Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Ελληνική ιστορία και προϊστορία
Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2017

Η νικηφόρα ναυμαχία του Καφηρεα (1825) και ο θρίαμβος του ελληνικού ναυτικού της Επανάστασης

Καφηρέας ή Κάβο Ντόρο είναι ακρωτήριο της Εύβοιας το οποίο βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του νησιού, Κάβο Ντόρος επίσης είναι η συμβατική ονομασία του νοτιοανατολικού τμήματος της γεωγραφικής περιοχής Εύβοιας,η οποία χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα. Η περιοχή (νοητά) ορίζεται από τη τοποθεσία «Τσολιάς» (12χλμ ανατολικά της Καρύστου) έως την περιοχή του οικισμού Σχίζαλη, όπου καταλήγει στο βόρειο Αιγαίο, άλλη εκδοχή τοποθετεί τα όρια έως τις ανατολικές ακτές της περιοχής Καλλιανοί. Στη βόρεια πλευρά βρίσκονται τα βουνά του Καβοντόρου, τα οποία αποτελούν τις ανατολικές απολήξεις του όρους Όχη , σημαντικότερα από αυτά είναι το όρος «Σαμάρι», «Αηδόνι», «Κερασιά», «Πρόκα» κ.ά. Η βλάστηση αποτελείται από πλατάνια, δρυς,βελανιδιές,ελιές,πουρνάρια καθώς και άλλα υδροχαρή φυτά,ενώ τα ζώα που συναντούνται στην περιοχή είναι αλεπούδες, ασβοί, λαγοί, πέρδικες και άλλα είδη πουλιών. Το όνομα Καφηρέας φέρει το ευρύτερο τμήμα του νοτιοανατολικού άκρου της Εύβοιας. Αποτελεί την επίσημη ονομασία της περιοχής. Το τοπωνύμιο Καφηρεύς, Καφηρέας αναφέρεται σε κείμενα αρχαίων συγγραφέων, καθώς και σε χάρτες του μεσαίωνα αλλά και του 18ου αιώνα, όπως στη «Χάρτα της Ελλάδος » του Ρήγα Φεραίου. Κάβο ντόρος (Cavo D’oro) επίσης είναι η άλλη ονομασία του ακρωτηρίου, η οποία προέρχεται από Ιταλούς ναυτικούς του 14ου και 15ου αιώνα. Εικάζεται ότι η πρώτη ονομασία που δόθηκε ήταν αυτή του Cavo duro και που σημαίνει σκληρό ή δύσκολο πέρασμα, όμως η αντιγραφή από χάρτη σε χάρτη είχε ως αποτέλεσμα το u να γράφεται ως o και έτσι προήλθε η λέξη Cavo d’oro (ακρωτήριο του Χρυσού) και η οποία αποτελεί έως σήμερα την λαϊκή ονομασία της περιοχής. Ενώ ακόμα πολλοί ευρωπαίοι χαρτογράφοι του 17ου και του 18ουαιώνα επισημαίνουν το ακρωτήρι ως capo doro. Στίς αρχές Μαΐου 1825, επικρατούσε έντονα η φήμη ότι ο τουρκικός στόλος είχε ξεκινήσει από τόν ναύσταθμο τής Πόλης μέ κατεύθυνση" τήν Μικράν Αγγλίαν" (Ύδρα), γιά νά επαναλάβει τό κατόρθωμά του στά Ψαρά, τά οποία είχε καταφέρει πλέον νά εξαφανίσει ως ναυτική δύναμη. Στήν Ύδρα επικράτησε πανικός καί η κυβέρνηση τού Κουντουριώτη, σέ αντίθεση μέ τίς περιπτώσεις τών Ψαρών καί τής Κάσου, επέδειξε ιδιαίτερη δραστηριότητα καί στρατολόγησε άμεσα χιλιάδες ενόπλους Μακεδόνες καί Ρουμελιώτες τούς οποίους καί απέστειλε στό νησί γιά νά τό υπερασπιστούν σέ περίπτωση επίθεσης. Εκείνη τήν εποχή, η μόνη διαθέσιμη μοίρα τού ελληνικού στόλου πού έπλεε στήν περιοχή τού βορείου Αιγαίου αποτελείτο από 35 πολεμικά πλοία καί 3 πυρπολικά καί είχε αρχηγούς τόν Υδραίο Γεώργιο Σαχτούρη, τόν Σπετσιώτη Γεώργιο Ανδρούτσο καί τόν Ψαριανό Αποστόλη Αποστόλη (γιό τού Νικολή). Ο σουλτανικός στόλος, με 51 μεγάλα τουρκικά πολεμικά πλοία καί 40 ευρωπαϊκά φορτηγά πλοία πού μετέφεραν στρατεύματα καί προμήθειες εμφανίστηκε στά μέσα Μαΐου, ανοικτά τής Εύβοιας. Αρχηγός του ήταν ο καπουδάν Χοσρέφ πασάς, λεγόμενος Τοπάλ. Ο Χοσρέφ διέπραξε τό σφάλμα νά διέλθει μέσω τού στενού τού Καφηρέα, εκεί όπου οι Έλληνες αποκτούσαν τήν υπεροχή λόγω τού μικρού μεγέθους καί τής ευκινησίας τών πλοίων τους. Συγκεκριμένα, στίς 20 Μαΐου 1825, τά πλοία του βρέθηκαν νά πλέουν στή θαλάσσια λωρίδα μεταξύ Εύβοιας, Κέας, Άνδρου καί Αττικής. Οι Έλληνες πού τόν παρακολουθούσαν από μικρή απόσταση αποφάσισαν νά επιτεθούν. Ο Τούρκος ναύαρχος χώρισε τή δύναμή του σε τρείς σχηματισμούς και διέταξε τον πρώτο να προσεγγίσει τά παράλια τής Αττικής, τόν δεύτερο νά κινηθεί μεταξύ Κέας καί Γυάρου καί τόν τρίτο νά κατευθυνθεί στήν Άνδρο. Η Ναυμαχία του Καφηρέα ή Ναυμαχία του Κάβο Ντόρο (ακρωτήριο της Εύβοιας) έγινε στις 4 Ιουνίου [ Π.Η. 23 Μαΐου] 1825, μέσα στα πλαίσια του Αγώνα για την ανεξαρτησία της Ελλάδας. Την 21η Μαΐου 1825 ο τουρκικός στόλος υπό του Χοσρέφ Πασά εντοπίστηκε ανοιχτά της Ύδρας από την πρώτη ελληνική μοίρα που ήταν κάτω από τις εντολές του Ανδρέα Μιαούλη. Έσπευσε να τον συναντήσει και η δεύτερη ελληνική μοίρα υπό των Γεωργίου Σαχτούρη, Νικόλαο Αποστόλη και Γεωργίου Ανδρούτσου. Η συνάντηση έγινε την 23η Μαΐου έξω από το ερημονήσι Γερακούλι, στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Εύβοιας, Άνδρου, Κέας και Αττικής, όπου δόθηκε σκληρή μάχη στο στενό μεταξύ της Άνδρου και του ακρωτηρίου του Καφηρέα ( Κάβο Ντόρο). Την εκλογή του θαλάσσιου αυτού χώρου για ναυμαχία υπέδειξαν στον αντιναύαρχο Γεώργιο Σαχτούρη οι Σπετσιώτες εξάδελφοι Ιωάννης και Αναγνώστης Κυριακός. Τριανταπέντε ελληνικά πλοία με τρία πυρπολικά αντιμετώπισαν πάνω από πενήντα τουρκικά, που συνόδευαν σαράντα φορτηγά, τα περισσότερα με ξένες σημαίες. Κατά την έκθεση του Γεωργίου Σαχτούρη, ο οποίος επέβαινε του πλοίου « Αθηνά », η ναυμαχία άρχισε στις 9 το πρωί και κράτησε μέχρι τις 6 το απόγευμα. Κατά τις 3 μετά το μεσημέρι οι Έλληνες διέσπασαν την τουρκική παράταξη και αμέσως, σαν από σύνθημα, δύο πυρπολικά διοικούμενα από τον Υδραίο Γιάννη Ματρόζο και τον Σπετσιώτη Λάζαρο Μουσούν, όρμησαν εναντίον της τουρκικής ναυαρχίδας «Χαζέν-Γκεμισίν » δικρότου φρεγάτας 66 κανονιών, στην οποία όμως δεν επέβαινε ο Χοσρέφ Πασά για προληπτικούς λόγους, αλλά μετέφερε το ταμείο του στόλου. Οι Έλληνες ναυτικοί ανατίναξαν την φρεγάτα, ενώ από την αριστερή πλευρά της ελληνικής παρατάξεως, το πυρπολικό του Υδραίου Μανόλη Μπούτη τίναξε μια κορβέττα 36 κανονιών. Μαζί με τη φρεγάτα χάθηκαν 800 άνδρες, μεταξύ των οποίων 150 του μηχανικού, καθώς και πάμπολλα πολεμοφόδια προοριζόμενα για το κάστρο της Πάτρας και το Μεσολόγγι, και μαζί με την κορβέττα άλλοι 300, από τους οποίους πολλοί ήταν Κοζάκοι, Αυστριακοί και Αρμένιοι. Οι απώλειες των Ελλήνων ήταν 3 νεκροί και 4 τραυματίες. Είκοσι τουρκικά βρίκια και γολέττες κατέφυγαν στον κόλπο της Ερέτριας, και μια κορβέττα καταδιωκόμενη από 7 ελληνικά πλοία ρίχθηκε και πυρπολήθηκε από τους ίδιους τους άνδρες της στη Δελλαγράτσια της Σύρας. Πολλά μεταγωγικά (30) έπεσαν στα χέρια των Ελλήνων. Μετά την ναυμαχία του Καφηρέα ο τουρκικός στόλος υπό του Χοσρέφ Πασά, με τριανταπέντε πλοία που του είχαν απομείνει, κατευθύνθηκε προς τον νότο, ενώ οι Έλληνες, μην έχοντας άλλα πυρπολικά για να του επιφέρουν νέα πλήγματα, τον άφησαν πλέον να φύγει. Τά υπόλοιπα τουρκικά πλοία τού Χοσρέφ κατευθύνθηκαν πρός τό νότο καί τήν ασφάλεια τού αιγυπτιακού στόλου, πού ελλιμενιζόταν στή Σούδα της Κρήτης. Μία τουρκική κορβέτα 33 κανονιών, στήν προσπάθειά της νά διαφύγει από τούς διώκτες της, εξώκειλε στή Ντελαγκράτσια τής Σύρου καί τελικώς πυρπολήθηκε από τό πλήρωμά της. Οι Έλληνες τής Σύρου έσφαξαν, σύμφωνα μέ τόν Αμερικάνο Σάμιουελ Χάου, καί τούς 250 άνδρες πού βγήκαν στήν στεριά, μαζί καί τών Ευρωπαίων ναυτών. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΑΧΤΟΥΡΗ : « Τετράδη 20 Μαΐου 1825, Εξημερόθημεν έχοντες υπ όψιν τόν εχθρόν όντα κατά τήν Άνδρον, ημείς ορτζάρομεν μέ μαϊστραλάκι (βορειοδυτικός άνεμος) τόν εχθρόν όντα κατά τόν κάβο Δόρον (ακρωτήριο Κάβο Ντόρος) μέ σύσημον (σήμα) όλα τά πλοία νά κρατούν πολλά πανιά, προχωρούντες είδομεν όλην τήν μικρήν αρμάδα ήτις ήτον ήδη απερασμένη τόν κάβο τής Άνδρου, αλλ' ευρίσκετο εις γαλήνην είδομεν δέ καί έως 20 κομμάτια μεγάλα περιμαζευμένα εις ένα αυλάκι τής Άνδρου, όθεν καί αυξήσαμεν πανιά προχωρούμεν εμπρός μέ λεπτόν άνεμον μαϊστραλάκι. Εφάγαμεν τά σενιάλα μέ ταίς σάγουλες κάμνοντες ακαταπαύστως σημείον. Τά οπισινά πλοία νά φορτζάρουν (δυναμώσουν) πανιά, δύο σπετζιώτικα τού καπετάν Γιάννη Αναστάση καί του Ανάργυρου επροπορεύοντο, ημείς όμως σοταβέντο (υπήνεμα) καί πλησιέστερον εις τόν εχθρόν, καί μέ μουραρισμένα πανιά τρέχομεν κατά τού εχθρού. Ένα αγγλικό βρίκι διέρχεται απομακρυνθέν από τόν εχθρικόν στόλον, οι Σπετζιώται τού τραβούν μίαν κανονιά καί πηγαινάμενοι κοντά διά νά τό βιζητάρουν έμειναν ολίγον οπίσω. Ημείς προπορευόμενοι έχοντες κατόπιν τόν Πινότσην μέ ένα πυρπολικόν, όθεν καί περί τάς εννέα ώρας κάμνοντες σημείον: " Νά ετοιμασθούν διά πόλεμον καί νά φορτζάρουν πανιά τά οπισινά " ορμούμεν κατά τού εχθρού. Μία φρεγάτα έρχεται καθ' ημών μέ μίαν κορβέτα, ημείς τάς πολεμούμεν μέχρι μανίας καί απολαμβάνομεν νά τάς τρέψωμεν εις φυγήν καί τότε πλησιάζομεν εις τήν φρεγάταν τής οποίας τά κατάρτια ήτον σπασμένα από τίς κόφες καί επάνω. Αύτη είχε δύο βάρκες έτοιμαις διά τά μπουρλόταδιά τούτο καί οι πυρπολισταί μας εφοβούντο νά ριφθούν κατ' αυτής, αλλ' ενισχυόμενοι παρ' ημών τά συνοδεύομεν έως τίρας τουφεκιάς (βολής τουφεκιού) στεκόμενοι εις τήν πρύμνην της, δι' ό καί τά πυρπολικά μουράρουν πανιά καί πηγαίνουν κατ' αυτής, όθεν καί περί τάς τρείς ώρας τής έπεσαν επάνω καί τά δύο, καί παρευθύς άναψεν. Οι εν αυτή εχθροί δέν ήξευραν τί νά κάμουν, τότε καί πολλοί ερρίπτοντο εις τήν θάλασσαν, πολλοί εσυνάχθησαν εις τήν πρύμνην καί ετουφέκιζον ταίς βάρκαις τών μπουρλότων, αλλά τό πύρ διεδόθη πανταχού καί μετά δέκα λεπτά εσκόρπισεν η φρεγάτα ήτις έκαμε τόσον κρότον, ώστε επέταξεν εις τόν αέρα διαφόρους τούρκους, κανόνια, ξύλα, αγκύρας καί λοιπά, μέ τό νά ήτον δέ γεμάτη πολεμοφόδια, η θάλασσα εγέμισε από ανθρώπους σκοτωμένους καί λαβωμένους, καί ζώντας γυμνούς. Εν τοσούτω η αριστερά πτέρυξ τού εχθρού βλέποντας τήν καυθείσα φρεγάταν άρχισε νά δηλιά, ο καπουδάν πασάς όστις είχε πλησιάσει διά βοήθειαν τήν αριστεράν του πτέρυγα ετράπη εις φυγήν οπόταν ειδών εις τήν αριστεράν του πτέρυγα ένα άλλο κορβέτο καιόμενον, εις τό οποίον επέπεσε τό πυρπολικόν "Κέρβερος" τού καπετάν Μανώλη Μπούτη, εν τοσούτω ένα φεργαδόνι τού Ταχήρ πασά ομού μέ δύο τρία βρίκια καί κορβέτα έρχεται κατ' επάνω μας. Ημείς σοπράρομεν καί τού αντιστεκόμεθα, αλλά τέλος πάντων ετράπησαν καί αυτά εις φυγήν, όθεν καί η νίκη μας επεκυρώθη. Η δίκροτος φρεγάτα ήτον η "Χαζνέ Γκεμισί" 62 κανονιών, τό δέ κορβέτο 32.» Ιστορικά ημερολόγια τού ναυτικού αγώνος 1821 - Γεώργιος Σαχτούρης.

Πηγή: http://roykoymoykoy.blogspot.com/2016/05/20-1825.html?m=1

https://el.m.wikipedia.org/wiki/Ναυμαχία_του_Καφηρέα

https://el.m.wikipedia.org/wiki/Ναυμαχία_της_Άνδρου_(1825)

https://el.m.wikipedia.org/wiki/Κάβο_Ντόρο

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου