Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Ελληνική ιστορία και προϊστορία
Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Δευτέρα 15 Ιουνίου 2015

Μέγας Αλέξανδρος - Η πολιορκία της Γάζας και η απελευθέρωση της Αιγυπτου

Ως πολιορκία της Γάζας αναφέρεται, στο πλαίσιο της εκστρατείας του Αλέξανδρου Γ' του Μακεδόνα κατά της αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών, η πολιορκία και κατάληψη της πόλης της Γάζας, στη διάρκεια της εισβολής του μακεδονικού στρατού στην παλαιστινιακή Συρία.
Ο Αλέξανδρος αποκαθιστώντας τη λειτουργία της Τύρου, συνέχισε την πορεία του προς την Αίγυπτο. Η τελευταία πόλη που βρισκόταν στο δρόμο του από τη Φοινίκη προς την Αίγυπτο ήταν η Γάζα, σημαντική πόλη της παλαιστινιακής Συρίας, η οποία χρησιμοποιείτο στο παρελθόν από τους Πέρσες ηγεμόνες για τον έλεγχο της σατραπείας της Αιγύπτου. Η πόλη απείχε από τη θάλασσα περίπου είκοσι στάδια και αντιστάθηκε γιατί διέθετε γενναίο φρούραρχο, τον ευνούχο Βάτι. Η πόλη περιβαλλόταν από έλος, ήταν μεγάλη, προσβάσιμη μόνο από ένα παχύ στρώμα άμμου, χτισμένη σε ψηλή πρόσχωση και την προστάτευαν ισχυρά τείχη. Θεωρώντας ότι η πόλη του ήταν απόρθητη, ο διοικητής της είχε μαζέψει προμήθειες για μακροχρόνια πολιορκία, προσέλαβε επιπλέον Άραβες μισθοφόρους και αρνήθηκε να παραδώσει την πόλη. Έτσι διπρόσωπη απέβη για τον Αλέξανδρο η Φοινίκη. Από τη μία οι περισσότερες πόλεις παραδόθηκαν με συνθηκολόγηση, από την άλλη δύο πολιορκίες τον εξανάγκασαν σχεδόν σε ενός χρόνου καθυστέρηση των σχεδίων του. Δύο μήνες διήρκεσε η πολιορκία της Γάζας, από τον Σεπτέμβριο έως τον Νοέμβριο του 332 π.χ και η κατάληψή της εξασφάλισε την πλήρη κατοχή των μεσογειακών παραλίων της ασιατικής ηπείρου, την οριστική αποδυνάμωση του περσικού στόλου και τη στερέωση της κατάκτησης της Μικράς Ασίας. Κόστισε συμφωνα με τους Μακεδόνες μόνο 400 νεκρούς, αν και μερικοί λένε οτι ηταν παραπανω οι απώλειες, κάτι που αποδεικνύεται από το γεγονός ότι μετά την πολιορκία έστειλε στη Μακεδονία των Αμύντα για νέα στρατολόγηση, πληροφορία που στηρίζεται τόσο από τον Διόδωρο, όσο και από τον Κούρτιο.
Το φθινόπωρο του 332 π. Χ. ο στρατός των Μακεδόνων και λοιπών Ελλήνων - γύρω στις σαράντα χιλιάδες άνδρες - εισέβαλε στην Αίγυπτο, με αρχηγό τον νεαρό βασιλιά των Μακεδόνων, τον Αλέξανδρο. Μέχρι το Φθινόπωρο του 332 οι Πέρσες είχαν εξαφανιστεί από τις περιοχές της ανατολικής Μεσογείου, εκτός από την Αίγυπτο. Εκεί, ήταν αρχηγός ο σατράπης Μαζάκης, που αντικαθιστούσε τον σατράπη Σαβάκη που είχε φύγει για να πολεμήσει με τον Μεγάλο Βασιλιά στην Ιψό. Η κατάληψη της Αιγύπτου ήταν απαραίτητη για τον Μεγαλέξανδρο, όπως ήταν απαραίτητη και η Κυρήνη, δυτικότερα, για τα σχέδια που εκπονούσε, δηλαδή να εισβάλει στις χώρες της Δύσης. Οι εχθροί που θα αντιμετώπιζε εκεί ήταν πολύ ισχυροί στη θάλασσα και ο στόλος του – αυτός που είχε μέχρι τώρα – δεν μπορούσε να τους αντιμετωπίσει. Ο μόνος τρόπος να εξασφαλίσει το πέρασμά του στη Δύση ήταν να ελέγχει όλα τα σημαντικά λιμάνια της ανατολικής και νότιας Μεσογείου, για να μην μπορεί ο εχθρός να ανασυγκροτηθεί και να ανεφοδιάσει τα πλοία του. Έτσι λοιπόν οι Έλληνες έβαλαν πόδι στην αρχαία χώρα των Φαραώ.
Οι δυο λαοί, Αιγύπτιοι και Έλληνες είχαν πολεμήσει μαζί κατά του κοινού εχθρού. Μόλις δέκα χρόνια πριν την έλευση του Αλέξανδρου, ο τελευταίος Φαραώ – που οι Έλληνες ονόμασαν Νεκτανέβωνα – είχε εκθρονιστεί και οι Πέρσες είχαν εγκατασταθεί ξανά στην Αίγυπτο. Οι Έλληνες λοιπόν που έφθασαν στην Αίγυπτο με τον Μεγαλέξανδρο, ήταν για τους Αιγύπτιους γνωστοί και φίλοι: ήρθαν ελευθερωτές από τον Περσικό ζυγό. Ο αγώνας κατά των Περσών ήταν ακόμα σε εξέλιξη. Για τους Αιγύπτιους, οι Έλληνες ήταν φυσικοί σύμμαχοι.
Ακόμα και ο Μαζάκης, ο τοποτηρητής Πέρσης σατράπης, διέταξε τις πόλεις, αρχίζοντας από το Πηλούσιο, να ανοίξουν τις πύλες τους στο στρατό του Αλεξάνδρου. Αυτός, αφού τοποθέτησε φρουρά στην πόλη, ακολούθησε τον Νείλο και έφτασε πρώτα στην Ηλιούπολη39 και μετά στην Μέμφιδα. Αν πιστέψουμε τον Κούρτιο, ο Μαζάκης, στην Μέμφιδα, παρέδωσε στον Αλέξανδρο όλο το θησαυρό της πόλης, που ανερχόταν σε οκτακόσια τάλαντα και όλα τα καλά που βρίσκονταν στο παλάτι. Ο Μεγαλέξανδρος μπήκε στο παλάτι και κάθισε στο θρόνο των Φαραώ, κάτι που ούτε ο Μαζάκης είχε τολμήσει. Ο Κούρτιος (αν τον πιστέψουμε) λέει ότι ο Μεγαλέξανδρος ακολούθησε την τελετή ενθρόνισης των παλιών Φαραώ, στο ιερό του Φθα στη Μέμφιδα. Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι η αφήγηση του Κούρτιου μπορεί να είναι ιστορική αλήθεια, αν λάβουμε υπόψη μας τόσο τον χαρακτήρα του Αλέξανδρου όσο και την κατάσταση στην Αίγυπτο, όπου οι μεν ντόπιοι τον έβλεπαν σαν ελευθερωτή οι δε Πέρσες, μετά την κατάρρευση της αυτοκρατορίας τους, ζητούσαν τρόπο να αποσυρθούν. Το σίγουρο είναι ότι από δω και πέρα, ο Αλέξανδρος έδρασε σαν πραγματικός διάδοχος των Φαραώ.
Ένα άλλο γεγονός που σημάδεψε την παραμονή του Αλεξάνδρου στην Αίγυπτο το χειμώνα 330/331 είναι η επίσκεψή του στο ιερό του Άμμωνα στην έρημο της Σίβα. Το πρώτο ερώτημα που γεννιέται είναι γιατί ο Αλέξανδρος αποφάσισε να επισκεφθεί μια τόσο απομακρυσμένη περιοχή. Το ταξίδι από την Κοιλάδα του Νείλου μέχρι την όαση διαρκούσε τουλάχιστον είκοσι μέρες. Και στην κοιλάδα του Νείλου υπήρχαν πολύ πιο εντυπωσιακά και μεγαλοπρεπή μνημεία. Η πειστικότερη απάντηση στο ερώτημα αυτό φαίνεται να είναι ότι ήθελε να επισκεφτεί το μαντείο του Άμμωνος-Ρα, που για πολλούς αιώνες ήταν για τους Έλληνες ένα από τα σημαντικότερα στην γνωστή οικουμένη. Στη μυθολογία, ο Ηρακλής και ο Περσέας είχαν επισκεφθεί το μαντείο, πριν τολμήσουν τις επικίνδυνες αποστολές τους. Ο Καλλισθένης (στενός φίλος του Αλέξανδρου) επιβεβαιώνει ότι ο Αλέξανδρος αποφάσισε να ταξιδέψει στη Σίβα από θαυμασμό για τους δυο μεγάλους ήρωες της Ελλάδας, τον Ηρακλή και τον Περσέα.
Πηγη: http://stanitsasptolemaicegypt.blogspot.gr/2013/01/02_14.html
https://el.m.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%93%CE%AC%CE%B6%CE%B1%CF%82

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου