Δευτέρα 19 Μαρτίου 2018

Τα χρυσά χρόνια της μεσαιωνικής Ρωσίας (960-1125 μ.χ) και η κυρίαρχη Ορθόδοξη Βυζαντινή επιρροή

Ο Βλαδίμηρος Α΄ ο Μέγας (960 - 1015) ήταν μέγας πρίγκιπας του Κιέβου, δηλαδή αρχηγός του κράτους των Ρως, από το 980 έως το 1015. Ανήκε στη βαραγγική δυναστεία των Ρουρικίδων. Όταν ο Σβιάτοσλαβ κατέλαβε την Βουλγαρία και μετακίνησε την πρωτεύουσα στο Δούναβη (Περεγιασλάβετς, 969), εγκατέστησε τους νεαρούς γιους του ως Πρίγκιπες (τοπικούς κυβερνήτες) σε διάφορες πόλεις των Ρως. Οι Βυζαντινοί νίκησαν τους Ρώσους και κατέλαβαν την Βουλγαρία. Ο Σβιάτοσλαβ πλήρωσε την επέκταση στα Βαλκάνια με την ίδια του τη ζωή το 972, όταν δολοφονήθηκε από νομάδες Πεσενέγους καθώς επέστρεφε νικημένος. Ο Βλαδίμηρος κατέλαβε το Κίεβο χωρίς μάχη, σκοτώνοντας ύπουλα το Γιάροπολκ ενώ διαπραγματεύονταν (980) και φορώντας το στέμμα του. Τα πρώτα χρόνια του στο τιμόνι των Ρως χαρακτηρίσθηκαν από έναν επιτυχημένο συνδυασμό διπλωματίας και πολέμου. Ασφάλισε τα νότια σύνορά του επιτρέποντας σε τουρκικά φύλα να εγκατασταθούν εκεί, δημιουργώντας μία ασπίδα προστασίας έναντι μελλοντικών εισβολών. Επανασταθεροποίησε την κυριαρχία του Κιέβου στο σύστημα ποτάμιων συγκοινωνιών της ανατολικής Ευρώπης, ιδιαίτερα στην Εμπορική Οδό Βαράγγων - Ελλήνων. Το 988 ο Βλαδίμηρος προχώρησε σε μία επιλογή που του χάρισε το προσωνύμιο Μέγας: εισήγαγε το χριστιανισμό από το Βυζάντιο - ο ίδιος βαπτίσθηκε στη Χερσώνα της Κριμαίας. Οι δεσμοί επιβεβαιώθηκαν και με το γάμο του με την πριγκίπισσα Άννα, αδελφή του αυτοκράτορα Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου. Δεν είναι πάντως ιστορικά εξακριβωμένο εάν χώρισε τις δεκάδες συζύγους που είχε πριν βαπτισθεί Χριστιανός και παντρευθεί την Άννα. Τα υπόλοιπα χρόνια της βασιλείας του υπήρξαν ειρηνικά, με εξαίρεση κάποιες περιστασιακές συγκρούσεις με τους Πεσενέγους στο νότο. Για την καλύτερη διακυβέρνηση της χώρας σχημάτισε ένα συμβούλιο αποτελούμενο από βογιάρους ευγενείς, ενώ τοποθέτησε δώδεκα από τους γιους του ως πρίγκιπες στις μεγαλύτερες πόλεις της επικράτειας, όπως είχε κάνει και ο πατέρας του. Ο Βλαδίμηρος ανακηρύχθηκε άγιος τόσο από την Ορθόδοξη όσο και από την Καθολική Εκκλησία για τον εκχριστιανισμό του λαού του. Η μνήμη του εορτάζεται στις 15 Ιουλίου.
Ο Γιαροσλάβος Α' ο Σοφός (978 - 1054) ήταν τρεις φορές Μέγας Ηγεμόνας του Νόβγκοροντ και του Κιέβου, ενώνοντας τις δύο ηγεμονίες για ένα χρονικό διάστημα κάτω από την εξουσία του. Κατά τη μακρά περίοδο της εξουσίας του το Κράτος των Ρως έφθασε στο απόγειο της πολιτιστικής και στρατιωτικής του ακμής. Στό Γιαροσλάβο ανηκει η σύνταξη τοῦ πρώτου Νομικού Κώδικα της Ρωσίας. Σέ μία βαρβαρική Ευρώπη ο Μέγας Βλαδίμηρος ήταν ο πρώτος Ηγεμόνας πού κατάργησε τήν θανατική ποινή, ενώ ο Γιαροσλάβος ο Σοφός κατάργησε τά βασανιστήρια! Το 1043 επιτέθηκε εναντίον της Κωνσταντινούπολης με 400 πλοία, αλλά παθαίνει μεγάλη καταστροφή από θαλασσοταραχή, την οποία ολοκλήρωσε με το Υγρό Πυρ ο Βυζαντινός στρατηγός Κατακαλών Κεκαυμένος. Ο Βσέβολοντ Α' Γιαροσλάβιτς (1030 - 1093) ήταν μεγάλος ηγεμόνας του Κιέβου (1078-1093) από τον οίκο των Ρουρικιδών. Ήταν ο 5ος γιος του Γιαροσλάβ Α' του Σοφού και της Ίνγκεγκερντ, κόρης του Όλαφ, ηγεμόνα της Σουηδίας. Βαπτίσθηκε με το ελληνικό όνομα Ανδρέας, όπως δείχνουν οι σφραγίδες του που φέρουν το όνομα "Αντρέι-Βσέβολοντ". Ο πατέρας του, μαζί με μια συμφωνία με τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία που υπέγραψε το 1046, τον νύμφευσε με την Αναστασία Μονομαχίνα, κόρη του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Θ' Μονομάχου από τον προηγούμενό του γάμο με κάποια από τον οίκο των Σκληρών. Όταν απεβίωσε το 1054 ο πατέρας του, τον διαδέχθηκε ο μεγαλύτερος επιζών γιος του, Ιζιασλάβ Α', ως μέγας πρίγκιψ του Κιέβου. Ο επόμενος γιος, Σβιατοσλάβ Β', έλαβε ως επιχορήγηση την πόλη Τσερνίγκοφ, ενώ ο Βσέβολοντ Α' την πόλη Περεγιάσλαβ και άλλες που έμειναν στους απογόνους του. Ο Βσεβολόντ Α' και οι δύο μεγαλύτεροι αδελφοί του διεξήγαγαν από κοινού πόλεμο με τους τούρκους νομάδες τις στέπας (Κουμάνους, Κιπτσάκους) και συνέταξαν το πρώτο Σλαβικό Νομικό Δίκαιο. Ο Βσέβολοντ, ως ο μεγαλύτερος επιζών, ανέλαβε μέγας πρίγκιψ του Κιέβου ενώνοντας τα τρία πριγκιπάτα των Ρώσων του Κιέβου. Ο γιος του Βλαντιμίρ ορίστηκε διοικητής του Τσερνίγκοφ. Στα τελευταία έτη της ηγεμονίας του επηρεάστηκε από νεαρότερους συμβούλους και όχι από τους σοφότερους, με αποτέλεσμα η δικαιοσύνη να διαφθαρεί (κατά το Πρώτο Χρονικό). Η Αυτοβιογραφία του γιου του αναφέρει ότι μιλούσε πέντε ξένες γλώσσες, πιθανώς Ελληνικά, Κουμανικά, Λατινικά, Νορβηγικά και τη γλώσσα της Οσσετίας του Καυκάσου (Αλανικα απόγονο Σαρματικων και Σκυθικων). Αν και ο ίδιος έχασε στις πιο πολλές του μάχες, ο γιος του Βλαντίμιρ ήταν γενναίος πολεμιστής. Στα τελευταία έτη της ζωής του που ασθένησε βαριά, ο Βλαντίμιρ προήδρευε της κυβέρνησης. Ο Βλαδίμηρος B' Φσέβολοντοβιτς ο Μονομάχος (1053 - 1125) ήταν μέγας ηγεμόνας του Κιέβου από το 1113 εώς το 1125, κυβερνήτης, αρχηγός και συγγραφέας. Ο πατέρας του Βσέβολοντ Α' είχε νυμφευτεί το 1046 την Αναστασία Μονομαχίνα, κόρη του Βυζαντινού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Θ' Μονομάχου από τον προηγούμενο γάμο του με μια από τον οίκο των Σκληρών, και από την οποία πήρε το όνομα μονομάχος. Ο Βλαντιμίρ Β' βαπτίσθηκε Βασίλειος και κράτησε το επώνυμο της μητέρας του, μια και αυτή ήταν από επιφανές γένος. Η ετεροθαλής αδελφή του Ευπραξία παντρεύθηκε τον Ερρίκο Δ' των Σαλίων βασιλιά της Γερμανίας. Το 1093 απεβίωσε ο πατέρας του και ο Βλαντιμίρ Β' τον διαδέχθηκε στο πριγκιπάτο του Περέγιασλαφ. Ίδρυσε πόλεις, μεταξύ αυτών και την Βλαντιμίρ που έγινε η μεσαιωνική πρωτεύουσα της Ρωσίας μετά το Κίεβο. Στην αυτοβιογραφική Διαθήκη του αναφέρει ότι πήρε μέρος σε 83 εκστρατείες και έκανε 19 συμφωνίες ειρήνης. Από το 1093 πολεμούσε με τους Κουμάνους - γειτονικούς βαρβάρους λαούς και τον σύμμαχό τους δούκα Ολέγκ Σβιατοσλάβιτς. Άρχισε να χρησιμοποιεί την λαϊκή εθνοφυλακή στις εκστρατείες του. Οι Κουμανοι νομάδες νικήθηκαν μερικές φορές και άφησαν τα σύνορα της Ρωσίας για πολύ καιρό. Μετά το θάνατο (1113) του μεγάλου δούκα του Κιέβου, Σβιατοπόλκ Ισιασλάβοβιτς ξέσπασε λαϊκή επανάσταση στο Κίεβο. Οι ευγενείς του Κιέβου κάλεσαν το Βλαδίμηρο Μονομάχο να γίνει μέγας δούκας τους. Αυτός κατέστειλε την εξέγερση, παραχωρώντας προνόμια στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις. Ετσί δημιουργήθηκε «Το Καταστατικό του Βλαδιμήρου Μονομάχου» ή «Το Καταστατικό για τα Ποσοστά», το όποιο έγινε μέρος της επεκτεταμένης συνθέσης της «Ρωσικής Αλήθειας». Το καταστατικό κατοχύρωσε τους τόκους των δανειστών και καθόριζε τους όρους της σκλαβώσης. Δεν μεταβαλλωντας τα θεμέλια της φεουδαρχικής κοινωνίας αυτός προσπαθούσε να ελαφρώνει την κατάσταση των χρεωστών και ζακουπ εστώ και διακηρυκτικά. (ζάκουπ είναι ένας χωριάτης που δανείστηκε από έναν φεουδάρχη και γίνηκε μεσόσκλαβος του (στην Ρωσία IX-XIII). Αυτά τα έτη ήταν και η τελευταία άνθηση των αρχαίων Ρως, διότι μια δεκαετία μετά τον θάνατό του η χώρα σπαράχθηκε από ταραχές. Ετάφη στον καθεδρικό της Αγ. Σοφίας, στο Κίεβο. Έχουμε τα σύγγραμματα του Βλαδίμηρου Μονομάχου στον μοναδικό αριθμό ως μέρος «του Λαβρέντιεβσκ χρονογραφήματος». Είναι το μεγάλο μνημείο της αρχαιορωσικής λογοτεχνίας γραμμένο με ταλέντο και λογοτεχνική λάμψη. «Η Διδαχή» είναι το σύνθετο αριστούργημα, γραμμένο σε διαρκές διάστημα. Ο Βλαδίμηρος άρχιζε να το γράφει το 1101 στην ταξίδι του στo Ροστόφ μετά την ταραγμένη συνάντηση με τους πρέσβεις και το διαλογισμό για τη ζωή του και ολοκλήρωσε μετά το 1117. Οι λογοτεχνικές πηγές του έργου είναι τα βιβλικά και λειτουργικά κείμενα, τα απόκρυφα βιβλία και η άλλη βυζαντινή λογοτεχνία, που δεν ήταν μεταφρασμένη στα ρωσικά τότε. Ο χρόνος κατά τον οποίο είχε την εξουσία ο Βλαδίμηρος Μονομάχος ήταν η τελευταίος περίοδος ενίσχυσης της Κιεβικής Ρωσίας. Ο Βλαδίμηρος Μονομάχος και οι συγγενείς του διεύθυναν τα ¾ του εδάφους της Αρχαιορωσίας. Οι εμφύλιοι πόλεμοι στο δουκάτο τερματίστηκαν προσωρινά. Η σταθερότητα του κράτους στηριζόταν στην αυθεντία του Μονομάχου, την ύπαρξη του κοινού εχθρού (κουμάνοι) και την συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια του μέγα δούκα. Η εποχή του ήταν για το Κίεβο η χρυσή περίοδος. Τότε ήρθε από την Κωνσταντινούπολη η εικόνα της Παναγίας του Βλαντιμίρ και το στέμμα του Βλαντιμίρ Μονομάχου, και τα δύο πολύτιμα κειμήλια.
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Γιαροσλάβ_Α΄_Σοφός
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Βσέβολοντ_Α΄_του_Κιέβου
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Βλαδίμηρος_Β΄_Μονομάχος
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Βλαδίμηρος_Α΄_του_Κιέβου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου