Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Ελληνική ιστορία και προϊστορία
Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Κυριακή 18 Οκτωβρίου 2015

Ο αρχαίος ελληνικός αποικισμός στην Αδριατική θάλασσα

Οικισμοί κατά μήκος της Αδριατικής, χρονολογούμενοι μεταξύ 6.100 και 5.900 π.Χ., εμφανίζονται στην Αλβανία και στη Δαλματία στις ανατολικές ακτές. Κατά την κλασική αρχαιότητα οι Ιλλυριοί κατοικούσαν τις ανατολικές ακτές της Αδριατικής και οι δυτικές ακτές κατοικούντο από τους λαούς της Αρχαίας Ιταλίας, κυρίως Ετρούσκους, πριν από την ακμή της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας. Ο Ελληνικόςαποικισμός της Αδριατικής ανάγεται στον 7ο και 6ο π.Χ., όταν ιδρύθηκαν η Επίδαμνος και η Απολλωνία. Οι Ελληνες γρήγορα επεκτάθηκαν βορειότερα ιδρύοντας αρκετές πόλεις, όπως η Επίδαυρος (15 χλμ. νότια του σημερινού
 Ντουμπρόβνικ), η Κόρκυρα Μέλαινα (δηλ. Μαύρη Κέρκυρα, η σημερινή Κόρτσουλα), η Ισσα (το σημερινό Βις και η Ανκόνα, με εμπορικές σχέσεις βόρεια μέχρι το δέλτα του ποταμού Πάδου, όπου ιδρύθηκε το εμπορείον (εμπορικός σταθμός) του Αδρία. Η Επίδαμνος είναι αρχαία πόλη, που ιδρύθηκε το 627 π.Χ. ως αποικία των Κερκυραίων στις ιλλυρικές ακτές και η οποία σήμερα ανήκει στην Αλβανία και ονομάζεται Δυρράχιο. Αν και αποικίστηκε κυρίως από Κερκυραίους πολίτες, αρχηγός της αποικίας ήταν ένας Κορίνθιος, ο Φαλίας ο Ερατοκλείδους. Αυτό είχε γίνει προς τιμή της αρχικής μητρόπολης, αφού η Κόρινθοςήταν μητρόπολη της Κέρκυρας. Η πόλη της Επιδάμνου έγινε γνωστή για τις εμπορικές δραστηριότητές της, αλλά κυρίως για το γεγονός ότι οι διαμάχες της αποτέλεσαν μια από τις σημαντικότερες αφορμές για το ξέσπασμα του Πελοποννησιακού Πολέμου. Η Επίδαμνος άκμαζε εμπορικά και πολιτισμικά, αλλά είχε έντονες πολιτικές διαμάχες στο εσωτερικό της και σημαντικές τριβές με τους ντόπιους, τους "βαρβάρους Ταυλαντίους" που ανήκαν στο ιλλυρικό έθνος και ζούσαν στην ενδοχώρα ή πάντως κοντά στην ελληνική αποικία. Το 435 π.Χ. οι δημοκρατικοί επαναστάτησαν και έδιωξαν τους ολιγαρχικούς, οι οποίοι συμμάχησαν με τους Ταυλαντίους και άρχισαν τις επιδρομές εναντίον της Επιδάμνου. Οι Επιδάμνιοι ζήτησαν βοήθεια από την Κέρκυρα, αλλά εκείνη αρνήθηκε τόσο επειδή είχε ανατραπεί ένα φιλικό καθεστώς (η Κέρκυρα είχε αριστοκρατικό πολίτευμα), όσο και για λόγους οικονομικού ανταγωνισμού προς το εμπορικό λιμάνι της Επιδάμνου. Οι δημοκρατικοί της Επιδάμνου απευθύνθηκαν τότε στο μαντείο των Δελφών και εκείνο τους συνέστησε να παραδώσουν την πόλη στους Κορινθίους, ώστε να αναλάβουν εκείνοι την προστασία της. Οταν οι Κορίνθιοι ανταποκρίθηκαν με ζέση, οι Κερκυραίοι έστειλαν πλοία και στρατιώτες, συμμαχούντες με τους αριστοκράτες Επιδάμνιους και τους Ταυλαντίους. Οι Κορίνθιοι τότε συγκέντρωσαν περισσότερο στρατό και πλοία, αποφασισμένοι να κηρύξουν την Επίδαμνο αποικία τους και να τιθασεύσουν την Κέρκυρα. Ζήτησαν και πήραν βοήθεια από την Κεφαλληνία, τα Μέγαρα, την Επίδαυρο, την Ερμιόνη, την Τροιζήνα, την Λευκάδα και την Αμβρακία. Τότε οι Κερκυραίοι ζήτησαν τη βοήθεια της Αθήνας, αλλά οι Κορίνθιοι το έμαθαν και απείλησαν την Αθήνα ότι τυχόν παρέμβασή της υπέρ της αποικίας τους και εναντίον αυτών, θα συνιστούσε παραβίαση της ειρήνης που είχε υπογραφεί με τη Σπάρτη και γενικά με την Πελοποννησιακή Συμμαχία το 445 π. Χ. Αν και στην πρώτη ναυμαχία Κορινθίων και Κερκυρέων για την Επίδαμνο η Άθηνα δεν είχε ακόμα αναμιχθεί και αυτή είχε λήξει υπέρ των Κερκυρέων (οι Κορίνθιοι βρέθηκαν τότε απροετοίμαστοι) τώρα ήταν φανερό ότι με την ετοιμότητα της μητρόπολης και των συμμάχων της η ναυμαχία θα έληγε μάλλον με ήττα των Κερκυρέων. Αυτό θα ενίσχυε πολύ την Κόρινθο που ήταν εμπορική αντίπαλος της Αθήνας ειδικά στο εμπόριο προς το Ιόνιο και τη Μεγάλη Ελλάδα (Κάτω Ιταλία και Σικελία). Η Αθήνα έκρινε σκόπιμο να παρέμβη όσο πιο διακριτικά μπορούσε υπέρ της Κέρκυρας, αλλά αυτό δεν κατέστη δυνατό να μην ενοχλήσει και οι Κορίνθιοι στη συνέχεια ζήτησαν να συγκληθεί συμβούλιο για την κήρυξη πολέμου. Μέχρις ότου γίνει αυτό, πάντως, οι Κερκυραίοι μπήκαν στην Επίδαμνο και απεκατέστησαν τους αριστοκράτες. Το 314 π.Χ. η Επίδαμνος κατελήφθη από τον Κάσσανδρο της Μακεδονίας, αλλά οι Κερκυραίοι θεώρησαν πιο σύμφορο η πόλη να διοικείται από Ιλλυριούς. Εξεδίωξαν τον Κάσσανδρο και παρέδωσαν την Επίδαμνο στον Ιλλυριό βασιλιά Γλαυκία. Κάποια στιγμή ως βασίλισσα της περιοχής αναφέρεται η Τεύτα, ιλλυρική εθνότητας επίσης. Η πόλη καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους και το 229 π.Χ. οι Ιλλυριοί επανήλθαν για να τη διεκδικήσουν. Κατέλαβαν προσωρινά την Κέρκυρα και την Επίδαμνο, αλλά οι Ρωμαίοι αστραπιαία ανακατέλαβαν και τις δύο. Από τότε η πόλη έμεινε σε ρωμαϊκά χέρια και αναφέρεται στο εξής ως Δυρράχιο επειδή η λατινική επιρροή μετέβαλε σε δυσοίωνο το αρχαιοελληνικό όνομά της -στα λατινικά το δεύτερο συνθετικό παρέπεμπε στο επίθετο damno που σήμαινε καταραμένο και καταδικασμένο σε θάνατο. Η Απολλωνία Ιλλυρική ή "προς Επίδαμνον ή Ηπειρωτική ήταν αρχαία πόλη της Ιλλυρίας, αποικία των Κορινθίων. Βρισκόταν στα νότια της Ιλλυρίας κοντά στους ποταμούς Αώο και Άψο, όπως αναφέρει ο Στράβων. Ιδρύθηκε στις αρχές του 6ου π.Χ. αιώνα ως αποικία Κορινθίων και Κερκυραίων. Ο Στράβων χαρακτηρίζει την πόλη «ευνομωτάτη». Το πολίτευμά της ήταν ολιγαρχικό και επαινείται από τον Αριστοτέλη. Το 312 π.Χ. οι Απολλωνιάτες απέκρουσαν επιτυχώς την στρατιά του
Κάσσανδρου και αργότερα συμμάχησαν με τον βασιλιά της Ηπείρου, Πύρρο Α'. Το 229 π.Χ. η πόλη υποτάχθηκε στη Ρωμαϊκή Δημοκρατία. Κατά τη ρωμαϊκή εποχή επικοινωνούσε με τη Μακεδονία με την Εγνατία Οδό. Από το 148 π.Χ. οι Ρωμαίοι περιέλαβαν την πόλη στην
επαρχία της Μακεδονίας. Πολλοί επιφανείς Ρωμαίοι έμειναν στην Απολλωνία, μεταξύ αυτών ο Οκταβιανός και ο Μαικήνας χάριν σπουδών. Το 48 π.Χ. κατελήφθη από τον Καίσαρα, κατόπιν από το Μάρκο Αντώνιο και μετά από τον Βρούτο. Φαίνεται ότι η πόλη διατηρούσε την ακμή της και κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, αφού αναφέρεται από τον Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο. Τότε υπαγόταν στο θέμα του Δυρραχίου. Σήμερα η περιοχή ευρίσκεται στην επικράτεια της Αλβανίας και ονομάζεται Πόγιαννη. Εκεί απαντάται και Μονή καλούμενη «Παναγίας της Απολλωνίας». Ιστορικές παραδόσεις υποδηλώνουν ότι η Ραγούζα (Ντουμπρόβνικ) ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα σε ένα βραχώδες νησί ονόματι Λάους, που αποτέλεσε καταφύγιο για πρόσφυγες από την κοντινή πόλη Επίδαυρο. Πρόσφατα εμφανίστηκε μια άλλη θεωρία, βασισμένη σε νέες αρχαιολογικές ανασκαφές. Νέα ευρήματα (μια Βυζαντινή βασιλική από τον 8ο αιώνα και τμήματα των τειχών της πόλης) δεν συμφωνούν με την παραδοσιακή θεωρία. Το μέγεθος της παλιάς βασιλικής δείχνει καθαρά ότι υπήρχε την εποχή εκείνη ένας αρκετά μεγάλος οικισμός. Υπάρχει επίσης στην επιστημονική κοινότητα αυξανόμενη υποστήριξη της θεωρίας ότι η κατασκευή της Ραγούζας έγινε κυρίως τα χρόνια προ Χριστού. Αυτή η ΄΄Ελληνική θεωρία΄΄ ενισχύεται από πρόσφατα ευρήματα πολυάριθμων Ελληνικών τεχνουργημάτων σε ανασκαφές στο Λιμάνι του Ντουμπρόβνικ. Επίσης γεωτρήσεις κάτω από τον κύριο δρόμο της πόλης έχουν αποκαλύψει φυσική άμμο, που έρχεται σε αντίθεση με τη θεωρία του νησιού Λάους (Λάουζα). Ο Δόκτωρ Αντουν Νίκετιτς, στο βιβλίο του ΄΄Ιστορία του Λιμανιού του Ντουμπρόβνικ΄΄, αναπτύσσει τη θεωρία ότι το Ντουμπρόβνικ ιδρύθηκε από Έλληνες ναυτικούς. Ένα στοιχείο-κλειδί σε αυτή τη θεωρία είναι ότι τα πλοία την αρχαία εποχή ταξίδευαν περί τα 90 χιλιόμετρα την ημέρα και χρειάζονταν μια αμμώδη ακτή για να ανασύρουν νερό για το υπόλοιπο διάστημα της νύχτας. Το ιδεώδες σημείο στάσης θα είχε πηγή γλυκού νερού κάπου κοντά. Το Ντουμπρόβνικ τα έχει και τα δύο και βρίσκεται σχεδόν στο μέσο μεταξύ των δύο γνωστών Ελληνικών αποικιών Μπούντβα και Κόρτσουλα σε μεταξύ τους απόσταση 176 χλμ. Το Κόρτσουλα, (κροατικά: Korčula) είναι η Κόρκυρα Μέλαινα (δηλ. Μαύρη Κέρκυρα) των αρχαίων, είναι νησί της Κροατίας στηνΑδριατική Θάλασσα. Έχει έκταση 271,5  τ.χλμ.και 16.182 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η πόλη Κόρτσουλα με 5.889 κατοίκους. Είναι το έκτο μεγαλύτερο κροατικό νησί μετά το Κρες, το Κρκ, το Μπρατς, το Χβαρ και το Παγκ και το δεύτερο μεγαλύτερο, ως προς τον πληθυσμό, μετά το Κρκ. Το Βις, (κροατικά: Vis) είναι η Ίσσα των αρχαίων Ελλήνων και είναι νησί της Κροατίας στην Αδριατική Θάλασσα. Έχει έκταση 89,7 τ.χλμ. και 3.617 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Βις με 1.960 κατοίκους. Η Ανκόνα (ή Αγκώνα· από την αρχαία πόλη Αγκών που έχτισαν οι Συρακούσιοι) (ιταλ. Ancona) είναι πόλη και λιμάνι της Ιταλίας στην Αδριατική, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας στην περιοχή Μάρκε. Έχει 101.909 κατοίκους και απέχει 380 μίλια από την Κέρκυρα. Σύμφωνα με τον Στράβωνα και τον Πλίνιο, χτίστηκε το 394 π.Χ. από τους Συρακούσιους. Το αρχικό της όνομα ήταν «Δωρική Αγκών». Στην αρχαιότητα ήταν ξακουστή για τα κρασιά της και την πορφύρα της. Σημείωσε μεγάλη ακμή κατά τη ρωμαϊκή εποχή, όταν αποτελούσε ναυτική βάση των Ρωμαίων στην Αδριατική και ο αυτοκράτορας Τραϊανός κατασκεύασε κυματοθραύστη. Οι κάτοικοι προς τιμή του έχτισαν το 105 μ.Χ. μια αψίδα, που σώζεται μέχρι σήμερα. Στο χάρτη της Ιταλίας, η ευρύτερη περιοχή της Ανκόνα μοιάζει με ανθρώπινο αγκώνα, από όπου και πήρε ενδεχομένως την ονομασία της. Η πόλη κτίστηκε από τους Συρακούσιους στους χρόνους του τυράννου Διονυσίου του πρεσβύτερου. Ήταν κυριότερο λιμάνι του Ιλλυρικού εμπορίου και είχε περίφημο ναό της Αφροδίτης. Κατά τα βυζαντινά χρόνια η πόλη διατήρησε τη σπουδαιότητά της και έγινε μια από τις σημαντικότερες πόλεις του Εξαρχάτου της Ιταλίας. Εκεί συγκεντρώθηκαν πολλοί Έλληνες από την Κωνσταντινούπολη μετά την άλωση. Κατά το 16ο αιώνα υπήρχε αξιόλογη ελληνική παροικία, που άρχισε όμως να φθίνει κατά τα τέλη του 19ου αιώνα. Το λιμάνι της Αγκώνα το 20 αιώνα παρουσιάζει ιδιαίτερα αυξημένη εμπορική και τουριστική κίνηση. Συνδέεται πορθμειακά με ελληνικά λιμάνια, ιδιαίτερα της Πάτρας και της Κέρκυρας, καθώς τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί σημαντικά οι ακτοπλοϊκές γραμμές με προορισμό την Αγκώνα.
Πηγή: https://el.m.wikipedia.org/wiki/Αδριατική_θάλασσα
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Επίδαμνος
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Απολλωνία_η_Ιλλυρική
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Ντουμπρόβνικ
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Κόρτσουλα
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Βις
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Ανκόνα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου