Τρίτη 22 Αυγούστου 2023

Ανεξάρτητος Μεραρχία : Μια σύγχρονη Κάθοδος των Μυριων του ηρωικού ελληνικού στρατού κατά την μικρασιατική καταστροφή

Η Ανεξάρτητη Μεραρχία αποτελούσε σχηματισμό του Ελληνικού Στρατού που συγκροτήθηκε τον Ιούλιο του 1921 και έδρασε κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1922. Κατά την οπισθοχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων και πλήρως αποκομμένη από τους υπόλοιπους στρατιωτικούς σχηματισμούς που επιχειρούσαν στη Μικρά Ασία, έδωσε πολλές νικηφόρες μάχες αντιμετωπίζοντας άτακτες, αλλά και οργανωμένες μονάδες του εχθρού. Διένυσε πάνω από 630 χιλιόμετρα μέσα σε εχθρικό έδαφος, έχοντας υπό τη διοίκησή της μόνο δύο συντάγματα πεζικού και μία τεράστιου μεγέθους εφοδιοπομπή. Μετά από 17 ημέρες συντεταγμένης οπισθοχώρησης, με μέσο όρο 14 ώρες πορεία την ημέρα, έφτασε στην Δεκέλεια, απέναντι από την Μυτιλήνη, όπου επιβιβάστηκε σε πλοία και μεταφέρθηκε στη Μυτιλήνη.
Οι λόγοι συγκρότησης της Ανεξάρτητης Μεραρχίας ήταν η ανάγκη δημιουργίας ενός επίλεκτου στρατιωτικού σχηματισμού, ο οποίος θα αναλάμβανε υψηλής σημασίας επιχειρήσεις και συγκεκριμένα την κατάληψη της Κωνσταντινουπόλεως. Ο τίτλος Ανεξάρτητη Μεραρχία ήταν προσωρινός. Οι πιο πιθανοί οριστικοί τίτλοι ήταν «Μεραρχία Κωνσταντινουπόλεως» ή «Μεραρχία Παλαιολόγου», λόγω του ότι είχαν επιλεγεί για τη στελέχωσή της επίλεκτοι αξιωματικοί, επικρατέστερος τίτλος ήταν και «Μεραρχία Επίλεκτων». Στις 29/06/1921 εξεδόθη από το τότε Υπουργείο Στρατιωτικών η υπ’ αρθ. Ε.Π.Ε. 235/29-06-1921 για τη συγκρότηση της Μεραρχίας. Στις 6 Ιουλίου 1921 η Ανεξάρτητη Μεραρχία ήταν έτοιμη, υπαγόμενη στη Στρατιά Θράκης και αποτελούμενη κυρίως από οπλίτες κλάσεων 1912-1921 και μερικούς από τις κλάσεις 1903-1904. Πρώτος διοικητής ήταν ο υποστράτηγος Γ. Λεοναρδόπουλος.
Παρ' όλη την αρχική σκέψη της συγκροτήσεως της μεραρχίας για την κατάληψη της Κωνσταντινουπόλεως, αλλά και τις σχετικές με την αποστολή προετοιμασίες, η διαταγή δεν εξεδόθη ποτέ. Αντιθέτως στις 04/08/1921 το Υπουργείο Στρατιωτικών διέταξε την Ανεξάρτητη Μεραρχία να μεταβεί στο Γκεμλίκ (Κίο) στις ασιατικές ακτές του Μαρμαρά προκειμένου να προωθηθεί στο Εσκί Σεχίρ (Δορύλαιο) όπου και έφτασε στις 2/09/1921 και εντάχθηκε στη δύναμη του Γ΄ Σώματος Στρατού. Στις 08/09/1921 Η Ανεξάρτητη Μεραρχία διετάχθη να κινηθεί ανατολικά με τομέα επιχειρήσεων από την κωμόπολη Σεγίτ Γκαζί (ή Σεϊντή Γαζή) έως το Άκ Ιν. Η Μεραρχία ανακατέλαβε αυτήν την κωμόπολη που ήταν υπό τουρκική κατοχή και εγκατέστησε ισχυρή αμυντική γραμμή. Εν τω μεταξύ η διοικητική της σύνθεση είχε μεταβληθεί και το τελικό επιτελείο της Μεραρχίας το 1922 αποτελείτο από τον μέραρχο Δημήτριο Θεοτόκη, επιτελάρχη τον συνταγματάρχη Γ. Μομφεράτο, αρχηγό πεζικού τον Ι. Κωνσταντίνου και αρχηγό πυροβολικού τον Γαρέζο, ο οποίος αντικαταστάθηκε από τον αντισυνταγματάρχη Πυροβολικού Σ. Μαυρογένους. Διοικητής του 51ου Συντάγματος Πεζικού ήταν ο αντισυνταγματάχης Ι. Κωνσταντίνου, διοικητής του 53ου Συντάγματος Πεζικού ήταν ο αντισυνταγματάρχης Νικόλαος Τσίπουρας, της μοίρας του ορειβατικού πυροβολικού ο ταγματάρχης Ν. Κολομβότσος και της Μοίρας Σκόντα ο ταγματάρχης Κ. Τότσιος. Το 52ο Σύνταγμα στις 16/08/1922 αποσπάστηκε από τη μεραρχία και ενσωματώθηκε στο Γ’ Σώμα Στρατού.
Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες μονάδες του Γ΄ Σώματος Στρατού, η «Ανεξάρτητος Μεραρχία» επέδειξε ιδιαίτερα πλούσια δράση στη Μικρά Ασία τον Αύγουστο του 1922. Ανέλαβε την αποστολή να συνδράμει το Β΄ Σώμα Στρατού στο πλαίσιο διαταγής του Αρχιστράτηγου Χατζανέστη της 13ης Αυγούστου. Όμως, το Β΄ Σώμα Στρατού είχε ήδη συμπτυχθεί δυτικότερα. Καθοδόν για να συνενωθούν μαζί του, οι άνδρες της Ανεξάρτητης Μεραρχίας ανακάλυψαν τα πτώματα ανδρών του 32ου Συντάγματος του Β΄ Σώματος Στρατού που είχαν δολοφονηθεί από τους Τούρκους μετά την παράδοσή τους. Κινούμενοι στο δρόμο προς Ουσάκ με σκοπό να συνδράμουν την Ομάδα Φράγκου (Α΄ Σώμα Στρατού) βρέθηκαν στην μέση της προέλασης ισχυρών τουρκικών δυνάμεων και κινδύνευαν άμεσα να εγκλωβιστούν. Τότε εμφανίστηκε ο από «μηχανής θεός», ο αεροπόρος Γεώργιος Ξηρός. Καθώς υπερίπτατο με το αεροπλάνο του πάνω από το μέτωπο, εντόπισε τον κίνδυνο που απειλούσε την Ανεξάρτητη Μεραρχία και με μήνυμά του σε ερματισμένο φάκελο -ένα σιδερένιο κουτί- πληροφορούσε τον διοικητή της, Συνταγματάρχη Δημήτριο Θεοτόκη, ότι οι Τούρκοι είχαν κλείσει το δρόμο που οδηγούσε προς τη Σμύρνη και ότι θα έπρεπε να ακολουθήσει πορεία βόρεια προς το λιμάνι της Δεκέλειας κοντά στις Κυδωνιές (Αϊβαλί) απέναντι από την Μυτιλήνη. Ο Θεοτόκης συγκέντρωσε όλους τους άνδρες του και τους ενημέρωσε για την κρισιμότητα της κατάστασής τους. Θα έπρεπε να κινηθούν προς βορρά μέσα στο «στόμα του λύκου», δίχως να περιμένουν ενισχύσεις και να τρέφονται με ό, τι έβρισκαν επιτόπου. Δεν θα είχαν επαφή με καμία ελληνική μονάδα καθώς θα διέρχονταν καθ’ όλη τη διαδρομή.
Έτσι ξεκίνησε η σύγχρονη εκδοχή της «Καθόδου των Μυρίων», η σύμπτυξη των Μυρίων της Ανεξάρτητης Μεραρχίας τον Αύγουστο 1922 προς την Προποντίδα.
Στη διάρκεια της ηρωικής πορείας τους απέκρουσαν συνεχείς επιθέσεις του τουρκικού ιππικού με κυριότερη τη μάχη της Κιουτάχειας. Για τους άνδρες της Ανεξάρτητης Μεραρχίας, η περίπτωση παράδοσης δεν υφίστατο και απέρριψαν όλες τις σχετικές προτάσεις με ευνοϊκούς όρους που τους απηύθυναν οι Τούρκοι.
Τελικά, ύστερα από μακρά πορεία 600 χλμ που πραγματοποίησαν συντεταγμένα στη διάρκεια 18 ημερών φέροντας μαζί τους όλο το βαρύ εξοπλισμό τους κατάφεραν να φθάσουν στην Δεκέλεια, κοντά στις Κυδωνίες (Αϊβαλί) απέναντι από την Μυτιλήνη.. Εκεί επιβιβάστηκαν μαζί με όλους τους πρόσφυγες που είχαν διασωθεί σε πλοία με προορισμό τη Μυτιλήνη. Ήταν ο μόνος μεγάλος ελληνικός σχηματισμός που πολέμησε σθεναρά και νικηφόρα τον Αύγουστο του 1922 και αποχώρησε από τη Μικρά Ασία συγκροτημένα. Η μονάδα αυτή όχι μόνο διέσωσε τους περισσότερους άνδρες της, αλλά μερίμνησε για την ασφαλή εκκένωση 3.000 Ελλήνων κατοίκων της Μ. Ασίας. Η πορεία της Ανεξάρτητης Μεραρχίας αποτελεί λαμπρό κατόρθωμα μέσα στο πιο τραγικό γεγονός της ελληνικής ιστορίας. Αποτελεί παράλληλα ένα σπουδαίο παράδειγμα για το πως το αγωνιστικό πνεύμα και η δύναμη της ψυχής και της θέλησης βοηθούν τους ανθρώπους να ανταπεξέρχονται μέσα από τις πιο απελπιστικές καταστάσεις και όταν όλα γύρω τους καταρρέουν.
Στη Μυτιλήνη η Ανεξάρτητη Μεραρχία ανέλαβε καθήκοντα για την αποκατάσταση της τάξης, την αφόπλιση των άτακτων τμημάτων του ελληνικού στρατού που είχαν καταλήξει στο νησί, άλλα και την αποκατάσταση της εύρυθμης και ομαλής λειτουργίας της πόλης. Την 4η Σεπτεμβρίου άρχισε η μεταφορά της μεραρχίας από τη Λέσβο στη Θεσσαλονίκη όπου ανασυντάχθηκε και επανήλθε υπό τη διοίκησή της το 52ο Σύνταγμα Πεζικού. Τελικός σταθμός της Ανεξάρτητης Μεραρχίας ήταν η πόλη των Φερών όπου συνενώθηκε με τα εναπομείναντα τμήματα της ΧΙΙ Μεραρχίας και μετονομάστηκε σε ΧΙΙ Μεραρχία.
Πηγή : 
https://el.m.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B5%CE%BE%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B7_%CE%9C%CE%B5%CF%81%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%AF%CE%B1
https://www.google.com/amp/s/www.mixanitouxronou.gr/i-iroiki-anexartitos-merarchia-toy-mikrasiatikoy-metopoy/%3famp=1

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου