Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Ελληνική ιστορία και προϊστορία
Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Σάββατο 23 Απριλίου 2016

Η ιστορία των Ελλήνων της Αφρικης : Από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα

Αξίζει να αναφέρουμε την μαρτυρία του Κώστα Μητσάκη στο newsbeast, ο οποίος ταξίδεψε στην Αφρικανική ήπειρο και δήλωσε ακολούθως: «Στα πλαίσια του ταξιδιού μου στην Μαύρη ήπειρο, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω τους θεματοφύλακες του ελληνικού πολιτισμού στα όρια της αφρικανικής γης και να καταγράψω παράλληλα την πολυδιάστατη ιστορία και διαδρομή του ελληνικού στοιχείου της Αφρικής μέσα στον χρόνο». Γνωρίζουμε ακόμη πως ο Ηρακλής στην εκστρατεία του δέχθηκε επίθεση από τους Πυγμαίους, ένα από τα αρχαιότερα φύλα της Αφρικής, που σήμερα ζει κατά μικρές ομάδες στις πιο απρόσιτες ζώνες των ισημερινών δασών της κεντρικής Αφρικής. Ας ξεκινήσουμε από την Αιθιοπία, της οποίας το όνομα έχει ελληνική ρίζα και προέρχεται από τα αιθω + οψις (=ο καμένος από τον ήλιο). Στην Αιθιοπία το 1759, ο Άγγλος εξερευνητής Τζέιμς Μπρους που επισκέφθηκε την χώρα συνάντησε Έλληνες. Σήμερα θεωρείται η χώρα με τους περισσότερους ελληνορθοδόξους κατοίκους. Αλλά και στην Δυτική Αφρική ανακαλύφθηκαν πανάρχαιες βραχογραφίες, ξίφη και επιγραφές, των οποίων η ταυτότητα, σύμφωνα με τον Γερμανό καθηγητή Λέον Φρομπένιους, είναι η ελληνική. Υπάρχει ακόμη και η φυλή των Ντόγκον, που αποκαλεί τους θεούς, τους οποίους τιμά «Νόμο Ντίας < Δίας»! Όπως αναφέρει ένας Άγγλος ταξιδιώτης το 1582, μετά την επίσκεψή του στη Σιέρα Λεόνε, συνάντησε μεταξύ των άλλων εμπόρων και έναν γηραιό Έλληνα. Βραχογραφίες βρέθηκαν και στην Νότια Αφρική, οι οποίες απεικονίζουν λευκές γυναίκες (!), στολισμένες με κοσμήματα και ωραία ενδύματα, οι οποίες κυνηγούν τοξοβολώντας. Φορούν και περικνημίδες, σε αντίθεση με τους εγχρώμους που την ακολουθούν και δεν φορούν τίποτα στα πόδια. Να σημειωθεί πως, σύμφωνα με τον Όμηρο, περικνημίδες φορούσαν μόνο οι Έλληνες σε όλη την ιστορία του ανθρωπίνου γένους. Στην κεντρική Αφρική , από την άλλη μεριά, ζουν μέχρι σήμερα κάτοικοι, ένα τμήμα των οποίων ισχυρίζεται πως είναι απόγονοι των «λευκών θεών» των «Γκρέκας«, ενώ ένα άλλο πως είναι απόγονοι του στρατού του Μ. Αλεξάνδρου, πράγμα αδύνατον, όμως, καθώς ο Μ. Αλέξανδρος δεν έστειλε ποτέ στρατό στην συγκεκριμένη περιοχή. Έπειτα, στην Ανατολική Αφρική υπήρχε η αρχαία πόλη της Αζανίας, όπως την ονόμασαν οι Έλληνες από το αρχαίο ρήμα ἀζαίνειν (=ξηραίνω), λόγω της ξηρής ακτής της σημερινής Σομαλίας, κάτι που πιστοποιεί και ο G.W.B. Huntingford. Πόλη Αζανία απαντούσε και στην Πελοπόννησο, βορειοδυτικά της Αρκαδίας, προς τα Καλάβρυτα. Πήρε το όνομά της από τον μυθικό ήρωα Αζάνα.
Σύμφωνα με την παράδοση η έκταση της περιοχής ήταν τόσο πετρώδης, σε βαθμό που η καλλιέργεια καθίστατο σχεδόν αδύνατη. Από εκεί προέκυψε η παροιμία, που συνήθιζαν να λένε οι αρχαίοι Έλληνες, για όποιον ματαιοπονούσε: «καλλιεργεί την Αζανία». Οι αγροτικές δυσχέρειες οδήγησαν σε μαζικές μετακινήσεις των Ελλήνων της περιοχής προς άλλες περιοχές, μεταξύ αυτών και η Μ. Ασία, όπου υπήρχε αποικία Αζανών. Εξίσου σημαντική όμως είναι και η πόλη της Ζιμπάμπουε, το όνομα της οποία σημαίνει πέτρινο σπίτι, λόγω των πέτρινων ερειπίων της αρχαίας πόλης-κράτους, που υπάρχουν διάσπαρτα σε όλην την περιοχή. (Ο θεσμός των πόλεων – κρατών δημιουργήθηκε και ίσχυσε μόνο σε περιοχές, όπου υπήρχαν Έλληνες).
Το πέτρινο συγκρότημα που εκτεινόταν σε έκταση 7.οοο στρεμμλατων περίπου αποτελεί μέχρι σήμερα μυστήριο για τους αρχαιολόγους, οι οποίοι δεν μπορούν να εξηγήσουν πώς επιτεύχθη ένα τέτοιο «ακατόρθωτο κατόρθωμα». Μεγάλα σε μήκος και ύψος κτήρια, που φέρουν αρχαία ελληνικά σύμβολα, κατακλύζουν το εν λόγω συγκρότημα! Ακόμη υπάρχουν τείχη, σχεδόν πανομοιότυπα με τα αντίστοιχα των «Palacio de las Grecas» στον Αμαζόνιο! Όσον αφορά τέλος την Βόρεια Αφρική τα ευρήματα και οι μαρτυρίες τόσο Ελλήνων όσο και ξένων μελετητών σχετικά με τις εκεί ελληνικές αποικίες, αμέτρητα. Επομένως και η Αφρική δείχνει να διαθέτει έντονο το ελληνικό στοιχείο. Εκείνο που άφησαν οι Έλληνες πριν χιλιάδες χρόνια και που εξακολουθεί να υφίσταται σε ορισμένες περιοχές, μέσα από τα μνημεία, την κουλτούρα και τις παραδόσεις των ανθρώπων εκεί… Ωστόσο, δεν πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε τον αδιάκοπο αγώνα που δίνουν και σήμερα οι Έλληνες σε μεγάλο αριθμό περιοχών της Αφρικανικής ηπείρου, προσπαθώντας αφενός να βοηθήσουν τους εκεί κατοίκους και αφετέρου να κρατήσουν όρθιο τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία. Οι αφηγήσεις των Ελλήνων άλλοτε προκαλούν συγκίνηση, όπως στην περίπτωση του Σάββα Καραβασίλη, ο οποίος, όντας αξιωματικός της αιθιοπικής στρατιάς του Νότου κατά την εισβολή του Μουσολίνι στην Αιθιοπία, αιχμαλωτίστηκε από τους Ιταλούς και εκτελέστηκε με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας επειδή καταγόταν από τα ιταλοκρατούμενα Δωδεκάνησα και άλλοτε είναι ενδεικτικές για τον τυχοδιωκτισμό που επέδειξαν μερικοί από τους Ελληνες που εγκαταστάθηκαν στη νοτίως της Σαχάρας Αφρική. Ο Γιώργος Λάμπρος βρέθηκε γύρω στα 1820 στη Μαδαγασκάρη όταν το πλοίο του, το οποίο πήγαινε στην Ινδία, ναυάγησε. Εκεί ενεπλάκη σε τοπικούς πολέμους και εξελίχθηκε σε τοπικό φεουδάρχη. Αλλοτε όμως οι βιογραφικές αφηγήσεις αποδεικνύουν ότι μερικοί Ελληνες της Αφρικής έδειξαν μια εξαιρετική προσαρμοστικότητα που τους επέτρεψε να πετύχουν επιχειρηματικά στις πιο αφιλόξενες περιοχές του κόσμου. Η οικογένεια Λεβέντη, π.χ., κατάφερε, στη δύσκολη εποχή μετά την ανεξαρτησία, να διατηρήσει και να επεκτείνει την οικονομική αυτοκρατορία της στη Δυτική Αφρική. Η πιο σημαντική συμβολή όμως του καθηγητή Μαρκάκη στη μελέτη της ελληνικής Διασποράς στην Αφρική βρίσκεται στην εξέταση της κοινωνικής θέσης της πλειονότητας των Ελλήνων στα κράτη υποδοχής. Ο ρόλος των ελλήνων (όπως και των ινδών, των λιβανέζων και των σύριων) μεταναστών στην αποικιοκρατική οικονομία, γράφει ο συγγραφέας, ήταν ρόλος μεσαζόντων ανάμεσα στο αποικιοκρατικό κεφάλαιο από τη μια μεριά και στον ιθαγενή πληθυσμό από την άλλη. Οι περισσότεροι Ελληνες στην Αφρική ήταν «μικροεπιχειρηματίες,  μαγαζάτορες και εστιάτορες» ή«μπακάληδες», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ένας μελετητής. Αυτή η κοινωνική θέση έκανε τους Ελληνες ελάχιστα συμπαθείς στους Αφρικανούς. Οι τελευταίοι, τονίζει ο Μαρκάκης, θεωρούσαν τους μεσάζοντες «άμεσα υπεύθυνους για τις ευτελείς τιμές και την ευτελή ποιότητα των εισαγομένων προϊόντων, τους υποπτεύονταν ότι έκλεβαν στο ζύγι (...) [και] αγανακτούσαν με την πολιτική που απέκλειε τους ίδιους από μια οικονομική δραστηριότητα που δεν απαιτούσε ειδικά προσόντα» Κατά συνέπεια, η εικόνα του Ελληνα στη σύγχρονη αφρικανική λογοτεχνία δεν είναι καθόλου κολακευτική. Ο Μόνγκο Μπέτι, συγγραφέας από το Καμερούν, π.χ., αποκαλεί στα μυθιστορήματά του τον Ελληνα «χυδαίο". Αλλά και οι αποικιοκράτες αντιμετώπισαν τους Ελληνες (όπως και τους Ινδούς αλλά και τους Εβραίους) με προκατάληψη. Σκοπός τους, ο περιορισμός των Ελλήνων στον κοινωνικό ρόλο που τους είχε ανατεθεί προκειμένου να μην έχουν άλλες βλέψεις ή φιλοδοξίες. Αυτή ήταν κυρίως η στάση των Βρετανών στη Νότιο Αφρική και στη Ροδεσία. Η πολιτική εθνικοποιήσεων που ακολούθησαν τα περισσότερα κράτη της Αφρικής μετά την ανεξαρτησία οδήγησε στην παρακμή των ελληνικών παροικιών. Οι αλλοδαποί μεσάζοντες στο εμπόριο ήταν τα πρώτα θύματα της οικονομικής πολιτικής των αφρικανών εθνικιστών. Η πολιτική «ριζοσπαστικοποίησης» του Μομπούτου στο Ζαΐρ και το πρόγραμμα εθνικοποιήσεων του Μεγκίστου στην Αιθιοπία στα μέσα της δεκαετίας του '70 εκμηδένισαν τις σημαντικές ελληνικές παροικίες που είχαν απομείνει σε δύο μεγάλες αφρικανικές χώρες που δεν ακολούθησαν εξαρχής κρατικιστικές οικονομικές πολιτικές. Σήμερα η μόνη αξιόλογη σε μέγεθος ελληνική παροικία στην Αφρική βρίσκεται στη Νότιο Αφρική και αριθμεί μερικές δεκάδες χιλιάδες μέλη. Eίναι ο νεότερος σε ηλικία βουλευτής της Νότιας Αφρικής και είναι Ελληνας. Ο Γιώργος Μιχαλάκης, είναι επίσης, ο μοναδικός βουλευτής ελληνικής καταγωγής στο κοινοβούλιο της χώρας του. Ο Γιώργος Μιχαλάκης, είναι μόλις 26 ετών, δικηγόρος, κατάγεται από τον οικισμό Εγρηγόρος της Βόρειας Χίου και εκλέγεται στο Κέιπ Τάουν με το κόμμα της Δημοκρατικής Συμμαχίας. Είναι τρίτης γενιάς Ελληνας και σε συνέντεξή του στο amanivoice της Χίου πριν από λίγες ημέρες, δηλώνει υπερήφανος για την ελληνική καταγωγή του. Εξάλλου, στις ελληνικες ρίζες του αναφέρεται συχνά στις ομιλίες του στη Βουλή, ενώ του χρόνου σκοπεύει να επισκεφθεί την Ελλάδα και τον Εγρηγόρο για να παραστεί στο «Παγκόσμιο Συναπάντημα» που προγραμματίζουν οι καταγόμενοι από τον εν λόγω οικισμό και σήμερα βρίσκονται σε όλα τα σημεία του πλανήτη. «Είμαι περήφανος που είμαι έλληνας». Σε συνέντευξη που παραχώρησε στους συντοπίτες του στο amanivoice της Χίου, ο Γιώργος Μιχαλάκης ο οποίος δεν μιλά ελληνικά, μοιράστηκε τα σχέδιά του για το μέλλον, για το τι σημαίνει να είναι ο πρώτος έλληνας που εκλέγεται στη Ν. Αφρική, αλλά και για το αν εκείνος φοράει γραβάτα στη βουλή. «Πέρισι γιορτάσαμε τα 20 χρόνια ανεξαρτησίας στη Ν. Αφρική. Η δημοκρατία είναι ελληνική λέξη. Το να είμαι ο πρώτος ελληνας που εκλέγεται βουλευτής στη Ν. Αφρική είναι μεγάλη τιμή για μένα». «Ως έλληνας νιώθω μεγάλη τιμή που είμαι μέλος της κυβέρνησης της Ν. Αφρικής, γιατί η δημοκρατία προέρχεται από την Ελλάδα».
Πηγή: http://www.pygmi.gr/ελληνισμός/άγνωστοι-έλληνες-αφρικανικοί-σταθμο/
http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=100628
http://www.thetoc.gr/new-life/creatives/article/o-26xronos-ellinas-pou-egine-o-neoteros-bouleutis-sti-n-afriki

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου