Storia della Grecia : La civiltà Micenea e l'espansione della cultura greca in Mediterraneo ed Europa

Per civiltà micenea, o epoca micenea, si intende l' età del bronzo della Grecia continentale, con particolare riferimento al periodo tardo elladico. L'espressione, che si riferisce alla città di Micene, fu coniata da Heinrich Schliemann nel suo libro Mycenae, del 1878 e, successivamente, utilizzata dai principali studiosi dell'Egeo del Bronzo, ha guadagnato subito importanza. Tipica di questa civiltà è la scrittura Lineare B, le cui tavolette però non riportano alcun riferimento di come queste popolazioni si chiamassero. Alcune tavolette ittite coeve pare si riferiscano ad essi come Ahhiyawa. Stando alla tesi più accreditata, tale civiltà è la stessa descritta da Omero, che canta le vicende degli Achei, detti anche Argivi, dalla città di Argo o dalla sua regione Argolide, o ancora Danai, dal progenitore Danao, loro eroe eponimo, dal significato di "occidentale". All'espressione "civiltà micenea" si tende più di recente a preferire "epoca micenea" e civiltà egea, in quanto le scoperte che seguirono hanno reso evidente che Micene non ne fu il centro principale ai suoi primi stadi né, forse, in qualsiasi periodo, e di conseguenza è divenuto di uso più comune adottare un titolo geografico più ampio. La civiltà micenea (da Micene, città dell'Argolide che si riteneva avere maggiore rilievo rispetto alle altre città micenee) ebbe origine e si evolse dalle società e dalla cultura dei periodi dell'Antico e Medio elladico nella Grecia continentale. Emerse attorno al 1600 a.C., quando la cultura elladica nella Grecia continentale si trasformò sotto le influenze della civiltà minoica di Creta. Diversamente dai minoici, la cui società prosperava grazie al commercio, i micenei si sviluppavano tramite la conquista, infatti erano un popolo guerriero. La civiltà micenea era dominata da un'aristocrazia guerriera. Attorno al 1600 a.C., i micenei estesero il loro controllo a Creta, il centro della civiltà minoica (la quale era stata indebolita dall'eruzione di Santorini), e adattarono la forma di scrittura minoica, chiamata Lineare A, finora non ancora decifrata, a una propria arcaica forma di greco, chiamata scrittura Lineare B, invece quasi del tutto decifrata. Non solo i micenei sconfissero i minoici, ma secondo successive leggende elleniche essi espugnarono Troia, presentata nell'epica come una città-stato rivale. Siccome l'unica prova della conquista è l' Iliade di Omero e altri testi ricchi di mitologia, l'esistenza di Troia e la storicità della guerra di Troia sono incerte. Nel 1876, l'archeologo tedesco Heinrich Schliemann scoprì delle rovine a Hisarlik, nell'Asia Minore occidentale (odierna Turchia) che affermò essere quelle di Troia. Altre fonti invece affermano che queste rovine non si adattino al racconto omerico di Troia. I micenei seppellivano i loro nobili in tombe dette thòlos, grandi camere sepolcrali circolari, con un'alta copertura a volta e un passaggio d'entrata dritto rivestito con pietra,di solito decorate con oro,argento e bronzo. Spesso seppellivano pugnali o altri equipaggiamenti militari con il defunto. I nobili erano seppelliti frequentemente con maschere dorate, diademi, armature e armi ingioiellate. I micenei venivano seppelliti in posizione seduta, e alcuni nobili si sottoponevano alla mummificazione, mentre gli eroi omerici Achille e Patroclo non venivano seppelliti ma cremati, secondo l'usanza dell'età del ferro, e onorati con un'urna d'oro invece che con maschere dorate. Sostanzialmente anche questa civiltà, come quella minoica di Creta, ebbe come centro politico, sociale, religioso ed economico il palazzo, ma a differenza dei palazzi minoici, quello miceneo era cinto da grandi e robuste mura, chiamate "ciclopiche" per le dimensioni. Ancora oggi è possibile trovare traccia delle fortificazioni nelle città di Argo, Micene e Tirinto. I manufatti micenei sono stati ritrovati ben oltre ai limiti del mondo miceneo: in particolare le spade micenee hanno raggiunto la Georgia e il Caucaso, un oggetto in ambra incisa con simboli della scrittura Lineare B è stato ritrovato in Baviera, e asce bipenni micenee in bronzo, insieme ad altri oggetti datati a partire dal XIII secolo, sono state trovate in Irlanda, in Wessex e in Cornovaglia. In seguito alla decifrazione delle tavolette scritte in Lineare B, si pensa che i popoli attualmente chiamati "Micenei" possano corrispondere agli Achei (da leggere Achaiwoi) o essere stati soggiogati da questi in un secondo momento. Le fonti scritte ritrovate nei siti micenei non rivelano il termine con cui definissero sé stessi. Dalla lettura dell'Iliade , in cui gli abitanti del Peloponneso e delle isole adiacenti sono spesso chiamati "Achei", e tenendo conto gli accenni ad Ahhiyawa nelle fonti ittite della tarda età del bronzo, la teoria suggerisce che i Micenei potrebbero essere gli "Achei". La cosiddetta Lettera di Tawagalawa scritta da un re ittita del XIII secolo a.C. di incerta identificazione (Muwatalli II o Hattusili III) al re di Ahhiyawa, in cui questi viene trattato come un pari, suggerisce che Mileto (Millawata) fosse sotto il suo controllo, e fa riferimento a un precedente “episodio di Wilusa ” implicante ostilità da parte degli Ahhiyawa, spalleggiati dal loro agente anatolico Piyama-Radu, verso gli Ittiti. Il termine Ahhiyawa è stato così generalmente identificato con gli Achei della Guerra di Troia, e la città di Wilusa con la leggendaria città di Troia. Tuttavia, l'esatta relazione tra il termine Ahhiyawa e gli Achei, al di là della somiglianza nella pronuncia, è dibattuta dagli studiosi, non tanto sulla possibilità ormai acclarata che gli Ahhiyawa siano parte del mondo miceneo, quanto su quale entità essi rappresentassero con esattezza.
La prima civiltà urbana di cui si abbia testimonianza risale al 1700 a.C. ed era di
lingua indoeuropea, figlia delle popolazioni eole e ioniche, migrate in Grecia nel XIX secolo a.C. Essa prese il nome di micenea dal ritrovamento del sito archeologico di Micene ad opera di Heinrich Schliemann . Dopo la clamorosa scoperta del sito di Troia, nella pianura di Hisarlik in Anatolia, avvenuta sulla scorta di una letterale interpretazione dell'Iliade, l'archeologo tedesco si era infatti spostato nel Peloponneso, alla ricerca di nuove testimonianze volte a confermare il quadro "storico" tessuto nell'epopea omerica . Schliemann portò dunque alla luce i centri di Micene e Tirinto. La vicenda interpretativa subì tuttavia alterne fortune: quando nel 1900 l'inglese Sir Arthur Evans scoprì a Creta le rovine di Cnosso, venne formulata l'ipotesi di un'espansione della civiltà minoica nella penisola balcanica. Ma con la scoperta delle tavolette con il sistema alfabetico noto come lineare B, l'ipotesi di un dominio minoico sulla Grecia venne rovesciata poiché esse testimoniavano l'occupazione di Creta da parte dei Micenei, possibile invece che una integrazione tra le due abbia condotto allo sviluppo della civiltà detta più propriamente "Egea". La civiltà micenea non si riferiva a uno Stato unitario, ma a vari centri urbani aventi caratteristiche sociali, culturali ed economiche comuni, con realtà politiche indipendenti e spesso in conflitto tra loro. Molto importante rilevare che nell'antichità i primi micenei erano dei temibili guerrieri che avevano molta cura della propria armatura; inoltre venivano addestrati sin da fanciulli all'arte della guerra. La scrittura aveva creato un alto livello di specializzazione nell'amministrazione economica e politica, anche se i Micenei avevano attinto dai Minoici la struttura sociale della cultura dei Palazzi. Nei Micenei si ritrovano comunque molti fattori originali, come gli armamenti, i carri da guerra, l' architettura funeraria. I micenei conquistarono pure le isole di Rodi, Creta e Cipro. Ancora più vaste furono le lotte per i commerci, che servivano per reperire metalli. Esse furono dirette in Spagna, nel continente europeo, in Oriente. Ceramiche micenee furono ritrovate anche in Italia, dove nel meridione i mercanti micenei fondarono basi commerciali. Similmente nel Lazio meridionale si ritrovano esempi di architettura straordinariamente simili a quelli della cultura micenea. Il declino di questa civiltà avvenne, probabilmente, attorno al 1200 a.C. (inizio del Medioevo ellenico) per cause che oggi non siamo in grado di definire con sicurezza. Si sono fatte numerose teorie in base alla testimonianze ritrovate negli scavi archeologici. La più tradizionale è l'invasione dei Dori, popolo indoeuropeo proveniente, secondo alcuni, dal nord della penisola balcanica, nonostante probabilmente fossero già presenti nel Peloponneso in posizione marginale. Tuttavia con il ritrovamento di alcune tavolette a Pilo, scritte in Lineare B e giunte a noi proprio perché cotte durante un incendio al palazzo reale, si prospetta un'invasione dal mare e vi si descrivono affannosi preparativi militari per salvaguardare le coste da un pericolo imminente. Essendo stata in quel periodo distrutta la civiltà ittita e messa in difficoltà quella egiziana dai Popoli del mare, si è pensato che questi fossero gli invasori. Altri studiosi sostengono che il declino della civiltà micenea sarebbe stato provocato da ben più prosaici fattori di carattere economico e demografico o addirittura climatico. Il suo splendore e la sua magnifica cultura sono, però, rimaste un modello perenne per la civiltà greca. L'organizzazione sociale dei Micenei era basata sulla centralizzazione, la burocratizzazione e la ridistribuzione. La società era organizzata gerarchicamente ; al vertice stava il re, detto wanax, seguito dal lawaghetas che comandava l' esercito. Veniva poi l'alta aristocrazia, divisa in heros (dotati di carri in battaglia) ed hequetas seguiti dai sacerdoti. Le campagne o demi erano amministrate dai qasirewes (da cui il greco basileis), che assegnavano le terre al villaggio e riscuotevano tributi. Al gradino più basso, infine, vi erano i doeloi (da cui il greco douloi) o schiavi. Al wanax e al lawaghetas spettava il temenos, che corrispondeva a un lotto di terreno tratto dalla confisca effettuata nel territorio sottomesso. Il resto della terra veniva dato ai grandi dignitari, dietro pagamento di un tributo. A loro volta i grandi dignitari e il tempio affidavano le terre a dei funzionari minori. Queste terre venivano donate agli aristocratici per i servizi prestati in battaglia, chi riceveva queste terre non poteva né venderle e né tantomeno trasmetterle per via ereditaria. Il controllo e l'organizzazione delle attività veniva fatto attraverso la burocrazia capillare. Il palazzo controllava la riscossione di tributi, distribuiva le materie prime. L'agricoltura era solo una delle attività svolte dai micenei: vi erano l'allevamento ovino, la produzione di tessuti di lana , svolti dai doeloi, l' oreficeria, la metallurgia, la produzione di olio e profumi, svolta invece dai membri del damos (da cui il greco demos, popolo), i quali svolgevano attività specialistiche. Grazie a questa organizzazione, i micenei accumularono molta ricchezza, che veniva ridistribuita agli individui che ne facevano parte. Ciò che più colpisce e che tutto questo fosse organizzato dal palazzo, sede di stato. Qui i migliori artigiani appaltavano dal re incarichi a fine bellico, quale la costruzione di armi sontuose e molto costose, adorne dei più preziosi materiali. Erano gli stessi palazzi ad organizzare spedizioni d'oltremare, visto il bisogno di importare materiali di cui la terra ellenica è povera, in cambio di materiali caratteristici di quelle terre. Poco o niente è possibile dire sulle credenze religiose micenee. Degli dei è nota unicamente una serie di nomi, somiglianti con quelli degli dei greci di quattro secoli dopo; sconosciute sono invece le caratteristiche associate alle singole divinità. Non mancano però le differenze, sia nei nomi che nei ruoli, delle divinità elencate negli archivi in lineare B (che riguardano anche le donazioni e i sacrifici). Benché sia stata fortemente influenzata dalla civiltà minoica, ovvero quella degli abitanti di Creta, la civiltà micenea presenta notevoli differenze dal punto di vista architettonico ed artistico. Quella micenea fu infatti un'arte prevalentemente ispirata dalla guerra . I fastosi palazzi cretesi furono sostituiti da costruzioni robuste, circondate da enormi cinte murarie di fortificazione, realizzate con una serie di blocchi di pietra irregolari e collocate sulla parte elevata della città (acropoli). Le maggiori roccaforti si ebbero nelle città di Micene, Tirinto, Pilo, Argo e Tebe. Caratteristico, in questo senso, è certamente il palazzo reale di Tirinto, la cui particolare struttura, impostata essenzialmente sul megaron, sembra abbia ispirato la forma del tempio greco classico. Si tratta infatti di una grande sala al cui centro era disposto un camino e circondata da quattro colonne disposte a quadrato che sostenevano, probabilmente, il tetto. L'ambiente era preceduto da due grandi vestiboli, il primo dei quali aperto sul lato anteriore dove erano disposte due grandi colonne. L'architettura funeraria prevedeva due tipi di tombe: quelle a fossa costituite da un pozzo dove vi era la camera sepolcrale, e le tombe a thòlos formate da una camera con una pseudo cupola , a cui si accedeva attraverso un corridoio chiamato dromos. Il campo più produttivo fu certamente quello dell'arte orafa. Suggestive sono le grandissime maschere funerarie in oro massiccio, come quella detta all'inizio di Agamennone ma poi fu scoperto che era di un erede di Troia. Al pari della civiltà minoica (cretese), quella micenea eccelse anche nella lavorazione della ceramica. Sono stati, infatti, ritrovati numerose statuine di idoli e guerrieri. Di particolare interesse sono, poi, i vasi elegantemente dipinti con temi naturalistici, tra i quali il più ricorrente è certamente la piovra.
La Lineare B è un sistema di scrittura sillabica utilizzato dai micenei per denotare graficamente la loro lingua, risultata essere una forma arcaica della lingua greca.
Le prime testimonianze di questa scrittura si trovano su tavolette risalenti ai secoli XIV e XIII a.C. I testi in lineare B sono stati trovati dall'archeologo britannico Arthur Evans nel 1900 a Creta, nel Palazzo di Cnosso, altri esemplari furono rinvenuti in Grecia, a Pilo, Micene, Tebe. La scrittura micenea derivò da quella minoica, detta Lineare A, utilizzata a Creta tra il XVII ed il XV secolo a.C. La decifrazione della Lineare B si deve a Michael Ventris e John Chadwick, tra il 1952 e il 1953. La Lineare B è scritta da sinistra a destra e conta circa 200 segni, dei quali una novantina sono segni sillabici con valore fonetico mentre i rimanenti sono ideogrammi con valore semantico. Esiste anche un sistema numerico decimale, costituito da linee verticali per le unità, orizzontali per le decine e cerchi per le centinaia. Si tratta di una scrittura arcaica e abbastanza rudimentale, che non evidenzia abbastanza bene i fenomeni fonetici del miceneo (tra l'altro, non registra la quantità vocalica). Analizzando la ricchezza e la produzione artistica dei Micenei, in assenza di risorse naturali quali miniere d'oro o argento, Arthur Evans ipotizzò l'esistenza di un sistema economico specializzato e molto ben organizzato. La conclusione a cui arrivò fu quella della necessità di una forma di scrittura, di cui cercò le tracce, nonostante nessuna iscrizione fosse stata fino a quel momento rinvenuta. Nel 1900, alla fine del dominio turco sull'isola di Creta, eseguì degli scavi nel sito archeologico di Cnosso (il più importante sito dell'isola), e il 30 marzo di quello stesso anno, una settimana dopo l'inizio delle ricerche, ritrovò le prime tavolette scritte. Evans ipotizzò che la Lineare B fosse uno stile di scrittura ristretto alla corte di Cnosso, utilizzata dagli scrivani del Re. In seguito alle successive scoperte questa teoria è però risultata infondata. Chadwick, che contribuì in seguito a decifrare le iscrizioni, affermò che la Lineare B è il risultato dell'adattamento dei segni minoici alla lingua greca, aggiungendo che anche questa ipotesi è incompleta e non verificabile, almeno finché la Lineare A non verrà a sua volta decifrata.
Nella mitologia greca, la guerra di Troia fu una sanguinosa guerra combattuta tra gli Achei e la potente città di Troia, presumibilmente attorno al 1250 a.C. o al 1194 a.C., nell'odierna Turchia. Gli eventi del conflitto sono noti principalmente attraverso i poemi epici Iliade ed Odissea di Omero, composti intorno al IX secolo a.C. Entrambi narrano una piccola parte del conflitto: l'Iliade i fatti avvenuti durante l'ultimo anno di guerra, l' Odissea, oltre al viaggio di Ulisse per tornare in patria, narra la conquista di Troia. Le altre opere del "Ciclo Troiano " sono andate perdute e sono conosciute solo tramite testimonianze posteriori. Singoli episodi sono infatti descritti in innumerevoli testi della letteratura greca e latina, e dipinti o scolpiti in numerose opere d'arte. Secondo l' Iliade, la guerra ebbe inizio a causa del rapimento di Elena, regina di Lacedemone (la futura Sparta), ritenuta la donna più bella del mondo, per mano di Paride, figlio di Priamo re di Troia. Menelao, marito di Elena, e il fratello Agamennone radunarono un esercito, formato dai maggiori comandanti dei regni greci e dai loro sudditi, muovendo guerra contro Troia. Il conflitto durò dieci anni, con gravissime perdite da entrambi gli schieramenti. Fra le vittime vi fu Achille, il più grande guerriero greco, figlio del re Peleo e della dea Teti. Achille era re dei Mirmidoni, che condusse in molte battaglie contro Troia, venendo infine ucciso da Paride che, per vendicare la morte del fratello Ettore, lo colpì con una freccia al tallone, suo unico punto debole. Troia infine cadde grazie all'astuto Ulisse e al suo piano del cavallo di legno, cambiando l'esito del conflitto. È ancora oggetto di studi e di controversie la questione della veridicità storica degli avvenimenti della guerra di Troia. Alcuni studiosi pensano che vi sia un fondo di verità dietro gli scritti di Omero, altri pensano che l'antico poeta abbia voluto raggruppare in un unico conflitto, quello fra greci e troiani, le vicende di guerre e assedi diversi succedutisi nel periodo della civiltà micenea. Alcuni studiosi pensano, invece, che Omero non sia mai esistito o che Iliade e Odissea siano opera di autori diversi. I due poemi hanno comunque reso possibile la scoperta delle presumibili mura di Troia, collocando cronologicamente la guerra verso la fine dell'età del Bronzo, intorno al 1300 - 1200 a.C. in parte confermando la datazione di Eratostene.
L' Iliade è un poema epico in esametri dattilici, tradizionalmente attribuito ad Omero. Ambientato ai tempi della guerra di Troia, narra gli eventi accaduti nei cinquantuno giorni dell'ultimo anno di guerra, in cui l'ira di Achille è l'argomento portante del poema. Opera ciclopica e complessa, è un caposaldo della letteratura greca e occidentale. Tradizionalmente datata al 750 a.C. circa, Cicerone afferma nel suo De oratore che Pisistrato ne aveva disposto la sistemazione in forma scritta già nel VI secolo a.C., ma si tratta di questione discussa dalla critica. In epoca ellenistica fu codificata da filologi alessandrini guidati da Zenodoto nella prima edizione critica, comprendente 15.696 versi divisi in 24 libri (ciascuno corrispondente ad un rotolo, che ne dettava la lunghezza). Ai tempi il testo era infatti estremamente oscillante, visto che la precedente tradizione orale aveva originato numerose varianti. Ciascun libro è contraddistinto da una lettera maiuscola dell'alfabeto greco e riporta in testa un sommario del contenuto. Il titolo deriva da Ilion, l'altro nome dell'antica Troia, cittadina dell'Ellesponto (e da non confondere con Ilion nell' Epiro). Nel poema, alcune divinità aiutano i Troiani e altre gli Achei. Gli dei a favore dei Troiani sono Eris, Afrodite, Apollo, Ares, Artemide, Dione, Latona, Scamandro (dio dell'omonimo fiume). Gli dei a favore degli Achei sono Atena, Poseidone, Era, Efesto, Ermes, Teti. Restano invece neutrali Zeus, Peone, Iride, Ebe e le Moire. Inoltre compare Ipno (dio del sonno), che addormenterà temporaneamente Zeus su richiesta di Era.
Πηγή: https://it.m.wikipedia.org/wiki/Micene

https://it.m.wikipedia.org/wiki/Civiltà_micenea

https://it.m.wikipedia.org/wiki/Lineare_B

https://it.m.wikipedia.org/wiki/Guerra_di_Troia

https://it.m.wikipedia.org/wiki/Iliade

История Греции : Доисторическая Греция, Микенская цивилизация

Мике́ны древний город в Арголиде, один из центров Микенской культуры, позднее греческой цивилизации. Датируется вторым тысячелетием до н. э. Располагается в 90 км к юго-западу от Афин рядом с деревней Микинес . В настоящее время в руи́нах. По преданию, город построен Персеем. Здесь жили потомки Даная и переселившихся из Элиды амифаонидов, а затем и пелонидов, при которых сильно возвысившийся соседний Аргос подчинил себе Микены. По возвращении гераклидов город стал приходить в упадок и в эпоху Греко-Персидских войн окончательно погиб в борьбе с аргосцами (468 г. до н.э.). Около 1450 г. до н. э. микенцы завоевали Крит и начали создавать колонии на берегах Эгейского моря, на островах Родос и Кипр. Торговля велась по всему Средиземноморью, в частности с Финикией, Египтом и Италией. Согласно мифологической традиции в 13 веке до н.э. Микены были сильнейшим государством материковой Греции и, возможно, их правители возглавляли конфедерацию пелопонесских царств, подобных микенскому. С этими представлениями согласуется и сооружение в этот период новой крепости в Микенах, чьи циклопические стены сохранились и по сей день. Однако около 1200 г. до н. э. большинство дворцовых центров Микенской цивилизации были последовательно разрушены. Жители Микен вынуждены были бежать в другие страны.(статью Катастрофа бронзового века).
Жители переселились в Клеоны, в Керинию, в Ахайю и к царю Александру Македонскому. По словам Страбона, в его время не оставалось и следов от города, но Павсаний описывает значительные остатки циклопической стены с Львиными Воротами, подземные Сокровищницы Атрея и его сыновей, могилы Атрея и Агамемнона. В доантичный период Микены были одним из крупных центров Микенской цивилизации, погибшей в результате бронзового коллапса.
Ахе́йцы или ахея́не наряду с ионийцами, дорийцами и эолийцами являлись одним из основных древнегреческих племён, при этом наиболее древними. Предки ахейцев изначально обитали в районе Придунайской низменности или даже в степях Северного Причерноморья, откуда они мигрировали в Фессалию (с начала II-го тыс. до н. э.), позже на полуостров Пелопоннес. В эпическом языке «Илиады» Гомера под ахейцами подразумеваются все греки Пелопоннеса. Параллельно в произведении греки называются данайцами и аргивянами жителями Аргоса. Как и на Крите, в Греции сначала жило негреческое население. Неизвестно, на каком языке говорили эти люди. На рубеже 3 и 2 тысячелетий до н. э. с севера сюда вторгаются греки-ахейцы.
Первые раннеклассовые государства ахейцев (Микены, Тиринф, Пилос, Афины и др.) образовались в первой половине II тыс. до н. э. в эпоху бронзового века. Позднее на Пелопоннесе ахейцами было образовано государство Аргос и ок. 1500 г. до н. э. завоёван остров Крит, что положило начало Микенской цивилизации, где сохранились многие элементы местной минойской цивилизации: письменность (Линейное письмо Б), фрески, вазопись. Ахейцы установили тесные контакты с Хеттским государством. В XIII веке до н. э. ахейские мореходы достигали о. Сицилия и о. Мальта (там найдена микенская керамика), а также высаживали десант в Африке для нападения на Египет (1226 г. до н. э.). Ахейцы участвовали в Троянской войне (около 1200 г. до н. э.). В XII веке до н. э. были вытеснены со своих земель в Арголиде дорийцами в ходе завоеваний последними микенских городов и переселились на север Пелопоннеса (область получила название Ахайя), выселив оттуда ионийцев в Малую Азию, на Кипр и другие острова. Часто название ахейцев сопоставляют с упоминаемой в хеттских текстах страной Аххиява. Ряд исследователей считают, что Аххиява хеттских текстов обозначает Крит, и лишь позднее, после перемещения центра власти с Крита в Микены, или даже в более позднюю эпоху, термин стал применяться к грекам микенской культуры в целом. Другие, напротив, относят Аххияву хеттов исключительно к малоазийской территории.
Египетские источники упоминают ахейцев (акайваша) среди « народов моря».
В позднебронзовом веке, после распада Микенского и Хеттского царств, государство под названием Хиява (в ассирийских текстах Кве) существовало краткое время в Киликии. Его основание связывается с « народами моря», а в материальной культуре было много заимствований из Микенской Греции. Во главе ахейского общества стояли цари («ванака»). Основу войска составляли боевые колесницы. Большая роль отводилась жрецам, которые почитали преимущественно Зевса и Посейдона. Основание общественной пирамиды составляли зависимые крестьяне. Имелись элементы рабовладения.
Аристократам устраивали пышные похороны (Микенские шахтовые гробницы) и накладывались золотые маски (Маска Агамемнона).
Микенская цивилизация или Ахейская Греция, культурный период в истории доисторической Греции с XVI по XI век до н. э., бронзового века, часть крито-микенской культуры. Получила своё название по городу Микены на полуострове Пелопоннес. Другими важными полисами этого периода были Афины, Фивы и Пилос. В противоположность минойцам, культура которых достигает расцвета благодаря мирному существованию и оживлённой торговле, микенцы были завоевателями. Исчезновение микенской культуры связывают с Дорийским вторжением около 1200 года до н. э. В III-II тыс. до н. э. в Балканской Греции обитали пеласги, лелеги и карийцы, вся страна по словам Геродота называлась Пеласгией. Поздние греческие историки считали эти народы варварами, хотя в действительности их культура находилась на более высоком уровне развития (об этом свидетельствуют археологические данные), чем культура греков- ахейцев, вторгшихся на территорию Греции на рубеже III -
II тыс. до н. э. Данные культуры или одна из них могли быть связаны с хронологически предшествующей культурой Винча, 5-3 тыс. до н. э., южная граница которой находилась на севере Греции. Все поселения раннеэлладской эпохи можно разделить на два вида это цитадели (например, «дом с черепицей » в Лерне), в которых проживали представители родоплеменной знати, и плотно застроенные посёлки (например, Рафина и Зигуриес), заселенные, в основном, крестьянами-земледельцами. Все цитадели были окружены оборонительными сооружениями, которые присутствовали также в некоторых поселениях.
Помимо занятия земледелием, в раннеэлладский период возникает ремесло (гончарное, кузнечное), но численность ремесленников была мала, и продукция обеспечивала местный спрос, но не исключено, что она также выходила за пределы отдельной общины. Разделение поселений на цитадели и посёлки может говорить о начале классообразования во второй половине III тыс. до н. э. Цивилизация этого периода уже опережала в своём развитии другие европейские культуры, однако дальнейшему прогрессивному росту помешало передвижение племен по территории Балканской Греции. С приходом первой волны ахейских племен можно говорить о формировании греческой народности в начале II тыс. до н. э. В 1850 году до н. э. уже были построены Афины. Археологические данные находок среднеэлладского периода (XX-XVII) говорят о некотором упадке культуры этого периода по сравнению с культурой раннеэлладского периода. В погребениях этого времени отсутствовали изделия из металла, вместо них вновь появляются каменные орудия, инвентарь таких погребений очень скуден и однообразен, скорее всего, это можно объяснить отсутствием классового расслоения общества. Также исчезают монументальные сооружения, хотя нельзя не отметить появление некоторых новшеств, таких как гончарный круг и боевая колесница. Все поселения среднеэлладского периода располагались, как правило, на возвышенных участках и были укреплены, примером такого поселения является городище Мальти-Дорион в Мессении. В центре этого городища располагался дворец, к нему примыкали мастерские ремесленников, остальную часть составляли дома простых людей и складские помещения. К концу среднеэлладского периода стал ощущаться культурный подъём в развитии цивилизации материковой Греции, возникают первые государственные образования, происходит процесс классообразования, проявляющийся в выделении прослойки знати, наблюдается значительный рост населения, связанный с успехами сельского хозяйства. Выросло количество как мелких населённых пунктов, так и крупных городов. Период в истории Греции между XVI и XI вв. до н. э. принято называть микенской эпохой, по названию крупнейшего политического и экономического центра континентальной Греции Микен, расположенного в Арголиде. Вопросы об этническом происхождении носителей микенской цивилизации долгое время оставались одними из сложнейших, только после расшифровки линейного письма Б М. Вентрисом и Дж. Чедвиком утвердилось мнение, что это были ахейцы. Ахейцы, переселившиеся на Крит и острова Малой Азии около XVI в. до н. э., по-видимому, происходили от северных, фессалийских ахейцев. Первые города-государства, образованные в XVIII-XVII вв. до н. э. Афины, Микены, Тиринф, Пилос имели тесные культурные и торговые связи с Критом, микенская культура многое заимствовала от минойской цивилизации, влияние которой ощущается в культовых обрядах, светской жизни, художественных памятниках; несомненно, от критян было воспринято искусство постройки судов. Но микенской культуре были присущи только ей свойственные традиции, уходящие корнями в глубокую древность (по мнению А. Эванса , микенская культура есть только ответвление критской и лишена какой-либо индивидуальности), свой путь развития. Несколько слов можно сказать о развитии микенской торговли и внешних отношений с другими государствами. Так, ряд предметов, найденных в Египте и ранее считавшимися привезенными с Крита, теперь определяются как изделия микенских ремесленников. Существует гипотеза, согласно которой микенцы помогли фараону Яхмосу (XVI в. до н. э.) в его борьбе с гиксосами, а во времена Эхнатона (XV в. до н. э.) в его новой столице Ахетатоне была распространена микенская керамика. В XV-XIII вв. до н. э. ахейцы завоевали Крит и Киклады, колонизировали многие острова в Эгейском море, основали ряд поселений в глубине территории Греции, на месте которых позднее взросли знаменитые античные города-государства Коринф, Дельфы, Фивы. Этот период считается временем расцвета микенской цивилизации. Ахейцы поддерживают не только старые критские торговые связи, но и прокладывают новые морские маршруты на Кавказ, Сицилию, в Северную Африку. Основными центрами, как и на Крите, были дворцы, однако важным отличием их от критских является то, что они были укреплены и представляли собой цитадели. Поражают собой монументальные размеры цитаделей, стены которых построены из необработанных глыб, достигающих в некоторых случаях веса до 12 тонн. Самой выдающейся, пожалуй, цитаделью является Тиринфская, вся оборонительная система которой была продумана с особой тщательностью для предотвращения всех неожиданных пагубных ситуаций.
Линейное письмо Б позднейшая форма критского письма (XV-XII вв. до н. э.). Использовалась для записи текстов на древнегреческом языке в эпоху микенской культуры. Памятники письма обнаружены как на Крите, так и в местах нахождения крупнейших городов Микенской Греции Микен, Пилоса, Тиринфа, Коринфа, Закинфа и др. Хронологической границей утверждения власти греков на Крите является начало Финального дворцового периода в Кноссе (около 1450 г. до н. э.), позднеминойский период IB. К этому времени относятся последние памятники догреческого Линейного письма А; в Кноссе же памятники Линейного А в этот период отсутствуют вообще, однако после небольшого хронологического разрыва появляются первые памятники Линейного Б, которое, однако, не получает распространения на острове. В течение следующих двух веков памятники Линейного Б на острове не засвидетельствованы, однако это не говорит об отсутствии письма, а лишь об отсутствии пожаров, в которых обычно затвердевали глиняные таблички, сохраняясь тем самым для исследователей. На материке Линейное письмо Б появляется позже, чем в Кноссе. Несмотря на то, что у подавляющего числа слоговых знаков Линейного письма Б имеются прототипы в Линейном письме А, существует резкое различие в частоте употребления знаков; это заставляет часть исследователей предполагать, что письмо подверглось реформе для адаптации к греческому языку. Ещё более существенной реформе подвергаются идеограммы многие из них в Линейном Б появляются впервые, часть идеограмм Линейного А исчезает (в том числе знаки для дробей). Все обнаруженные надписи Линейным письмом Б выполнены на глиняных табличках, сохранившихся благодаря пожарам, в которых они обожглись. Тем не менее, витиеватая форма знаков данного письма позволяет предположить, что основным материалом для письма была не глина, а какой-либо материал, на котором можно было писать чернилами (например, кожа или папирус ). Данное предположение косвенно подтверждается тем, что некоторые надписи предком данного письма Линейным письмом А выполнены именно чернилами.
Письмо возникло после завоевания Крита и его владений греческими переселенцами (ахейцами) и полностью вытеснило своего предшественника, Линейное письмо А , использовавшееся для записи текстов на догреческом минойском языке. В отличие от Линейного А, Линейное письмо Б не получило широкого распространения среди греков и использовалось исключительно в дворцово-канцелярских целях: в них содержатся сведения о сдаче земли в аренду, о количестве голов скота, о выдаче продовольствия работникам, встречаются списки ремесленников, воинов, описи конфискованного имущества. В эпоху античности грекам о существовании данного письма не было известно. Намёки на существование данного письма можно обнаружить лишь в упоминании «злоковарных знаков» в мифе о Беллерофонте. Возникший в VIII в. до н. э. на базе финикийского письма или малоазийских алфавитов греческий алфавит никак не связан происхождением с Линейным письмом Б.
Троя́нская война́ война, сказания о которой были распространены в греческом народе ещё до сложения Гомеровского эпоса: автор первой рапсодии « Илиады » предполагает в своих слушателях подробное знакомство с циклом этих сказаний и рассчитывает на то, что Ахилл, Атрей, Одиссей, Аякс Великий, Аякс Малый, Гектор уже знакомы им. Разрозненные части этого сказания принадлежат разным векам и авторам и представляют собою хаотическую смесь, в которой историческая правда незаметными нитями связана с мифом. С течением времени желание вызвать интерес у слушателей новизной сюжета побуждало поэтов вводить всё новых героев в излюбленные сказания: из героев « Илиады » и « Одиссеи» Эней, Сарпедон, Главк, Диомед, Одиссей и много второстепенных действующих лиц, согласно некоторым гипотезам, совершенно чужды древнейшей версии Троянского сказания. Введён был в сказания о битвах под Троей ещё ряд других героических личностей, таких, как амазонка Пентесилея, Мемнон, Телеф, Неоптолем и других. Наиболее подробно сохранившееся изложение событий Троянской войны содержится в 2-х поэмах «Илиаде» и «Одиссее»: главным образом этим двум поэмам Троянские герои и события Троянской войны обязаны своей славой. Поводом к войне Гомер указывает квази-исторический факт похищения Елены.
«Илиа́да» древнейший из сохранившихся памятников древнегреческой литературы, эпическая поэма, приписываемая Гомеру. Описывает события Троянской войны. В её основу, по-видимому, легли фольклорные сказания о подвигах древних героев. Песнь вторая «Илиады» содержит список кораблей греков, где указываются имена многих греков, принявших участие в войне, а также указываются местности, откуда они родом. Там же даётся и список троянцев, но он сильно уступает перечню греков, в нём указаны лишь некоторые герои «Илиады». Сакральным значением в «Илиаде» обладает гора Олимп, на которой восседает Зевс, сын Кроноса. Его чтут как ахейцы, так и троянцы. Он возвышается над противоборствующими сторонами. В повествование вовлечены многие олимпийские и другие боги, одни помогают ахейцам, другие троянцам. Многие из событий, описанных в «Илиаде», вызываются, направляются богами, боги также часто влияют на ход событий, выступая на стороне одной из противоборствующих сторон.
Πηγή: https://ru.m.wikipedia.org/wiki/Микенская_цивилизация

https://ru.m.wikipedia.org/wiki/Ахейцы

https://ru.m.wikipedia.org/wiki/Линейное_письмо_Б

https://ru.m.wikipedia.org/wiki/Микены

https://ru.m.wikipedia.org/wiki/Троянская_война

https://ru.m.wikipedia.org/wiki/Илиада

The Norman conquest of the Byzantine Greek regions of Southern Italy and Sicily

The Norman conquest of southern Italy spanned most of the 11th and 12th centuries, involving many battles and independent conquerors. Only later were these territories in southern Italy united as the Kingdom of Sicily, which included the island of Sicily, the southern third of the Italian Peninsula (except Benevento), the archipelago of Malta and parts of North Africa. Itinerant Norman knights arrived in the Mezzogiorno as mercenaries in the service of Lombard and Byzantine factions, communicating news swiftly back home about opportunities in the Mediterranean. These groups gathered in several places, establishing fiefdoms and states of their own, uniting and elevating their status to de facto independence within fifty years of their arrival. Unlike the Norman conquest of England (1066), which took a few years after one decisive battle, the conquest of southern Italy was the product of decades and a number of battles, few decisive. Many territories were conquered independently, and only later were unified into a single state. Compared to the conquest of England it was unplanned and disorganised, but equally complete. The earliest reported date of the arrival of Norman knights in southern Italy is 999, although it may be assumed that they had visited before then. In that year, according to several sources, Norman pilgrims returning from the Holy Sepulchre in Jerusalem via Apulia stayed with Prince Guaimar III in Salerno. The city and its environs were attacked by Saracens from Africa demanding payment of an overdue annual tribute. While Guaimar began to collect the tribute the Normans ridiculed him and his Lombard subjects for cowardice, and they assaulted their besiegers. The Saracens fled, booty was confiscated and a grateful Guaimar asked the Normans to stay. They refused, but promised to bring his rich gifts to their compatriots in Normandy and tell them about possibly lucrative military service in Salerno. Some sources have Guaimar sending emissaries to Normandy to bring back knights. Another historical account of the arrival of the first Normans in Italy, the "Gargano tradition", appears in primary chronicles without reference to any previous Norman presence. According to this account Norman pilgrims at the shrine to Michael the Archangel at Monte Gargano in 1016 met the Lombard Melus of Bari, who persuaded them to join him in an attack on the Byzantine government of Apulia. Norman reinforcements and local miscreants, who found a welcome in Ranulf's camp with no questions asked, swelled Ranulf's numbers. There, Amatus observed that the Norman language and customs welded a disparate group into the semblance of a nation. The Battle of Cannae was a battle that took place in 1018 between the Byzantines under the Catepan of Italy Basil Boioannes and the Lombards under Melus of Bari. The Lombards had also hired some Norman cavalry mercenaries under their leader Gilbert Buatère, while Boioannes had a detachment of elite Varangian Guard sent to him at his request to combat the Normans. The battle was disastrous for the Lombards, who were routed. Melus of Bari managed to escape to the Papal States and eventually to the court of Holy Roman Emperor Henry II at Bamberg. The Normans lost their leader, Gilbert Buatère, and most of their group. However, what remained of this group of Normans was the first of many to go to southern Italy. Oddly, within a year, a Norman garrison would be stationed at Troia in the pay of the Byzantine Empire. In 1035, Tancred of Hauteville 's three eldest sons (William "Iron Arm", Drogo and Humphrey) arrived in Aversa from Normandy. After the assassination of Catapan Nikephoros Dokeianos at Ascoli in 1040 the Normans elected Atenulf, brother of Pandulf III of Benevento , their leader. On 16 March 1041, near Venosa on the Olivento, the Norman army tried to negotiate with Catapan Michael Dokeianos; although they failed, they still defeated the Byzantine army in the Battle of Olivento. On 4 May 1041 the Norman army, led by William Iron Arm, defeated the Byzantines again in the Battle of Montemaggiore near Cannae (avenging the Norman defeat in the 1018 Battle of Cannae). Although the catapan summoned a large Varangian force from Bari, the battle was a rout; many of Michael's soldiers drowned in the Ofanto while retreating. On 3 September 1041 at the Battle of Montepeloso, the Normans (nominally under Arduin and Atenulf) defeated Byzantine catepan Exaugustus Boioannes and brought him to Benevento . Around that time, Guaimar IV of Salerno began to attract the Normans. In February 1042, Atenulf negotiated the ransom of Exaugustus and then fled with the ransom money to Byzantine territory. He was replaced by Argyrus , who was bribed to defect to the Byzantines after a few early victories. The revolt, originally Lombard, had become Norman in character and leadership. In September 1042, the three principal Norman groups held a council in Melfi which included Ranulf Drengot , Guaimar IV and William Iron Arm. William and the other leaders petitioned Guaimar to recognize their conquests, and William was acknowledged as the Norman leader in Apula (which included Melfi and the Norman garrison at Troia). He received the title of Count of Apulia from Guiamar, and (like Ranulf) was his vassal. Guaimar proclaimed himself Duke of Apulia and Calabria, although he was never formally invested as such by the Holy Roman Emperor. William was married to Guida (daughter of Guy, Duke of Sorrento and Guaimar's niece), strengthening the alliance between the Normans and Guaimar.  At Melfi in 1043, Guaimar divided the region (except for Melfi itself, which was to be governed on a republican model) into twelve baronies for the Norman leaders. William received Ascoli, Asclettin Drengot received Acerenza , Tristan received Montepeloso , Hugh Tubœuf received Monopoli, Peter received Trani, Drogo of Hauteville received Venosa and Ranulf Drengot (Duke of Gaeta) received Siponto and Monte Gargano. During their reign William and Guaimar began the conquest of Calabria in 1044, and built the castle of Stridula (near Squillace). William was less successful in Apulia, where he was defeated in 1045 near Taranto by Argyrus (although his brother, Drogo, conquered Bovino). At William's death, the period of Norman mercenary service ended with the rise of two Norman principalities owing nominal allegiance to the Holy Roman Empire: the County of Aversa (Principality of Capua) and the County of Apulia (Duchy of Apulia). In 1046 Drogo entered Apulia and defeated the catepan, Eustathios Palatinos , near Taranto while his brother Humphrey forced Bari to conclude a treaty with the Normans. Also that year, Richard Drengot arrived with 40 knights from Normandy and Robert "Guiscard" Hauteville arrived with other Norman immigrants. In 1047 Guaimar (who had supported Drogo's succession and the establishment of a Norman dynasty in the south) gave him his daughter, Gaitelgrima, in marriage. Emperor Henry III confirmed the county of Aversa in its fidelity to him and made Drogo his vassal, granting him the title dux et magister Italiae comesque Normannorum totius Apuliae et Calabriae (duke and master of Italy and count of the Normans of all Apulia and Calabria, the first legitimate title for the Normans of Melfi). Henry did not confirm the other titles given during the 1042 council; he demoted Guiamar to "prince of Salerno", and Capua was bestowed upon Pandulf IV for the third (and final) time. Henry, whose wife Agnes had been mistreated by the Beneventans, authorised Drogo to conquer Benevento for the imperial crown; he did so in 1053. In 1048 Drogo commanded an expedition into Calabria via the valley of Crati, near Cosenza. He distributed the conquered territories in Calabria and gave his brother, Robert Guiscard, a castle at Scribla to guard the entrance to the recently conquered territory; Guiscard would later abandon it for a castle at San Marco Argentano. Shortly thereafter he married the daughter of another Norman lord, who gave him 200 knights (furthering his military campaign in Calabria). In 1051 Drogo was assassinated by Byzantine conspirators and was succeeded by his brother, Humphrey. Humphrey's first challenge was to deal with papal opposition to the Normans. The Norman knights' treatment of the Lombards during Drogo's reign triggered more revolts. The pope and his supporters, including the future Gregory VII, called for an army to oust the Normans from Italy. On 18 June 1053, Humphrey led the Norman armies against the combined forces of the pope and the Holy Roman Empire. At the Battle of Civitate the Normans destroyed the papal army and captured Leo IX, imprisoning him in Benevento (which had surrendered). Humphrey conquered Oria, Nardò, and Lecce by the end of 1055. In 1054 Peter II, who succeeded Peter I in the region of Trani, captured the city from the Byzantines. Humphrey died in 1057; he was succeeded by Guiscard, who ended his loyalty to the Empire and made himself a papal vassal in return for the title of duke. While most of Apulia (except the far south and Bari) had capitulated to the Normans in campaigns by the fraternal counts William, Drogo and Humphrey, much of Calabria remained in Byzantine hands at Robert Guiscard's 1057 succession. Calabria was first breached by William and Guaimar during the early 1040s, and Drogo installed Guiscard there during the early 1050s. However, Robert's early career in Calabria was spent in feudal infighting and robber baronage rather than organised subjugation of the Greek population. He began his tenure with a Calabrian campaign. Briefly interrupted for the Council of Melfi on 23 August 1059 (where he was invested as duke), he returned to Calabria, and his army's siege of Cariati, later that year. The town capitulated at the duke's arrival, and Rossano and Gerace also fell before the end of the season. Of the peninsula's significant cities, only Reggio remained in Byzantine hands when Robert returned to Apulia that winter. In Apulia, he temporarily removed the Byzantine garrison from Taranto and Brindisi. The duke returned to Calabria in 1060, primarily to launch a Sicilian expedition. Although the conquest of Reggio required an arduous siege, Robert's brother Roger had siege engines prepared. After the fall of Reggio the Byzantine garrison fled to Reggio's island citadel of Scilla, where they were easily defeated. Roger's minor assault on Messina (across the strait) was repulsed, and Robert was called away by a large Byzantine force in Apulia sent by Constantine X late in 1060. Under the catapan Miriarch, the Byzantines retook Taranto, Brindisi, Oria, and Otranto ; in January 1061, the Norman capital of Melfi was under siege. By May, however, the two brothers had expelled the Byzantines and calmed Apulia. Geoffrey, son of Peter I of Trani, conquered Otranto in 1063 and Taranto (which he made his county seat) in 1064. In 1066 he organised an army for a marine attack on "Romania" (the Byzantine Balkans), but was halted near Bari by a recently landed army of Varangian auxiliaries under the catapan Mabrica. Mabrica briefly retook Brindisi and Taranto, establishing a garrison at the former under Nikephoros Karantenos (an experienced Byzantine soldier from the Bulgar wars). Although the catapan was successful against the Normans in Italy, it was the last significant Byzantine threat. Bari, the capital of the Byzantine catapanate, was besieged by the Normans beginning in August 1068; in April 1071 the city, the last Byzantine outpost in western Europe, fell. After expelling the Byzantines from Apulia and Calabria (theme Langobardia), Robert Guiscard planned an attack on Byzantine possessions in Greece. The Byzantines had supported Robert's nephews, Abelard and Herman (the dispossessed son of Count Humphrey), in their insurrection against Robert; they had also supported Henry, Count of Monte Sant'Angelo, who recognised Byzantine suzerainty in his county, against him. In 1073-75 Robert's vassal, Peter II of Trani, led a Balkan expedition against the Kingdom of Croatia's Dalmatian lands. Peter's cousin Amico (son of Walter of Giovinazzo) attacked the islands of Rab and Cres, taking Croatian king Petar Krešimir IV captive. Although Petar was ransomed by the Bishop of Cres, he died shortly afterwards and was buried in the church of Saint Stephen in the Fortress of Klis. Robert undertook his first Balkan expedition in May 1081, leaving Brindisi with about 16,000 troops. By February 1082 he captured Corfu and Durazzo , defeating the Emperor Alexius I at the Battle of Dyrrhachium the previous October. Robert's son Mark Bohemond temporarily controlled Thessaly, unsuccessfully trying to retain the 1081-82 conquests in Robert's absence. The duke returned in 1084 to restore them, occupying Corfu and Kephalonia before his death from a fever on 15 July 1085. The village of Fiskardo on Cephalonia is named after Robert. Bohemond did not continue pursuing Greek conquests, returning to Italy to dispute Robert's succession with his half-brother Roger Borsa.
After 250 years of Arab control, Byzantine Sicily was inhabited by a mix of Greek Christians, Arab Muslims, and Muslim Greek converts at the time of its conquest by the Normans. Arab Sicily had a thriving trade network with the Mediterranean world, and was known in the Arab world as a luxurious & decadent place. It had originally been under the rule of the Aghlabids and then the Fatimids, but in 948 the Kalbids wrested control of the island and held it until 1053. During the 1010s and 1020s, a series of succession crises paved the way for interference by the Zirids of Ifriqiya. George Maniakes (died 1043) was a prominent Byzantine Greek general during the 11th century, he was the catepan of Italy in 1042. He is known as Gyrgir in Scandinavian sagas. He is popularly said to have been extremely tall and well built, almost a giant. Maniakes first became prominent during a campaign in 1030-1031, when the Byzantine Empire was defeated at Aleppo but went on to capture Edessa from the Arabs. His greatest achievement was the partial reconquest of Sicily from the Arabs beginning in 1038. Here, he was assisted by the Varangian Guard, which was at that time led by Harald Hardrada, who later became king of Norway. There were also Norman mercenaries with him, under William de Hauteville, who won his nickname Iron Arm by defeating the emir of Syracuse in single combat. However, he soon ostracised his admiral, Stephen, whose wife was the sister of John the Eunuch, the highest ranking man at court, and, by publicly humiliating the leader of the Lombard contingent, Arduin, he caused them to desert him, with the Normans and Norsemen. In response, he was recalled by the emperor Michael IV, also brother-in-law of Stephen. Although the Arabs soon took the island back, Maniakes' successes there later inspired the Normans to invade Sicily themselves. Maniakes' accomplishments in Sicily were largely ignored by the Emperor, and he revolted against Constantine IX in 1042, though he had been appointed catepan of Italy. The individual particularly responsible for antagonizing Maniakes into revolt was one Romanus Sclerus. Sclerus, like Maniakes, was one of the immensely wealthy landowners who owned large areas of Anatolia, his estates neighboured those of Maniakes and the two were rumoured to have attacked each other during a squabble over land. Sclerus owed his influence over the emperor to his famously charming sister Sclerina, who, in most areas was a highly positive influence on Constantine. Finding himself in a position of power, Sclerus used it to poison Constantine against Maniakes, ransacking the latter's house and even seducing his wife, using the charm his family were famed for. Maniakes' response, when faced with Sclerus demanding that he hand command of the empire's forces in Apulia over to him, was to brutally torture the latter to death, after sealing his eyes, ears, nose and mouth with excrement. Maniakes was then proclaimed emperor by his troops (including the Varangians) and marched towards Constantinople. In 1043 his army clashed with troops loyal to Constantine near Thessalonika, and though initially successful, Maniakes was killed during the melee after receiving a fatal wound (according to Psellus' account). Constantine's extravagant punishment of the surviving rebels was to parade them in the Hippodrome, seated backwards on donkeys. With his death, the rebellion ceased. In Sicily, the town of Maniace and the Syracusan fortress of Castello Maniace are both named after him. Sicily was racked by turmoil as petty fiefdoms battled each other for supremacy. Into this, the Normans under Robert Guiscard and his younger brother Roger Bosso came intending to conquer; the pope had conferred on Robert the title of "Duke of Sicily", encouraging him to seize Sicily from the Saracens. Robert and Roger first invaded Sicily in May 1061, crossing from Reggio di Calabria and besieging Messina for control of the strategically vital Strait of Messina. Roger crossed the strait first, landing unseen overnight and surprising the Saracen army in the morning. When Robert's troops landed later that day, they found themselves unopposed and Messina abandoned. Robert immediately fortified the city and allied himself with the emir, Ibn at-Timnah, against his rival Ibn al-Hawas. Robert, Roger, and at-Timnah then marched into the centre of the island by way of Rometta, which had remained loyal to at-Timnah. They passed through Frazzanò and the Pianura di Maniace (Plain of Maniakes), encountering resistance to their assault of Centuripe. Paternò fell quickly, and Robert brought his army to Castrogiovanni (Enna, the strongest fortress in central Sicily). Although the garrison was defeated the citadel did not fall, and with winter approaching Robert returned to Apulia. Before leaving, he built a fortress at San Marco d'Alunzio (the first Norman castle in Sicily). Robert returned in 1064, bypassing Castrogiovanni on his way to Palermo, however, when his camp was infested by tarantulas the campaign was called off. He invaded Palermo again in 1071, but only the city fell; its citadel did not fall until January 1072. Robert invested Roger as Count of Sicily under the suzerainty of the Duke of Apulia. In a partition of the island with his brother Robert retained Palermo, half of Messina, and the largely Christian Val Demone (leaving the rest, including what was not yet conquered, to Roger). In 1077 Roger besieged Trapani, one of the two remaining Saracen strongholds in the west of the island. His son, Jordan, led a sortie which surprised guards of the garrison's livestock. With its food supply cut off, the city soon surrendered. In 1079 Taormina was besieged, and in 1081 Jordan, Robert de Sourval and Elias Cartomi conquered Catania (a holding of the emir of Syracuse) in another surprise attack. Roger left Sicily in the summer of 1083 to assist his brother on the mainland; Jordan (whom he had left in charge) revolted, forcing him to return to Sicily and subjugate his son. In 1085, he was finally able to undertake a systematic campaign. On 22 May Roger approached Syracuse by sea, while Jordan led a small cavalry detachment 24 km north of the city. On 25 May, the navies of the count and the emir engaged in the harbour, where the latter was killed, while Jordan's forces besieged the city. The siege lasted throughout the summer, but when the city capitulated in March 1086 only Noto was still under Saracen dominion. In February 1091 Noto yielded as well, and the conquest of Sicily was complete. In 1091, Roger landed at Malta and subdued the walled city of Mdina. He imposed taxes on the islands, but allowed the Arab governors to continue their rule. In 1127 Roger II abolished the Muslim government, replacing it with Norman officials. Under Norman rule, the Arabic spoken by the Greek Christian islanders for centuries of Muslim domination became Maltese.
Πηγή: https://en.m.wikipedia.org/wiki/Norman_conquest_of_southern_Italy

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Cannae_(1018)

https://en.m.wikipedia.org/wiki/George_Maniakes

Τα θρυλικά Σουλιμοχώρια Μεσσηνιας και τα κατορθώματα των ηρωικών Ντρεδων στην Ελληνική Επανάσταση

Σύμφωνα με τη διήγηση του αγωνιστή της επανάστασης Αναγνώστη Παπατσώρη στον Αθανάσιο Γρηγοριάδη το Σουλιμά χτίστηκε γύρω στα 1400 από Αρβανίτες που εγκαταστάθηκαν εκεί με αρχηγό τους κάποιον Σουλιμάν Μπέη, από τον οποίο πήρε το όνομά του. Οι πρώτοι αυτοί Αρβανίτες με τις οικογένειές τους συμμετείχαν στην υπεράσπιση της Κορώνης από τους Τούρκους και το 1534 εγκαταστάθηκαν στην Ιταλία, όπου έζησαν διατηρώντας τη θρησκεία, τη γλώσσα και τα έθιμά τους. Θα μείνανε όμως 4-5 οικογένειες στο Σουλιμά, ώστε το 1689 να έχει 244 κατοίκους και να είναι το μεγαλύτερο από τα Σουλιμοχώρια. Επειδή τα παλιά σπίτια στο Σουλιμά και στα υπόλοιπα χωριά είναι Αιτωλικού τύπου, οι Αλβανόφωνοι Χριστιανοί οικιστές τους κατάγονταν από τους Αλβανόφωνους της Αιτωλίας. Ανήκαν στη "φάρα" φυλή των Τόσκηδων, δηλαδή των Χριστιανών κατοίκων της Βορείου Ηπείρου οι οποίοι διατήρησαν την πίστη τους σε αντίθεση με τους Γκέγκηδες οι οποίοι εξισλαμίστηκαν. Οι Αρβανίτες της Τριφυλίας, όπως εξάλλου και αυτοί της Κορινθίας, των νησιών του Αργοσαρωνικού, της Αττικής κλπ., είχαν ελληνική εθνική συνείδηση και συμμετείχαν ενεργά στους αγώνες κατά των Τούρκων. Σχετικά με το όνομα Σουλιμά, υπάρχει και δεύτερη άποψη, ότι προήλθε από τις λέξεις Σούλι Μάδ, δηλαδή στ' αρβανίτικα Μεγάλο Σούλι. Στα βουνά γύρω από το Σουλιμά σιγά σιγά χτίστηκαν κι άλλα χωριά όπως το Λάπι (Ριζοχώρι), το Ρίπεσι, το Μπιζό, το Μουρέχτι, η Κοπρινίτσα, το Κούβελα και άλλα. Στο Κούβελα είχαν εγκατασταθεί Αρβανίτες στα 1450. Από κει ήταν ο Πέτρος Μπούας, ο οποίος το 1463 υπακούει στο κάλεσμα των Βενετών για επανάσταση και ξεσηκώνει τους δικούς του προξενώντας μεγάλες φθορές στους Τούρκους. Την ίδια εποχή εκδηλώθηκε και η εξέγερση του άλλου Τουρκομάχου Μιχαήλ Ράλλη στη Λακωνία. Oι πρώτοι Αρβανίτες κάτοικοι του Κούβελα αναγκάστηκαν να εκπατριστούν κι αυτοί στην Ιταλία, κι έτσι το 1689 είχε μόνο 38 κατοίκους. Πάντως στα χρόνια της Επανάστασης είχε περισσότερους από 300 κατοίκους κι έβγαλε περίφημους οπλαρχηγούς όπως το Γιαννάκη Μέλιο και τα δύο αδέλφια του Κωνσταντίνο και Δημήτρη, τον Παναγιώτη Ντούφα κ.α. Το Πάνω Ψάρι ήταν χτισμένο επάνω σε ένα εκτεταμένο και ομαλό οροπέδιο. Στο Ψάρι σύμφωνα με τις παραδόσεις οι πρώτες οικογένειες εγκαταστάθηκαν γύρω στα 1630. Οι οικογένειες αυτές ήταν των Κονταίων και των Σγουραίων. Γύρω στα 1660 ήρθε ο Αναγνώστης (Αλέξης) Ντάρας από το Ζαΐμογλι (Δροσιά) της Πυλίας, όπου είχε καταφύγει κυνηγημένος από τους Τούρκους από το Ντάρα της Μαντίνειας. Λίγα χρόνια αργότερα άλλες δύο οικογένειες ήρθαν από τη Μεγαλόπολη, οι Καρραίοι και οι Ντουλιμαναίοι. Αργότερα κι άλλες οικογένειες ήρθαν, οι οποίες προσκολλήθηκαν στις πέντε πρώτες. Έτσι το χωριό ήταν μοιρασμένο στις πέντε αυτές οικογένειες. Το Ψάρι χτίστηκε αργότερα από τ' άλλα Σουλιμοχώρια, αλλά αναπτύχθηκε πιο γρήγορα και έτσι στην Επανάσταση οι κάτοικοί του ήταν όσοι και στο Σουλιμά. Γι' αυτό και η λαϊκή μούσα τραγουδούσε: Το Ψάρι και το Σουλιμά, τα δυο κεφαλοχώρια, χαράτσι δεν πληρώνουνε, Τούρκους δεν προσκυνάνε... Το Πάνω Ψάρι διατηρήθηκε πολλά χρόνια μετά την απελευθέρωση, αλλά οι κάτοικοί του κατέβηκαν βαθμιαία στο Κάτω Ψάρι. Η μετοικεσία αυτή πήρε γοργότερους ρυθμούς γύρω στα 1900 και πριν το 1940 δεν κατοικούσαν στο Πάνω Ψάρι πάνω από 10 οικογένειες. Σήμερα το Πάνω Ψάρι έχει ελάχιστους κατοίκους. Το Κλέσουρα φαίνεται πώς χτίστηκε μετά από το Σουλιμά, πριν όμως από τα άλλα Σουλιμοχώρια. 'Ετσι το 1689 είχε πολύ περισσότερους κατοίκους από το Ψάρι και το Κούβελα. Η πρώτη του ονομασία θα ήταν "Κλεισωρία". (Κλεισούρα= στενή δίοδος ανάμεσα σε βουνά, οχυρή τοποθεσία). Κατά την Επανάσταση έδωσε λαμπρά παλικάρια και άξιους οπλαρχηγούς, όπως ο Γεώργιος Μεγάλης, ο Δήμος Τότσης κ.α. Πριν από μερικά χρόνια το Κλέσουρα ονομάστηκε Αμφιθέα. Οι κάτοικοί του άρχισαν σιγά σιγά να κατεβαίνουν στον κάμπο στα κτήματά τους και σε απόσταση 1000-1500 μέτρων ανατολικά του Δωρίου έχτισαν το συνοικισμό «Τα Μπουζαλούγκια» και την εκκλησία τους του Αϊ-Γιώργη. Το 1532 στόλος του βασιλιά της Ισπανίας Καρόλου του Ε΄, του Πάπα και των Ιπποτών της Μάλτας ήρθε στην Κορώνη και την κυρίευσε με τη βοήθεια των Σουλιμοχωριτών. Οι Τούρκοι πολιόρκησαν την Κορώνη για δύο χρόνια και το 1534 ο Κάρολος ο Ε΄ την εγκατέλειψε παίρνοντας μαζί του όλους τους Αρβανίτες με τις οικογένειές τους. Τους εγκατέστησε στη Μεσσήνη της Σικελίας, στην Καλαβρία και στη Νεάπολη. Τον Απρίλιο του 1875 όλοι οι κάτοικοι της Μπαντέσσα (Ν. Ιταλία) έκαναν αναφορά και ζήτησαν από την ελληνική κυβέρνηση να τους παραχωρήσει εθνικά κτήματα και να τους επιτρέψει να πραγματοποιήσουν την απόφαση που είχαν πάρει να ξαναγυρίσουν στη γη των προγόνων τους. Η ελληνική Βουλή με νόμο του 1876 ικανοποίησε το αίτημά τους και τους παραχώρησε ιδιοκτησίες στα Σουλιμοχώρια της Τριφυλίας. Η εγκατάστασή τους είναι άγνωστο αν τελικά πραγματοποιήθηκε ή ματαιώθηκε. Η προσωνυμία ΝΤΡΕΔΕΣ έγινε ένδοξη και γνωστή σε όλο το Μοριά και έξω απ' αυτόν στα πικρά χρόνια της Τουρκοκρατίας αλλά και στα ένδοξα της Ελληνικής Επανάστασης. Οι Ντρέδες ήρθαν ως Αρβανίτες και εγκαταστάθηκαν στις αρχές του 15ου αιώνα στα βουνά ΝΔ του όρους Τετράζιo και χτίσανε τα χωριά Σουλιμά, Ψάρι, Κούβελα, Βλάκα (Χρυσοχώρι), Γκλιάτα, Κλέσουρα κ.α. και όλα μαζί ονομάστηκαν Σουλιμοχώρια. Ντρες στα αρβανίτικα σημαίνει άντρας, αντρειωμένος, πολεμιστής, παλικάρι. Και πραγματικά παλικάρια φάνηκαν οι Ντρέδες, σκληροί και δυνατοί, φιλοπάτριδες και φιλελεύθεροι, με μπέσα και φιλότιμο. Από μικρά παιδιά μάθαιναν ν' ανεμίζουν το γιαταγάνι, να σημαδεύουν αλάθευτα, να αντέχουν τον πόνο και τις κακουχίες. Πολέμησαν τους Τούρκους σε κάθε βήμα τους, όχι μόνο στα χωριά τους, αλλά σε ολόκληρη την Πελοπόννησο, από την εποχή της εγκατάστασής τους, αργότερα στους Βενετοτουρκικούς πολέμους ως σύμμαχοι των Βενετών και τέλος το 1821. Λέγεται ότι κυκλοφορούσαν πάντα οπλισμένοι και οι Τούρκοι δεν τους πείραζαν από φόβο για την οργή των συμπατριωτών τους. Οι Σουλιμοχωρίτες είχαν επιβάλει στην Τουρκική εξουσία και ένα ξεχωριστό τρόπο διοίκησής τους. Είχαν μια αυτοδιοίκηση και ένα είδος στρατιωτικής ομοσπονδίας σαν τους Σουλιώτες. Κάθε χωριό το διοικούσε μια επιτροπή από τους αρχηγούς των πρώτων στρατιωτικών οικογενειών, η οποία είχε και δικαστικά δικαιώματα. Μια επιτροπή από αντιπροσώπους όλων των χωριών κανόνιζε τα κοινά, π.χ. βοσκότοπους, ποτιστικά νερά, εκστρατείες, άμυνα κλπ. Λίγες περιοχές του Μοριά έβγαλαν τόσους πολλούς καπεταναίους, όσους τα Σουλιμοχώρια. Από εδώ βγήκε ο Πέτρος Μπούας, που πολέμησε το 1450 τους Τούρκους σε όλο το Μοριά. Οι Μπαλταίοι και οι Νταραίοι, ο περίφημος Δήμος Σουλιμιώτης που αναγνωρίστηκε αρχηγός όλων των κλεφτών του Μοριά, ο Ιωάννης Μέλιος και ο Κόλιας Πλαπούτας και άλλοι πολλοί. Τον καιρό της επανάστασης φάνηκαν και άλλοι διάσημοι οπλαρχηγοί όπως ο ονομαστός Δημήτρης Παπατσώρης με τους γιους του, ο Γιαννάκης Γκρίτζαλης, πολλοί από την οικογένεια των Νταραίων και άλλοι πολλοί. Την επανάσταση στα Σουλιμοχώρια την είχαν καλά οργανώσει οι μυημένοι στα μυστικά της Φιλικής Εταιρείας Δημήτρης Παπατσώρης από το Σουλιμά, Αντώνης Ντάρας από το Ψάρι και Αλέξης από το Σιδηρόκαστρο. Οι Ντρέδες δεν περίμεναν τη μέρα του Ευαγγελισμού παρά ξεσηκώθηκαν από την προηγουμένη. Οι Σουλιμαίοι με αρχηγό τους τον παπα-Δημήτρη Παπατσώρη συγκεντρώθηκαν στη μικρή εκκλησία του Αϊ-Δημήτρηόπου ευλογήθηκαν τα άρματά τους και έδωσαν τον όρκο. Το ίδιο έγινε και στο Κούβελα, στο Ψάρι και το Κλέσουρα. Στις 25 Μαρτίου όλοι οι Ντρέδες είχαν μαζευτεί στο σημερινό Αϊ Γιώργη με μια λευκή σημαία με την εικόνα του Αγ. Δημητρίου και τις λέξεις "Ελευθερία ή Θάνατος", έτοιμοι να βαδίσουν εναντίον της Αρκαδιάς (Κυπαρισσίας). Εκεί τους βρήκε η επιστολή του Κολοκοτρώνη και του Παπαφλέσσα που τους καλούσε: "... οπλισθήτε με ανοικτά μπαϊράκια και τρέξατε εναντίον των εχθρών της πίστεως και της πατρίδος ... Σεις ασφαλίσατε τους Τούρκους και μίαν ώραν αρχύτερα ως λέοντες να τους ξεσχίσετε και να στείλετε εις τα τάρταρα του 'Aδου..." Την ίδια μέρα οι Τούρκοι της Αρκαδιάς τρομοκρατημένοι εγκατέλειπαν την πόλη και φεύγανε για τα κάστρα της Μεθώνης και της Πύλου. Η κατάληψη της Αρκαδιάς ήταν η πρώτη από μια μακρά σειρά πολεμικών κατορθωμάτων για τους Ντρέδες. Πολέμησαν στα Φιλιατρά, στην Πύλο, στη Μεθώνη, στην Τριπολιτσά, στο Βαλτέτσι, στα Δερβενάκια, αργότερα εναντίον του Ιμπραήμ σ΄ όλη την Πελοπόννησο και στον ίδιο τους τον τόπο, στο Ψάρι, στο Λάπι,στον Αετό, μέχρι το Μάϊο του 1828 που χτυπήθηκαν με τον Ιμπραήμ στη θέση Γουβαλάρια. Είχαν προηγουμένως συμμαχήσει μαζί τους και 4000 Αλβανοί στρατιώτες του Ιμπραήμ, οι οποίοι δυσαρεστημένοι μαζί του αποστάτησαν και ενώθηκαν με τους Ντρέδες. Έτσι κατέφεραν ένα πολύ σημαντικό πλήγμα στον Ιμπραήμ και τον ανάγκασαν να αποχωρήσει άπρακτος από τα Σουλιμοχώρια. Τον Απρίλιο του 1827 ο Ιμπραήμ επιχειρεί εισβολή στην ορεινή Τριφυλία. Οι δυνάμεις που είχε ο Ιμπραήμ ήταν πεζοί, ιππείς και πυροβολικό. Προσπαθεί να διαλύσει τη δύναμη των Ντρέδων, γιατί ήταν απειλή στα πλευρά του και διότι άρπαζαν άλογα, βόδια, καμήλες και αιγοπρόβατα που έβοσκαν γύρω από τα στρατόπεδά του. Στο Λάπι είχαν συγκεντρωθεί όλες οι δυνάμεις Τριφυλίας και Ολυμπίας. Παρόντες και οι Ντρέδες με στρατηγό τον Δημήτριο Παπατσώρη. Ο Αθανάσιος Γρηγοριάδης με υπαρχηγό τον Παπατσώρη και με 2000 στρατό οχύρωσαν τα σπίτια στο Λάπι, προτού έρθει ο εχθρός. Ο αδελφός του Γεώργιος και ο Αδάμ Παπατσώρης διατάχτηκαν να καταλάβουν με 500 στρατιώτες τους λόφους δεξιά του χωριού, ενώ ο θείος του Παπαθεοδώρου και ο Αναγνώστης Παπατσώρης με 300 στρατιώτες οχυρώθηκαν αριστερά του χωριού. 'Aλλοι οπλαρχηγοί με 700 στρατιώτες φυλούσαν τα μετόπισθεν. Η συνολική δύναμη του στρατού εκείνου ανερχόταν σε 3000 άντρες. Στις 22 Απριλίου ήρθε ο Ιμπραήμ με 15000 πεζούς Αιγυπτίους, 2000 Αλβανούς, 150 Μαμελούκους και 25 πυροβόλα. Πριν ξεκινήσει η μάχη, είχε στείλει μια πολύ κολακευτική επιστολή με υποσχέσεις για στρατιωτικούς βαθμούς και χρηματική βοήθεια αν υποταχτούν. Την επιστολή αυτή είχαν φέρει στον Αθανάσιο Γρηγοριάδη στις 16-4-1827 τρεις διάσημοι Αλβανοί αρχιστράτηγοι, ο Γαλίπ Μπέης, ο Μουσταφά Μπέης και ο Ασλάν Μπέης με συνοδεία μόνο 100 Αλβανών στρατιωτών και κρατώντας λευκή σημαία. Αφού φιλοξενήθηκαν, έλαβαν την απάντηση των Ντρέδων και επέστρεψαν στο στρατόπεδό τους. Η απαντητική επιστολή των Σουλιμοχωριτών ήταν η ακόλουθη: Αρχιστράτηγε Ιμβραήμ Πασά, Ελάβομεν την επιστολήν σου και σου αποκρινόμεθα ότι περιφρονούμεν τας περί υποταγής προτάσεις σου, διότι κι εγώ και οι λοιποί συμπατριώται μου έχομεν απόφασιν ορκισθέντες να ελευθερώσωμεν την κινδυνεύουσαν πατρίδα μας δια πάσης θυσίας. Λοιπόν θα κάμης καλά να αποσυρθής από τον Μωριά, επειδή ματαίως κοπιάζεις. 'Aκουσον όλα αυτά που σου γράφομεν σήμερον και μη επιμένης διότι και ημείς όλοι θα επιμείνωμεν περισσότερον, και η ζημία θα είναι εναντίον σου. Λοιπόν σε περιμένομεν προθύμως δια να πολεμήσωμεν και να μάθης και πάλιν τι είναι Αρκαδίων τουφέκι. Από του εν τη κώμη Λάπι γενικού στρατοπεδαρχείου των Αρκαδίων. Ο γενικός στρατιωτικός Αρχηγός, Αθανάσιος Γρηγοριάδης. Όταν ο Ιμπραήμ έφτασε απέναντι από το χωριό, είχε στα δεξιά του το Αλβανικό και αριστερά του το Αιγυπτιακό πεζικό με τα πυροβόλα. Ο ίδιος με το ιππικό έμεινε πίσω έτοιμος να καταδιώξει τους Έλληνες που ήταν βέβαιος ότι θα υποχωρήσουν. Η μάχη κράτησε επτά ώρες και αποκρούστηκαν εννέα έφοδοι των Αιγυπτίων. 700 Αιγύπτιοι στρατιώτες σκοτώθηκαν και 360 τραυματίστηκαν. Οι απώλειες των Αρκαδίων ήταν 52 νεκροί και 24 πληγωμένοι. Με τη δύση του ήλιου ο Ιμπραήμ υποχώρησε και στρατοπέδευσε σε μια πεδιάδα, σε απόσταση μιάμισης ώρας από τα Σουλιμοχώρια. Οι Αρκάδιοι με γενικό αρχηγό το Γρηγοριάδη στρατοπέδευσαν στο χωριό Ψάρι. Εκεί δόθηκε η επόμενη μάχη στις 24 Απριλίου 1827. Δύο μέρες μετά τη μάχη στο Λάπι, ο Ιμπραήμ έστειλε τον αντιστράτηγό του Ασλάν Μπέη με 6000 πεζούς, 500 ιππείς και 10 κανόνια εναντίον του στρατού των Αρκαδίων που είχε στρατοπεδεύσει στο Ψάρι. Ο ίδιος με τον υπόλοιπο στρατό του κατευθύνθηκε στο Σιδηρόκαστρο όπου επίσης συνάντησε γενναία αντίσταση. 'Οταν ο Ασάν Μπέης έφτασε στο Ψάρι, συγκρούστηκε με τους Αρκαδίους σε μια σφοδρή μάχη που κράτησε τέσσερις ώρες. Οχυρωμένοι οι Ντρέδες, με συνεχείς πυροβολισμούς απέκρουσαν τους εχθρούς που τέσσερις φορές εισέβαλαν στο χωριό. Έκαναν μάλιστα και αυτοί εφόδους - αντεπιθέσεις με τα σπαθιά τους και κυρίευσαν 4 σημαίες, 23 άλογα και 1 κανόνι των εχθρών. Στη μάχη αυτή πολέμησαν όλες οι γυναίκες του χωριού και άλλες από τα γύρω χωριά μοιράζοντας μπαρουτόβολα στους πολεμιστές ή ρίχνοντας με τα καρυοφίλια τους και τις πιστόλες τους. Σκοτώθηκαν 7 γυναίκες και ανάμεσά τους μια ανιψιά του Αντώνη Ντάρα, η Γιαννούλα. Οι εχθρικές απώλειες ήταν 250 στρατιώτες και 11 αξιωματικοί νεκροί και 80 τραυματίες, ενώ οι Αρκάδιοι έχασαν 31 άντρες και είχαν 9 πληγωμένους. Μετά τη μάχη ο Ασλάν Μπέης αποσύρθηκε προς την Αρκαδιά προκειμένου να συναντήσει τον Ιμπραήμ. Η επόμενη μάχη που έδωσαν οι Ντρέδες ήταν στις 29 Απριλίου στον Αετό. Μετά τις μάχες στο Λάπι και το Ψάρι ένα τμήμα του στρατού του Ιμπραήμ με 2000 Αιγυπτίους πεζούς, 1600 Αλβανούς, Μαμελούλους ιππείς, 5 κανόνια και αρχηγό τον Ομέρ Χουσεΐν Μπέη επιτέθηκε στον Αετό και χτύπησε τους εκεί οχυρωμένους 800 Αρκαδίους που είχαν για αρχηγό τους τον Γεώργιο Γκότση. Γύρω στις 1.30 το μεσημέρι οι Αλβανοί πρώτοι όρμησαν με αλαλαγμούς και κυρίευσαν δύο ταμπούρια αναγκάζοντας τους υπερασπιστές τους να υποχωρήσουν μέσα στο χωριό. Στη συνέχεια οι Αλβανοί και οι Αιγύπτιοι προχώρησαν πολεμώντας στη μέση του Αετού και, παρά τις απώλειές τους, περικύκλωσαν τους υπερασπιστές του που είχαν οχυρωθεί μέσα στα σπίτια. Ενώ η μάχη κρατούσε, έφτασαν σε βοήθεια από το Ψάρι ο Δημήτριος Παπατσώρης με τους γιους του Αδάμ και Αναγνώστη, και οι Γιαννάκης Γκρίτζαλης, Κ. Μέλιος, Γ. Συρράκος, Αντώνης Ντάρας με 1300 άντρες. Αυτοί χτύπησαν τους εχθρούς από τα νώτα και τους έτρεψαν σε φυγή. Τελικά έφτασαν στο χωριό Βιδίσοβα όπου κατασκήνωσαν, ενώ οι Ντρέδες γύρισαν στον Αετό. Την επομένη ημέρα, 30 Απριλίου, καθώς οι εχθροί προχωρούσαν προς την Κυπαρισσία και κοντά στο χωριό Λυκουδέσι συναντήθηκαν ξανά με τους Ντρέδες και δόθηκε δεύτερη σφοδρή μάχη. Με το ξίφος στα χέρια οι Ντρέδες επιτέθηκαν στους Αιγυπτίους και τους καταδίωξαν σκοτώνοντας 70 απ' αυτούς και συλλαμβάνοντας αιχμαλώτους. Απελευθέρωσαν επίσης περίπου 700 γυναικόπαιδα που είχαν αιχμαλωτισθεί σε προηγούμενες επιδρομές.
Το νοτιοδυτικό αρβανίτικο τραγούδι εντάσσεται στις μουσικές εκφράσεις των κατά τόπους περιοχών της νοτίου Ελλάδος. Τα τραγούδια είναι κυκλαδίτικα για τους Αρβανίτες της Άνδρου, σχεδόν κυκλαδίτικα ή ευβοϊκά στην Καρυστία. Στην Αττική βρίσκουμε το ιδιαίτερο τοπικό ύφος από τα Μεσόγεια μέχρι βόρεια του νομού, το οποίο βαθμιαία μεταβάλλεται σε Ρουμελιώτικο, εκεί που τελειώνει η Αρβανιτοφωνία (λίγο πέρα από τη Λειβαδιά). Στο Μοριά συναντούμε ένα ύφος σαφώς Πελοποννησιακό (Κορινθία, Αργολίδα), με αποχρώσεις παλαιότατες στα Σουλιμοχώρια της Τριφυλίας, όπου κυριαρχούν τα καθιστικά τραγούδια, κοινά με τα ελληνόγλωσσα χωριά της περιοχής. Τα τραγούδια που γνωρίζουμε ως τώρα είναι ως επί το πλείστον ερωτικά και τραγούδια γάμου. Υπάρχουν επίσης τραγούδια της δουλειάς, σκωπτικά, αποκριάτικα και μοιρολόγια Απουσιάζουν τελείως τα κλέφτικα, πλην ενός στα Βίλια και ενός ακόμα στη Σαλαμίνα που αναφέρεται στη μάχη της Αράχοβας το 1824. Τα τραγούδια αυτών των περιοχών παλιότερα παιζόντουσαν με πίπιζα ή φλογέρα και νταούλι. Μετά το 1830, η δημοτική κομπανία περιλάμβανε κλαρίνο, βιολί, λαούτο και σαντούρι. Από την εποχή του Αλή Πασά και πιο μετά, την εποχή του Όθωνα, είχε αρχίσει η συστηματική μεταγλώττιση των αρβανίτικων τραγουδιών στα Ελληνικά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δε γινόταν και το αντίθετο, σε μικρότερη κλίμακα όμως, απ' όσο γνωρίζουμε ως τώρα. Ο τραγουδιστής Γιώργος Παπασιδέρης, Αρβανίτης από την Κούλουρη (Σαλαμίνα), ηχογράφησε, πρώτος αυτός, το 1932-35 επτά αρβανίτικα τραγούδια σε δίσκους 78 στρ. Ο ίδιος και η Γεωργία Μηττάκη, επίσης Αρβανίτισσα από τον Αυλώνα (Κακοσάλεσι) Αττικής, κυκλοφόρησε σε δίσκους αρβανίτικα τραγούδια μεταφρασμένα στα Ελληνικά. Μεταπολεμικά, αρκετοί επαγγελματίες τραγουδιστές που ήταν Αρβανίτες και ήξεραν τη γλώσσα, τραγούδησαν σε δίσκους εμπορίου αρβανίτικα τραγούδια. Τα Αρβανίτικα τραγούδια τραγουδιόνταν στα Σουλιμοχώρια κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αλλά και πολύ αργότερα και μέχρι πριν λίγα χρόνια. Από το βιβλίο του Θανάση Μωραΐτη «Ανθολογία Αρβανίτικων τραγουδιών της Ελλάδας», τα παρακάτω τρία τραγούδια, τα οποία – όπως μας πληροφορεί – του τα τραγούδησαν, ο Βασίλης Ανδριόπουλος και η Ευαγγελία Ανδριοπούλου, οι οποίοι είχαν καταγωγή από το Σουλιμά: ΑΝΤΕ ΝΤΑΡΑ ΝΤ΄ΑΤΟ ΛΑΚΑ: Άντε ντάρα ντ’ άτο λάκα, γιάν λιούλιε γιαν ντάρδα, γιάν βάσαζ τ μπάρδα. Κζ κζ Σουλιμέσσα, τσσ τ μπούκουρα Βλιακέσσα, ζοστρ κούκιε εδέ Ψαριέσσα. (Απόδοση στα Ελληνικά): Κάτω εκεί στους κάμπους, είναι λουλούδια και αχλαδιές, είναι κοπέλες κάτασπρες. Λυγερές εκείνες του Σουλιμά, όμορφες αυτές από το Βλάκα, κόκκινες ζώνες φορούν αυτές από το Ψάρι. Το τραγούδι αυτό επαινούσε τις κοπέλες των χωριών Σουλιμά, Βλάκα (Χρυσοχώρι) και Ψάρι. ΤΣΣ Μ ΒΖΖΝΤΟΝ : Τσσ μ βζζντόν μόι άμιρε, μόι μότρ μόι γκιτόνε; Τσσ γιάμ σμούρε ντο τ βντες, τ μπάρ λεβεντίν, τρ γκόνι σίλνι νι γιατρό, γιατρό τ μσσρόνι. (Απόδοση στα Ελληνικά): Τι με κοιτάζεις άμοιρη, γειτόνισσα κι αδελφή μου; Είμαι άρρωστος, θα πεθάνω, θα χάσω τη λεβεντιά μου. Στείλτε να φέρουν ένα γιατρό, να μου γιάνει την πληγή. Το τραγούδι αυτό το τραγουδούσαν για μοναχικούς, άρρωστους κι απελπισμένους ανθρώπους. ΑΙ Τ ΒΕΜΙ ΛΙΕΝΖ : Άι τ βέμι μορέ Λιένζ, Λιένζ τι ε μπούκουρ, τσσ γιε πρ τ πούθουρ. Άι τ βέμι ντε ιτ΄ατ, πρ τ σσομ τσσ ο ν’ α γιάπ. Άι τ βέμι ντε γιότ’ μ, πρ τ σσομ τσσ ντο μπιμ. (Απόδοση στα Ελληνικά): Άντε να πάμε Ελενίτσα μου, Ελενίτσα που είσαι όμορφη και μόνο για φίλημα. Άντε να πάμε στον πατέρα σου, να δούμε τι προίκα θα μας δώσει. Άντε να πάμε στη μητέρα σου, να δούμε τι θα κάνουμε. Ερωτικό τραγούδι, που τραγουδούσαν στα Σουλιμοχώρια και κυρίως στο χωριό Βλάκα (Χρυσοχώρι).
Πηγή: http://gym-doriou.mes.sch.gr/hist/1821/Aetos21.html
http://gym-doriou.mes.sch.gr/hist/1821/intro2.html
http://gym-doriou.mes.sch.gr/hist/1821/Lapi.html
http://gym-doriou.mes.sch.gr/hist/1821/Soulima.html
http://gym-doriou.mes.sch.gr/hist/1821/psari.html
http://anodorio.blogspot.gr/2010/05/blog-post_16.html

Η μάχη της Χοιροκοιτιας (1426) και ο Ρε Αλέξης ο Κύπριος βασιλιάς επαναστάτης

Είναι άξιον απορίας, πως μία τόσο ένδοξη σελίδα στην ιστορία της Κύπρου έχει κρατηθεί για τόσους αιώνες στο σκοτάδι. Η Κύπρος, πέραν από τους αγρότες, τους δούλους, τους σκλάβους, τους καταπιεσμένους, έχει να επιδείξει στα χρόνια του Μεσαίωνα και κάποια παλληκάρια που αψήφισαν τη δύναμη των ισχυρών, που σήκωσαν το κεφάλι απέναντι στους κατακτητές και τους καταπιεστές και απέδειξαν πως το DNA αυτού του λαού έχει κάτι μοναδικό. Δεν έχει σημασία εάν ο αγώνα κερδίζεται. Σημασία έχει ο αγώνας, η πάλη, ο ξεσηκωμός, το ταξίδι προς την Ιθάκη. Πριν από 589 ακριβώς χρόνια, το 1426, ένας λαός ξεσηκώθηκε. Ενας λαός καταπιεσμένος. Κατατρόπωσε τους κατακτητές και επέβαλε για πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία τη διοίκηση της πολιτείας από το λαό. Το Κίνημα του Ρε Αλέξη ήταν για την εποχή του κάτι μοναδικό, κάτι πρωτόγνωρο, κάτι φανταστικό. Ισως το ιδεώδες για τους απανταχού της γης καταπιεσμένους. Το επαναστατικό κίνημα του Ρε Αλέξη και των Κυπρίων χωρικών κατά των Φράγκων εκδηλώθηκε κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας σε μια εποχή που οι Κύπριοι στέναζαν για τρεις αιώνες από το ζυγό των Λουζινιανών. Οι κατακτητές είχαν επιβάλει το φεουδαρχικό σύστημα. Πολλοί από τους προγόνους μας ανταλλάσσονταν με άλογα, με κυνηγετικά γεράκια ή και με γαϊδούρια. Δούλευαν σαν σκλάβοι, κυριολεκτικά για ένα κομμάτι ψωμί. Ηταν το 1426. Οι Σαρακηνοί εισβάλλουν στο νησί, νικούν τον βασιλιά Ιάγο στη μάχη της Χοιροκοιτίας και τον πιάνουν αιχμάλωτο. Λεηλατούν το μεγαλύτερο μέρος της Κύπρου και αφήνουν πίσω τους στάχτες και ερείπια. Κυριακή 7 Ιουλίου 1426. Οι Μαμελούκοι της Αιγύπτου ήταν έτοιμοι να καταλάβουν το νησί. Ο βασιλιάς Ιανός με τον αδελφό του Ερρίκο της Γαλιλαίας, παρέταξε τον στρατό του στον κάμπο της Χοιροκοιτίας, έτοιμος να υπερασπιστεί την κτήση του. Ωστόσο, κατέληξε φυλακισμένος στην Αίγυπτο και αυτή ήταν η αρχή της παρακμής της Μεσαιωνικής Κύπρου. Κάποια χρόνια μετά, μία περιοχή πήρε το όνομά της από αυτήν την αιματηρή μάχη. Ο σουλτάνος Μπαρσμπάι δεν επρόκειτο να μείνει με σταυρωμένα τα χέρια. Αφού οι συνομιλίες έπεφταν στο κενό και αφού είχε προειδοποιήσει αρκετές φορές τον Ιανό, άρχισε να στέλνει κατά καιρούς στρατό στην Κύπρο ξεκινώντας από το 1429 έως και το 1426. Οι πόλεις του νησιού έπεφταν μία μία. Αρχικά η Λάρνακα, στη συνέχεια η Λεμεσός. Τα όρια για τον Ιανό είχαν στενέψει. Λίγες μέρες πριν τη  μάχη, ο στρατός των Μαμελούκων είχε μαζευτεί στην Ροζέτα και με 180 πλοία κατευθύνθηκε προς τον κόλπο της Αυδήμου. Οι δυνάμεις του Αιγύπτιου Σουλτάνου αποβιβάστηκαν στο Πισσούρι. Με 3.000 άνδρες ο Μπαρσμπάι κατέλαβε ξανά τη Λεμεσό και κινήθηκε προς τη Χοιροκοιτία όπου και συνάντησε τον Ιανό με τον μικρό στρατό του. Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις είχαν αρνηθεί να τον ενισχύσουν στρατιωτικά. Στην αρχή της μάχης η τύχη ήταν με το μέρος του Ιανού. Ο κυπριακός στρατός είχε καταφέρει πολλά πλήγματα στους Μαμελούκους και είχε προκαλέσει μεγάλες απώλειες, με αποτέλεσμα την υποχώρησή τους. Παρ’ όλα αυτά, ο Ιανός αντί να καταδιώξει τους πανικόβλητους Μαμελούκους διέταξε ανασύνταξη. Ο απειροπόλεμος όμως στρατός του τράπηκε σε άτακτη φυγή. Κάτι το οποίο σύγχυσε πολύ τον αιγυπτιακό στρατό, αφού δεν μπορούσε να καταλάβει αν αυτό ήταν όντως μία κίνηση άτακτης φυγής ή μία καλοστημένη παγίδα. Οι Μαμελούκοι μπροστά σε αυτήν την περίεργη συμπεριφορά αποφάσισαν να κινηθούν προς τον Πύργο της Χοιροκοιτίας. Εκεί συνειδητοποίησαν πως οι εχθροί τους είχαν όντως τραπεί σε φυγή.Μόλις δε, κατάλαβαν πώς δεν υπάρχει καμία παγίδα, οι Μαμελούκοι στρατιώτες ξεκίνησαν μία ασταμάτητη σφαγή, σκοτώνοντας όποιον πρόφθαναν. Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν κι ο πρίγκηπας Ερρίκος καθώς και πολλοί ιππότες και αξιωματούχοι του νησιού. Ο Ιανός, βρέθηκε κάποια στιγμή μόνος του αντιμέτωπος με δύο ένοπλους Μαμελούκους, οι οποίοι ήταν έτοιμοι να τον σκοτώσουν. Τότε ξαφνικά φώναξε στα αραβικά «Μελίκ» που σημαίνει βασιλιάς. Γλύτωσε το θάνατο, αλλά συνελήφθη και στάλθηκε αιχμάλωτος στις Αλυκές και από εκεί στο Κάιρο. Ένας από τους αυτόπτες μάρτυρες της εποχής, υπήρξε και ο σπουδαίος χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς, ο οποίος αναφέρει στα χρονικά του: «Τότε φάνηκαν οι Σαρακηνοί στην κορυφή του λόφου, απέναντι από την πεδιάδα… ο βασιλιάς τότε τράβηξε το σπαθί του, το ίδιο και όλος ο στρατός, και βάδισαν κατά πάνω τους και συναντήθηκαν στην κορυφή εκείνου του λόφου. Και σκότωσαν πολλούς Σαρακηνούς, και οι Σαρακηνοί γύρισαν πίσω, και ο βασιλιάς το ίδιο…όμως η σάλπιγγα βαρούσε για υποχώρηση. Και πλέον κανένας δεν επέστρεφε και οι περισσότεροι από το πεζικό παράτησαν τις ασπίδες και τα όπλα τους και έφυγαν». Εκμεταλλευόμενος τις συνθήκες και την αποδιοργάνωση που επικρατούσε, ο Αλέξης από την Κατωμηλιά, που δούλευε ως ιπποκόμος στις υπηρεσίες των αγγελιοφόρων του βασιλιά, οργανώνει το κίνημα για απελευθέρωση. Ενα κίνημα με παγκύπριο χαρακτήρα, οργανωμένο κατά τις πηγές και με πλατιά απήχηση στο λαό. Δίνονται μάχες θρυλικές και θέτει υπό τον έλεγχό του πολλές αστικές και αγροτικές περιοχές του νησιού διορίζοντας διοικητές από τις τάξεις των εξεγερμένων Κυπρίων. «Εβαλαν οι χωργιάτες καπετάνον εις την Λεύκαν, άλλον καπετάνον εις την Λεμεσόν, άλλον εις την Ορεινήν, και εις την Περιστερόναν άλλον, και εις του Μόρφου καπετάνον, και εις Λευκονικον ρήγαν Αλέξην, και όλοι οι χωργιάτες εδόθησαν εις την πόταξίν του και αννοίξαν τες αποθήκες και εκουβαλούσαν τα κρασία, τους καλοπίχερους, έτεροι έπαιρναν το ψουμίν από τ’αλώνια, άλλοι τα ζαχάριτα και ποδέλοιπα πράγματα τους καλούς λας», γράφει ο χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς. Ο Αλέξης κάνει το αρχηγείο του στο Λευκόνοικο και ανακηρύσσεται από τους επαναστάτες χωρικούς Ρε, δηλαδή Ρήγας Αλέξης. Η είδηση για την επανάσταση και την επικράτησή της στην Κύπρο θορύβησε τις βασιλικές αυλές της Δύσης, την Αγία Εδρα και το Σουλτάνο του Καΐρου, καθώς ήξεραν πολύ καλά ότι το παράδειγμα των επαναστατημένων Κυπρίων μπορεί να το ακολουθήσουν και άλλοι υποδουλωμένοι λαοί. Ετσι αφήνουν κατά μέρος τις μεταξύ τους έχθρες και το τότε κεφάλαιο συνασπίζεται, συντονίζεται και καταπνίγει στο αίμα την επανάσταση των χωρικών της Κύπρου. Στις 12 του Μάη του 1427, ο ηγέτης της επανάστασης, ο Ρε Αλέξης, συλλαμβάνεται από Ιωαννίτες ιππότες. Μεταφέρεται στη Λευκωσία, βασανίζεται απάνθρωπα και σχεδόν μισοπεθαμένος διαπομπεύεται στους δρόμους της πόλης. Την ίδια μέρα, οι ευγενείς της Λευκωσίας συγκεντρώνονται στο παλάτι για να απολαύσουν το θέαμα. Απαγχονίζουν τον Ρε Αλέξη, σε μια συκαμινιά. Ομως, αυτό που αναδεικνύει τον Ρε Αλέξη ως ήρωα, ως θρύλο και ως μεγάλο επαναστάτη δεν είναι το αποτέλεσμα της επανάστασης αλλά η επανάσταση. Το γεγονός ότι ένα απλός δουλοπάροικος συγκέντρωσε τη στήριξη των καταπιεσμένων, συνένωσε το λαό του και απελευθέρωσε την πατρίδα του. Διαμοίρασε τη γη και τα αγαθά στο λαό και αμφισβήτησε το κατεστημένο. Και άλλοι λαοί μπορούν να προβάλουν στην ιστορία τους ήρωες, υπαρκτούς ή μη, που τάχθηκαν υπέρ των καταπιεσμένων και των φτωχών. Ο Ρε Αλέξης ήταν όμως για κάποιους λόγους μοναδικός, μεγαλειώδης. Για παράδειγμα, ο θρύλος του Ρομπέν των Δασών των Αγγλων δεν αφορούσε κάποιο ήρωα από τις κατώτερες τάξεις, αλλά κάποιον ευγενή που βοηθούσε τους φτωχούς και δεν αμφισβήτησε ποτέ το θεσμό του βασιλιά. Ή ο Σπάρτακος στην αρχαία Ρώμη. Η επανάστασή του δεν στόχευε στην ανάληψη της εξουσίας από τους επαναστατημένους και την αλλαγή των θεσμών, αλλά τη φυγή προς την ελευθερία. Η μόνη επανάσταση που μπορεί να συγκριθεί με το χαρακτήρα του κινήματος του 1426 στην Κύπρο είναι η Γαλλική Επανάσταση η οποία έγινε όμως 363 χρόνια αργότερα και λόγω του μεγέθους της κατάφερε να εμπνεύσει ολόκληρη την υφήλιο. Ο Αλέξης από την Κατωμηλιά, όχι μόνο απελευθέρωσε την Κύπρο για μια περίοδο 6 μηνών, όχι μόνο πέτυχε να γίνει καθολικώς αποδεκτός και να μνημονευτεί ως Ρε Αλέξης, δηλαδή Ρήγας ή Βασιλιάς αλλά κατάφερε να αποδείξει πως τα κατεστημένα μπορούν να αμφισβητηθούν. Ο Αλέξης, δεν νίκησε μόνο τους κατακτητές. Νίκησε την καταπίεση, νίκησε τη δουλεία, νίκησε τους… θεσμούς τής τότε εποχής. Ωστόσο δεν επικράτησε. Αν και η επανάσταση φάνηκε να έχει μεγάλη απήχηση από το λαό και πολλοί έλαβαν μέρος σε αυτή, οι Φράγκοι διοικητές του νησιού ήταν αποφασισμένοι να ανακαταλάβουν τη διοίκηση. Καλώντας ξένη βοήθεια, επιστράτευσαν τον Φρε Άγγελο του Σπιταλλίου, δηλαδή τον αρχηγό του ομώνυμου Τάγματος των Ιωαννιτών που έδρευε στην Κύπρο, καθώς και τον Αντωνίε τα Μιλά (Μιλάνο). Οι Ευρωπαίοι φεουδάρχες, βοήθησαν τους Φράγκους να καταστείλουν την εξέγερση αφού θορυβήθηκαν τόσο που θεώρησαν πώς θα αποτελούσε ένα κακό παράδειγμα προς μίμηση στην υπόλοιπη ήπειρο. Στις 12 Μαΐου 1427, ο ηγέτης της επανάστασης συνελήφθη από Ιωαννίτες ιππότες και μεταφέρθηκε στη Λευκωσία. Εκεί βασανίζεται απάνθρωπα και σχεδόν ξεψυχισμένος διαπομπεύτηκε στους δρόμους της Λευκωσίας. Στην αυλή του παλατιού οι ευγενείς έχουν συγκεντρωθεί για να «απολαύσουν» το θέαμα. Οι Φράγκοι απαγχονίζουν τον Ρε Αλέξη σε μια συκαμινιά. Η φεουδαρχία συνεχίστηκε. Η δύναμη του ισχυρού επιβλήθηκε. Και επειδή η ιστορία γράφεται από τους τελικούς νικητές και τους υμνητές του κατεστημένου, δεν είναι τελικά και τόσο άξιον απορίας γιατί η ιστορία του Ρε Αλέξη παρέμεινε άγνωστη για πολλούς και δεν υπάρχει γι’ αυτήν ούτε μία παράγραφος στα βιβλία που διδάσκονται στα σχολεία μας. Ο Ρε Αλέξης παρέμεινε ορφανός υμνωδιών, παρά το γεγονός ότι ήταν ο πρωταγωνιστής μιας από τις πιο ηρωικές σελίδες της κυπριακής αλλά και της παγκόσμιας ιστορίας. Και έτσι θα μείνει. Η υπόθεση του Ρε Αλέξη είναι αναπόφευκτο να προκαλεί συνειρμούς. Τι θα πει, φεουδαρχία, αποικιοκρατία, χρηματοκρατία; Οι διαφορές τους είναι μόνο τεχνικές. Στην ουσία πρόκειται για το ίδιο πράγμα. Την επιβολή του ισχυρού στον αδύνατο, του πλούσιου στον φτωχό, του κατεστημένου στον καταπιεσμένο. Ο Ρε Αλέξης είναι στο DNA μας; Σήμερα που οι ευρωπαϊκές ελίτ μεθυσμένες από την εξουσία του χρήματος προσπαθούν να επιβάλουν μια διαφορετικού τύπου φεουδαρχία, υπάρχει ο τολμηρός, ο «κατάπελλος» επαναστάτης που θα αψηφίσει τα πάντα για να υψώσει ανάστημα;
Πηγή: http://www.mixanitouxronou.com.cy/stiles/polemikes-istories/to-olethrio-lathos-tou-fragkou-vasilia-tis-kiprou-pou-nikise-tous-mameloukous-isvolis-alla-den-tous-katedioxe-ke-echase-tin-machi-tis-chirokitias-giati-onomastike-laoudkia-i-periochi/
http://dialogos.com.cy/blog/re-alexis-i-exegersi-ton-katapiesmenon/
http://www.mixanitouxronou.com.cy/categories/istoria/o-chorikos-pou-ton-apokalousan-re-alexi-ke-xesikose-to-lao-se-epanastasi-kata-ton-fragkon-egine-vasilias-tis-kiprou-gia-ligous-mines-ke-iche-martiriko-telos-pia-gnosti-periochi-tis-lefkosias-scheti/
http://ellinoistorin.gr/?p=27313