Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Ελληνική ιστορία και προϊστορία
Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Τετάρτη 20 Ιουλίου 2016

Οι βυζαντινοί ιεραποστολοι Κυριλλος και Μεθοδιος : Το κυριλλικό αλφάβητο των Σλάβων

Οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος ήταν αδέλφια, Βυζαντινοί μοναχοί, με μεγάλη ιεραποστολική δράση. Σε αυτούς αποδίδεται ο εκχριστιανισμός των Σλάβων και η απόδοση γραφής στη σλαβική γλώσσα. Στις αρχές του 9ου αιώνα, οι αδελφοί Κωνσταντίνος (μοναστικό όνομα Κύριλλος) και Μεθόδιος, δύο από τα επτά συνολικά παιδιά μιας γνωστής οικογένειας της πόλης της Θεσσαλονίκης, με έντονη θρησκευτικότητα. Στη βιογραφία του ο Άγιος Κύριλλος ισχυρίζεται ότι με τον αδελφό του κατάγονται από «βασιλικό γένος». Εκείνη την εποχή ο πατέρας τους ήταν υπεύθυνος για τα θέματα στρατιωτικής διοίκησης της αυτοκρατορίας. Τα δύο αδέλφια μιλούσαν την ελληνική, ενώ είχαν σπουδάσει, ιδιαίτερα ο Κύριλλος, την σλαβική, την εβραϊκή, τη συριακή και την αραβική γλώσσα, Η γνώση αυτών των γλωσσών τους διευκόλυνε στη μετέπειτα διακονία τους. Ο Μεθόδιος, του οποίου το κοσμικό όνομα ήταν Μιχαήλ, γεννήθηκε το 815. Ήταν άνθρωπος της πράξης και είχε ξεκινήσει καριέρα στον πολιτικό στίβο. Διορίστηκε διοικητής της Θεσσαλίας, ενώ αργότερα έγινε μοναχός σε ένα μοναστήρι στο όρος Όλυμπος της Βιθυνίας, στη Μικρά Ασία. Ο Κύριλλος, του οποίου το κοσμικό όνομα ήταν Κωνσταντίνος, γεννήθηκε το 827. Σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη γεωμετρία, αστρονομία, μουσική, ρητορική, φιλολογία, διαλεκτική και φιλοσοφία. Έγινε ιερέας και μετέπειτα έφτασε στο βαθμό του επισκόπου. Δίδαξε τη Φιλολογία, Φιλοσοφία και Θεολογία.
Το 863, μετά απo αίτημα του Σλάβου ηγεμόνα της Μοραβίας Ραστισλάβου, όταν αυτοκράτορας της Βυζαντινής αυτοκρατορίας ήταν ο Μιχαήλ ο Γ΄, ο Πατριάρχης Φώτιος επέλεξε τους Μεθόδιο και Κύριλλο, οι οποίοι διακρίνονταν για τη σοφία τους, για το δύσκολο έργο του εκχριστιανισμού των Σλάβων. Οι δύο ιερωμένοι δέχτηκαν με μεγάλη προθυμία και χαρά, θεωρώντας ότι με αυτό τον τρόπο θα υπηρετούσαν το θέλημα του Θεού και θα οδηγούσαν στο δρόμο της σωτηρίας τους λαούς των περιοχών που βρίσκονταν πάνω από τα βόρεια σύνορα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Προκειμένου να διευκολύνουν την προσέγγισή τους προς τους λαούς αυτούς, χρησιμοποίησαν ένα νέο αλφάβητο, βασισμένο στο ελληνικό, το οποίο μπορούσε να αποδώσει τους φθόγγους της σλαβικής γλώσσας, και το οποίο εφηύρε ο Κύριλλος. Σε αυτό το αλφάβητο που ονομάστηκε Γλαγολιτικό, μετέφρασαν την Αγία Γραφή, πoλλά λειτουργικά και θεολογικά βιβλία, καθώς και τη Χριστιανική λειτουργική υμνολογία. Επάνω στο Γλαγολιτικό αλφάβητο στηρίζεται και η σημερινή Κυριλλική γραφή (που ονομάστηκε έτσι προς τιμή του Κύριλλου) των σλαβικών εθνών και πάνω σε αυτό αναπτύχθηκε ολόκληρη η γραμματεία τους. Η διαφωτιστική τους αποστολή εκεί προκάλεσε την οργή, τη ζήλια και το μίσος στα μέρη των φράγκων και του γερμανο-λατινικού κλήρου και ήταν η αιτία να υπάρξουν εντάσεις ανάμεσα στην εκκλησία και την πολιτική. Οι ιεραπόστολοι αδελφοί αναγκάστηκαν από τον Πάπα Avδριαvό τoν Β΄ να προσέλθουν στη Ρώμη για να απολογηθούν στις κατηγορίες ότι παραβιάζουν το τριγλωσσικό δόγμα, σύμφωνα με το οποίο η χριστιανική ιεροτελεστία μπορεί να τελείται μόνο στην Eβραϊκή, την Ελληνική και τη Λατινική γλώσσα. Εκεί ο Άγιος Κύριλλος υποστήριξε ότι όλοι οι λαοί, όπως και οι Σλάβοι, δικαιούνται να δοξάζουν τον Θεό και να δημιουργούν την κουλτούρα τους στην μητρική τους γλώσσα. Ο Πάπας Avδριαvός o Β' επείσθη, αγίασε τα μεταφρασμένα βιβλία, ενώ σε μερικές εκκλησίες της Ρώμης τελέστηκε λειτουργία στη σλαβική γλώσσα, προς αναγνώρισή της στο χριστιανικό κόσμο. Πρόκειται για μια επιτυχημένη αποστολή των Αγίων αδελφών. Ο Κύριλλος παρέμεινε στη Ρώμη μέχρι το θάνατό του, το Φεβρουάριο του 869. Ετάφη με τιμές στον προσωπικό τάφο του Πάπα Aδριανού τoυ Β΄, ενώ αργότερα μετακινήθηκε στη βασιλική του Αγίου Κλεμεντίνου στη Ρώμη, όπου και σήμερα φυλάσσονται τα λείψανά του. Το χριστιανικό διαφωτιστικό και αποστολικό έργο συνεχίζει ο μεγαλύτερός του αδελφός Μεθόδιος, ο οποίος απεβίωσε στις 6 Απριλίου 885 ως επίσκοπος Μοραβίας. Η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει τους Aγίους Κύριλλο και Μεθόδιο στις 11 Μαΐου. Το 1980 ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ κήρυξε τους Αγίους Κύριλλο και Μεθόδιο συμπροστάτες της Ευρώπης μαζί με τον Άγιο Βενέδικτο. Οι Κύριλλος και Μεθόδιος θεωρούνται επίσης άγιοι από την Λουθηρανική και την Αγγλικανική εκκλησία.
Το Γλαγολιτικό αλφάβητο, η Γκλαγκόλιτσα (Глаголица) είναι το αρχαιότερο γνωστό Σλαβικό αλφάβητο. Το όνομά του αυτό του αποδόθηκε αρκετούς αιώνες μετά τη δημιουργία του, και προέρχεται από το πρωτοσλαβικό glagolъ "λόγος". Το ρήμα глаголить σημαίνει "μιλώ, συνομιλώ". Υπάρχουν τεκμήρια ότι το όνομα γκλαγκόλιτσα αναπτύχθηκε στα Βαλκάνια γύρω στον 14ο αιώνα και προήλθε από τη λέξη глаголить, που χρησιμοποιούσαν οι θιασώτες της λειτουργίας στα Σλαβονικά. Το κυριλλικό αλφάβητο είναι ένα αλφάβητο που χρησιμοποιείται για διάφορες ανατολικές σλαβικές και νοτιοσλαβικές γλώσσες Λευκορωσικά, Βοσνιακά, Σερβικά, Βουλγαρικά, Σλαβομακεδονικά, Ρωσικά και Ουκρανικά και για πολλές άλλες γλώσσες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, της Ασίας και της Ανατολικής Ευρώπης. Στο παρελθόν έχει χρησιμοποιηθεί και για άλλες γλώσσες. Όλα τα γράμματα του κυριλλικού αλφαβήτου δεν χρησιμοποιούνται σε κάθε γλώσσα που χρησιμοποιεί το αλφάβητο αυτό. Η μορφή του αλφαβήτου προέρχεται από την πρώιμη μορφή του κυριλλικού αλφαβήτου, το οποίο είναι παράγωγο του γλαγολιτικού αλφαβήτου, μεγαλογράμματης κυρτής γραφής της οποίας η επινόηση τον 9ο αι.μ.Χ. αποδίδεται σε δυο Βυζαντινούς μοναχούς από την Θεσσαλονίκη, τα αδέλφια Άγιο Κύριλλο και Άγιο Μεθόδιο. Αν και είναι ευρύτατα αποδεκτό ότι το γλαγολιτικό αλφάβητο επινοήθηκε από τους Αγίους Κύριλλο και Μεθόδιο, η προέλευση του κυριλλικού αλφαβήτου αποτελεί ακόμη πηγή μεγάλης αντιπαράθεσης. Παρόλο που αποδίδεται συνήθως στον Άγιο Κλεμέντιο της Οχρίδας, μαθητή του Αγίου Κύριλλου και του Αγίου Μεθόδιου από την Βουλγαρική Μακεδονία, το αλφάβητο αναπτύχθηκε πιθανότατα στην Λογοτεχνική Σχολή του Πρέσλαβ στην βορειοανατολική Βουλγαρία, όπου έχουν βρεθεί οι παλαιότερες κυριλλικές επιγραφές και χρονολογούνται από τη δεκαετία του 940. Η θεωρία ενισχύεται από το γεγονός ότι το κυριλλικό αλφάβητο αντικατέστησε σχεδόν ολοκληρωτικά το γλαγολιτικό στην βορειοανατολική Βουλγαρία στα τέλη του 10ου αι.μ.Χ., ενώ η Λογοτεχνική Σχολή της Οχρίδας–όπου εργαζόταν ο Άγιος Κλεμέντιος-συνέχισε να χρησιμοποιεί το γλαγολιτικό μέχρι τον 12ο αι.μ.Χ. Καθώς οι μαθητές των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου εξαπλώθηκαν σε ολόκληρη στο Πρώτο Βουλγαρικό Βασίλειο, είναι πιθανόν αυτά τα δυο κύρια κέντρα να ήταν τμήμα μιας ενιαίας παράδοσης. Ορισμένοι λόγοι για την αντικατάσταση του γλαγολιτικού με το κυριλλικό αλφάβητο είναι η μεγαλύτερη απλότητα και μεγαλύτερη ευκολία χρήσης του κυριλλικού καθώς και η ομοιότητα του με το ελληνικό αλφάβητο, το οποίο ήταν πολύ γνωστό στο Πρώτο Βουλγαρικό Βασίλειο λόγω προσάρτησης Βυζαντινών περιοχών.
Πηγή: https://el.m.wikipedia.org/wiki/Άγιοι_Κύριλλος_και_Μεθόδιος
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Γλαγολιτικό_αλφάβητο
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Κυριλλικό_αλφάβητο

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου