Κυριακή 19 Ιουλίου 2015

Κυρου Αναβασις - Ο λογος του Ξενοφωντα στο ελληνικο μισθοφορικο στρατευμα

Οι εναπομείναντες αξιωματικοί των Μυρίων εξέλεξαν νέους στρατηγούς και λοχαγούς στη θέση εκείνων που δολοφονήθηκαν από τον Τισσαφέρνη. Αρχιστράτηγος ορίστηκε ο Χειρίσοφος, ενώ ο Ξενοφώντας πήρε τη θέση του Πρόξενου. Στη συνέλευση του στρατού μίλησαν αρχικά ο Χειρίσοφος και στη συνέχεια ο Κλεάνορας, προτείνοντας αγώνα για την τελική επικράτηση απέναντι στους επίορκους βαρβάρους. Στη συνέχεια το λόγο παίρνει ο Ξενοφώντας. Ύστερα σηκώνεται ο Ξενοφών, οπλισμένος για μάχη, όσο μπορούσε πιο όμορφα. Και τούτο γιατί νόμιζε πως, αν οι θεοί δώσουν τη νίκη, ο ωραιότερος στολισμός ταιριάζει στο νικητή. Αν πάλι χρειαζόταν να πεθάνει, ήταν ορθό να θεωρήσει τον εαυτό του πως άξιζε να στολιστεί ωραιότατα και να βρει το θάνατο μέσα σ' αυτόν το στολισμό. Άρχισε λοιπόν να μιλάει έτσι: «Τους ψεύτικους όρκους των βαρβάρων και την απιστία τους σας τα έχει αναπτύξει ο Κλεάνωρ, νομίζω όμως πως τα ξέρετε κι εσείς. Αν λοιπόν επιμένουμε να ξανασυνεννοηθούμε φιλικά μαζί τους, σημαίνει ότι έχομε χάσει εντελώς το θάρρος μας, τη στιγμή που βλέπομε τα όσα έπαθαν οι στρατηγοί μας, όταν τους εμπιστεύτηκαν τον εαυτό τους βασισμένοι στα λόγια τους. Αν όμως έχουμε στο νου μας με τα όπλα στα χέρια να τους τιμωρήσουμε για όσα μας έχουν κάμει, και αποδώ και πέρα να τους πολεμούμε με κάθε τρόπο, τότε θα έχουμε πολλές και βάσιμες ελπίδες να σωθούμε, με τη βοήθεια των θεών». Την ώρα που τα έλεγε αυτά, φταρνίζεται κάποιος. Οι στρατιώτες, μόλις άκουσαν το φτάρνισμα, όλοι με την ίδια διάθεση προσευχήθηκαν στο θεό, και ο Ξενοφών είπε: «Αφού τη στιγμή που μιλούσαμε για τη σωτηρία μας, παρουσιάστηκε αυτό το καλό σημάδι, σταλμένο από το Δία το σωτήρα, νομίζω, στρατιώτες, πως πρέπει να τάξουμε σ' αυτόν το θεό πως θα του προσφέρουμε θυσίες ευχαριστήριες για τη διάσωσή μας, σε οποιαδήποτε φιλική χώρα πρωτοπάμε. Να τάξουμε ακόμα πως θα θυσιάσουμε και στους άλλους θεούς, ανάλογα με τις δυνάμεις μας. Όποιος συμφωνεί μ' αυτά, είπε, να σηκώσει το χέρι». Όλοι σήκωσαν τα χέρια τους. Ύστερ' απ' αυτό προσευχήθηκαν κι έψαλαν τον παιάνα. Και όταν εκπληρώσανε το χρέος τους προς τους θεούς, ο Ξενοφών ξανάρχισε το λόγο του και μίλησε έτσι: «Έλεγα πρωτύτερα πως έχομε πολλές και βάσιμες ελπίδες να σωθούμε. Γιατί πρώτα πρώτα, εμείς φυλάμε τους όρκους των θεών, ενώ οι εχθροί και τους όρκους έχουν πατήσει και, αντίθετα προς αυτούς, έχουν παραβιάσει τις συμφωνίες. Αφού έτσι είναι τα πράγματα, οι θεοί φυσικά θα είναι εχθροί στους αντίπαλούς μας και σύμμαχοι δικοί μας. Αυτοί έχουν τη δύναμη και τους μεγάλους να τους κάνουν γρήγορα μικρούς και τους μικρούς, όταν βρίσκονται σε κρίσιμες στιγμές, να τους σώζουν εύκολα, φτάνει να το θέλουν. Ύστερα θα σας θυμίσω και τους κινδύνους που πέρασαν οι πρόγονοί μας, για να ξέρετε πως σας ταιριάζει να είστε γενναίοι και πως οι γενναίοι σώζονται με τη βοήθεια των θεών και από τρομερούς κινδύνους. Όταν ήρθαν δηλαδή οι Πέρσες κι εκείνοι που τους ακολουθούσαν με πάρα πολύ μεγάλο στρατό για να καταστρέψουν την Αθήνα, μόνο οι Αθηναίοι τόλμησαν να τους αντισταθούν και τους νίκησαν. Είχαν τάξει τότε στη θεά Αρτέμιδα πως όσους εχθρούς σκοτώσουν, τόσα χρονιάρικα γίδια θα της θυσιάσουν. Επειδή όμως δεν μπορούσαν να βρουν αρκετά, αποφάσισαν να θυσιάζουν κάθε χρόνο πεντακόσια. Και συνεχίζουν να κάνουν αυτήν τη θυσία ακόμα και σήμερα. Αργότερα, όταν ο Ξέρξης συγκέντρωσε εκείνο τον αμέτρητο στρατό και βάδισε ενάντια στην Ελλάδα, και τότε οι πρόγονοί μας νίκησαν τους δικούς τους και στη στεριά και στη θάλασσα. Απόδειξη γι' αυτές τις νίκες είναι τα τρόπαια που βλέπομε, μα πιο μεγάλη απόδειξη είναι η ελευθερία των πόλεων, όπου εσείς γεννηθήκατε και ανατραφήκατε. Γιατί κανέναν άνθρωπο δεν έχετε κυρίαρχο και δε λατρεύετε άλλον, παρά μονάχα τους θεούς. Από τέτοιους προγόνους κατάγεστε. Δε θέλω να πω μ' αυτά πως εσείς τους ντροπιάζετε, αφού πριν λίγες μέρες αντιμετωπίσατε τους απογόνους εκείνων των Περσών και τους νικήσατε με τη βοήθεια των θεών, παρ' όλο που ήταν πολύ περισσότεροί σας. Και αφού φαινόσασταν γενναίοι τότε που πολεμούσατε να κάμετε τον Κύρο βασιλιά, τώρα, που αγωνίζεστε για τη δική σας σωτηρία, ταιριάζει να είστε πολύ γενναιότεροι και προθυμότεροι. Μα τούτη τη φορά πρέπει να έχετε και μεγαλύτερη τόλμη απέναντι στους εχθρούς. Γιατί τότε, παρ' όλο που δεν τους είχατε δοκιμάσει και βλέπατε πως ήταν αμέτρητοι, όμως πήρατε το θάρρος να βαδίσετε καταπάνω τους με την πατροπαράδοτη παλικαριά. Και τώρα που τους έχετε δοκιμάσει και ξέρετε πως δε θέλουν να σας αντιστέκονται, παρ' όλο που είναι πολύ περισσότεροί σας, ποιος λόγος υπάρχει πια να τους φοβάστε; Ούτε όμως γι' αυτό να νομίζετε πως υστερείτε, επειδή δηλαδή οι στρατιώτες του Αριαίου, που ήταν πρωτύτερα μαζί μας, τώρα έφυγαν από μας και πήγαν με τους εχθρούς. Γιατί αυτοί είναι ακόμα πιο δειλοί από τους νικημένους αντιπάλους μας, κι έτσι πήγαν με κείνους κι άφησαν εμάς. Μα όσους έχουν τη διάθεση να το βάζουν πρώτοι στα πόδια, είναι πολύ προτιμότερο να τους βλέπουμε στην παράταξη των εχθρών παρά στη δική μας. Αν πάλι κάποιος από σας στενοχωριέται που εμείς δεν έχομε ιππικό, ενώ οι εχθροί έχουν πολύ, να σκεφτείτε πως οι δέκα χιλιάδες ιππείς δεν είναι τίποτε άλλο παρά δέκα χιλιάδες άνθρωποι. Γιατί ποτέ ως τώρα στη μάχη δε σκοτώθηκε κανένας από δάγκωμα ή από κλωτσιά αλόγου, παρά οι στρατιώτες είναι εκείνοι που κατορθώνουν ό,τι γίνεται στις μάχες. Με αυτά τα δεδομένα, εμείς βρισκόμαστε σε πολύ σταθερότερο όχημα από τους ιππείς. Γιατί εκείνοι είναι κρεμασμένοι πάνω σε άλογα και φοβούνται όχι μονάχα εμάς, αλλά και μήπως πέσουν κάτω. Ενώ εμείς, που βαδίζομε πάνω στη γη, πολύ δυνατότερα θα χτυπήσουμε όποιον μας ζυγώσει και πολύ ευκολότερα θα πετύχουμε όποιον θέλομε. Μονάχα σ' ένα πράγμα είναι ανώτεροί μας οι ιππείς, στο ότι αυτοί μπορούν να φεύγουν με μεγαλύτερη ασφάλεια από μας.
Πηγη: http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?t=430&m=1

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου