Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Ελληνική ιστορία και προϊστορία
Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Τετάρτη 31 Αυγούστου 2016

Αρχαία Πελοποννησος - Απο την προϊστορία εως την ρωμαϊκή κατάκτηση

Η Πελοπόννησος είναι η μεγαλύτερη χερσόνησος της Ελλάδας, και ένα από τα εννέα γεωγραφικά της διαμερίσματα. Βρίσκεται στα νότια του ηπειρωτικού τμήματος της χώρας και συνδέεται με την Στερεά Ελλάδα μέσω μιας στενής λωρίδας γης, του Ισθμού της Κορίνθου, στον οποίο το 1893 κατασκευάστηκε η ομώνυμη διώρυγα, μετατρέποντάς την ουσιαστικά σε νησί. Επιπλέον, από το 2004 η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου συνδέει την Πελοπόννησο με την Στερεά Ελλάδα και την υπόλοιπη ηπειρωτική χώρα. Η Πελοπόννησος διαιρείται διοικητικά σε επτά νομούς (Αχαΐα, Ηλεία, Μεσσηνία, Αρκαδία, Λακωνία, Αργολίδα και Κορινθία, με ένα μικρό τμήμα της να υπάγεται στο νομό Αττικής) και από το 1986 σε δύο περιφέρειες, της Δυτικής Ελλάδας και την περιφέρεια Πελοποννήσου (και ένα μικρό τμήμα, στην Περιφέρεια Αττικής). Έχει έκταση 21.439 τετρ. χλμ. και πληθυσμό 1.086.935 κατοίκους. Αποτελεί ιστορική κοιτίδα του ελληνισμού και κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια. Σε αυτήν αναπτύχθηκε οΜυκηναϊκός Πολιτισμός και κατοίκησαν και τα τρία κυριότερα ελληνικά φύλα (Αχαιοί, Ίωνες και Δωριείς), ενώ στην Πελοπόννησο βρίσκονταν ορισμένες από τις σπουδαιότερες ελληνικές πόλεις-κράτη, όπως η Σπάρτη, η Κόρινθος και το Άργος. Αποτέλεσε θέατρο των περισσότερων πολεμικών συγκρούσεων που έλαβαν χώρα στον ελληνικό χώρο με κορυφαία παραδείγματα τον Πελοποννησιακό Πόλεμο και την Ελληνική Επανάσταση, ενώ γνώρισε διάφορους κατακτητές όπως Ρωμαίους, Φράγκους, Οθωμανούς κ.ά. Μεγαλύτερη πόλη της Πελοποννήσου είναι η Πάτρα με δεύτερη κατά σειρά πόλη την Καλαμάτα.
Το σπήλαιο Φράγχθι βρίσκεται στην Κοιλάδα Ερμιονίδας του νομού Αργολίδας στην Πελοπόννησο. Είναι ένα από τα σημαντικότερα σπήλαια της Ευρώπης και σίγουρα της Ανατολικής Μεσογείου. Το σπήλαιο έχει βάθος 150 μέτρα και πλάτος εισόδου 30 μέτρα. Το σπήλαιο Φράγχθι είναι μία από τις σημαντικότερες προϊστορικές θέσεις του Ελληνικού χώρου. Πρώτο κατοικήθηκε από τον άνθρωπο του Νεάντερταλ, κατά την Μουστιαία περίοδο 40.000 χρόνια π.Χ., σίγουρα από τον Homo sapiens την περίοδο μετά από το 30.000 π.Χ. Εχουν διερευνηθεί μέσω των ανασκαφών 25.000 χρόνια και το σπήλαιο κατοικούταν συνεχώς από το 20.000 μέχρι το 3.000 π.Χ. όπου και γκρεμίστηκε. Το σπήλαιο φτάνει στην ακμή του στην Μέση Νεολιθική (5.000-4.500 π.Χ.) και την ύστερη νεολιθική για τα επόμενα 500 χρόνια. Βέθηκε οψιδιανός, ένα πέτρωμα που υπάρχει μόνο στην Μήλο 140 χμ. (80 μίλια) μακρυά και φέρνει μια αληθινή επανάσταση σχετικά με την αντίληψη για τις θαλάσσιες μεταφορές. Ο οψιδιανός εξορίζει τα προηγούμενα εργαλεία από σχιστόλιθο και δίνει την δυνατότητα να φτιαχτούν πολύ καλύτερα με μεγαλύτερη αντοχή. Μια απόπειρα που έγινε να επιβεβαιωθεί η θαλάσσια επικοινωνία Ερμιονίδας – Μήλου ήταν στις 14/06/87 όταν τετραμελές πλήρωμα πήγε από την Ερμιόνη στην Μήλο με πλοιάριο από πεύκα που είχε κατάρτι και πανί. Πήραν οψιδιανό και γύρισαν στην Ερμιόνη. Στην τροφή προστίθενται γιγάντια ψάρια, φακές που συλλέγονταν με δρεπάνι από πυριτόλιθο, θαλασσινά όστρακα και προς το τέλος της περιόδου διαπιστώθηκε καλλιέργεια της γης και οικόσιτα ζώα. Οι κάτοικοι είναι συλλέκτες, κυνηγοί και παραγωγοί. Στην ακμή του, το 4.000 π.Χ., το σπήλαιο έφτασε τους 150 κατοίκους και ο οικισμός εξαπλώθηκε και έξω από την είσοδο. Βρέθηκαν κάποια οικήματα, άριστης ποιότητας εργαλεία οψιδιανού αλλά όχι ξύλινα σκεύη λόγω φυσικής φθοράς.
Η χερσόνησος είχε κατοικηθεί από την προϊστορική εποχή. Το όνομά της προέρχεται απο τον μύθο του ήρωα Πέλοπα, που φερόταν να είχε κατακτήσει όλη την περιοχή. Ο Μυκηναϊκός πολιτισμός, ο πρώτος μεγάλος πολιτισμός της ηπειρωτικής Ελλάδας (και της Ευρώπης) κυριαρχούσε στην Πελοπόννησο την Εποχή του Χαλκού από το οχυρό του στις Μυκήνες στα βορειοανατολικά της χερσονήσου. Ο Μυκηναϊκός πολιτισμός κατέρρευσε ξαφνικά στα τέλη της 2ης χιλιετίας π.Χ. Αρχαιολογικές έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι πολλές από τις πόλεις και τα ανάκτορά του φέρουν ίχνη καταστροφής. Η περίοδος που ακολούθησε, γνωστή ως Γεωμετρική εποχή, χαρακτηρίζεται από απουσία γραπτών μαρτυριών. Το 776 π.Χ. διεξήχθησαν στην Ολυμπία οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες και η χρονολογία αυτή χρησιμοποιείται μερικές φορές ως δηλωτική της αρχής της κλασικής περιόδου της Ελληνικής αρχαιότητας. Κατά την Κλασική αρχαιότητα η Πελοπόννησος ήταν το επίκεντρο των υποθέσεων της Αρχαίας Ελλάδας, διέθετε μερικές από τις ισχυρότερες πόλεις-κράτη της και ήταν ο τόπος με αιματηρές μάχες της. Εδώ οι μεγάλες πόλεις Σπάρτη, Κόρινθος, Άργος και Μεγαλόπολη και η βάση της Πελοποννησιακής Συμμαχίας. Στην αρχαϊκή εποχή, οι Σπαρτιάτες, εκτός από τους δύο Μεσσηνιακούς πολέμους, έκαμαν κι άλλη σειρά από αγώνες με την Πελοπόννησο. Χτύπησαν το Άργος και την Αρκαδία κι έτσι πρόσθεσαν κι άλλους χώρους στην κυριαρχία τους. Τέλος, υποχρέωσαν τις περισσότερες περιοχές και τις μεγάλες πόλεις να συμμαχήσουν μαζί τους, διατηρώντας την ελευθερία τους. Η συμμαχία τους αυτή ονομάστηκε Πελοποννησιακή κι ανέδειξε τη Σπάρτη στη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη στην Αρχαία Ελλάδα. Είναι η πρώτη σοβαρή προσπάθεια για συνένωση των Ελληνικών πόλεων και στάθηκε πολύτιμη στην αντιμετώπιση του κίνδυνου που απείλησε τον Ελληνισμό στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ: της εισβολής των Περσών. Στη συμμαχία ανήκαν η Ηλεία, η Αρκαδία, η Κόρινθος, τα Μέγαρα και η Αίγινα.
Στους Περσικούς Πολέμους πολέμησαν στρατιώτες από τη χερσόνησο, που επίσης υπήρξε θέατρο του Πελοποννησιακού Πολέμου το 431 - 404 π.Χ. Στα ελληνιστικά χρόνια, η σημαντικότερη δύναμη της Πελοποννήσου είναι η Αχαϊκή Συμπολιτεία, η οποία καταλύεται το 146 π.Χ. από τους Ρωμαίους. Τότε καταστρέφεται.
Η Αχαϊκή Συμπολιτεία υπήρξε ομοσπονδία της αρχαιότητας. Ιδρύθηκε το 280 π.Χ. από πόλεις της Αχαΐας και βάση της αποτέλεσε μια παλαιότερη ομοσπονδία, του 5ου αιώνα π.Χ. Ενισχύθηκε με την προσχώρηση της Σικυώνας. Διαλύθηκε το 146 π.Χ., όταν η Πελοπόννησος υποτάχθηκε στους Ρωμαίους. Από το έτος 280 π.Χ. άρχισε σταδιακά να δημιουργείται νέα ομοσπονδία αχαϊκών πόλεων κατά μίμηση της γειτονικής Αιτωλικής Συμπολιτείας. Η ομοσπονδία εκτελούσε ετήσια σύνοδο στο Αίγιο όπου καθορίζονταν τα κοινά ζητήματα. Φαίνεται ιδιαίτερα προς την τελική φάση η πόλη της Μεγαλόπολης να έπαιζε το σημαντικότερο ρόλο στην Συμπολιτεία. Η Ρωμη επεμβαίνει να καταστείλει την επανάσταση του βασιλιά Ανδρίσκου στη Μακεδονία (150-148 π.Χ.) με συνέπεια ρωμαϊκά στρατεύματα υπό τον Μέτελλο να βρίσκονται στην Ελλάδα. Ο Μέτελλος που κατήλθε συνέτριψε τον στρατό του Κριτόλαου στη μάχη της Σκάρφειας, ενώ ακολούθησε νέα ήττα από στην Λευκόπετρα της Κορίνθου του στρατηγού Δίαιου από τον Λεύκιο Μόμμιο, η καταστροφή της Κορίνθου που έμεινε έρημη για εκατό περίπου χρόνια και η διάλυση της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Μετά την καταστροφή της Κορίνθου(146π.Χ.), ο Μόμμιος διέταξε την καταστροφή των τειχών των πόλεων που συμμετείχαν στον πόλεμο, τον αφοπλισμό των κατοίκων, τη διάλυση των συνεδρίων των Αχαιών, των Φωκέων και των Βοιωτών, την κατάλυση των δημοκρατικών πολιτευμάτων εισάγωντας την τιμοκρατία, απαγόρευσε την έγκτησιν. Για 60 χρόνια, η Ελλάδα διοικούταν από τους Ρωμαίους με τη μορφή μιας επαρχίας που ανήκε στη Σύγκλητο. Ορισμένες πόλεις, όπως η Αθήνα και η Σπάρτη, κράτησαν σχετική αυτονομία στα εδάφη τους. Η Κόρινθος θα ξανακτιστεί αργότερα, απο τον Ιουλιο Καίσαρα για να αποτελέσει πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας της Αχαΐας, που εκτεινόταν από τις Θερμοπύλες ως το Ταίναρο. Μετά την ήττα του Μάρκου Αντωνίου και της Κλεοπάτρας, το 31 π.Χ., ο Αύγουστος διαχώρισε τη Μακεδονία από την Αχαΐα. Τον επόμενο ενάμιση αιώνα η Ελλάδα σταδιακά ανοικοδομήθηκε και πάλι, μεσουρανώντας κατά τη βασιλεία του φιλέλληνα Αυτοκράτορα Αδριανού. Από κοινού με το λόγιο Ηρώδη τον Αττικό, ο Αδριανός προχώρησε σε εκτεταμένα έργα ανοικοδόμησης. Καλλώπισε την Αθήνα και επισκεύασε πολλές από τις ερειπωμένες και καταπτοημένες ελληνικές πόλεις. Κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο η χερσόνησος συνέχισε να ευημερεί αλλά έγινε μια απλή επαρχία, σχετικά αποκομμένη από τις υποθέσεις του ευρύτερου Ρωμαϊκού κόσμου. Στην Πελοπόννησο παίχτηκε σημαντικά η τελική επικράτηση του Χριστιανισμού. Σημαντικές πόλεις ήταν η Κόρινθος και η Πάτρα, στην οποία και μαρτύρησε ο Απόστολος Ανδρέας.
Πηγή: https://el.m.wikipedia.org/wiki/Πελοπόννησος
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Σπήλαιο_Φράγχθι
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Αχαΐα_(Ρωμαϊκή_επαρχία)
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Πελοποννησιακή_Συμμαχία

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου