Gli più importanti siti archeologici dei Greci della Magna Grecia

Paestum, nome latinizzato del termine Paistom con il quale venne definita dopo la sua conquista da parte dei Lucani, è un'antica città della Magna Grecia chiamata dai fondatori Poseidonia in onore di Poseidone, ma devotissima a Era e Atena. L'estensione del suo abitato è ancora oggi ben riconoscibile, racchiuso dalle sue mura greche, così come modificate in epoca lucana e poi romana. In passato era nota anche come Pesto. È localizzata nella regione Campania, in provincia di Salerno. Paestum è circondata da una cinta muraria quasi totalmente conservata, con un perimetro poligonale che si sviluppa per circa 4,75 km, seguendo l'andamento del banco di travertino sul quale sorge la città. È costituita da una muratura a doppia cortina di grandi blocchi squadrati, riempita al centro con terra ed intervallata da 28 torri a pianta quadrata e circolare, di cui quasi tutte sono distrutte o ridotte a ruderi. In corrispondenza dei punti cardinali si aprono le quattro porte principali d'accesso; vi sono inoltre una serie di ben 47 aperture minori, chiamate posterulae, funzionali sia all'accesso in città sia all'organizzazione della difesa. La Porta Sirena, così chiamata da un animale fantastico scolpito con funzioni apotropaiche all'esterno di essa, si trova sul lato est. Sul lato sud si apre invece Porta Giustizia, con un ampio vestibolo d'accesso, difesa ai lati da due torri, una circolare, una quadrata. L'ingresso ad ovest, quello che affaccia verso il mare, avveniva attraverso presso Porta Marina, dotata anch'essa di un ampio vestibolo lastricato e difesa ai lati da due torri, una circolare ed una quadrata. Poco resta invece della Porta Aurea, a nord della città, demolita agli inizi dell' ottocento. La Via Sacra, strada delle processioni religiose, è stata rimessa in luce nel 1907 ed è larga 9 metri, lastricata da grossi blocchi di calcare che conservano il solco lasciato dal passaggio delle ruote dei carri e munita di marciapiedi sopraelevati; il suo lastricato è romano, ma il tracciato risale all'età greca; sulla sinistra si estende un vasto quartiere di abitazione della città, parzialmente scavato con grandi case signorili sovrapposte a più antiche costruzioni. Miracolosamente giunti in ottime condizioni, tanto da essere considerati esempi unici dell'architettura magno-greca, sono i tre templi di ordine dorico edificati nelle due aree santuariali urbane di Paestum, dedicate rispettivamente ad Hera e ad Athena. La cosiddetta "Basilica" è in realtà un tempio dedicato ad Hera. Edificato nel 550 a.C. circa, deve all'arcaicità delle sue forme il fraintendimento della propria funzione: una delle peculiarità strutturali più evidenti è nel fronte enneastilo (di 9 colonne), con una colonna in asse, mentre in età più recente il numero di colonne frontali sarà sempre pari. È un tempio di ordine dorico dedicato a Era, dea della fertilità, della vita e della nascita, protettrice del matrimonio e della famiglia. il colonnato attorno al tempio è di 9x18. Le colonne erano molto importanti per sostenere il tetto spiovente in legno, di cui oggi non rimane nulla. Dobbiamo immaginare i templi come strutture chiuse con un colonnato esterno e mura di lastre calcaree su tutti e quattro i lati. Al suo interno vi erano due colonnati e una stanza chiusa chiamata ‘cella' che lo occupava quasi interamente. L'interno del tempio era considerato sacro in quanto ‘casa' della divinità, quindi solo i sacerdoti potevano entrare. Le persone restavano nell'area esterna di fronte all'entrata principale in cui è situato tuttora l'altare. Il cosiddetto "Tempio di Nettuno" era in realtà dedicato ad Hera. Costruito in arenaria intorno al 460 a.C., costituisce il più grande tra i templi di Paestum. L'edificio mostra le forme mature dell'ordine dorico classico, simile in questo al Tempio di Zeus di Olimpia.
Il Tempio di Atena, edificato intorno al 500 a.C., era in precedenza noto come Tempio di Cerere. È il più piccolo tra gli edifici templari, con colonne doriche nel peristilio e ioniche nella cella. Il santuario posto in prossimità della foce del Sele è un antichissimo luogo di culto extramurario dedicato alla dea Hera, che la tradizione mitica vuole fondato dagli Argonauti. Aveva molto probabilmente funzioni emporiche. Il museo raccoglie un'importante collezione di reperti rinvenuti nelle aree che circoscrivono Paestum, in primo luogo i corredi funebri provenienti dalle necropoli greche e lucane. Innumerevoli sono i vasi, le armi e le lastre tombali affrescate. Le più celebri provengono dalla cosiddetta Tomba del Tuffatore (480-470 a.C.), esempio unico di pittura greca di età classica e della Magna Grecia, con una raffigurazione simbolica interpretata come la transizione dalla vita al regno dei morti. Notevole, per importanza, risulta anche la serie di tombe affrescate, risalenti al periodo lucano della città. Nel museo sono inoltre esposti i cicli metopali provenienti dall' Heraion del Sele.
La Valle dei Templi è un' area archeologica della Sicilia caratterizzata dall'eccezionale stato di conservazione e da una serie di importanti templi dorici del periodo ellenico. Corrisponde all'antica Akragas, monumentale nucleo originario della città di Agrigento. Oggi è parco archeologico regionale. Dal 1997 l'intera zona è stata inserita nella lista dei patrimoni dell'umanità redatta dall' UNESCO. È considerata un'ambita meta turistica, oltre ad essere il simbolo della città e uno dei principali di tutta l'isola. Il parco archeologico e paesaggistico della Valle dei Templi, con i suoi 1300 ettari, è il sito archeologico più grande del mondo. La Valle dei Templi è caratterizzata dai resti di ben dieci templi inordine dorico, tre santuari, una grande concentrazione di necropoli (Montelusa; Mosè; Pezzino; necropoli romana e tomba di Terone; paleocristiana; Acrosoli); opere idrauliche (giardino della Kolymbetra e gli Ipogei); fortificazioni; parte di un quartiere ellenistico romano costruito su pianta greca; due importanti luoghi di riunione: l'Agorà inferiore (non lontano dai resti del tempio di Zeus Olimpio) e l'Agorà superiore (che si trova all'interno del complesso museale); unOlympeion e un Bouleuterion (sala del consiglio) di epoca romana su pianta greca. Le denominazioni dei templi e le relative identificazioni, tranne quella dell'Olympeion, si presumono essere pure speculazioni umanistiche, che sono però rimaste nell'uso comune. Tempio di Hera Lacinia, o tempio di Giunone, fu costruito nel V secolo a.C. e incendiato nel 406 dai Cartaginesi. Era il tempio in cui di solito si celebravano le nozze. Tempio della Concordia, il cui nome deriva da un' iscrizione latina ritrovata nelle vicinanze dello stesso tempio, costruito anch'esso nel V secolo. Attualmente è con ogni probabilità quello meglio conservato, grazie anche alla circostanza che fu trasformato in tempio cristiano nel VI secolo d.C.Tempio di Eracle, o tempio di Ercole, il cui culto era molto importante nell'antica Akragas. Si tratta di una delle costruzioni più antiche. Distrutto da un terremoto, oggi restano in piedi ottocolonne.Tempio di Zeus Olimpio, edificato dopo la vittoria di Himera sui Cartaginesi (480-479) per onorare Zeus. Era il tempio più grande di tutto l'occidente antico e unico nell'architettura del suo genere. Era caratterizzato dalla presenza dei telamoni, immense sculture alte sette metri e mezzo, raffigurazioni di Atlante che sorregge la volta celeste. Una di queste si trova ancora nel sito, mentre un altro Telamone dell'Olympeion si trova al museo archeologico di Agrigento. Tempio dei Dioscuri o tempio di Castore e Polluce. In realtà il tempio sorge all'interno del santuario delle divinità ctonie ed è quindi probabile che sia stato edificato in onore delle divinità della terra (Demetra, Persefone, Dioniso) e non dei Dioscuri.Tempio di Efesto o tempio di Vulcano.Tempio di Atena. Costruito lontano dalla valle vera e propria. Si trova nel centro storico della città di Agrigento. Sulla base del tempio sorge oggi la chiesa medievale di Santa Maria dei Greci.Tempio L, è stato scoperto da scavi recenti ed è una costruzione completamente distrutta già in epoca classica.Tempio di Asclepio, o tempio di Esculapio, facente parte di un santuario extraurbano costruito lontano dalle mura delle città, luogo di pellegrinaggio dei malati in ricerca di guarigione.Tempio di Demetra e santuario rupestre di Demetra. Il tempio sorge nella parte orientale della città, sul fianco del pendio con cui si conclude la Rupe Atenea nella valle del fiume Akragas. Dal terrazzo del tempio di Demetra, attraverso una scalinata incavata nella roccia, si giunge al sottostante santuario completamente scavato all'interno della collina.Tempio di Iside. Si trova all'interno del complesso museale di San Nicola. La valle dei Templi inoltre ospita la cosiddetta tomba di Terone, un monumento di tufo di notevoli dimensioni a forma di piramide, che si pensa eretto per ricordare i caduti della Seconda guerra punica.
Πηγή: https://it.m.wikipedia.org/wiki/Paestum
https://it.m.wikipedia.org/wiki/Valle_dei_Templi

Феофан Грек: Великий Византийский Иконописец на Русь

Феофа́н Грек (около 1340 — около 1410) — великий византийский иконописец, миниатюрист и мастер монументальных фресковых росписей. Феофан родился в Византии (отсюда прозвище Грек), до приезда на Русь трудился в Константинополе, Халкидоне (пригород Константинополя), генуэзских Галате и Кафе (ныне Феодосия в Крыму) (сохранились только фрески в Феодосии). Вероятно, прибыл на Русь вместе с митрополитом Киприаном. Феофан Грек поселился в Новгороде в 1370 году. В 1378 году он начал работу над росписью церкви Спаса Преображения на Ильине улице. Самым грандиозным изображением в храме является погрудное изображение Спаса Вседержителя в куполе. Кроме купола Феофаном расписан барабан фигурами праотцев и пророков Ильи и Иоанна Предтечи. До нас дошли также росписи апсиды фрагменты чина святителей и «Евхаристии», часть фигуры Богородицы на южном алтарном столбе, и «Крещение», «Рождество Христово», «Сретение», «Проповедь Христа апостолам» и «Сошествие во ад» на сводах и примыкающим к ним стенах. Лучше всего сохранились фрески Троицкого придела. Это орнамент, фронтальные фигуры святых, полуфигура «Знамения» с предстоящими ангелами, престол с подходящими к нему четырьмя святителями и, в верхней части стены Столпники, ветхозаветная «Троица», медальоны с Иоанном Лествичником, Агафоном, Акакием и фигура Макария Египетского. Феофан Грек оказал заметное влияние на развитие новгородского искусства. Его мировоззрение и отчасти манера письма были восприняты местными мастерами, расписавшими церкви Успения Богородицы на Волотовом поле и Фёдора Стратилата на Ручью. Живопись в этих храмах напоминает фрески церкви Спаса на Ильине своей свободной манерой, принципом построения композиций и выбором красок для росписи. Память о Феофане Греке осталась и в новгородских иконах в иконе «Отечество» (XIV век) присутствуют серафимы, скопированные с фресок церкви Спаса на Ильине, в клейме «Троица» из четырёхчастной иконы XV века прослеживаются параллели с «Троицей» Феофана, а также в нескольких других произведениях. Также влияние Феофана видно и в новгородской книжной графике, в оформлении таких рукописей как «Псалтырь Ивана Грозного» (последнее десятилетие XIV века) и «Погодинский Пролог»(вторая половина XIV века). Последующие события жизни Феофана плохо известны, по некоторым сведениям (в частности, из письма Епифания Премудрого игумену Афанасиева монастыря Кириллу Тверскому) иконописец работал в Нижнем Новгороде (росписи не сохранились), некоторые исследователи склонны считать, что он также работал в Коломне и Серпухове. В начале 1390-х гг. Феофан прибыл в Москву. В Москве Феофан Грек проявил себя в росписи храмов, частных домов, в книжной графике и в написании икон. Как было отмечено Епифанием Премудрым, с которым сблизился Феофан во время пребывания в Москве, «(…)у князя Владимира Андреевича он изобразил на каменной стене также самую Москву; терем у великого князя расписан невиданною и необыкновенною росписью(…)» (письмо Епифания Премудрого игумену Афанасиева монастыря Кириллу Тверскому). Феофан мог оформить Евангелие боярина Фёдора Кошки,оклад которого датируется 1392 годом, судя по всему, окончание рукописи относится к тому же времени.Евангелие не миниатюр, но изобилует красочными заставками, орнаментальными украшениями в начале каждой главы и зооморфными буквицами-инициалами. Характерные резкие линии, колорит изображений дают основание предполагать авторство Феофана Грека. Другая знаменитая рукопись Евангелие Хитрово, имеет сходство с оформлением Евангелия Кошки, но существенные отличия в стилистике и колористике говорят о том, что работа выполнена кем-то из последователей Феофана, возможно Андреем Рублёвым. Относительно икон, написанных Феофаном, не сохранилось чёткой информации. Традиционно его авторству приписывают «Успение Божьей Матери», «Донскую икону Божьей Матери», «Преображение Господне» и деисусный чин Благовещенского собора Кремля. Нет точных сведений о том, где и когда была написана икона «Успение», но по косвенным данным считается, что это произошло в Москве. Икона является двухсторонней, на одной стороне написан сюжет Успения Божьей Матери, а на другой образ Богоматери с младенцем Христом. Изображение относится к типу икон Богородицы «Умиление», и впоследствии икона получила название «Богоматерь Донская Умиление». В современном искусствоведении нет единого мнения по поводу происхождения этих образов. Помимо этого, Феофану иногда приписывается икона «Преображение» храмовый образ Спасо-Преображенского собора города Переславля - Залесского, хотя и художественно и образно она слабее его образов и следует его манере внешне и поверхностно. Феофан Грек возглавлял роспись ряда московских церквей это новая каменнаяцерковь Рождества Богородицы в 1395 году, совместно с Семёном Чёрным и учениками,церковь святого Архангела Михаила в 1399 году, роспись которой выгорела во время нашествия Тохтамыша, и церковь Благовещения совместно со старцем Прохором с Городца и Андреем Рублёвым в 1405 году. Также Феофану иногда приписываются иконыдеисусного чина из иконостаса Благовещенского собора. Главная особенность его в том, что это первый в России иконостас с фигурами в полный рост. Состоит иконостас из следующих икон: «Василий Великий», «Апостол Пётр», «Архангел Михаил», «Богоматерь», «Спас», «Иоанн Предтеча», «Архангел Гавриил», «Апостол Павел», «Иоанн Златоуст».
Πηγή: https://ru.m.wikipedia.org/wiki/Феофан_Грек

The legendary siege and fall of byzantine Constantinople 1453 AD

The Fall of Constantinople was the capture of the capital of the Eastern Roman (Byzantine) Empire by an invading army of the Ottoman Empire on 29 May 1453. The Ottomans were commanded by 21-year-old Ottoman Sultan Mehmed II, who defeated an army commanded by Byzantine Emperor Constantine XI Palaiologos. The conquest of Constantinople followed a 53-day siege that had begun on 6 April 1453. The capture of Constantinople (and two other Byzantine splinter territories soon thereafter) marked the end of the Roman Empire, an imperial state that had lasted for nearly 1,500 years. The Ottoman conquest of Constantinople also dealt a massive blow to Christendom, as the Ottoman armies thereafter were left unchecked to advance into Europe without an adversary to their rear. After the conquest, Sultan Mehmed II transferred the capital of the Ottoman Empire from Edirne to Constantinople. Several Greek and other intellectuals fled the city before and after the siege, with the majority of them migrating particularly to Italy, which helped fuel the Renaissance. The conquest of the city of Constantinople and the end of the Byzantine Empire was a key event in the Late Middle Ages, which also marks, for historians, the end of the Middle Ages. The city had about 20 km of walls, one of the strongest sets of fortified walls in existence at the time. The walls had recently been repaired (under John VIII) and were in fairly good shape, giving the defenders sufficient reason to believe that they could hold out until help from the West arrived. In addition, the defenders were relatively well-equipped with a fleet of 26 ships: 5 from Genoa, 5 from Venice, 3 from Venetian Crete, 1 from Ancona, 1 from Aragon, 1 from France, and about 10 Byzantine. On 5 April, as the Sultan himself arrived with his last troops, and the defenders took up their positions. As their numbers were insufficient to occupy the walls in their entirety, it had been decided that only the outer walls would be manned. Constantine and his Greek troops guarded the Mesoteichion, the middle section of the land walls, where they were crossed by the river Lycus. This section was considered the weakest spot in the walls and an attack was feared here most. Giustiniani was stationed to the north of the emperor, at the Charisian Gate (Myriandrion); later during the siege, he was shifted to the Mesoteichion to join Constantine, leaving the Myriandrion to the charge of the Bocchiardi brothers. Minotto and his Venetians were stationed in the Blachernae palace, together with Teodoro Caristo, the Langasco brothers, and Archbishop Leonardo of Chios. To the left of the emperor, further south, were the commanders Cataneo, with Genoese troops, and Theophilus Palaeologus, who guarded the Pegae Gate with Byzantine Greek soldiers. The section of the land walls from the Pegae Gate to the Golden Gate (itself guarded by a certain Genoese called Manuel) was defended by the Venetian Filippo Contarini, while Demetrius Cantacuzenus had taken position on the southernmost part of the Theodosian wall. The sea walls were manned more sparsely, with Jacobo Contarini at Stoudion, a makeshift defense force of Greek monks to his left hand, and prince Orhan at the Harbour of Eleutherius. Pere Julià was stationed at the Great Palace with Genoese and Catalan troops; Cardinal Isidore of Kiev guarded the tip of the peninsula near the boom. The sea walls at the southern shore of the Golden Horn were defended by Venetian and Genoese sailors under Gabriele Trevisano. Two tactical reserves were kept behind in the city, one in the Petra district just behind the land walls and one near the Church of the Holy Apostles, under the command of Loukas Notaras and Nicephorus Palaeologus, respectively. The Venetian Alviso Diedo commanded the ships in the harbor. Although the Byzantines also had cannon, they were much smaller than those of the Ottomans and the recoil tended to damage their own walls. Preparations for the final assault were started in the evening of 26 May and continued to the next day. For 36 hours after the war council decision to attack, the Ottomans extensively mobilized their manpower in order to prepare for the general offensive. Prayer and resting would be then granted to the soldiers on the 28th, and then the final assault would be launched. On the Byzantine side, a small Venetian fleet of 12 ships, after having searched the Aegean, reached the Capital on May 27 and reported to the Emperor that no large Venetian relief fleet was on its way. On May 28, as the Ottoman army prepared for the final assault, large-scale religious processions were held in the city. In the evening a last solemn ceremony was held in the Hagia Sophia, in which the Emperor and representatives of both the Roman Catholic Latin and Greek Orthodox church partook, together with nobility from both sides. Shortly after midnight on May 29 the all-out offensive began. The Christian troops of the Ottoman Empire attacked first, followed by the successive waves of the irregular azaps, who were poorly trained and equipped, and Anatolians who focused on a section of the Blachernae walls in the northwest part of the city, which had been damaged by the cannon. This section of the walls had been built earlier, in the eleventh century, and was much weaker. The Anatolians managed to breach this section of walls and entered the city but were just as quickly pushed back by the defenders. Finally, as the battle was continuing, the last wave, consisting of elite Janissaries, attacked the city walls. The Genoese general in charge of the land troops, Giovanni Giustiniani, was grievously wounded during the attack, and his evacuation from the ramparts caused a panic in the ranks of the defenders. Giustiniani was carried to Chios island, where he succumbed to his wounds a few days later. With Giustiniani's Genoese troops retreating into the city and towards the harbor, Constantine and his men, now left to their own devices, kept fighting and managed to successfully hold off the Janissaries for a while, but eventually they could not stop them from entering the city. The defenders were also being overwhelmed at several points in Constantine's section. When Turkish flags were seen flying above a small postern gate, the Kerkoporta, which was left open, panic ensued, and the defense collapsed, as Janissary soldiers, led by Ulubatlı Hasan pressed forward. Many Byzantine Greek soldiers ran back home to protect their families, the Venetians ran over to their ships, and a few of the Genoese got over to Galata. The rest committed suicide by jumping off the city walls or surrendered. The Greek houses nearest to the walls were the first to suffer from the Ottomans. It is said that Constantine, throwing aside his purple regalia, led the final charge against the incoming Ottomans, perishing in the ensuing battle in the streets just like his soldiers. Although his ultimate fate remains unknown. A legend tells that when the Ottomans entered the city, an angel rescued the Byzantine Emperor, turned him into marble and placed him in a cave under the earth near the Golden Gate, where he waits to be brought to life again to conquer the city back for Christian Greeks. After the initial assault, the Ottoman Army fanned out along the main thoroughfare of the city, the Mese, past the great forums, and past the Church of the Holy Apostles, which Mehmed II wanted to provide a seat for his newly appointed patriarch which would help him better control his Christian subjects. Mehmed II had sent an advance guard to protect key buildings such as the Church of the Holy Apostles. A small few lucky civilians managed to escape. When the Venetians retreated over to their ships, the Ottomans had already taken the walls of the Golden Horn, luckily for them, the Ottomans were not interested in killing them but more in the loot they could get from raiding the city's houses, so they decided to attack the city and not them. The Venetian captain ordered his men to break open the gate of the Golden Horn, after they did, they left with ships filled with Venetian soldiers and refugees. Shortly after they left a few Genoese ships and even the Emperor's ships followed them out of the Golden Horn. This was done in perfect timing because shortly after they had left, the Ottoman navy had control over the Golden Horn by midday. The Army converged upon the Augusteum, the vast square that fronted the great church of Hagia Sophia whose bronze gates were barred by a huge throng of civilians inside the building, hoping for divine protection. After the doors were breached, the troops separated the congregation according to what price they might bring in the slave markets. Ottoman casualties are unknown but they are believed by most historians to be very heavy due to several unsuccessful Ottoman attacks made during the siege and final assault. Barbaro described blood flowing in the city "like rainwater in the gutters after a sudden storm", and bodies of the Turks and Christians floating in the sea "like melons along a canal".
Πηγή: https://en.m.wikipedia.org/wiki/Fall_of_Constantinople
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Constantine_XI_Palaiologos

Η προϊστορική καταγωγή των σύγχρονων Ελλήνων μέσα από την Επιστήμη

Πέρασαν 46.000- 59.000 χρόνια από τότε που ο σύγχρονος άνθρωπος εμφανίστηκε στον ελλαδικό χώρο, ωστόσο, χάρη στις αναλύσεις του DNA, έχουμε ακόμη πολλά να μάθουμε για την ταυτότητα των Ελλήνων. Εντυπωσιακά στοιχεία αποκαλύπτουν μέρα με τη μέρα οι γενετικές έρευνες στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και σε άλλα ευρωπαϊκά ιδρύματα, συμπληρώνοντας το παζλ για την καταγωγή των Ελλήνων. Τα πιο σύγχρονα επιστημονικά στοιχεία για τη γενετική σύσταση των σημερινών κατοίκων της Ελλάδας παραθέτει στο βιβλίο του «Η γενετική ιστορία της Ελλάδας – Το DNA των Ελλήνων» ο ομότιμος καθηγητής Γενετικής και Γενετικής του Ανθρώπου, Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, ο οποίος έχει αφιερώσει πολλά χρόνια στη συγκεκριμένη έρευνα. Από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία που παρουσιάζει είναι ότι οι Έλληνες όχι μόνο δεν επηρεάστηκαν γενετικά από άλλους λαούς, αλλά αντίθετα μετέδωσαν το DNA τους και στην υπόλοιπη Ευρώπη! Μάλιστα, το ελληνικό γενετικό υλικό «μοιάζει» πολύ με αυτό των Ιταλών (σ.σ. una fazza una razza), λιγότερο με των Γάλλων και με ένα ποσοστό των Ισπανών, όχι όμως και με των Τούρκων (σ.σ. προφανώς των αυθεντικών με καταγωγή από την κινεζική επικράτεια και όχι αυτούς που είναι ελληνογενείς), όπως θα περίμενε κανείς λόγω της τουρκικής κατοχής. Εντυπωσιακό είναι ότι το DNA των σύγχρονων Ελλήνων δείχνει καταγωγή από τη Νεολιθική εποχή και άμεση συνέχεια με αυτό των αρχαίων Ελλήνων, χωρίς να έχει υποστεί ιδιαίτερες προσμείξεις και, επιπλέον, το ενδεχόμενο οι αρχαίοι Ελληνες να είχαν φτάσει στην… Αμερική αιώνες προτού ο Κολόμβος φιλήσει το χώμα των «Δυτικών Ινδιών» εξετάζεται σήμερα ως πολύ πιθανό από τους επιστήμονες. Στο βιβλίο του, εκτός από την παράθεση δεδομένων, ο καταξιωμένος επιστήμονας συγκρίνει τα χαρακτηριστικά των Ελλήνων με αντίστοιχα στοιχεία λαών της Βαλκανικής, της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. «Η DNA υπογραφή των Ελλήνων αντικατοπτρίζει, ακόμη και σήμερα, την εξάπλωση των αρχαίων Ελλήνων και αποδεικνύει τη συνέχεια των Ελλήνων στο χώρο και στο χρόνο», επισημαίνει στον «Αγγελιοφόρο της Κυριακής» ο κ. Τριανταφυλλίδης. Οι νέες έρευνες, που βασίζονται στη μελέτη του DNA και όχι στις αναλύσεις αίματος όπως παλιότερα, οδηγούν σε πιο έγκυρα συμπεράσματα και αναμένεται να δώσουν νέες πληροφορίες για το γενετικό υλικό των Ελλήνων, εκτιμά ο κ. Τριανταφυλλίδης. «Το γεγονός ότι απέχουμε γενετικά από τους Σλάβους το είχαμε διαπιστώσει και παλιότερα, μελετώντας τις ομάδες αίματος. Πλέον έχουμε στοιχεία από 300.000 γονίδια και γενετικούς δείκτες για να αποδείξουμε ότι δεν ισχύουν, για παράδειγμα, ισχυρισμοί όπως ότι οι Ελληνες έχουν αφρικανική καταγωγή, όπως είχαν υποστηρίξει εσφαλμένα, τελικά, οι Σκοπιανοί», υπογραμμίζει ο καθηγητής. Προσθέτει ότι με ενδιαφέρον αναμένονται και τα αποτελέσματα μελλοντικών μελετών. «Οι Σουηδοί επιστήμονες μελέτησαν οστά σε τάφους στη νότια Σουηδία και διαπίστωσαν ότι κάτοικοι των Μυκηνών είχαν φτάσει εκεί χιλιάδες χρόνια πριν, μεταφέροντας όχι μόνο πολιτιστικά αγαθά, αλλά και πλοία, καθώς και το γενετικό υλικό τους. Αυτό ξεφεύγει από όλα όσα ξέραμε ώς τώρα», αναφέρει ο κ. Τριανταφυλλίδης. Νέους δρόμους, σύμφωνα με τον ίδιο, για τη διάγνωση και θεραπεία πολλών ασθενειών, ανοίγουν η αποκρυπτογράφηση του γενετικού κώδικα και η πρόσφατη ανακάλυψη ομάδας ερευνητών της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Ουάσιγκτον του Σιάτλ, με επικεφαλής τον καθηγητή Γενετικής Γιάννη Σταματογιαννόπουλο. «Η τελευταία ανακάλυψη αφορά ένα δεύτερο γενετικό κώδικα μέσα στο DNA, που περιέχει πρόσθετες πληροφορίες που αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι επιστήμονες διαβάζουν τον κανονικό κώδικα του DNA και εξηγούν τις μεταλλάξεις του από άποψη υγείας. Σήμερα, η πρόκληση είναι να βρούμε τις εφαρμογές στην Ιατρική, ώστε να γίνεται μοριακή διάγνωση για χιλιάδες ασθένειες. Πρέπει όμως να οριστούν με νόμο οι προδιαγραφές, όπως ισχύει διεθνώς», καταλήγει ο κ. Τριανταφυλλίδης.
Στο βιβλίο του, παντρεύει τη Γενετική με την Ιστορία, την Αρχαιολογία, τη Γλωσσολογία, την Ανθρωπολογία, την Παλαιοντολογία και τη Μυθολογία, δίνοντας επιστημονικές απαντήσεις σε ερωτήματα για την ταυτότητα και την καταγωγή των σημερινών κατοίκων της Ελλάδας. Ένα από τα βασικά συμπεράσματα των πολυετών μελετών του γενετικού υλικού των Ελλήνων είναι ότι οι Έλληνες μετέφεραν τον πολιτισμό τους και το DNA τους στη Δυτική Ευρώπη, μέσω της κοιλάδας του Αξιού και κατόπιν του Δούναβη. Η μετακίνηση των εποίκων ξεκίνησε δηλαδή από τις περιοχές της Θεσσαλονίκης, της κεντρικής Μακεδονίας και της Θεσσαλίας.
«Συγκρίνοντας το DNA των κατοίκων της Ελλάδας και ειδικότερα της Πελοποννήσου, με το DNA των κατοίκων της νότιας Ιταλίας, διαπιστώνεται ότι σε μεγάλο ποσοστό είναι ίδιο. Η γενετική συμβολή των Ελλήνων στη γενετική σύσταση των σημερινών κατοίκων της Σικελίας και της Νότιας Ιταλίας ανέρχεται στο 37,3% και 10%, αντίστοιχα. Είναι γνωστό ότι οι περιοχές της Μεγάλης Ελλάδας, στη νότια Ιταλία, αποτελούνται κυρίως από ελληνικούς πληθυσμούς, αλλά το πιο εντυπωσιακό είναι ότι το γενετικό αποτύπωμα εξακολουθεί να αποκαλύπτεται σήμερα, μετά από 2.500 χρόνια!», παρατηρεί ο κ. Τριανταφυλλίδης. Οπως περιγράφει, οι επιστήμονες δίνουν μεγάλη σημασία στο γεγονός ότι μετά από δεκάδες έρευνες δεν ανακαλύφθηκε μογγολική προέλευση στο DNA των Ελλήνων. Εξηγεί ότι, παρά την τουρκική κατοχή στην Ελλάδα, δεν αποδεικνύεται, όπως αναμενόταν, κάποια σχέση στο DNA των δύο λαών. Το ελληνικό DNA δεν έχει επηρεαστεί ούτε στο ελάχιστο, ενώ το ίδιο δεν ισχύει, για παράδειγμα, για τους σημερινούς Ισπανούς, οι οποίοι σε σημαντικό ποσοστό έχουν αραβική γενετική προέλευση. Εκτός από τους Τούρκους, και οι Βούλγαροι, Σλάβοι της ΠΓΔΜ και Αλβανοί διαφέρουν στη γενετική τους σύσταση από τους Έλληνες. Επιπλέον, τα γενετικά δεδομένα απορρίπτουν ως εσφαλμένη τη θεωρία του Φαλμεράυερ περί της καταγωγής των Ελλήνων, οι οποίοι αποδεικνύεται ότι ομαδοποιούνται γενετικά με ευρωπαϊκούς λαούς. Διαβάστε και την παρακάτω σχετική έρευνα που δημοσιεύτηκε προ λίγων μηνών και στην οποία συμμετέχει με ερευνητές και τοΤμήμα Μοριακής Βιολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης : Επιστημονική έρευνα δείχνει πως οι Μινωίτες ήταν Ευρωπαίοι και γενετικά παρόμοιοι με τους σημερινούς Κρητικούς. Οι Μινωίτες ήταν οι πρώτοι Ευρωπαίοι και ήταν αυτόχθονες κάτοικοι της Κρήτης. Δηλαδή οι σημερινοί Κρήτες είναι απόγονοι των Μινωιτών! Η είδηση αυτή κάνει ήδη το γύρο του κόσμου μέσω του διάσημου επιστημονικού περιοδικού «Ναture», το οποίο δημοσιεύει τα αποτελέσματα της έρευνας με τίτλο «Ευρωπαϊκός ο πληθυσμός στην Κρήτη της Μινωικής εποχής του Χαλκού». Οι αναλύσεις σε οστά Μινωιτών 4.500 χρόνια πίσω, που βρέθηκαν σε σπήλαιο στον Άγιο Χαράλαμπο το 1976 στο Οροπέδιο Λασιθίου, σύμφωνα με το neakriti.gr, δεν αφήνουν την παραμικρή αμφιβολία ότι οι αρχαίοι κάτοικοι του νησιού μας ήταν απόγονοι Νεολιθικών Ευρωπαϊκών πληθυσμών, οι οποίοι μάλιστα και αυτό είναι το δεύτερο εντυπωσιακό εύρημα της επιστημονικής μελέτης, βρίσκονται σε αδιατάρακτη συνέχεια στους σημερινούς πληθυσμούς της Δυτικής Ευρώπης και κυρίως και με τους κατοίκους της περιοχής του Οροπεδίου Λασιθίου, άρα με την πλειοψηφία των σημερινών κατοίκων της Κρήτης. Ομάδα ερευνητών από την Ελλάδα και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής χρησιμοποίησε ανάλυση μιτοχονδριακού DNA από Μινωικούς σκελετούς, προκειμένου να προσδιορίσει την καταγωγή αυτών των αρχαίων προγόνων μας. Τα αποτελέσματά τους δημοσιεύθηκαν στην Επιστημονική Επιθεώρηση Nature Communications στο τεύχος που κυκλοφόρησε στις 14 Μαΐου. Τα αποτελέσματα αυτά υπογραμμίζουν τη σημασία της ανάλυσης του DNA ως εργαλείου για την κατανόηση της ιστορίας και της προ-ιστορίας των Ελλήνων ανέφερε ο Καθηγητής Ιατρικής και Επιστημών Γονιδιώματος του Πανεπιστημιου Ουάσιγκτον, κ. Γεώργιος Σταματογιαννόπουλος που ήταν ο συντονιστής της έρευνας. «Πριν από περίπου 9.000 χρόνια, υπήρξε εκτεταμένη μετανάστευση ανθρώπων της Νεολιθικής Εποχής από περιοχές της Ανατολίας που αντιστοιχούν σήμερα σε μέρη της Τουρκίας και της Μέσης Ανατολής. Τότε έφτασαν στην Κρήτη και οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού. Η ανάλυση μιτοχονδριακού DNA που πραγματοποιήσαμε και η σύγκριση με άλλους πληθυσμούς, δείχνει ότι οι Μινωίτες έχουν την ισχυρότερη γενετική συσχέτιση με πληθυσμούς της Νεολιθικής Εποχής καθώς και με αρχαίους αλλά και σύγχρονους Ευρωπαίους και ιδιαίτερα με τον πληθυσμό της Κρήτης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, ο Μινωικός πληθυσμός αναπτύχθηκε πριν από 5.000 χρόνια στην Κρήτη από προγόνους που κατοικούσαν στο νησί ήδη και είχαν φτάσει εκεί 4.000 χρόνια νωρίτερα», αναφέρει ο κ. Σταματογιαννόπουλος. Στη συνέχεια προσθέτει: «Οι γενετικές αναλύσεις παίζουν έναν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στην πρόβλεψη και την προστασία της υγείας του ανθρώπου. Η μελέτη μας υπογραμμίζει το γεγονός ότι η ανάλυση του DNA μπορεί να μας βοηθήσει όχι μόνο να έχουμε ένα πιο υγιές μέλλον αλλά να κατανοήσουμε και την ιστορία μας. Παρόμοιες έρευνες θα μας βοηθήσουν να ανακαλύψουμε τις γενετικές σχέσεις μεταξύ Μινωιτών και Μυκηναίων και μεταξύ των Ελληνικών φυλών της Κλασσικής Ελλάδας». Η ομάδα των ερευνητών καταλήγει ότι ο Μινωικός πολιτισμός αναπτύχθηκε από αυτόχθονες κατοίκους της Κρήτης κατά την Εποχή του Χαλκού, οι οποίοι ήταν απόγονοι των πρώτων ανθρώπων που αποίκισαν το νησί, 9.000 χρόνια περίπου πριν από σήμερα. Στη μελέτη χρησιμοποιήθηκαν δείγματα από σκελετούς 37 ατόμων που βρέθηκαν σε μια σπηλιά στο οροπέδιο του Λασιθίου στην Κρήτη. Μιτοχονδριακό DNA από τα δείγματα αυτά συγκρίθηκε με αλληλουχίες από άλλους 135 σύγχρονους και αρχαίους ανθρώπινους πληθυσμούς. Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι το μιτοχονδριακό DNA των Μινωιτών δεν έχει ομοιότητες με τους Αιγύπτιους, Λίβυους και άλλους Αφρικανικούς πληθυσμούς. Αντίθετα, οι Μινωίτες έχουν μεγάλη γενετική ομοιότητα με τους σύγχρονους Ευρωπαϊκούς πληθυσμούς. Μάλιστα, η ανάλυση έδειξε υψηλό ποσοστό συγγένειας των Μινωιτών με τον σύγχρονο πληθυσμό της Κρήτης αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα.
Η μελέτη αυτή κατέστη δυνατή χάρη στη δραματική πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στις τεχνολογίες ανάλυσης αρχαίων γονιδιωμάτων καθώς και στις νέες αλγοριθμικές τεχνικές που επιτρέπουν την στατιστική επεξεργασία δεκάδων χιλιαδών γενετικών αλληλουχιών με μεγάλη ταχύτητα. Οι υπεύθυνοι για τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων, κ. Περιστέρα Πάσχου, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, και ο κ. Πέτρος Δρινέας, Καθηγητής στο Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Rensselaer στις ΗΠΑ συμπληρώνουν: «Συγκρίναμε τις γενετικές αλληλουχίες των Μινωιτών με περισσότερα από 14.000 άτομα, κάτι που θα ήταν υπολογιστικά εξαιρετικά χρονοβόρο πριν από μόλις λίγα χρόνια. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι, σύμφωνα με τις στατιστικές μας αναλύσεις, η γενετική πληροφορία που περιέχεται στο μιτοχονδριακό DNA των Μινωιτών και έχει μεταβιβαστεί από τις μητέρες στα παιδιά από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα, είναι ακόμη εμφανής στους σύγχρονους κατοίκους του οροπεδίου του Λασιθίου». Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη μελέτη είχε ο κ. Μανώλης Μιχαλοδημητράκης, Καθηγητής Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, ο οποίος συντόνισε την αναγνώριση και συλλογή των αρχαίων οστών που χρησιμοποιήθηκαν για την εξαγωγή του DNA. Μεγάλη ήταν η συμβολή του εκλιπόντος αρχαιολόγου Νίκου Παπαδάκη, ο οποίος ως Διευθυντής της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Αγίου Νικολάου υπήρξε θερμός υποστηρικτής της μελέτης. Ο αρχαιολόγος Δρ. Βασιλάκης και η ανθρωπολόγος Δρ McGeorge παρείχαν τα οστά που αποτέλεσαν το αντικείμενο της έρευνας.
Πηγή: http://www.makeleio.gr/?p=133236