Ο Ασπρόπυργος βρίσκεται 20 χλμ. από την Αθήνα, σχεδόν στο κέντρο του Θριασίου Πεδίου και διασχίζεται από τον οδικό άξονα Αθηνών - Κορίνθου. Κατά την κλασσική αρχαιότητα, στο χώρο που σήμερα είναι τα όρια του Δήμου αναφέρεται από τον περιηγητή Παυσανία η ύπαρξη των Δήμων της Θρίας, των Κοπωκιδών, των Ιπποτομάδων και της Οίης και η περιοχή των Ρειτών (δύο λιμνών αφιερωμένων στη Θεά Δήμητρα και στην κόρη της Περσεφόνη) και τα ανάκτορα των Κροκωνιδών. Ο Ασπρόπυργος απαντάται χρονολογικά από το 19ο αιώνα. Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν Αρβανίτες ζούσαν στις περιοχές των Κούνδουρων και της Χασιάς. Το 1960 οι κάτοικοι του Ασπροπύργου (2.000 περίπου στο σύνολο τους) ασχολούνταν κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Προμήθευαν δε την Αθήνα με τα ανάλογα προϊόντα. Στον Ασπρόπυργο υπήρχαν η υπάρχουν ακομη ερείπια προϊστορικών μεγαλιθικών μνημείων στην πριοχη Γκουρι Γλιατι( αρβανιτικα: Μακρύ λιθάρι) και άλλα αρχαία ερείπια στην ύπαιθρο. Η Θρία ήταν δήμος της αρχαίας Αθήνας και άνηκε στους παράλιους δήμους. Ήταν δήμος της Οινηίδος φυλής. Ήταν χτισμένη στην περιοχή του σημερινού Ασπροπύργου. Από την Θρία ονομάστηκε η πεδιάδα του Ασπροπύργου, Θριάσιο πεδίο. Σήμερα υπάρχουν ελάχιστα ευρήματα της αρχαίας πόλης. Το Θριάσιο Πεδίο είναι πεδιάδα της Δυτικής Αττικής. Οριοθετείται από το Όρος Πατέρας στα δυτικά, την Πάρνηθα στα βόρεια και το Ποικίλο και Αιγάλεω Όρος στα νοτιοανατολικά. Στο νότο βρέχεται από τον Κόλπο της Ελευσίνας. Οφείλει την ονομασία του στον αρχαίο αττικό Δήμο Θρίας που τοποθετείται στη σημερινή θέση της βιομηχανικής πόλης του Ασπροπύργου. Επρόκειτο για τόπο μυστηριακό που συνδέεται με τα ελευσίνια μυστήρια και τιμούσε με το όνομά του τον τοπικό ήρωα Θριάσιο. Το Θριάσιο πεδίο διαρρέουν δύο μεγάλοι χείμαρροι, ο Σαρανταπόταμος(στην αρχαιότητα Θριάσιος Κηφισός) που συγκεντρώνει νερά από τα όρη Πατέρας και Πάστρα και εκβάλλει στη θάλασσα κοντά στην Ελευσίνα και ο Κελάδωνας(Άγιος Γεώργιος η Γιαννούλα) που πηγάζει από τη δυτική Πάρνηθα και διέρχεται από την περιοχή του Ασπροπύργου. Ανήκε στο δήμο Θριάς ή Θριούντας της Οικίδας φυλής, απ` όπου πήρε και το όνομά της. Από το Θ.Π. περνούσε η πομπή των Ελευσίνιων μυστηρίων. Αργότερα στην περιοχή χτίστηκε ναός της Αφροδίτης Φίλας, προς τιμή της συζύγου του Δημητρίου του Πολιορκητή και η πεδιάδα πήρε την ονομασία "Φιλαίος". Στην ελληνική μυθολογία ο Θριάσιος ήταν ένας ήρωας της Αττικής που αναφέρεται σε μία αρχαία επιγραφή, η οποία βρέθηκε στο Θριάσιο Πεδίο, και συγκεκριμένα στη θέση «Χασιώτικα Καλύβια», μεταξύ Ελευσίνας και Ρειτών. Επίσης, ο Θριάσιος αναφέρεται από τον Αθήναιο στο έργο του «Δειπνοσοφισταί», ωστόσο τίποτα το σχετικό με τη γενεαλογία του δεν μας είναι γνωστό. Οι Ρειτοί ήταν δύο τεχνητές λίμνες που σχηματίστηκαν από πηγές στις δυτικές παρυφές του Όρους Αιγάλεω, γύρω στα 300 μέτρα βόρεια της ακτής και αποτελούσαν το σύνορο μεταξύ Ελευσίνας και Αθήνας. Η βόρεια λίμνη ήταν αφιερωμένη στη θεά Δήμητρα, ενώ η δεύτερη στην κόρη της Περσεφόνη. Κατά τον Παυσανία υπήρχαν ρεύματα στην περιοχή, δηλαδή εκροές πηγών, οι οποίες φράχτηκαν και σχηματίστηκαν οι λίμνες. Το νερό τους ήταν θαλασσινό και μόνο οι ιερείς των θεοτήτων αυτών είχαν το δικαίωμα να ψαρεύουν εκεί. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η διαμόρφωση των λιμνών έγινε στα κλασικά χρόνια, ενώ νωρίτερα η διέλευση ήταν αδύνατη εξαιτίας των ρευμάτων και των ελών. Για το λόγο αυτό θεωρείται ότι η Αρχαία Ιερά Οδός μετά το Ιερό της Αφροδίτης πρέπει να έκανε παράκαμψη προς τα βόρεια, περνώντας πίσω από τις πηγές. Στο κέντρο της Λίμνης Κουμουνδούρου, ο Ιωάννης Τραυλός εντόπισε μακρύ τοίχο, που πιθανόν ήταν μέρος του φράγματος που διαμόρφωνε τη λίμνη, το οποίο ταυτίζεται χρονικά με το δομικό υλικό του ελευσινιακού τελεστηρίου . Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ελευσίνας υπάρχει επιγραφή με τμήμα ψηφίσματος της αθηναϊκής βουλής που αφορά στη γεφύρωση ενός από τα δύο ρεύματα των Ρειτών. Η επιγραφή χρονολογείται στο 421 π.Χ. και αναφέρει την απόφαση των Αθηναίων να κατασκευάσουν λίθινη γέφυρα πλάτους πέντε ποδών, περίπου 1,5 μέτρου, για να διευκολύνει τη μεταφορά των ιερών της Δήμητρας στην Αθήνα. Καθώς το μικρό πλάτος της γέφυρας απαγόρευε την έλευση τροχοφόρων, ενισχύεται η παραπάνω εκδοχή, αφού οι συνοδοί των ιερών αντικειμένων της θεάς ήταν πεζοί. Η επιγραφή μάλιστα, απεικονίζει τις ελευσινιακές και τις αθηναϊκές θεότητες. Οι λίμνες διατηρήθηκαν μέχρι και το 19ο αιώνα μ.Χ. Κάτοικοι της περιοχής Σκαραμαγκά αναφέρουν ότι και οι δύο λίμνες υπήρχαν μέχρι και τη δεκαετία του 1950. Τις περιγράφουν ως πραγματικούς υδροβιότοπους, με πεντακάθαρα, συνεχώς ανανεούμενα ύδατα, γεμάτες ψάρια, και με ψηλούς καλαμιώνες γύρω, όπου έβρισκαν καταφύγιο πολλά πουλιά. Στη συνέχεια όμως η βόρεια λίμνη, γνωστή ως Κεφαλάρι, αποστραγγίστηκε και επιχωματώθηκε . Η νότια λίμνη, της Περσεφόνης, διατηρείται μέχρι σήμερα, είναι γνωστή ως Λίμνη Κουμουνδούρου και εντοπίζεται στα σύνορα του σύγχρονου Δήμου Χαϊδαρίου με τον Δήμο Ασπροπύργου. Η Ιερά οδός ήταν κατά την αρχαιότητα ο δρόμος που ένωνε την πόλη των Αθηνών με την Ελευσίνα και το Θριάσιο Πεδίο, στο οποίο μία φορά το χρόνο τελούνταν τα περίφημα (αλλά και έως σήμερα ανεξήγητα σχετικά με τον ακριβή χαρακτήρα τους) Ελευσίνια μυστήρια. Είχε μήκος 22 χιλιόμετρα, ξεκινώντας από την Ιερά Πύλη στην περιοχή του Κεραμεικού, κοντά στο Δίπυλο. Στο μεγαλύτερο τμήμα της ακολουθούσε την πορεία της σημερινής Ιεράς Οδού, περνούσε μεταξύ του Όρους Αιγάλεω και του Ποικίλου Όρους, καταλήγοντας στο Ιερό της Δήμητρας στην Ελευσίνα. Στην αρχαιότητα οποιοσδήποτε δρόμος που ένωνε το άστυ με κάποιο περιφερειακό ιερό, συνήθιζε να αποκαλείται «Ιερά Οδός». Η αθηναϊκή αρχαία Ιερά Οδός φέρεται να είχε την ονομασία «Ελευσινιακή». Σύμφωνα με τα ευρήματα των ανασκαφών, κατά τη διάρκεια της χρονικής περιόδου μεταξύ των Κλασσικών έως και των Ρωμαϊκών χρόνων στην Ιερά Οδό κατασκευάσθηκαν τουλάχιστον οκτώ επάλληλα οδοστρώματα και η πορεία της σχεδόν ταυτίζεται με τη σύγχρονη οδική αρτηρία (που εκτείνεται από την Οδό Πειραιώς έως την Ελευσίνα), έχοντας κάποιες μικρές παρεκκλίσεις. Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι η Ιερά Οδός (διάσπαρτη από Ιερά και εργαστήρια, ενώ έχουν ανακαλυφθεί και παρόδια νεκροταφεία) αποτελούσε χώρο συγκέντρωσης πεζοπόρων προσκυνητών (αποκλειστικά άνδρες σύμφωνα με την παράδοση) που κατά την μετάβασή τους προς την περιοχή της Ελευσίνας αντάλλασσαν σκωπτικά πειράγματα, γνωστά και ως «γεφυρισμοί». Μεσαιωνικός πύργος στον Ασπρόπυργο (λείψανα θεμελίωσης) Περιοχή: Ασπρόπυργος Τύπος: Πύργοι - Οχύρωση. Χρονολογία: Εποχή φραγκοκρατίας. Πάνω στον δρόμο Ασπρόπυργου-Ελευσίνας και μετά τη γέφυρα, στα 100 περίπου μέτρα, σχεδόν αμέσως μετά το Ι.Κ.Α Ασπρόπυργου, βρίσκονται τα λείψανα της θεμελίωσης πύργου εποχής φραγκοκρατίας. Τα λείψανα αυτά αποτελούνται από μεγάλους κυβόλιθους από λευκό μάρμαρο οι οποίοι προέρχονταν από αρχαία ταφικά μνημεία και ήταν εντοιχισμένοι στον πύργο. Λόγω του λευκού μαρμάρου αυτών των κυβόλιθων, ο πύργος έδωσε το όνομά του στην πόλη, που ονομάζεται μέχρι σήμερα Ασπρόπυργος. Η περιοχή είναι κατάσπαρτη από αρχαιότητες, όπως: η ρωμαϊκή γέφυρα του Αδριανού πριν την είσοδο της Ελευσίνας, πάνω στον ελευσινιακό Κηφισό (Σαρανταπόταμος), ο αρχαιολογικός χώρος των Ρειτών ( λίμνη Κουμουνδούρου), και βέβαια ο αρχαιολογικός χώρος. Αρχαίο τείχος «ΔΕΜΑ»: Το αρχαίο τείχος, που βρίσκεται 2,5 χιλιόμετρα περίπου δυτικά των Άνω Λιοσίων ονομάστηκε «Δέμα» γιατί «έδενε» κατά κάποιο τρόπο τις Ν.Δ. κλιττύες της Πάρνηθας με την οροσειρά Αιγάλεω, φράζοντας το βορειότερο πέρασμα από το Θριάσιο προς Αχαρνικό πεδίο. Η στρατηγική θέση του, η τοιχοδομία του, η κατασκευή του μήκους 4,360μ. έχει προβληματίσει κατά καιρούς τους ερευνητές, τόσο για το σκοπό, που εξυπηρετούσε, όσο και για τη χρονολόγησή του. Απ’ όλες τις απόψεις που έχουν διατυπωθεί, η γενικότερα αποδεκτή είναι ότι πρόκειται για αμυντικό τείχος των Αθηναίων, που κατασκευάστηκε στις αρχές του 4ου αι. π. Χ. Η χρονολόγηση βασίστηκε στον τρόπο τοιχοδομίας του τείχους και στη κεραμική, που βρέθηκε εντοιχισμένη σ’ αυτό. Με το τείχος σχετίζονται και τα μνημεία: Πύργος: Πύργος για σκοπιά στο λόφο Πυργάθι, (4ος – 3ος αι. π. Χ.) σήμερα σώζονται μόνο τα θεμέλια της κυκλικής βάσης του.Oικία: Πιθανόν αγροικία διώροφη, που χρονολογείται από την κεραμική που βρέθηκε στο εσωτερικό της σε Α’ οικοδομική φάση 420π.Χ. και σε Β’ οικοδομική φάση τρίτο τέταρτο 4ου αι. π. Χ. Σήμερα σώζονται μόνο τα θεμέλια της, δυτικά του τείχους στα 10μ. ορατά από τους επιβάτες στη βορεινή πλευρά της σιδηροδρομικής γραμμής για Πελοπόννησο.Πίσω Τείχος: Αρχές 4ου αι. π. Χ., ενίσχυε την άμυνα του Δέματος. Σήμερα βρίσκεται έξω από το εργοτάξιο του δήμου, στη νότια πλευρά του, σχεδόν ακρωτηριασμένο.
Πηγή: https://el.m.wikipedia.org/wiki/Θρία
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Θριάσιο_Πεδίο
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Θριάσιος
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Οι_Ρειτοί
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Αρχαία_Ιερά_Οδός
http://www.eie.gr/byzantineattica/view.asp?cgpk=490&lg=el&obpk=543&xsl=detail
http://www.livepedia.gr/index.php/Θριάσιο_Πεδίο
http://1dim-an-liosion.att.sch.gr/?page_id=474
http://www.cityofaspropyrgos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου