Η Αλεξανδρούπολη είναι πόλη της Θράκης και πρωτεύουσα του Νομού Έβρου . Έχει 57.812 κατοίκους και είναι η μεγαλύτερη πόλη της Θράκης. Αποτελεί σημαντικό λιμάνι και εμπορικό κέντρο της βορειοανατολικής Ελλάδας. Η Αλεξανδρούπολη είναι μία από τις νεότερες πόλεις στην Ελλάδα, δεδομένου ότι ήταν μόνο ένα ψαροχώρι μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο π , στα αρχαία χρόνια στη θέση της υπήρχε η αρχαία πόλη Σάλη που ιδρύθηκε από αποίκους από το νησί της Σαμοθράκης . Η ζώνη της Αλεξανδρούπολης, όπως και όλη η έκταση από το Δέλτα του Έβρου μέχρι τη Βιστωνίδα λίμνη και τους πρόποδες της Ροδόπης, κατοικούνταν από τους Κίκονες. Οι Κίκονες ήταν ο θρακικός λαός, με τον οποίο συγκρούστηκε ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του στην επιστροφή από την Τροία. Η Αλεξανδρούπολη υπήρχε στην αρχαιότητα με το αρχαίο όνομα Σάλη , η οποία ιδρύθηκε από τους Μαρωνίτες. Η αρχαία πόλη Σάλη ιδρύθηκε πιθανόν από τους Μαρωνείτες και τοποθετείται από τους περισσότερους μελετητές στη θέση της σημερινής Αλεξανδρούπολης. Στην τελευταία ανακαλύπτονται κατά καιρούς αρχαιολογικά ευρήματα ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, ενώ έχουν ήδη βρεθεί διάφορα τυχαία ευρήματα μελανοβαφούς κεραμικής, δύο κιβωτιόσχημοι Ελληνιστικοί τάφοι, οροθετική επιγραφή του 1ου αιώνα μ.Χ, ακέφαλο μαρμάρινο άγαλμα εφήβου και τμήμα μαρμάρινου πεσσού με κυμάτιο και ανάγλυφη κεφαλή, καθώς και πλάκα με την επιγραφή «Όρος χώρας ιεράς Θεών των εν Σαμοθράκη» (όριο της ιερής χώρας των Θεών της Σαμοθράκης) που επιβεβαιώνουν την ταύτιση του χώρου. Aπό την μαρτυρία του Hροδότου προκύπτει ότι η Σάλη ήταν παραθαλάσσια. Eίναι επίσης πιθανόν ότι διέθετε και λιμένα. Σύμφωνα με τα ρωμαϊκά Οδοιπορικά, κατά τη ρωμαϊκή εποχή, υπήρχε σε αυτή σταθμός της Εγνατίας οδού, που ήταν ο επόμενος μετά τα Τέμπυρα για τους ταξιδιώτες που έρχονταν από δυτικά. Η σύγχρονη πόλη ιδρύθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα από αλιείς από τα χωριά της Μάκρης και της Μαρώνειας και έγινε γνωστή ως Δεδέαγατς. Η συγκεκριμένη ονομασία στα τουρκικά σημαίνει δέντρο του παππού (dede σημαίνει παππούς και ağaç σημαίνει δέντρο) και βασιζόταν σε τοπική παράδοση σχετικά με ένα σοφό δερβίση, που πέρασε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του στη σκιά ενός τοπικού δέντρου και, τελικά, τάφηκε δίπλα σε αυτό. Μια άλλη εκδοχή είναι ότι πήρε το όνομα της από τις βελανιδιές που σκίαζαν την παραλία. Από τις πρώτες ημέρες της απελευθέρωσης της πόλης (14 Μαΐου 1920) οι αρμόδιες τοπικές Αρχές καθώς και η Ιερά Μητρόπολη, ζητώντας τη γνώμη και του ιατρού Αχιλλέα Σαμοθράκη, που ως μελετητής της ιστορίας της Αρχαίας Θράκης οριζόταν πάντοτε ως πρόεδρος των εκάστοτε Επιτροπών Τοπωνυμιών, έλαβαν την απόφαση να μετονομάσουν την πόλη από Δεδέαγατς σε Νεάπολη , καθώς αποτελούσε ως τότε την νεότερη Ελληνική πόλη. Το 1920 όμως, ο βασιλιάς της Ελλάδας, Αλέξανδρος Α' , επισκέφθηκε την πόλη, και οι τοπικές αρχές αποφάσισαν να μετονομάσουν την πόλη σε Αλεξανδρούπολη , προς τιμήν του. Η Αλεξανδρούπολη έως το 19ο αιώνα ήταν ένα μικρό ψαροχώρι με το όνομα Δεδέαγατς. Η ανάπτυξη του οικισμού ανάγεται στον 19ο αιώνα, όταν η περιοχή ήταν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας . Γνώρισε ανάπτυξη κατά τη διάρκεια κατασκευής της σιδηροδρομικής γραμμής που συνέδεε την Κωνσταντινούπολη με τις μεγάλες πόλεις της Μακεδονίας από το Πύθιο . Το συγκεκριμένο έργο αποτελούσε μέρος μιας προσπάθειας εκσυγχρονισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ανατέθηκε σε μηχανικούς από την Αυστροουγγαρία . Ο οικισμός σύντομα εξελίχθηκε σε ένα μεγάλο χωριό γνωστό ως Δεδέαγατς. Κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου του 1877-1878 , οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν το Δεδέαγατς και εγκαταστάθηκαν σε αυτό. Οι επικεφαλής αξιωματικοί σχεδίασαν το ρυμοτομικό σχέδιο της πόλης που βασίζονταν σε φαρδείς, παράλληλους δρόμους αποφεύγοντας τις αδιεξόδους ώστε να διευκολύνεται η γρήγορη μετακίνηση στρατευμάτων. Το σχέδιο αυτό έρχονταν σε αντίθεση με χαρακτηριστικά Οθωμανικών πόλεων της περιόδου εκείνης όπως στενά δρομάκια, καλντερίμια και αδιέξοδους. Η πόλη επέστρεψε στην κατοχή των Οθωμανών με το τέλος του πολέμου αλλά η σύντομη παρουσία των Ρώσων είχε σημαντική συμβολή. Ορισμένοι Ρώσοι στρατιώτες πέθαναν στην πόλη το 1878 από επιδημία τύφου. Προς τιμήν των Ρώσων στρατιωτών ανεγέρθηκε μνημείο στον προαύλιο χώρο του μητροπολιτικού ναού του Αγίου Νικολάου. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου έγιναν την 28η Οκτωβρίου 2011 μετά από την κοινή παρέλαση Ελλήνων και Ρώσων στρατιωτών. Η ήττα της Βουλγαρίας από τις συμμαχικές δυνάμεις στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-1918) εξασφάλισε μια αλλαγή των χεριών για την πόλη. Μετά το τέλος του Α' Παγκόσμιου πολέμου υπογράφτηκε η Συνθήκη του Νεϊγύ σύμφωνα με την οποία η Βουλγαρία ως μεγάλη ηττημένη παραιτήθηκε όλων των κυριαρχικών της δικαιωμάτων επί της μεσημβρινής δυτικής Θράκης. Το Δεδέαγατς κυβερνήθηκε προσωρινά από μια Διασυμμαχική Διοίκηση , με κυβερνητικό αντιπρόσωπο τον Χαρίσιο Βαμβακά, στενό συνεργάτη του Ελευθέριου Βενιζέλου, ο οποίος κατόρθωσε να ενσωματώσει την περιοχή στον Ελληνικό διοικητικό οργανισμό πριν ακόμη επιδικαστεί στην Ελλάδα. Στις 14η Μαΐου 1920 η 9η Μεραρχία Σερρών, με διοικητή τον Στρατηγό Επαμεινώνδα Ζυμβρακάκη κατέλαβε τις διαβάσεις προς τη Βουλγαρία και συγκεντρώθηκε στη Γκιουμουλτζίνα (Κομοτηνή). Ακολούθησε η υποστολή της γαλλικής σημαίας και η έπαρση της ελληνικής από τον Κων/νο Μαζαράκη-Αινιάν. Ο αστυνομικός διευθυντής Κ. Δανιήλ παρέδωσε την πόλη. Με την Συνθήκη των Σεβρών εκτός των άλλων η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρέδωσε την κυριαρχία της Θράκης στην Ελλάδα. Μετά την ήττα της Ελλάδας στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο (1919-1922), ο Ελληνικός Στρατός υπό τον στρατηγό Θεόδωρο Πάγκαλο υποχώρησε από την Ανατολική Θράκη στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης. Η Βουλγαρία εκμεταλλεύτηκε την ήττα των Ελλήνων για να απαιτήσει είτε την επιστροφή της Αλεξανδρούπολης υπό τον έλεγχό της ή την κήρυξη σε ουδέτερη ζώνη υπό διεθνή έλεγχο. Και τα δύο αιτήματα απορρίφθηκαν από την ελληνική ηγεσία και την Κοινωνία των Εθνών . Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή η Αλεξανδρούπολη προσφέρει στέγη στους διωγμένους Μικρασιάτες πρόσφυγες. Η Συνθήκη της Λωζάννης (24 Ιουλίου του 1923) επιβεβαίωσε ότι η Δυτική Θράκη και η Αλεξανδρούπολη θα συνεχίσουν να βρίσκονται υπό τον ελέγχο της Ελλάδας, υποχρεώνοντας όμως την άνευ όρων παραχώρηση της Ανατολικής Θράκης στους Τούρκους. Μετά την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάνης το 1923 και την Ανταλλαγή πληθυσμών καταφεύγουν στην περιοχή πολλοί πρόσφυγες από την Βόρεια Θράκη ( Ανατολική Ρωμυλία ), της Ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία . Μετά την εγκατάσταση των προσφύγων αρχίζει μία πνευματική αναγέννηση, με ηγετικές φυσιογνωμίες τον παιδαγωγό Θεώδορο Κόστανο, τον διδάσκαλο Αθανάσιο Σπανό και τον ιατροφιλόσοφο και ιστοριοδίφη Αχιλλέα Σαμοθράκη. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (δες Κατοχή της Ελλάδας 1941-1944 ), η Αλεξανδρούπολη παρέμεινε για 3 χρόνια υπό βουλγαρική κατοχή (1941-1944). Η πόλη υπέστη κάποιες καταστροφές κατά τη διάρκεια του πολέμου αλλά σε μεγάλο βαθμό γλιτώσε τις επιπτώσεις του Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949). Η επιστροφή της ειρήνης επέτρεψε στην Αλεξανδρούπολη να αυξηθεί από μια πόλη των 16.332 κατοίκων το 1951, σε μια πόλη των 57.812 κατοίκων, μέχρι το 2011.
Πηγή: https://el.m.wikipedia.org/wiki/Σάλη
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Αλεξανδρούπολη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου