Κατά την αρχαιότητα, οι Αθηναίοι υπερηφανευόταν για το γεγονός ότι ήταν «αυτόχθονες», ότι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής και δεν είχαν μετακινηθεί στην Αττική από άλλο τόπο. Το παραδοσιακό ρεύμα στην κλασική περίοδο εξιστορεί ότι η Αττική είχε γίνει το καταφύγιο των Ιώνων, που ανήκαν σε μια φυλή από την βόρεια Πελοπόννησο. Οι Ίωνες είχαν αναγκαστεί να μεταναστεύσουν από την πατρίδα τους από τους Αχαιούς, οι οποίοι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν από την περιοχή τους από την κάθοδο των Δωριέων. Οι Ίωνες είχαν ενσωματωθεί με τους αρχαίους Αττικούς, οι οποίοι, αργότερα, θεωρούσαν τους εαυτούς τους μέρος της ιωνικής φυλής και μιλούσαν την ιωνική διάλεκτο. Πολλοί Ίωνες αργότερα αποχώρησαν από την Αττική για να αποικίσουν παράλια της Μικράς Ασίας και να δημιουργήσουν τη λεγόμενη Ιωνική Δωδεκάπολη. Κατά τη μυκηναϊκή περίοδο, οι Αττικοί ζούσαν σε αυτόνομες αγροτικές κοινωνίες. Τα κύρια σημεία όπου βρέθηκαν προϊστορικά λείψανα είναι ο Μαραθώνας, η Ραφήνα, η Νέα Μάκρη, η Βραυρώνα, ο Θορικός, ο Άγιος Κοσμάς, η Ελευσίνα, το Μενίδι, το Μαρκόπουλο, η Σπάρτη, οι Αφίδνες και η Αθήνα. Όλοι αυτοί οι οικισμοί άκμασαν κατά τη Μυκηναϊκή περίοδο. Η Αττική περιελάμβανε δώδεκα μικρές κοινότητες (δήμους) κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Κέκροπα, του μυθικού βασιλιά του αρχαίας Αθήνας, και αυτά ενσωματώθηκαν αργότερα σε ένα αθηναϊκό κράτος κατά τη διάρκεια της βασιλείας τουΘησέα, μυθικού βασιλιά της αρχαίας Αθήνας. Μέχρι τον 6ο αιώνα π.Χ., οι αριστοκρατικές οικογένειες ζούσαν ανεξάρτητες στα προάστια. Μόνο μετά από την τυραννία του Πεισίστρατου και τις μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν από τον Κλεισθένη, οι τοπικές κοινότητες έχασαν την ανεξαρτησία τους και υπέκυψαν στην κεντρική κυβέρνηση στην Αθήνα. Η Αττική χωρίστηκε σε περίπου εκατό δήμους, καθώς επίσης και σε τρεις μεγάλους τομείς: την πόλη (άστυ), η οποία περιελάμβανε τις περιοχές του κέντρου της Αθήνας, Υμηττό, Αιγάλεω και τους πρόποδες της Πάρνηθας, την ακτή (παράλια), που περιελάμβανε την περιοχή μεταξύ Ελευσίνας και Σουνίου και την περιοχή γύρω από την πόλη (εσωτερικό-μεσογαία), που κατοικούταν από ανθρώπους που ζουσαν στα βόρεια της Πάρνηθας, στο Πεντελικό και την περιοχή ανατολικά του βουνού του Υμηττού. Κυρίως, κάθε πολιτική μονάδα περιλάμβανε ίσο περίπου αριθμό αστών, ναυτικών και αγροτών. Μία «τριττύα» (τρίτη) του κάθε τομέα αποτελούσε μια φυλή. Κατά συνέπεια, η περιοχή της Αττικής αποτελούνταν από δέκα φυλές.
Κατά τη διάρκεια της κλασικής περιόδου, η Αθήνα οχυρώθηκε στα βόρεια από το φρούριο των Ελευθερών, το οποίο είναι καλά διατηρημένο. Άλλες φρούρια είναι εκείνα της Οινόης, της Δεκέλειας και των Αφιδνών. Για την προστασία των μεταλλείων του Λαυρίου, στην ακτή, η Αθήνα οχυρώθηκε από τείχος στον Ραμνούντα, στο Θορικό, στο Σούνιο, στην Ανάβυσσο, στον Πειραιά και την Ελευσίνα.
Ακόμα κι αν αρχαιολογικά ερείπια βρίσκονται σχεδόν σε όλη την περιοχή της Αττικής, τα πιο σημαντικά είναι αυτά που βρίσκονται στην Ελευσίνα. Η λατρεία της θεάς Δήμητρας και της κόρης της, αρχής γενομένης από τη μυκηναϊκή περίοδο, συνεχίστηκε μέχρι τα τελευταία χρόνια της αρχαιότητας. Πολλοί άλλοι τύποι λατρείας μπορούν να αποδοθούν στην προϊστορία. Για παράδειγμα, η λατρεία του Πάνα και των Νυμφών ήταν κοινή σε πολλές περιοχές της Αττικής, όπως Μαραθώνα, Πάρνηθα και Υμηττό. Ο θεός του κρασιού, ο Διόνυσος, λατρευόταν κυρίως στην περιοχή της Ικαρίας. Η Ιφιγένεια και η Άρτεμις λατρευόταν στη Βραυρώνα, της Αρτέμιδος στη Ραφήνα, της Αθηνάς στο Σούνιο, της Αφροδίτης επί της Ιεράς Οδού, και του Απόλλωνα στη Δάφνη. Το φεστιβάλ των Χαλκείων εορταζόταν κάθε φθινόπωρο στην Αττική. Το φεστιβάλ τιμούσε τους θεούς Ηφαίστο και Αθηνά Εργάνη.
Στην πρώτη εκστρατεία των Περσών κατά της Ελλάδας, που οργάνωσε ο βασιλιάς Δαρείος, ο περσικός στόλος έπλευσε ενάντια των δύο ελληνικών πόλεων που είχαν συνδράμει τις ιωνικές πόλεις κατά την διάρκεια ιωνικής επανάστασης, της Ερέτριας και της Αθήνας. Αφού κατέστρεψε ολοσχερώς την Ερέτρια ο Περσικός στόλος κατευθύνθηκε στον Μαραθώνα. Εκεί περίμενε τον περσικό στρατό μία Αθηναϊκή δύναμη 10.000 ανδρών, με περίπου 1.000 Πλαταιείς, με αρχηγό τον Μιλτιάδη. Οι Αθηναίοι χωρίς συμμάχους συνέτριψαν την Περσική δύναμη και τους ανάγκασαν να ματαιώσουν πρόωρα τα σχέδια τους για κατάληψη της Ελλάδας. Δέκα χρόνια μετά σχεδίασε την ίδια εκστρατεία ο διάδοχος του Δαρείου Ξέρξης. Για την αντιμετώπιση του Ξέρξη συμμάχησαν οι περισσότερες ελληνικές πόλεις της νότιας Ελλάδας. Αφού δεν κατόρθωσαν να ανακόψουν την Περσική επέλαση στις Θερμοπύλες, μετά από τριήμερη μάχη και προδοσία, ο ελληνικός στρατός συγκεντρώθηκε στον ισθμό της Κορίνθου ενώ ο στόλος αγκυροβόλησε στην Σαλαμίνα. Οι Πέρσες έφτασαν ανενόχλητοι μέχρι την Αθήνα που είχε εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους της και προξένησαν τεράστιες καταστροφές στην πόλη. Λίγο μετά όμως ο περσικός στόλος καταστράφηκε σε ναυμαχία στην Σαλαμίνα και οι Πέρσες αποσύρθηκαν από την Αττική. Ένα χρόνο μετά οι Πέρσες ηττήθηκαν στην μάχη των Πλαταιών και εγκατέλειψαν οριστικά τα σχέδια τους για κατάληψη της Ελλάδας. Εκεί μάλιστα ο Μαρδόνιος πίστευε πως απλά και μόνο η αριθμητική υπεροχή των Περσών δεν θα ήταν αρκετή για να εξασφαλίσει την νίκη. Ο Μαρδόνιος σκοτώθηκε στη Μάχη των Πλαταιών και ο στρατός του ηττήθηκε. Λίγο μετά την λήξη των Περσικών πολέμων η Πανελλήνια συμμαχία που είχε συσταθεί το 481 με σκοπό την αντιμετώπιση των Περσών διασπάστηκε. Κύρια αιτία ήταν η συνέχιση του πολέμου κατά των Περσών από πλευράς Αθηναίων, ενώ οι Πελοποννήσιοι δεν το επιθυμούσαν.
Οταν οι Αθηναίοι έπλευσαν στον Ελλήσποντο για να ελευθερώσουν τις ελληνικές πόλεις της περιοχής, οι Σπαρτιάτες με τους υπόλοιπους Πελοποννήσιους αποχώρησαν. Οι Αθηναίοι προχώρησαν στην πολιορκία της Σηστού και την κατέλαβαν το 478 π.Χ. Την ίδια χρονιά ή ένα χρόνο μετά, το 477 π.Χ. η Αθήνα προχώρησε στην ίδρυση της Δηλιακής συμμαχίας ή πρώτης Αθηναϊκής συμμαχίας. Την οργάνωση της συμμαχίας ανέλαβε ο Αριστείδης. Με την ίδρυση της συμμαχίας αυτής οι Αθηναίοι επισφράγισαν την υπεροχή τους στην θάλασσα. Η Δηλιακή συμμαχία είχε αρχίσει να μετατρέπεται σταδιακά σε Αθηναϊκή ηγεμονία. Το 467 π.Χ. οι Αθηναίοι και οι σύμμαχοί τους αντιμετώπισαν ξανά τους Πέρσες τους οποίους νίκησαν στην μάχη του Ευρυμέδοντα ποταμού, στις ακτές της Παμφυλιας. Με την νίκη αυτή των Αθηναίων οι Πέρσες εγκατέλειψαν τις προσπάθειές τους για ανάκτηση των ελληνικών πόλεων της Μικράς Ασίας.
Πελοποννησιακός Πόλεμος είναι τη στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ της Δηλιακής Συμμαχίας και της Πελοποννησιακής Συμμαχίας που έλαβε χώρα την περίοδο 431-404 π.Χ και έληξε με αποφασιστική νίκη των Σπαρτιατών και την καταστροφή της Αθήνας. Ο πόλεμος χωρίστηκε από τους ιστορικούς σε δύο στάδια: τον Αρχιδάμειο και τον Δεκελειακό πόλεμο. Στα πλαίσια του Αρχιδάμειου πολέμου, οι Σπαρτιάτες διεξήγαγαν επιδρομές στα εδάφη της Αττικής, με τους Αθηναίους να απειλούν τις ακτές της Πελοποννήσου. Η περίοδος αυτή έληξε με την υπογραφή της ειρήνης του Νικία. Παρ' ολ' αυτά, οι δύο πλευρές συνέχιζαν να εχθρεύονται η μια την άλλη, οδηγώντας τους Αθηναίους στη σικελική εκστρατεία. Η εκστρατεία, ξεκίνησε με επιτυχίες αλλά ολοκληρώθηκε με πανωλεθρία για τους Αθηναίους, οι οποίοι έχασαν δύο στόλους και αρκετούς άνδρες. Τότε, οι Σπαρτιάτες, με τη βοήθεια των Περσών, προχώρησαν στη δημιουργία δικού τους στόλου και απειλούσαν τις αθηναϊκές αποικίες. Τελική πράξη του πολέμου ήταν η ναυμαχία στους Αιγός Ποταμούς το 405 π.Χ, η οποία έληξε με αποφασιστική νίκη των Σπαρτιατών. Το επόμενο έτος, η Αθήνα παραδόθηκε και υπέγραψε συνθήκη ειρήνης με τη Σπάρτη. Μετά το τέλος του πολέμου, η Σπάρτη έγινε κυρίαρχη δύναμη στην Ελλάδα, ωστόσο, είχε αποδυναμωθεί από τον διαρκή πόλεμο με τους Αθηναίους. Η προσπάθεια επιβολής των συμφερόντων των εις βάρος των ελληνικών πόλεων οδήγησε στον Κορινθιακό Πόλεμο, ενώ η ηγεμονία της Σπάρτης έληξε με την ήττα της στη μάχη των Λεύκτρων από τους Θηβαίους.
Οι Τριάκοντα Τύραννοι συνιστούσαν μια ολιγαρχική κυβέρνηση τριάντα ατόμων, η οποία διαδέχτηκε την αθηναϊκή δημοκρατία μετά το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου. Διήρκεσε 8 μήνες, το 404 π.Χ. Τον τρόπο αυτό διακυβέρνησης επέβαλε στους Αθηναίους ο Σπαρτιάτης στρατηγόςΛύσανδρος μετά την παράδοση της πόλης, την οποία διαπραγματεύτηκε ένας από τους μελλοντικούς τυράννους, ο Θηραμένης. Η Εκκλησία του Δήμου προέβαλε αντίσταση, ωστόσο με τη βοήθεια μιας σπαρτιατικής φρουράς που εγκαταστάθηκε στην πόλη οι Τριάκοντα, με τον Κριτία επικεφαλής, εγκαθίδρυσαν ένα καθεστώς τρόμου, το οποίο διατήρησε στο ακέραιο τα πολιτικά δικαιώματα μοναχά 3.000 ατόμων, μέλη της δικής τους παράταξης. Οι αντίπαλοί τους μπορούσαν να βρουν ξαφνικά το θάνατο χωρίς να προηγηθεί δίκη. Εκείνοι που αντιστάθηκαν στην εξέλιξη αυτή των πραγμάτων εξοντώθηκαν χωρίς οίκτο, ανάμεσά τους κι ο ίδιος ο Θηραμένης που αναγκάστηκε να πιει κώνειο. Τον Ιανουάριο του 403 π.Χ., μετά από επτά ή οκτώ μήνες στην εξουσία, οι Τριάκοντα εκδιώχθηκαν από τον στρατηγό Θρασύβουλο προς μεγάλη ανακούφιση των κατοίκων.
Η μάχη της Χαιρώνειας διεξήχθη το 338 π.Χ.μεταξύ του μακεδονικού βασιλείου και των συνασπισμένων στρατευμάτων της Αθήνας, της Κορίνθου, της Κέρκυρας, της Λευκάδας, της Αχαΐας, των Μεγάρων, της Ακαρνανίας, της Εύβοιας και του Κοινού των Βοιωτών, ηγέτιδα του οποίου ήταν η Θήβα. Οι Μακεδόνες αναδείχτηκαν θριαμβευτές. Ο ρήτορας Δημοσθένης κατόρθωσε να διαφύγει και συνέχισε να κηρύττει με θέρμη και ζήλο τις αντιμακεδονικές του θέσεις. Ο θριαμβευτής Φίλιππος έστησε τρόπαιο για ανάμνηση της σπουδαίας νίκης και παρέδωσε τους νεκρούς για ταφή. Το αποτέλεσμα της μάχης ανέδειξε το μακεδονικό βασίλειο ως πρωτεύουσα δύναμη και επισφράγισε τις πολυετείς προσπάθειες του Φιλίππου για ένωση του ελληνικού κόσμου. Οι πόλεις της Αθήνας και της Θήβας εξεγέρθηκαν εναντίον του μακεδονικού ζυγού τρία χρόνια μετά την καταστροφή της Χαιρώνειας, όταν ο Μέγας Αλέξανδρος ανέβηκε στο θρόνο της χώρας του. Η συγκεκριμένη ενέργεια όμως είχε ολέθριες συνέπειες για την παλαιά υπερδύναμη Θήβα, αφού η πόλη ισοπεδώθηκε ολοκληρωτικά από το νεαρό βασιλιά. Οι Αθηναίοι φοβήθηκαν από την αμείλικτη πράξη του Αλέξανδρου και αναθεώρησαν την απόφαση τους, αναγνωρίζοντάς τον ως απόλυτο κυρίαρχο.
Η Αθήνα συμμετείχε στην πανελλήνια συμμαχία που συγκροτήθηκε από τους Μακεδόνες, με σκοπό να εκστρατεύσουν εναντίον των Περσών. Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου όμως, οι Αθηναίοι εκμεταλλευτήκαν την ευκαιρία να επαναστατήσουν μαζί με άλλες πόλεις της νότιας Ελλάδας, γεγονός που οδήγησε στον Λαμιακό πόλεμο (322 π.Χ.). Οι Μακεδόνες κατέστειλαν την επανάσταση και εγκατέστησαν φρουρά στον Πειραιά. Αργότερα ο Κάσσανδρος τοποθέτησε τοποτηρητή στην Αθήνα τον Δημήτριο Φαληρέα. Το 307 π.Χ. ο γιος του Αντίγονου, Δημήτριος Πολιορκητής κατέλαβε την Αθήνα Ο Δημήτριος στην συνέχεια κατέλαβε τον θρόνο της Μακεδονίας με αποτέλεσμα η Αθήνα να γίνει μέρος του Μακεδονικού βασιλείου, όπου παρέμεινε και όταν βασιλιάς της Μακεδονίας έγινε ο γιος του Δημήτριου,Αντίγονος Γονατάς. Το 268 π.Χ. η Αθήνα εντάχθηκε στην Σπαρτιατική συμμαχία κατά των Μακεδόνων. Ο συνασπισμός των πόλεων της νότιας Ελλάδας συγκρούστηκε με τους Μακεδόνες του Αντίγονου. Ο Χρεμωνίδειος πόλεμος (267-261 π.Χ.) έληξε με νίκη των Μακεδόνων οι οποίοι επέβαλαν πάλι Μακεδονική φρουρά στην Αθήνα. Κατά την διάρκεια του δεύτερου Μακεδονικού πολέμου οι Αθηναίοι τάχθηκαν στο πλευρό των Ρωμαίων. Όταν πλέον οι Ρωμαίοι κινήθηκαν κατά της νότιας Ελλάδας οι Αθηναίοι δεν πρόβαλαν αντίσταση και έγιναν μέρος του ρωμαϊκού κόσμου. Το 88 π.Χ. κατά την διάρκεια του πρώτου Μιθριδατικού πολέμου, οι Αθηναίοι κάλεσαν τον Μιθριδάτη να απελευθερώσει την πόλη τους. Την ίδια περίοδο ανέλαβε τύραννος της Αθήνας ο Αριστίων. Ο Ρωμαίος στρατηγός Σύλλας πολιόρκησε την Αθήνα και την κατέλαβε το 86 π.Χ. διαπράττοντας τεράστιες καταστροφές στην πόλη. Ηταν και η τελευταία απόπειρα της Αθήνας να υπάρξει σαν ελεύθερη πόλη.
Μετά την κατάκτηση της Αθήνας από τον Σύλλα, οι Ρωμαίοι έδωσαν στην Αθήνα ειδικό καθεστώς αυτονομίας λόγω της έντονης πνευματικής κίνησης που υπήρχε σ' αυτή. Η Αθήνα συνέχισε να συγκεντρώνει σημαντικές προσωπικότητες των γραμμάτων της εποχής ενώ πολλοί Ρωμαίοι Αυτοκράτορες απέκτησαν κατοικίες στην πόλη. Τα σημαντικότερα έργα της Ρωμαϊκής περιόδου πραγματοποίησε στην Αθήνα ο Αυτοκράτορας Αδριανός την περίοδο μεταξύ 117 και 138 μ.Χ.. Ο Αδριανός ολοκλήρωσε τον Ναό του Ολυμπίου Διός, και προχώρησε στην κατασκευή πολλών σημαντικών δημόσιων κτιρίων όπως την βιβλιοθήκη, το γυμνάσιο, το υδραγωγείο κλπ.. Προς τιμήν του οι Αθηναίοι έκτισαν την αψίδα που έγινε γνωστή ως πύλη του Αδριανού. Σημαντικά έργα πρόσφερε στην πόλη ο εύπορος Αθηναίος Ηρώδης ο Αττικός με σπουδαιότερο το Ωδείο που φέρει το όνομά του. Το 267 μ.Χ. η Αθήνα υπέστη μεγάλες καταστροφές από την επιδρομή των Ερούλων, γερμανικού λαού που είχε εισβάλλει στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Μετά την επιδρομή η πόλη συρρικνώθηκε. Παρέμεινε όμως σημαντικό κέντρο των γραμμάτων μέχρι το κλείσιμο των φιλοσοφικών σχολών από τον Ιουστινιανό το 529 μ.Χ.
Πηγή: https://el.m.wikipedia.org/wiki/Αττική
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Αρχαία_Αθήνα
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Πελοποννησιακός_Πόλεμος
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Τριάκοντα_Τύραννοι
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Μάχη_της_Χαιρώνειας_(338_π.Χ.)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου