Ο 6ος αιώνας μ.χ ήταν ο μεγάλος αιώνας του ανατολικού εμπορίου. Η Αυτοκρατορία επί Αναστασίου και στα πρώτα χρόνια της δυναστείας του Ιουστίνου, είχε αναζωογονηθεί και ευημερούσε και ο δρόμος απ’ την Ανατολή περνούσε από λαούς ήσυχους. Το μετάξι ταξίδευε ακόμα απ’ την στεριά μέσα απ’ την Περσία ως τα αυτοκρατορικά τελωνεία στο Νίσιβι και στο Δάρας του Ευφράτη. Από κει το μεταφέρανε για επεξεργασία στην Κωνσταντινούπολη και στα εργοστάσια της Τύρου και της Βηρυτού. Μερικοί όμως έμποροι με όλα τα μπαχαρικά των Ινδιών ταξίδευαν απ’ την θάλασσα. Ένας παλιός ναυτικός ο Κοσμάς ο Ινδικοπλεύστης, έγραψε ένα βιβλία για να αποδείξει χάρη στη μεγάλη του πείρα, ότι η γη ήταν επίπεδη. Και σ΄ αυτό το βιβλίο περιγράφει το ινδικό εμπόριο. Το γραφείο ανταλλαγής όλης της Ανατολής ήταν η Ταπροβάνη (Κεϋλάνη- Σρι Λανκα). Τα αγαθά της Ανατολής, μετάξι απ’ την Κίνα, μετάξι, αλόη, μοσχοκάρφια και ξύλο σανδάλου απ’ την Ινδοκίνα, πιπέρι απ’ την Μαλαισία, χαλκός απ’ την Καλιάνα (κοντά στην Βομβάη), μόσχος και καστόρια απ’ το Σιντού, όλα μαζεύονταν εκεί μαζί με τα κοσμήματα της Ταπροβάνης. Το μετάξι συνήθως το αρπάζανε οι Πέρσες έμποροι και ανέβαιναν τον Περσικό Κόλπο. Τα άλλα αγαθά τα μεταφέρανε με πλοία κυρίως αιθιοπικά, ως την Άδουλι στην Ερυθρά θάλασσα, την πρωτεύουσα της Αξώμης, και από κει σχεδόν αποκλειστικά με πλοία ελληνικά αυτοκρατορικά, ως το τελωνείο της Ιωτάβης, στην άκρη της χερσονήσου του Σινά. Από εκεί τα μεταφέρανε στο Κλύσμα κοντά στο Σουέζ, όπου ήταν εγκατεστημένος μόνιμα ένας αυτοκρατορικός υπάλληλος, ο λογοθέτης, που κάθε χρόνο επισκεπτόταν τις Ινδίες. Στην πραγματικότητα τα αυτοκρατορικά πλοία δεν πήγαιναν συχνά στην Ταπροβάνη, παρ’ όλο που υπήρχαν εκεί αποικίες χριστιανών νεστοριανών, όπως άλλωστε και στην Καλλιάνα και στην Μαλαισία, ενώ στην Σοκότρα (νήσο του Διοσκουρίδου) υπήρχαν πολλοί κάτοικοι ελληνόφωνοι. Το χρήμα όμως το προτίμησαν οι έμποροι όλων των φυλών της Ανατολής ήταν το αυτοκρατορικό νόμισμα, κι αυτό βοηθούσε πάρα πολύ το εμπόριο της Αυτοκρατορίας. Οι Αιθίοπες εμπορεύονται επίσης με την κεντρική Αφρική, όπου συχνά τους ακολουθούσαν έμποροι της ελληνικής Αυτοκρατορίας. Κάθε δεύτερο χρόνο κατέβαιναν με τα πλοία τους πολύ χαμηλά στον νότο, ύστερα προχωρούσαν στο εσωτερικό, και για διάφορα είδη που έδιναν, γύριζαν πίσω φορτωμένοι με κομμάτια χρυσάφι. Ο Κοσμάς μάλιστα σε ένα ταξίδι στον νότο, είδε άλμπατρος. Ύστερα τα εμπορεύματα της Ανατολής τα κυκλοφορούσαν σε όλο τον μεσογειακό κόσμο έμποροι ελληνόφωνοι Σύροι, που είχαν αποθήκες σε όλα τα λιμάνια και μαζί μεταφέρανε και τα διάφορα νέα. Οι Κινέζοι απαγόρευαν με αυστηρούς νόμους τη διάδοση της σηροτροφίας, ενώ η εξαγωγή των σπόρων του μεταξοσκώληκα τιμωρούταν μεθάνατο. Επιτρεπόταν μόνο η εξαγωγή κατεργασμένων νημάτων και υφασμάτων. Η Ιαπωνία, οι Ινδίες, και η Περσία ήτα κέντρα εμπορίας του εξαγόμενου μεταξιού.Με τις εκστρατείες του Μ. Αλέξανδρου (336-323 π.Χ.) το μεταξωτό ύφασμα εισήχθη στην αρχαία Ελλάδα. Ο Μέγας Αλέξανδρος μάλιστα έστειλε δείγματα στο δάσκαλό του Αριστοτέλη θέλοντας να μάθει το μυστικό της παραγωγής του μεταξιού, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Στα Ρωμαϊκά χρόνια συνεχίστηκαν οι εισαγωγές κατεργασμένης και ακατέργαστης σινικής κλωστής και έτοιμων υφασμάτων. Οι πηγές μαρτυρούν ότι κατά τα ρωμαϊκά χρόνια το μετάξι είχε τεράστια αξία, ίση με αυτή των πολύτιμων λίθων και του χρυσού. Ο αυτοκράτορας φορούσε αποκλειστικά την πορφυρή μέταξα, ενώ τα μεταξωτά ενδύματα φορούσαν οι αξιωματούχοι του κράτους και μερικοί ευκατάστατοι ιδιώτες. Το Βασίλειο των Σασανιδών (Πέρσες) κατά τα πρώτα βυζαντινά χρόνια, έλεγχε μεγάλο μέρος από το δρόμο του μεταξιού. Γι’ αυτό ο Ιουστινιανός προσπάθησε να χρησιμοποιήσει θαλάσσιους δρόμους προς τον Ινδικό ωκεανό, μέσα από την Ερυθρά Θάλασσα και το νησί της Ταπροβάνης (σημερινή Σρι Λάνκα). Οι έμποροι χρησιμοποιούσαν τους δρόμους αυτούς ήδη από την ελληνιστική και τη ρωμαϊκή εποχή. Για να μπορέσει όμως να περιορίσει και να σταματήσει το εμπόριο και την αγορά μεταξωτών από την Κίνα και για να γίνει η ίδια η αυτοκρατορία κέντρο παραγωγής και εμπορίας του μεταξιού, έπρεπε να μάθουν το καλά κρυμμένο μυστικό της παραγωγής του. Σύμφωνα με την παράδοση η διάδοση της μεταξοκαλλιέργειας από την Ανατολή στη Δύση έγινε από μοναχούς του Βυζαντίου. Οι Βυζαντινοί μοναχοί με εντολή του αυτοκράτορα Ιουστινιανού αναλαμβάνοντας το έργο της μετάδοσης της Χριστιανικής θρησκείας, λειτουργώντας ως κατάσκοποι,περιηγήθηκαν στην Περσία και την Κίνα και κατά τη διάρκεια των περιηγήσεών τους μελετούσαν κάθε τι που είχε σχέση με τον μεταξοσκώληκα και την επεξεργασία του. Έτσι στο τέλος της περιοδείας του το 554 μ.Χ. μετέφεραν κρυφά μέσα στις κούφιες μαγκούρες τους αυγά μεταξοσκώληκα. Σύμφωνα λοιπόν με αυτή την παράδοση, με τον τρόπο αυτο περιήλθε η σηροτροφία στο Βυζάντιο.
Πηγη: http://vizantinonistorika.blogspot.gr/2013/04/blog-post_21.html
http://www.hellinon.net/Emporio.htm
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου