Ο Τιβέριος Κλαύδιος Βάλβιλλος Μόδεστος (Tiberius Claudius Balbillus
, 3-79 μ.Χ.) ή Βαλβίλλος ο Σοφός ήταν αρχαίος Έλληνας πολιτικός και διακεκριμένος αστρολόγος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο Βάλβιλλος γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της τότε ρωμαϊκής επαρχίας της Αιγύπτου από γονείς ευγενούς καταγωγής, ελληνικής, αρμενικής και μηδικής. Ο Βάρβιλλος ήταν ο μοναδικός γιος και το στερνοπαίδι του Τιβερίου Κλαυδίου Θρασύλλου ή Θρασύλλου του Μενδησίου(ενός γραμματικού, φιλοσόφου, σχολιαστή και αστρολόγου που συνέδεσε κυρίως το όνομά του με την αρχαιότερη έκδοση των πλατωνικών διαλόγων και έγινε προσωπικός φίλος του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Τιβερίου) και της πριγκίπισσας Ακά Β΄ της Κομμαγηνής(Συρία). Από τη μητέρα του, ο Βάλβιλλος ήταν τρισέγγονος του Έλληνα Βασιλιά Αντιόχου Α΄ Θεού της Κομμαγηνής. Ο Βάλβιλλος είχε μία βεβαιωμένη μεγαλύτερή του αδελφή, η οποία παντρεύτηκε τον Λούκιο `Εννιο. Ο Βάλβιλλος ήταν φίλος του ανεψιού του Τιβερίου, του Κλαυδίου, τον οποίο ο Βάλβιλλος γνώριζε από τότε που ήταν παιδιά και συναντιόντουσαν στο σπίτι του πατέρα του. Στη Θεογονίδα της Αιγύπτου βρέθηκε ένας πάπυρος με ημερομηνία 26 Αυγούστου 34 μ.Χ. που αναφέρει τον Βάλβιλο ως έναν εκ των ιδιοκτητών ενός λουτρού της πόλεως αυτής: ο πάπυρος γράφει για την ενοικίαση του λουτρού και το φόρο που πληρωνόταν από το εισόδημα που απέφερε. Κατά τη βασιλεία του Καλιγούλα ο Βάλβιλλος έφυγε από τη Ρώμη και επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια. Μετά τη δολοφονία του Καλιγούλα, στις 24 Ιανουαρίου 41μ.χ., ο Κλαύδιος τον διαδέχθηκε στον θρόνο. Τότε ο Βάλβιλλος επέστρεψε στη Ρώμη για να τον υποστηρίξει ως φίλος. Τον συνόδευσε στην εκστρατεία του στη Βρετανία το 43 με στρατιωτική ιδιότητα, ως αξιωματικός της 20ής Λεγεώνος (Legio XX Valeria Victrix), μένοντας έτσι στην ιστορία ως ένας εκ των πρώτων Ελλήνων που επισκέφθηκαν τη Βρετανία. Με την επιστροφή του Κλαυδίου και των λεγεώνων στη Ρώμη, ο Βάλβιλλος επιβραβεύθηκε: σύμφωνα με τον Σουητώνιο, ο Κλαύδιος του απένειμε τη διάκριση της «αγνής λόγχης» (Hasta Pura) και ίσως ένα χρυσό στέμμα (corona aurea) στον «Θρίαμβο» που διοργανώθηκε για να εορτασθεί η κατάκτηση της Βρετανίας το 44 μ.Χ.. Ο Βάλβιλλος διορίσθηκε στη συνέχεια σε μία σημαντική θέση στην Αίγυπτο. Στην Αλεξάνδρεια έγινε αρχιερέας στον ναό του Ερμού, αλλά και διευθυντής της Βιβλιοθήκης, μοίραζε όμως τον χρόνο του ανάμεσα στην Αλεξάνδρεια και στη Ρώμη. Για κάποιο χρονικό διάστημα αργότερα υπηρέτησε και ως προκουράτωρ της Επαρχίας της Ασίας. Το 54 ο Νέρων διαδέχθηκε τον Κλαύδιο στον αυτοκρατορικό θρόνο. Υπό τον Νέρωνα, ο Βάλβιλλος διορίσθηκε κυβερνήτης της Αιγύπτου, θέση στην οποία υπηρέτησε από το 55 μέχρι το 59. Μετά τη λήξη της θητείας του, ο Βάλβιλλος συνέχισε να ζει στη γενέτειρά του.Ο Βάλβιλλος κληρονόμησε την τέχνη της αστρολογίας από τον πατέρα του. Υπήρξε ένας από τους κορυφαίους αστρολόγους της εποχής του στη Ρώμη. Παρέμεινε στη Ρώμη κατά τη βασιλεία του Κλαυδίου ως σύμβουλός του, ακόμα και αφού ο Αυτοκράτορας είχε εκδώσει διαταγή με την οποία εξεδίωκε όλους τους αστρολόγους από την πόλη. Κατά τη βασιλεία του Νέρωνος, μέχρι το 68, ο Βάλβιλλος ήταν επίσης αστρολογικός σύμβουλος του ίδιου και της μητέρας του Αγριππίνας. Κάποιος κομήτης είχε εμφανισθεί το 60 ή το 64 μ.Χ., σηματοδοτώντας τον θάνατο μιας μεγάλης προσωπικότητας. Ο Βάλβιλλος προσπάθησε να κατασιγάσει τους φόβους του Νέρωνα λέγοντας ότι η συνήθης «λύση» ήταν η δολοφονία εξεχόντων πολιτών, πράξη που εξευμένιζε τους θεούς, και ο Νέρων συμφώνησε, δολοφονώντας πολλούς ευγενείς Ρωμαίους. Ο Βάλβιλλος απέφυγε το κακό τέλος πολλών αστολόγων του Νέρωνα. Κατά τη βασιλεία του Αυτοκράτορα Βεσπασιανού, από το 69 ως το 79, ο Βάλβιλλος επέστρεψε στη Ρώμη, όπου υπηρέτησε ως αστρολόγος της αυτοκρατορικής αυλής και απέκτησε την εύνοια του Αυτοκράτορα. Ο Βάλβιλλος ήταν μορφωμένος άνθρωπος. Ο Σενέκας ο Νεότερος τον περιγράφει ως «εξαίρετο άνδρα της πλέον σπανίας γνώσεως σε κάθε κλάδο σπουδών». Συνέγραψε μία πραγματεία αστρολογίας, τα Αστρολογούμενα(Astrologumena), από τα οποία διασώθηκαν αποσπάσματα. Το βιβλίο απευθυνόταν στον Ερμογένη.Η ταυτότητα της συζύγου του Βαλβίλλου είναι άγνωστη και το πιθανότερο ήταν ότι επρόκειτο για Ελληνίδα ευγενούς καταγωγής, πιθανώς από την αριστοκρατία της ρωμαϊκής Εγγύς Ανατολής. Μαζί απέκτησαν μία θυγατέρα, την Κλαυδία Καπιτωλίνα, η οποία είναι και το μοναδικό γνωστό τέκνο του Βαλβίλλου. Το 64 μ.Χ. η Καπιτωλίνα παντρεύτηκε τον δεύτερο εξάδελφο του πατέρα της, τον Κομμαγηνό πρίγκιπα Γάιο Ιούλιο Αρχέλαο Αντίοχο Επιφανή, γιο του βασιλιά Αντιόχου Δ΄. Η Καπιτωλίνα απέκτησε ένα γιο, τον Γάιο Ιούλιο Αντίοχο Επιφανή Φιλόπαππο, και μία κόρη, την Ιουλία Βαλβίλλα. Ο Βάλβιλλος είχε δύο συνονόματους, ιερείς Εμεσηνούς στη Ρώμη, με τους οποίους δεν πρέπει να συγχέεται: τον Τιβέριο Ιούλιο Βαλβίλλο και τον συγγενή του Τίτο Ιούλιο Βαλβίλλο, που έζησαν το β΄ μισό του 2ου αιώνα και το α΄ μισό του 3ου αιώνα. Και αυτοί, όπως και ο Βάλβιλλος, ήσαν απόγονοι του Αντιόχου Α΄ του Θεού.Πιθανώς ο Βάλβιλλος πέθανε τον Ιούνιο του 79, τον ίδιο μήνα με τον Βεσπασιανό. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα έζησε στην Έφεσο. Ο δεισιδαίμονας Βεσπασιανός του είχε δώσει προνόμια, καθώς τον είχε σε μεγάλη υπόληψη, σε βαθμό που θέσπισε προς τιμή του ιερούς αγώνες στην `Εφεσο, τα Βαρβίλλεια, που εξελίχθηκαν σε αθλητική εορτή. Παρόμοια τιμή δεν είχε γίνει σε καμιά άλλη πόλη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Τα Βαρβίλλεια διεξάγονταν από το 79 μέχρι και τα μέσα σχεδόν του 3ου αιώνα. Σώζεται μία επιγραφή στην Έφεσο που τιμά τον Βάλβιλλο και τη μοναχοκόρη του. Ο Βάλβιλλος τιμήθηκε και από την εγγονή του Ιουλία Βαλβίλλα με δύο επιγράμματα γραμμένα στην αιολική διάλεκτο, που χρονολογήθηκαν στο 130. Αυτά διατηρούνται στο κατώτερο μέρος του ενός από τους λεγόμενους Κολοσσούς του Μέμνονος. Η Βαλβίλλα είχε ταξιδέψει στην Αίγυπτο ως συνοδός του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Αδριανού και της συζύγου του. Οι επιγραφές χαράχθηκαν σε ανάμνηση της επισκέψεώς τους στην αρχαία χώρα. Στις δύο τελευταίες γραμμές του ενός επιγράμματος η Ιουλία τιμά την οικογένειά της, μαζί και του Βαλβίλλου: Γιατί οι γονείς μου ήταν ευγενείς, και οι παππούδες μου,Ο σοφός Βάρβιλλος και ο Αντίοχος ο βασιλιάς. Το άλλο επίγραμμα η Βαλβίλλα το αφιερώνει στους γονείς και στους παππούδες της: Γιατί οι γονείς και οι παππούδες μου ήταν ευσεβείς: Ο Βάρβιλλος ο Σοφός κι ο βασιλιάς Αντίοχος. Ο Βάρβιλλος, ο πατέρας της μητέρας μου από αίμα βασιλικό και ο βασιλιάς Αντίοχος, ο πατέρας του πατέρα μου. Από τη γενεά τους κι εγώ έχω το ευγενές μου αίμα, και τούτοι οι στίχοι είναι δικοί μου, της ευσεβούς Βαλβίλλης.
Πηγή:https://el.m.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%AC%CE%BB%CE%B2%CE%B9%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CF%82
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου