλωτίζεται από πειρατές αλλά ο Πτολεμαίος αρνείται να καταβάλει λίτρα. Η πραγματική αιτία όμως είναι η κατάληψη του νησιού και η αξιοποίηση του εύφορου εδάφους και πλούσιου υπεδάφους του νησιού. Προσαρτημένη αρχικά στην επαρχία της Κιλικίας λόγω των εμφυλίων πολέμων θα επανέλθει στο πτολεμαϊκό κράτος (47 π.Χ). Το 43 π.Χ πέρασε στα χέρια των Ρωμαίων και το 36 και 34 παραχωρήθηκε σε Πτολεμαίους για να περάσει οριστικά στη Ρώμη το 30 π.Χ. To 27 π.Χ η Κύπρος αποσυνδέθηκε από την Κιλικία και αποτέλεσε ανεξάρτητη αυτοκρατορική επαρχία, αλλά το 22 π.Χ. αποτέλεσε δημόσια (συγκλητική) επαρχία.
Πηγή: https://el.m.wikipedia.org/wiki/Ιστορία_της_Κύπρου
http://kyprioscharacter.eie.gr/el/episthmonikes-symboles/details/threskeia-kai-latreutikes-praktikes/aphrodite-e-thea-tes-kuprou
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου