Μαρδαΐτες. Ορεινός λαός που κατοικούσε στα βουνά της Συρίας κατά τη βυζαντινή περίοδο. Ήταν χριστιανοί (κατά τη γνώμη ορισμένων ιστορικών, Ελληνοσύροι) και αποτέλεσαν ανταρτικά σώματα (μ. σημαίνει αντάρτης στα αραβικά) που εξυπηρέτησαν το Βυζάντιο μετά την κατάληψη των ανατολικών επαρχιών από τους Άραβες τον 7ο αι. μ.Χ. Οι Μ. υποχώρησαν προς τα Β των αραβοβυζαντινών συνόρων και από εκεί παρενοχλούσαν συνεχώς τους Άραβες με επιδρομές και λεηλασίες. Ιδιαίτερα χρήσιμος για τον αγώνα των Βυζαντινών στάθηκε ο αντιπερισπασμός των Μ. απέναντι στους Άραβες, με συνεχείς επιδρομές κατά την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τον χαλίφη Μωαβία (673) επί Κωνσταντίνου Δ’ Πωγωνάτου. Το 688, κατά τη σύναψη ειρήνης μεταξύ του Ιουστινιανού Β’ και του χαλίφη Αβιμέλεχ, ο Ιουστινιανός Β’ συμφώνησε να αποσύρει τους Μ. από τα σύνορα της Συρίας. Τα μεγάλα ανταλλάγματα που προσέφερε ο χαλίφης στον αυτοκράτορα (μεγάλες ποσότητες χρυσού σε ετήσια βάση, ελάττωση ορισμένων φόρων κ.ά.) αποδεικνύουν τη σημασία που είχε για τους Άραβες η απαλλαγή από την αδιάκοπη απειλή των Μ. Ο Ιουστινιανός εγκατέστησε 12.000 Μ. που απέσυρε από τα αραβικά σύνορα στη Μικρά Ασία (ιδιαίτερα στην Παμφυλία) και σε διάφορα παράλια της Ελλάδας, στην Πελοπόννησο, στην Κεφαλονιά και στην Ήπειρο. Οι Μ. εξελίχθηκαν σε ναυτικούς και τον 10o αι. αναφέρεται στο ναυτικό θέμα των Κιβυρραιωτών (στη νοτιοδυτική Μικρά Ασία) «κατεπάνω των Μαρδαϊτών». Η εξαφάνιση αυτού του «χάλκινου τείχους» από τα αραβοβυζαντινά σύνορα, όπως τους χαρακτήρισε ο Θεοφάνης στη χρονογραφία του, ενίσχυσε τις αραβικές επιδρομές στα εδάφη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Τα επακόλουθα της μετοικεσίας των Μαρδαϊτών ήταν η αναπροσαρμογή της πληθυσμιακής σύστασης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και ο επανακαθορισμός της στρατιωτικής ισορροπίας στη νοτιοανατολική Μικρά Ασία. Υπολογίζεται ότι ο αριθμός των Μαρδαϊτών που μετακινήθηκαν ανήλθε σε 30.000. Ωστόσο, οι μετακινηθέντες πληθυσμοί δεν προέρχονταν μόνο από τα βυζαντινά εδάφη, αλλά και από την αραβική επικράτεια: από την τελευταία εισήλθαν περίπου 12.000 Μαρδαΐτες, ενώ από την περιοχή του Ταύρου την ελεγχόμενη από τους Βυζαντινούς4 εισήλθαν περίπου 18.000. Αρχικά οι Μαρδαΐτες εγκαταστάθηκαν στη νοτιοανατολική Μικρά Ασία (Παμφυλία, Καρία, Λυκία), όπου υπηρετούσαν ως κωπηλάτες στο στόλο του θέματοςΚιβυρραιωτών. Αργότερα, τον 9ο και 10ο αιώνα, τους συναντούμε στα θέματα Πελοποννήσου, Νικοπόλεως και Κεφαλληνίας.5 Με αυτόν τον τρόπο επετεύχθη η ενίσχυση του θεματικού στόλου του Βυζαντίου.6 Οι Μαρδαΐτες των ευρωπαϊκών επαρχιών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ονομάζονταν στις πηγές «Μαρδαΐται της Δύσεως», αλλά θα πρέπει να επισημανθεί ότι παραμένει αβέβαιη η ταύτιση των Μαρδαϊτών του 9ου και 10ου αιώνα με εκείνους του 7ου.7 Η σπουδαιότερη συνέπεια της μετοικεσίας των Μαρδαϊτών υπήρξε η απουσία τους από την αραβοβυζαντινή μεθόριο, καθώς η άμυνα του Βυζαντίου κατέστη πλέον ανεπαρκής στις επιθέσεις του χαλιφάτου, ενώ οι Άραβες έδωσαν ιδιαίτερη προσοχή στην παραμεθόριο περιοχή. Η περιοχή της Μοψουεστίας μέχρι και την Αρμενία IV κατέστη πεδίο έντονων αμφισβητήσεων μεταξύ των δύο αυτοκρατοριών. Στις αρχές του 8ου αιώνα οι Djarādjima του χαλιφάτου θα γνωρίσουν την οικονομική-φορολογική καταπίεση, αλλά και τη διωκτική στάση των αρχών του χαλιφάτου, με αποτέλεσμα να διασκορπιστούν στις ορεινές περιοχές του Αμανού και του Ταύρου. Ο Θεοφάνης ο Ομολογητής, ο πιο κοντινός στα γεγονότα συγγραφέας, επικρίνει στο έργο του την απόφαση του Ιουστινιανού Β' να προχωρήσει στη μετακίνηση των Μαρδαϊτών, καθώς θεωρούσε ότι ήταν κεφαλαιώδους σημασίας για την αμυντική θωράκιση της αυτοκρατορίας απέναντι στην αραβική απειλή. Ο Παυλικιανισμός ήταν Χριστιανική Ομολογία που αναπτύχθηκε στη Μικρά Ασία από τον 7ο αιώνα και μετά. Ιδρυτής και δημιουργός του Παυλικιανισμού θεωρείται ένας Αρμένιος με το όνομα Κωνσταντίνος από την κωμόπολη Μανάναλη. Ο Κωνσταντίνος ήταν Μανιχαίος. Κάποτε φιλοξένησε έναν Χριστιανό διάκονο, ο οποίος επέστρεφε στην πατρίδα του ύστερα από μία περίοδο αιχμαλωσίας του από τους Άραβες. Συνήθιζαν να αποστηθίζουν την Καινή Διαθήκη, ώστε ανά πάσα στιγμή να είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν χωρία της που υποστήριζαν τις θέσεις τους. Επίσης διατηρούσαν για τον εαυτό τους το αποκλειστικό προνόμιο να χαρακτηρίζονται Χριστιανοί. Σε αντιδιαστολή, αποκαλούσαν τους Ορθοδόξους "Ρωμαίους". Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Ε' κατέλαβε τη Θεοδοσιούπολη και την Μελιτήνη. Ακολουθώντας την παράδοση προγενέστερων αυτοκρατόρων και εκτιμώντας τις μαχητικές ικανότητες των Παυλικιανών, ο αυτοκράτορας υποχρέωσε ορισμένους πληθυσμούς να μετοικήσουν από εκείνες τις πόλεις στη Θράκη, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις από Βορρά επιδρομές των Βουλγάρων. Έτσι αποτέλεσαν την μαγιά του αιρετικού κινήματος των Βογομίλων αργότερα στα Βαλκάνια. Οι Μ ι ρ δ ί τ ε ς σήμερα ζουν στην κοιλάδα του ποταμού Μάτι στην Βόρεια Αλβανία και είναι κατά κανόνα χριστιανοί καθολικοί. Αποτελούν παρακλάδι των Γκέγκηδων?(διναρικη φυλή) και θεωρούνται ως οι πιο πολιτισμένοι Αλβανοί. Οι Βόρειοι Αλβανοί διαφέρουν χαρακτηριστικά από τους Νότιους Αλβανούς. Οι Γκέγκηδες, οι Μαλισώροι και οι Μιρδίτες πιστεύεται ότι είναι απόγονοι των Ιλλυριών. Αντίθετα οι Τόσκηδες, οι Λιάπηδες και οι Τσάμηδες, θεωρούνται απόγονοι Ελλήνων, με εμφανή τα σημεία της επιμειξίας τους με τους Γκέγκηδες. Στους Τόσκηδες, υπερέχουν τα ελληνικά χαρακτηριστικά, ενώ στους Λιάπηδες και τους Τσάμηδες υπερέχουν τα γκέγκικα χαρακτηριστικά. Οι αναφορές των περιηγητών στα δυτικά Βαλκάνια την περίοδο της Τουρκοκρατίας λένε τα εξής: Η γλώσσα των αλβανοφώνων είναι αδιαμόρφωτη και νοθευμένη. Υπάρχει εθνικό αλφάβητο αλλά σπάνια χρησιμοποιείται .Στη μια πλευρά της χώρας χρησιμοποιείται το λατινικό αλφάβητο ενώ στην άλλη πλευρά το ελληνικό. Σε πολλές περιοχές ιταλικά στοιχεία έχουν ενσωματωθεί στη γλώσσα, σε άλλες ελληνικά και σε άλλες σλαβονικά. Ως εκ τούτου αλβανόφωνοι που μένουν πενήντα ή εξήντα μίλια μακρυά δεν καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλο.Επιπλέον,υπάρχουν φυλετικές διαφορές ανάμεσα στους Γκέγκηδες που ζουν στον άγριο βορρά και τους Τόσκηδες στο λιγότερο τραχύ νότο. Θα έλεγε κανείς πως ανήκουν σε διαφορετικές εθνότητες.Και πράγματι αυτό συμβαίνει.Θα ήταν εύκολο να αποδείξει κανείς πως οι αλβανόφωνοι δεν είναι ένας λαός αλλά μισή ντουζίνα λαοί.Είναι οι απόγονοι φύλων που ζούσαν προκλητικά και εκτός νόμου και δεν εξολοθρεύτηκαν ούτε αφομοιώθηκαν από τον κατακτητή αλλά διατήρησαν την ανεξαρτησία τους αποκλεισμένοι από το «οχυρό» των ιλλυρικών βουνών. (Frazer,σ. 257-258). Οι αλβανόφωνες φυλές δεν έχουν κοινή θρησκεία. Άλλοι είναι μουσουλμάνοι και άλλοι χριστιανοί.Μέσα στην ίδια πατριά μπορεί να υπάρχουν και οι δυο θρησκείες.Η πιο σημαντική από τις βόρειες φυλές,οι Μιρδίτες είναι χριστιανοί : ρωμαιοκαθολικοί. Κάτω στο νότο είναι χριστιανοί ορθόδοξοι.Οι μουσουλμάνοι αλβανόφωνοι επηρεάζονται από τους χριστιανούς γείτονες τους.Πίνουν κρασί και μπύρα και ορκίζονται στην Παναγία. Η γεωργία είναι φτωχή και θεραπεύει μόνο τις άμεσες ανάγκες. Τα έθιμα Μιρδιτών και Τόσκηδων διαφέρουν σημαντικά.Οι Μιρδίτες προσπάθησαν να δημιουργήσουν κάποιο είδος κυβέρνησης αλλά όσα έγιναν αποφασίστηκαν από τους αρχηγούς των πιο ισχυρών πατριών.Οι νόμοι τους είναι σπαρτιατικοί και συχνά σκληροί.Ένα περίεργο έθιμο είναι αυτό της υιοθεσίας αδελφών.Η σχέση θεωρείται τόσο αδελφική ,ώστε τα παιδιά των αδελφοποιητών απαγορεύεται να παντρευτούν. Οι Τόσκηδες είναι πιο εργατικοί από τους Μιρδίτες και κάποιοι από τους μπέηδες τους είναι πολύ πλούσιοι. (Frazer,σ. 259)
Πηγή: http://www.ygeiaonline.gr/component/k2/item/33567-mardaites
http://iknowgr.blogspot.gr/2010/05/688.html
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Παυλικιανισμός
http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2012/12/blog-post_164.html
http://www.sightseers.gr/cms/themata/alvani.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου