Το 179 π.Χ. ο Φίλιππος Ε΄ της Μακεδονίας, ο ηττημένος Πρώτου και Δεύτερου Μακεδονικού Πόλεμου, πέθανε, και ο ταλαντούχος και φιλόδοξος γιος του, ο Περσέας, ανέλαβε τον θρόνο. Ο Περσέας παντρεύτηκε την Λαοδίκη, κόρη του βασιλιά Σέλευκου Δ΄ των Σελευκιδών, και αύξησε το μέγεθος του στρατού του. Σύνηψε επίσης συμμαχίες με το βασίλειο της Ηπείρου, αρκετές ξένες φυλές της Ιλλυρίαςκαι της Θράκης, καθώς και εχθρούς των Θρακικών φυλών οι οποίοι ήταν σύμμαχοι της Ρώμης, όπως οι Σαππαίοι του Αβρουπόλη. Ανανέωσε τις διασυνδέσεις της Μακεδονίας με μερικές από τις νότιες Ελληνικές πόλεις, και ανακοίνωσε πως το σχέδιο του ήταν να προχωρήσει σε μεταρυθμίσεις στην Ελλάδα και να την κάνει να ανακτήσει την πρώην δύναμη και ευμάρεια της.
Ο Ευμένης Β΄ της Περγάμου, ο οποίος μισούσε τη Μακεδονία, βάσει και των εκστρατειών του Φιλίππου Ε΄ εκεί πριν τον Δεύτερο Μακεδονικό Πόλεμο, κατηγόρησε τον Περσέα πως προσπαθεί να παραβιάσει την ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ της Ρώμης και της Μακεδονίας. Οι Ρωμαίοι, ανήσυχοι για την ισορροπία δυνάμεων στην Ελλάδα, ξεκίνησαν νέο πόλεμο με τη Μακεδονία. Στην μεγάλη και καθοριστική μάχη της Πύδνας που διαδραματίστηκε το 168 π.Χ., ο Περσέας ηττήθηκε από τις λεγεώνες του Ρωμαίου πραίτορα Λούκιου Αιμίλιου Παύλου. Η ήττα αυτή προήλθε κυρίως από την απουσία του Μακεδονικού ιππικού, της απειρίας των Μακεδόνων οπλιτών, που αποτελείτω κυρίως απο εφήβους και ηλικιωμένους, και την έλλειψη ευελιξίας της Μακεδονικής φάλαγγας σε σύγκριση με τις κοορτές των λεγεώνων οι οποίες βασίζονταν στην ευελιξία των σχηματισμών τους.
Μετά το τέλος της μάχης, ο Περσέας παραδόθηκε και μεταφέρθηκε στη Ρώμη μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της βασιλικής αυλής καθώς και άλλα διακεκριμένα μέλη των αριστοκρατικών Μακεδονικών οικογενειών, ανάμεσα τους και ο ιστορικός Πολύβιος. Επιπρόσθετα, περίπου 300.000 Μακεδόνες αιχμαλωτίστηκαν, και ένας σημαντικός αριθμός Μακεδονικών πόλεων και χωριών καταστράφηκαν, με την γη τους να διανέμεται σε Ρωμαίους βετεράνους στρατιώτες και τους Θράκες συμμάχους τους. Η ίδια η Μακεδονία διαιρέθηκε σε τέσσερις ξεχωριστές υποτελείς περιοχές στη Ρώμη, με την κάθε μια να υποχρεούται να πληρώνει φόρους, κατά το ήμισυ από αυτούς που πλήρωναν στο πρώην Μακεδονικό βασίλειο. Οι οικονομικές και πολιτικές επαφές μεταξύ των τεσσάρων περιοχών, απαγορευτήκαν. Ο Τρίτος Μακεδονικός πόλεμος έφερε το τέλος του Μακεδονικού βασιλείου, και την αρχή του τέλους για τα Ελληνιστικά βασίλεια. Ενίσχυσε επιπλέον τον έλεγχο της Αρχαίας Ελλάδαςαπό τη Ρώμη, η οποία επέστρεψε αργότερα το 146 π.Χ. κατά τον πόλεμο με την Αχαϊκή Συμπολιτεία, και μετά τη μάχη της Λευκόπετρας κατέστρεψε συμβολικά την Κόρινθο .
Ο Τέταρτος Μακεδονικός Πόλεμος (150 π.Χ. -148 π.Χ.) ήταν ο τελευταίος πόλεμος ανάμεσα στο Μακεδονικό βασίλειο και τη Ρωμαϊκή Δημοκρατία κατά τους Μακεδονικούς Πόλεμους.
Μετά την ήττα του Περσέα στην Πύδνα και τη λήξη του Τρίτου Μακεδονικού Πόλεμου (168 π.Χ.), η Μακεδονία χωρίστηκε από τους Ρωμαίους σε τέσσερις περιοχές.
Τότε εμφανίστηκε ο Ανδρίσκος, ο οποίος διέδιδε πως ήταν γιος του Περσέα. Τότε όμως εξορίσθηκε από τους Ρωμαίους σε κάποια πόλη της Ιταλίας, αλλά κατέφυγε στην Μίλητο. Εκεί φυλακίσθηκε αλλά αφέθηκε ελεύθερος. Τότε άρχισαν πολλοί άνθρωποι να τον πιστεύουν και βασιλιάδες του έδιναν στρατιώτες. Μάλιστα κατέλαβε τη Μακεδονία και οι Ρωμαίοι βλέποντας ότι απειλούσε την κυριαρχία τους έστειλαν στην Ελλάδα το στρατηγό Πόπλιο Ιουβέντιο. Στη μάχη που πραγματοποιήθηκε το 148 π.Χ. ο Ιουβέντιος πέθανε και ο Ανδρίσκος κέρδισε μια μεγάλη νίκη. Στη συνέχεια εισέβαλλε στη Θεσσαλία όπου προξένησε πολλές καταστροφές και προσεταιρίστηκε τους Θράκες. Μετά την ήττα τους, οι Ρωμαίοι έστειλαν το στρατηγό Κόιντο Καικίλιο Μέτελλο. Ο Άτταλος, βασιλιάς της Περγάμου, συνέδραμε με πλοία τον Μέτελλο και ο Ανδρίσκος φοβούμενος δεν πλησίασε με το στρατό του τις παραθαλλάσιες περιοχές. Έτσι κινήθηκε στην Πύδνα. Εκεί χώρισε το στρατό του σε δύο μέρη. Το ένα το άφησε στην περιοχή αυτή και το άλλο το έστειλε στη Θεσσαλία για να την καταλάβει. Ο Μέτελλος όμως κατάφερε να νικήσει τον Ανδρίσκο στη μάχη. Ύστερα ο Ανδρίσκος κατευθύνθηκε στη Θράκη όπου αντιμετώπισε ξανά το Ρωμαίο στρατηγό και ηττήθηκε και πάλι κι εκείνος προδώθηκε από το Θράκα Βύζη. Τελικά μετά την ήττα του κόσμησε το θρίαμβο του Μέτελλου στη Ρώμη και πέθανε το 146 π.Χ. Έτσι η Μακεδονία έγινε ρωμαϊκή επαρχία. Οι Ρωμαίοι τότε στράφηκαν στη νότια Ελλάδα όπου την κατέκτησαν μετά τη μάχη της Λευκόπετρας.
Μετά το θάνατο του στρατηγού Καλλικράτη η ρήξη στις σχέσεις Ρωμαίων και Αχαιών έφτασε στα άκρα με την εκλογή του φιλοπόλεμου στρατηγού Κριτόλαου το 146 π.Χ. Τον οποίο οΠαυσανίας κατηγορεί για ύποπτα οικονομικά συμφέροντα που τον οδήγησαν στην επιλογή της σύγκρουσης. Ο Κριτόλαος ενθουσίασε τους Αχαιούς μαζί με το Θηβαίο Βοιωτάρχη Πυθέα που του υποσχέθηκε αμέριστη συνδρομή. Οδηγώντας στην ουσία τις τότε ισχυρότερες ελληνικές πόλεις σε μία σχεδόν γενικευμένη αντιρωμαϊκή εξέγερση. Οι Ρωμαίοι ήρθαν ως υπερασπιστές εκτός από της αυτονομίας των Σπαρτιατών που είχαν ενταχθεί στην Αχαϊκή Συμπολιτεία και των Φωκέων και Ευβοέων που είχαν διαφορές με τους Θηβαίους. Αποφάσισαν να στείλουν τον ύπατο Λεύκιο Μόμμιο (που αποκλήθηκε αργότερα και Αχαϊκός) εναντίον των Αχαιών και των Θηβαίων. Ο Ρωμαίος στρατηγός Μέτελλος που στάθμευε ήδη στη Μακεδονία (είχε μόλις καταπνίξει εξέγερση των υποταγμένων Μακεδόνων) με ισχυρές δυνάμεις, θεώρησε σκόπιμο να μην περιμένει τον Μόμμιο και αποφάσισε να πολεμήσει ο ίδιος τους Αχαιούς. Ο Κριτόλαος την περίοδο εκείνη πολιορκούσε την Ηράκλεια στη Φθιώτιδα που είχε αρνηθεί να ενταχθεί στην Συμπολιτεία. Όταν προσέγγισε ο Κόιντος Καικίλιος Μέτελλος το στράτευμα του Κριτόλαου, αυτός δεν επέλεξε να οχυρωθεί στις Θερμοπύλες ή κατά μία άλλη εκδοχή αιφνιδιάστηκε και ηττήθηκε ολοκληρωτικά στη Σκάρφεια της Λοκρίδας . Συνέπεια των τραγικών στρατηγικών λαθών του Κριτόλαου και της επακόλουθης ασυνεννοησίας και ακαταστασίας του στρατού του, ήταν να διαλυθούν οι άνδρες του και να μην προλάβουν ουσιαστικά να παραταχθούν σε μάχη. Πολλοί σκοτώθηκαν και χίλιοι αιχμαλωτίστηκαν, οι περισσότεροι διέφυγαν. Ο Κριτόλαος χάθηκε χωρίς να βρεθεί, μάλλον πνίγηκε στους βάλτους όπως τον ειρωνεύεται ο Παυσανίας. Χίλιοι επίλεκτοι Αρκάδες οπλίτες (λογάδες) βρέθηκαν αποκομμένοι στην Ελάτεια της Φωκίδας, αλλά οι Φωκείς δεν τους προσέφεραν καταφύγιο μαθαίνοντας τα νέα της καταστροφής. Αυτό είχε ως συνέπεια να καταφύγει το απόσπασμα αυτό στην Χαιρώνεια και έτσι να βρεθεί αντιμέτωπο με το σύνολο της δύναμης του Μέτελου και να καταστραφεί ολοκληρωτικά. Ο Παυσανίας ισχυρίζεται ότι ήταν θεία δίκη να πέσουν στο σημείο εκείνο ακριβώς, γιατί οι πρόγονοί τους πριν χρόνια δεν συνέτρεξαν τους Θηβαίους στην προηγούμενη Μάχη της Χαιρώνειας κατά του Φιλίππου. Τα αποτελέσματα της καταστροφικής Μάχης της Σκάρφειας, ήταν η εκκένωση Θήβας και των Μεγάρων και η τελική σύγκρουση των συσσωματωμένων δυνάμεων του Μέτελλου και του Μόμμιου που κατέφθασε, στη Μάχη της Λευκόπετρας, εναντίον του τελευταίου στρατηγού της Αχαϊκής Συμπολιτείας, Δίαιου του Μεγαλοπολίτη.
Το 168 π.Χ. οι Ρωμαίοι υπό το στρατηγό τους Αιμίλιο Παύλο, νίκησαν τους Μακεδόνες στηνμάχη της Πύδνας και υπέταξαν τη Μακεδονία. Το 167 π.Χ. ένας ρωμαιόφιλος στρατιωτικός της Αχαϊκής Συμπολιτείας, ο Καλλικράτης ο Αχαιός παρέδωσε τους 1.000 πιο εξέχοντες πολίτες της. Μετά από 17 χρόνια αιχμαλωσίας, (150 π.Χ.) ξαναγύρισαν στην πατρίδα τους. Από τους 1.000 όμως 300, γιατί οι άλλοι 700 είχαν στο μεταξύ είχαν πεθάνει. Τελικά όμως οΚαλλικράτης ο Αχαιός πέθανε και την εξουσία στη Συμπολιτεία την ανέλαβαν οι αντιρωμαϊκοί που κήρυξαν πόλεμο στη Σπάρτη. Η Σπάρτη είχε έριδες με την Αχαϊκή Συμπολιτεία και ζήτησε βοήθεια από τη Ρώμη. Οι Ρωμαίοι στην αρχή δεν φάνηκαν πρόθυμοι επειδή είχε κηρυχτεί ο Γ΄ Ρωμαιο-Καρχηδονιακός Πόλεμος και ήταν σε εξέλιξη το κίνημα του Ανδρίσκου στη Μακεδονία. Όμως έστειλαν πρέσβεις στη Συμπολιτεία και της ζήτησαν να αποχωρήσουν από αυτή η Σπάρτη, η Κόρινθος, ο Ορχομενός και άλλες πόλεις. Όμως οι Αχαιοί δε δέχτηκαν. Μια πρώτη σύγκρουση έγινε στη Σκάρφεια όπου ο αρχηγός των Αχαιών, Κριτόλαος, έπαθε πανωλεθρία και ο αρχηγός των Ρωμαίων, Μέττελος, προχώρησε ακάθεκτος προς την Πελοπόννησο. Μετά το θάνατο του Κριτόλαου, στρατηγός στη Συμπολιτεία αναγορεύθηκε οΔιαίος, που μισούσε βαθύτατα τους Ρωμαίους.
Ο Διαίος έκανε μεγάλες αλλαγές στο στρατό της Συμπολιτείας και απελευθέρωσε 12.000δούλους, μάζεψε 2.000 ελαφρούς οπλισμένους πολεμιστές και 500 ιππείς. Ο Ρωμαίος στρατηγός Μόμμιος είχε 23.000 πεζούς και 3.500 ιππείς. Οι δύο στρατοί κατευθύνθηκαν προς τη Λευκόπετρα της Κορίνθου το 146 π.Χ. Ο Διαίος έταξε το αριστερό του καλύπτοντας το στατείχη της Κορίνθου. Στο κέντρο έταξε τη φάλαγγα των σαρισσοφόρων και στο δεξιό κέρας λίγους ιππείς. Ο Μόμμιος έταξε τις λεγεώνες του στο κέντρο και τους ιππείς του στο αριστερό κέρας. Την πρώτη μέρα κανείς από τους δύο στρατούς δεν έκανε κίνηση. Το βράδυ όμως ο Διαίος έκανε μια επιτυχημένη καταδρομική επιχείρηση κατά των Ρωμαίων. Όμως οι Ρωμαίοι παρά τον πανικό τους τούς απέκρουσαν. Το επόμενο πρωί οι Ρωμαίοι επιτέθηκαν με το πεζικό τους εναντίον των Ελλήνων σαρισσοφόρων. Οι Έλληνες όμως κατάφεραν να κρατήσουν τους Ρωμαίους. Δεκάδες επιθέσεις των Ρωμαίων κατέληξαν σε αποτυχία. Όσο τα πλευρά των Ελλήνων ήταν καλυμμένα, οι Ρωμαίοι δεν μπορούσαν να διασπάσουν τη φάλαγγα τους. Ο Μόμμιος διέταξε τότε το ιππικό του να επιτεθεί. Οι Έλληνες και πάλι συγκράτησαν τους Ρωμαίους, όμως η αριθμητική υπεροχή των τελευταίων ανάγκασε τους Έλληνες ιππείς να υποχωρήσουν. Έτσι έπεσε και το ελληνικό κέντρο ηρωικά μαχόμενο. Η νίκη των Ρωμαίων ήταν ολοκληρωτική. Μετά την πανωλεθρία της Συμπολιτείας στην Λευκόπετρα,οι Αχαιοί σκορπίστηκαν πανικόβλητοι στην Πελοπόννησο, αναζητώντας καταφύγιο ο καθένας στη γενέτειρά του.Ακόμη και ο στρατηγός Δίαιος, ίσως κυριευμένος από τον πανικό της στιγμής, κατέφυγε στην ιδιαίτερη πατρίδα του (τη Μεγαλόπολη) και αφού θανάτωσε τη γυναίκα του, αυτοκτόνησε και ο ίδιος. Είναι σχεδόν σίγουρο πως, εάν κατά την οπισθοχώρηση επέλεγε να κλειστεί πίσω από τα τείχη της Κορίνθου με όσα στρατεύματα του είχαν απομείνει, θα μπορούσε να κερδίσει χρόνο δίνοντας συνέχεια στον πόλεμο. Το αποτέλεσμα της ήττας θα ήταν και πάλι αναπόφευκτο, όμως έτσι θα είχαν την δυνατότητα διαπραγμάτευσης ευνοϊκότερων όρων. Ο Μόμμιος, μετά τη νίκη, οδήγησε τις λεγεώνες στην Κόρινθο, απέφυγε όμως να εισβάλει στην πόλη, φοβούμενος ενδεχόμενη ενέδρα των Αχαιών. Τα ρωμαϊκά στρατεύματα παρέμειναν στρατοπεδευμένα εκεί για τρεις μέρες. Η πολιορκία που ακολούθησε ήταν σφοδρή και βάναυση. Ο Ρωμαίος ύπατος, αφού διέταξε να εκτελεστούν όσοι άντρες βρίσκονταν στην πόλη, να πωληθούν οι γυναίκες και τα παιδιά ως δούλοι και μαζί και οι δούλοι της Κορίνθου, αδιάφορο αν ήταν απελεύθεροι ή όχι, διάλεξε τα καλύτερα αριστουργήματα της κορινθιακής τέχνης και τα έστειλε στη Ρώμη. Τέλος η πόλη παραδόθηκε στις φλόγες.
Πηγη: https://el.m.wikipedia.org/wiki/Τρίτος_Μακεδονικός_Πόλεμος
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Τέταρτος_Μακεδονικός_Πόλεμος
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Κριτόλαος
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Μάχη_της_Λευκόπετρας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου