Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Ελληνική ιστορία και προϊστορία
Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015

Ο φιλέλληνας αυτοκράτορας Αδριανός κατασκεύασε το μεγαλύτερο τείχος της Ευρώπης στην Βρεττανία

Ένας από τους πιο διάσημους γρίφους της ιστορίας αποτελεί η εξαφάνιση της Ένατης Λεγεώνας, που χάθηκε στην ομίχλη της Βρετανίας στη ρωμαϊκή εποχή. Την ιστορία αυτή των πέντε χιλιάδων επίλεκτων στρατιωτών της Ρώμης έφερε ξανά στο προσκήνιο μία ταινία, η οποία βασίζεται στο διάσημο μύθο της ρωμαϊκής Βρετανίας. Ο καθηγητής από το πανεπιστήμιο του Bournemouth, ο Miles Russell, δίνει τη δική του εκδοχή λέγοντας: Οι επίλεκτοι στρατιώτες έπεσαν θύματα μιας βάρβαρης ενέδρας. Μάλιστα, συνδέει την εξέλιξη της ενέδρας με τη χάραξη των συνόρων μεταξύ Αγγλίας και Σκωτίας. Αν το καλό σκεφτεί κάποιος φαίνεται πως έχει δίκιο μα δεν βρέθηκαν πουθενά τα πτώματα! Δεν ήταν λίγα ήταν 5.000 άνδρες, μην ξεχνάμε επίλεκτοι!! Από αυτούς δεν βρέθηκε ούτε λόγχη, ασπίδα, ή κάτι που να πρόδιδε ότι εκεί έγινε κάποια μάχη…. σαν να άνοιξε η γη και να τους κατάπιε! Η Ένατη Λεγεώνα ξεκίνησε το ταξίδι της προς το βορρά για να καταπνίξει μια εξέγερση. Ήταν άρτια εκπαιδευμένοι και εξοπλισμένοι στρατιώτες εναντίον μιας ομάδας άτακτων Βρετανών πολεμιστών. Η άποψη ότι αυτοί οι κατατρεγμένοι πολεμιστές κατάφεραν να εξαφανίσουν τη λεγεώνα, στήνοντας μια επιτυχημένη ενέδρα, περνάει θετικά στο συλλογικό ασυνείδητο τόσο των Άγγλων όσο και των Σκωτσέζων, καθώς πρόκειται για μια αντίστοιχη περίπτωση μάχης «Δαβίδ εναντίον Γολιάθ». Για τους Σκωτσέζους μάλιστα μια ενδεχόμενη σφαγή της Ένατης Λεγεώνας αποτελεί μια ακόμα σελίδα θριάμβου στην ιστορία τους για την απόκτηση εθνικής ταυτότητας, ακόμα και ως συνέχεια της παράδοσης του Braveheart, δηλαδή μιας ιστορίας αντίστασης και μάχης για την ελευθερία κατά ενός πανίσχυρου εχθρού. Σύμφωνα με τον καθηγητή, το τελευταίο ίχνος των λεγεωνάριων εντοπίζεται στο York, όπου σε μια ρωμαϊκή επιγραφή αναγράφεται ότι η Ένατη Λεγεώνα επισκεύασε ένα πέτρινο φρούριο, το 108 μ.Χ. Εκείνη την εποχή, κατά την οποία αυτοκράτορας της Ρώμης ήταν ο Αδριανός, βίαιες εξεγέρσεις ξεσπούσαν στο έδαφος της Βρετανίας και κατά τα φαινόμενα η Ένατη Λεγεώνα έφερε την ευθύνη για την κατάπνιξή τους. Μετά την εξαφάνισή της σε κάποια θανατηφόρα ενέδρα (;), ο Αδριανός θορυβήθηκε από το χαμό του επίλεκτου σώματος. Αφού επισκέφθηκε τη Βρετανία, κατάλαβε ότι μόνο ένα τείχος μπορεί να εξασφαλίσει τη σταθερότητα στη νήσο. Το τείχος του Αδριανού κτίστηκε για να κρατά μακριά τους εισβολείς από τις ρωμαϊκές κτήσεις, καθώς η εξαφάνιση της λεγεώνας σήμαινε ότι κανένα άλλο στρατιωτικό σώμα δεν θα τα κατάφερνε στις ομιχλώδεις βόρειες περιοχές.
Πρίν την άφιξη του Αδριανού στη Μεγάλη Βρετανία είχε λάβει χώρα μια μεγάλη επανάσταση που κράτησε περίπου δύο χρόνια (119 – 121 ). To 122 ξεκίνησε η ανέγερση του περίφημου Τείχους του Αδριανού. Κατασκευάστηκε πρωτίστως για να προστατέψει την επαρχία της Βρετανίας, εμποδίζοντας μελλοντικές επιδρομές μικρής κλίμακας και ανεπιθύμητη μετανάστευση από τη βόρεια χώρα της Καληδονίας (η σημερινή Σκωτία). Την Καληδονία κατοικούσαν φυλές γνωστές στους Ρωμαίους ως Καληδόνιοι. Ο Αδριανός συνειδητοποίησε πως οι τελευταίοι θα αρνούνταν να συνυπάρξουν με τους Ρωμαίους. Επίσης γνώριζε ότι παρόλο που η Καληδονία ήταν πολύτιμη, το δύσκολο έδαφος και τα υψίπεδα θα έκαναν πολυδάπανη την κατάκτησή της. Έτσι αποφάσισε να χτίσει ένα τείχος. Αντίθετα με τις οχυρώσεις στη Γερμανία, που χτίστηκαν από ξύλινους πασσάλους, η έλλειψη ξύλου στην περιοχή είχε ως αποτέλεσμα μια πέτρινη κατασκευή. Τα ερείπια αυτού του τείχους μέχρι σήμερα εκτείνονται σε πολλά χιλιόμετρα και φέρουν ακόμη το όνομά του. Από πολλές απόψεις αντανακλούν την αποφασιστικότητα του Αδριανού να βελτιώσει και να αναδομήσει την Αυτοκρατορία στο εσωτερικό της και να μην προχωρήσει σε νέους πολέμους και κατακτήσεις. Υπό τις οδηγίες του ανηγέρθη στην Υόρκη ένα ιερό προς τιμήν της Βρετανίας, τιμώντας την ως θεότητα, και κόπηκαν νομίσματα που παρουσίαζαν μια γυναικεία μορφή ως προσωποποίηση της Βρετανίας, με την επιγραφή BRITANNIA. Μέχρι το τέλος του 122 ο Αδριανός ολοκλήρωσε την περιοδεία του στη Βρετανία και έφυγε από εκεί χωρίς να επιστρέψει ποτέ. Δεν είδε συνεπώς ποτέ τελειωμένο το τείχος που φέρει το όνομά του. Κατά την επίσκεψη του στην Βρετανία το 122μ.Χ , ο Αδριανός θα αποφασίσει την κατασκευή ενός αμυντικού τείχους, γνωστό σήμερα ως  «τείχος του Αδριανού».  Το τείχος εκτεινόταν από τα ανατολικά  και  το ρωμαϊκό οχυρό Segedunum, κοντά στη σημερινή πόλη του Wallsend  και μέσω  της πόλης Carlisleκατέληγε δυτικά στην ακτή  Solway και το σημερινό χωριό Bowness-on –Solway. Είχε μήκος 117.5χλμ,  πλάτος  μεταξύ 3-6 μέτρων,  ύψος  μεταξύ 3.5- 6 μέτρων ενώ κατά μήκος του τείχους υπήρχαν παρατηρητήρια , τα οποία επάνδρωναν ρωμαίοι λεγεωνάριοι. Σήμερα γίνεται προσπάθεια αναστήλωσης και συντήρησης των εναπομεινάντων  κομματιών του τείχους  ενώ από το 2003 λειτουργεί και ένα σηματοδοτούμενο περιπατητικό μονοπάτι για όσους επιθυμούν να επισκεφτούν το τείχος. Ο Ανδριανός ήταν εκείνος ο οποίος αποφάσισε ότι η βόρεια Σκωτία δεν άξιζε περισσότερες λεγεώνες και έτσι περιόρισε την αυτοκρατορία στο Tyne και το Solway όπου έχτισε το περίφημο τείχος που φέρει το όνομά του σε απόσταση εβδομήντα μιλίων από την θάλασσα. Αργότερα λόγω των συνεχών επιθέσεων στο τείχος ο αυτοκράτορας Αντωνίνος Πίος επέκτεινε τα σύνορα και πάλι μεταξύ Forth και Clyde. Με μήκος πλέον τριάντα εννέα μίλια και διαθέτοντας είκοσι οχυρά το εν λόγω τείχος, αποτελούσε εκατέρωθεν διαχωριστικό όριο μεταξύ των φυλών των Πικτών. Ήταν δε επανδρωμένο από τις ΙΙ (2η) – VI (6η) και ΧΧ (20η) λεγεώνες στα σαράντα χρόνια ύπαρξής του. Οι Πίκτες ποτέ δεν έπαψαν να επιτίθεται και στην πραγματικότητα οι Ρωμαίοι έχασαν και ανέκτησαν το τείχος δύο φορές πριν τελικά να το παραδώσουν στο τέλος του 2ου αιώνα και να υποχωρήσουν στο αρχικό Τείχος του Αδριανού. Τα ανωτέρω βασίζονται στα λόγια του Κάσσιου Δίωνα ότι οι «βόρειες φυλές διέσχισε τον τοίχο, έκαναν μεγάλη ζημιά και σκότωσαν έναν στρατηγό και τα στρατεύματά του». Το 208 μ.Χ., ο κυβερνήτης της Βρετανίας αναγκάστηκε να προσφύγει για βοήθεια στον αυτοκράτορα εναντίον των βαρβάρων και ο Σεπτίμιος Σεβήρος αποφάσισε να μεταβεί στην Βρετανία μαζί με τους γιους του. Ως έμπειρος στρατιωτικός πήρε ένα Ρωμαϊκό στόλο με 40.000 Κεντυρίωνες (centurions) οι οποίοι αποβιβάσθηκαν στο φιόρδ Forth και παρόλο που νίκησαν κάθε στράτευμα Πικτών που συνάντησαν και αποκεφάλισαν τους επικεφαλής, εντούτοις απέτυχαν να κατακτήσουν τη γη που ονόμασαν Καληδονία. Ωστόσο, «το πάθημα δεν έγινε μάθημα» για τους Ρωμαίους οι οποίοι συνέχισαν τις καταστροφές στην περιοχή, καταβάλλοντας κάθε αντίσταση, ώστε τελικά επί έναν αιώνα επικράτησε ειρήνη – οι Ρωμαίοι επάνδρωσαν το τείχος του Ανδριανού και οι δερματόστικτες (τατουάζ) φυλές περιορίστηκαν στους λόφους βόρεια από αυτό. Τον 4ο αιώνα ξεσπά πόλεμος και το 305 μ.Χ. οι Ρωμαίοι πολεμούν εναντίον των «Καληδόνων» και άλλων Πικτών. Στον βορρά οι φυλές που πλέον ονομάζονται Πίκτες και στο νότο οι Σκωτσέζοι, Σάξονες και Φράγκοι συνθέτουν ένα επιπλέον πρόβλημα στα δεινά της Ρώμης κάνοντας επιδρομές στην νότια Βρετανία. Το 343 μ.Χ. ο αυτοκράτωρ Φλάβιος Ιούλιος Κώνστας ξεκινά εκστρατεία εναντίον των Πικτών η οποία πιθανότατα κατέληξε σε ανακωχή. Το 360 ο Ρωμαίος ιστορικός Αμμιανός Μαρκελλίνος
 αναφέρει ότι «οι Πίκτες ήσαν πλέον δύο λαοί – οι Δικαλύδονες (Dicalydones) και οι Βερτυρίονες (Verturiones). Την ίδια χρονιά, η εκεχειρία σπάει και οι Πίκτες μαζί με τους Σκωτσέζους της Ιρλανδίας συνεχίζουν να σφυροκοπούν το τείχος έχοντας πιθανότατα συστήσει μια πολυφυλετική συμμαχία εναντίον της Ρώμης. Το 382 μαζί με τους Σκωτσέζους εισβάλουν και πάλι στην Αγγλία και αυτή τη φορά η ζημία που γίνεται στο τείχος και τα οχυρά του είναι ανεπανόρθωτη, παρόλο που οι εισβολείς απωθούνται από τον Μάγνο Μάξιμο. Προς το τέλος του αιώνα γίνεται μια ακόμη εισβολή Πικτών και αυτή τη φορά έρχονται αντιμέτωποι με τον μεγάλο Ρωμαίο στρατηγό Φλάβιο Στιλίχονα (Flavius Stilicho) ο οποίος καταφέρνει να στείλει τoν μεγάλο Ιρλανδό βασιλέα και ήρωα Niall των Εννέα Ομήρων (αγγλική απόδοση του Ιρλανδικού ονόματός του Niall Noígíallach) ταπεινωμένο πίσω στην Ιρλανδία. Οι Ρωμαίοι εγκατέλειψαν τη Βρετανία κατά τον πρώιμο 5ο αι. αφήνοντας πίσω τους το Τείχος του Αδριανού και άλλα δημόσια κτίσματα μαζί με μια σειρά πόλεων, δρόμων και στρατοπέδων. Εντούτοις, σύμφωνα με νεότερες έρευνες, αυτό που κράτησε περισσότερο από αυτούς βρίσκεται στα χρωμοσώματα των Βρετανών, καθώς ένα εκατομμύριο Βρετανών ανδρών φαίνεται ότι κατάγεται από τους εισβολείς. Μια γενετική μελέτη σε δείγμα 5.000 ατόμων έδειξε ότι πάνω από πέντε εκατομμύρια Άγγλοι και Ουαλοί φέρουν ξεχωριστές γενετικές υπογραφές που βρίσκονται συχνά, και μάλλον έχουν τις απαρχές τους, στην Ιταλία. Ακόμη, τα γενετικά χαρακτηριστικά αυτά είναι σπάνια σε περιοχές που γνώρισαν λίγο ή καθόλου τη ρωμαϊκή κατάκτηση, όπως η Σκωτία και η Ιρλανδία. Έτσι, αν και η επιστήμη δεν μπορεί ακόμη να βρει το πότε εισήχθησαν τα γενετικά χαρακτηριστικά του κάθε ατόμου, οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι ο ερχομός των Ρωμαίων ευθύνεται για το λιγότερο το ένα τέταρτο των συνολικών ιταλικών χαρακτηριστικών. Οι Ρωμαίοι έφτασαν στη Βρετανία το 43 μ.Χ, για να απαρτίσουν με τον ερχομό τους το 8% του συνολικού ανδρικού πληθυσμού της χώρας. Όπως αναφέρει το άρθρο της εφημερίδας Telegraph, «Οι επιστήμονες ανέλυσαν γενετικό υλικό από το χρωμόσωμα Υ που κληρονομείται στους άνδρες και ταύτισαν πέντε σπάνιους τύπους που είναι όμως ασυνήθιστα συχνοί μεταξύ Άγγλων, Ουαλών και Ιταλών ανδρών. Ο πιο χαρακτηριστικός αυτός τύπος είναι ο Αλπικός (R1b-S28), που βρίσκεται στο 13% των Ιταλών, στο 6,5% των Άγγλων και Ουαλών αλλά μόνο στο 4,3 των Σκωτσέζων και το 1,8 των Ιρλανδών. Εφαρμόζοντας τους αριθμούς αυτούς στον συνολικό πληθυσμό, συστήνεται ότι 1,6 εκ. Άγγλοι και Ουαλοί φέρουν το Αλπικό γενετικό αποτύπωμα. 2,3 εκ. περισσότεροι επίσης φέρουν μία από τις τέσσερις άλλες γενετικές υπογραφές που ταύτισε η έρευνα». Και ο συνολικός αριθμός θα πρέπει να είναι ακόμη μεγαλύτερος δεδομένου ότι οι αριθμοί αυτοί αντιπροσωπεύουν τους ανθρώπους που σχετίζονται με τους Ρωμαίους μόνο μέσω των αρσενικών προγόνων τους. Ο δρ. Τζιμ Γουίλσον, της εταιρείας BritainsDNA εξηγεί: «Σίγουρα κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικές γενετικές κληρονομιές. Αυτό συστήνει ότι ένας σημαντικός αριθμός γυναικών και ανδρών  κατάγονται από τους Ρωμαίους από γενεαλογίες διαφορετικές από την πατρογονική τους […]. Δε μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το αν κάθε ξεχωριστό άτομο κατάγεται από τους Ρωμαίους αλλά στο γενικό πληθυσμό των ανθρώπων που ανήκουν στις πέντε αυτές γενετικές ομάδες, ένα ποσοστό μπορεί, και πρέπει να είναι, σχετικά περισσότερο από ένα εκατομμύριο». Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν στη διοργάνωση Who Do You Think You Are? Roadshow στο Λονδίνο.
Πηγη: https://el.m.wikipedia.org/wiki/Αδριανός
http://www.tsantiri.gr/paraxena/anexigites-exafanisis-lochon-akomi-ke-olokliron-tagmaton/
http://chilonas.com/2014/08/20/οι-πίκτες/
http://www.archaiologia.gr/blog/2013/05/10/βρετανοί-του-σήμερα-απόγονοι-των-ρωμα/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου