Κύριο χαρακτηριστικό του σελευκιδικού βασιλείου, το οποίο περιλάμβανε το μεγαλύτερο μέρος των κατακτήσεων του Αλεξάνδρου στην Ασία ήταν η διαρκής αυξομείωση των εδαφών του. Σε αντίθεση με τον αμιγή πληθυσμό της Μακεδονίας -ή ακόμα και με αυτόν της Αιγύπτου όπου εκτός από τους Έλληνες ο εντόπιος πληθυσμός ήταν ενιαίος- στο βασίλειο των Σελευκιδών εντάσσονταν φυλετικά ανομοιογενείς λαοί με ποικίλες πολιτισμικές παραδόσεις και διαφορετικές κοινωνικές νοοτροπίες. Ελάχιστα κοινά στοιχεία υπήρχαν ανάμεσα στους Έλληνες της Μικράς Ασίας, τους Ιουδαίους της Παλαιστίνης, τους Πέρσες των ανατολικών σατραπειών και τους ’ραβες της Συρίας. Μόνιμη μέριμνα των Σελευκιδών υπήρξε η προσπάθειά τους να επιβάλουν την κυριαρχία τους στο εκτενές κράτος που κάλυπτε τη γεωγραφική περιοχή από τα δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας ως την Ινδία και να διατηρήσουν μία έστω και υποτυπώδη πολιτική συνοχή. Εκτός από τη γραφειοκρατία και τη στρατιωτική επιβολή -επειδή η λατρεία του μονάρχη θεωρήθηκε ένα από τα ουσιαστικότερα συνεκτικά στοιχεία του κράτους- έγινε προσπάθεια να καλλιεργηθεί με κάθε τρόπο, αν και ποτέ δεν μπόρεσε να συστηματοποιηθεί τόσο πολύ όσο στο πτολεμαϊκό βασίλειο. Σε γενικές γραμμές οι Σελευκίδες προσπάθησαν να ενισχύσουν το ελληνικό στοιχείο, κυρίως με την ίδρυση πόλεων στις οποίες παραχωρούσαν σχετική αυτονομία. Η Αντιόχεια στον ποταμό Ορόντη στη βόρεια Συρία υπήρξε τυπικά η πρωτεύουσα του κράτους, ενώ σημαντικά επίσης διοικητικά κέντρα αποτέλεσαν οι Σάρδεις στη Λυδία και η Σελεύκεια στον ποταμό Τίγρη. Οι Σελευκίδες -όπως εξάλλου και όλοι οι άλλοι ελληνιστικοί ηγεμόνες- διόριζαν στα ανώτατα κρατικά αξιώματα τους μακεδόνες φίλους τους, οι οποίοι συνιστούσαν την ελληνική άρχουσα τάξη. Παράλληλα όμως αντιμετώπισαν τους υπόλοιπους λαούς που διαβίωναν στο βασίλειο με ανεκτικότητα και σεβάστηκαν τις γλώσσες και τις θρησκείες τους, ενώ κυρίως από τον3ο αιώνα π.Χ. ανέδειξαν και αρκετούς εντόπιους σε σημαντικά πολιτικά αξιώματα του κράτους. Επιπλέον, παραχώρησαν σε τοπικούς ηγεμόνες δικαιώματα ανάλογα με εκείνα που είχαν οι σατράπες στην παλαιότερη περσική αυτοκρατορία διορίζοντάς τους επικεφαλής μεγάλων διοικητικών περιοχών, που περιελάμβαναν τα περιφερειακά κυρίως τμήματα του κράτους, τα οποία δεν μπορούσαν να τα διατηρήσουν με άλλο τρόπο υπό τον άμεσο έλεγχό τους.
Στην άνω Συρία,από τον ποταμό Ευφράτη και τις οροσειρές του Ταύρου μέχρι της Κοίλης Συρίας ο Σέλευκος Α',έκτισε,ανοικοδόμησε ή αναζωογόνησε πάνω από τριάντα ελληνικές πόλεις. Από αυτές τέσσερις ήταν οι πιο ονομαστές,η Αντιόχεια η επί Δάφνη,η Σελεύκεια η εν Πιερία,η Λαοδίκεια η επί θαλάττη και η Απάμεια η πρώην Πέλλα,οι οποίες κατά τον Στράβωνα ελέγοντο "αδελφαί αλλήλων" και κατά τα νομίσματά τους "αδελφοί δήμοι".
-Αντιόχεια η επί Δάφνη.Κτίσθηκε δίπλα στον ποταμό Ορόντη από τον Σέλευκο,αμέσως μετά την κυριαρχία του επί της Συρίας.Αν και κτίσθηκε στο δυτικότερο μέρος έγινε πρωτεύουσα του βασιλείου,διότι από το 293 π.Α.Τ. ακόμα ο Σέλευκος είχε διαιρέσει το βασίλειο στα δύο επιτρέποντας τις ανατολικώτερες επαρχίες στον υιό του Αντίοχον Α'.
Η Αντιόχεια ήταν τετράπολις,δηλ., αποτελείτο από τέσσαρα μέρη,με δικό του τείχος το καθένα,αλλά όλα περικλειώμενα από κοινό τείχος.Η κύρια οδός της Αντιόχειας,με εμπορικά καταστήματα και στις δύο πλευρές της,είχε μήκος τριάντα σταδίων(30*180m), ήτοι 5.550 μέτρα κατά τον Δίωνα Χρυσόστομον!Όλη δε η περιοχή της Αντιόχειας εκτεινόταν σε μια έκταση δυόμισυ γεωγραφικών μιλίων!
Οι πρώτοι κάτοικοι της Αντιόχειας ήταν Αθηναίοι, Μακεδόνες, Κρήτες και Κύπριοι,αλλά οι Αθηναίοι μάλλον ήσαν επικρατέστεροι των άλλων,διότι ευθύς εξ αρχής ο Σέλευκος,για χάρη τους έστησε μέγιστον χάλκινον ανδριάντα της Θεάς Αθηνάς.Μάλιστα οι Αντιοχείς επί πολύν χρόνον διετήρησαν κάποια χαρακτηριστικά της πιο ευγενούς φυλής των Ελλήνων,το αττικό ιδίωμα της γλώσσας,την ευφυίαν και την ροπήν προς τα γράμματα και τις τέχνες.Η Αντιόχεια διετήρησε για πολλούς αιώνες το μέγεθός της και την ευημερία της,παρά τις καταστροφές που πάθαινε από σεισμούς.Σε έναν μάλιστα όπως λέγεται,έχασε 250.000 ανθρώπους!
-Δάφνη,όχι πολύ μακριά από την Αντιόχεια.Μιά όμορφη πόλη,την οποία ο Γερμανός Δρόϋσεν αποκάλεσε Βερσαλλίαν της Συρίας! Η Δάφνη έγινε το πιο θαυμαστό χωριό της Ανατολής,για το μεγάλο άλσος της που διαρρεόταν από πηγαία νερά,για τους λαμπρούς ναούς της και για τα πολυτελή πανηγύρια της!
-Σελεύκεια η εν Πιερία,κτίσθηκε και αυτή δίπλα στις εκβολές του ποταμού Ορόντη και αποτελούσε τον λιμένα της Αντιοχείας.Είχε κι αυτή το μέγεθος της Αντιοχείας και την ίδια λαμπρότητα!
-Λαοδίκεια η επί θαλάττη.Ονομαστή για το εμπόριό της και τους πολλούς οίνους της!
-Απάμεια η πρώην Πέλλα. Ιδίως στρατιωτική πόλις,διότι εκεί τρέφονταν οι πεντακόσιοι ελέφαντες του Σέλευκου,εκεί επίσης διέτριβε το πλείστον της στρατιάς και εκεί ήταν το στρατιωτικόν λογιστήριον και το ιπποφορβείον.
Άλλες πόλεις που αναφέρονται στην Άνω Συρία. Ηράκλεια Πιερίας, Αντιόχεια Πιερίας, Γέφυρα
, Βέρροια(Χαλεπι), Ηράκλεια άλλη, Ιερόπολις, Ευρωπός, Νικάτωρις, Νικόπολις, Μελεάγρου χάραξ, Σαμόσατα η πατρίς του Λουκιανού, Αντιόχεια επί τωι Ταύρωι, Αντιόχεια η προς Ευφράτην, Επιφάνεια η προς Ευφράτην, Ηράκλεια, Λευκάς, Ορθωσία, Λάρισσα, Λυσιάς, Επιφάνεια άλλη, Σελευκόβηλος, Μέγαρα, Απολλωνία, Χαλκίς, Μαρώνεια, Ορωπός
-Ζεύγμα,ένα αξιολογώτατο χωριό δίπλα στον Ευφράτη,εκεί που ο ποταμός εγκαταλείπει τα όρη και αρχίζει να γίνεται πλωτός.Το όνομα παράγεται από τις γέφυρες που κατασκευάστηκαν από τον Σέλευκο ταυτόχρονα με την ίδρυσιν της πόλεως.Μάλιστα όταν ξεκίνησε η ατμοπλοία,από εκείνο το σημείο συνδέθηκε η Ευρώπη με την Ινδία δια της Συρίας!
Η κοιλη Συρία διετέλεσε διαρκώς το μήλον της έριδος μεταξύ Σελευκιδών καιΛαγιδών.Έτσι εδώ ιδρύθηκαν πόλεις και από τους μεν και από τους δε.
-Λαοδίκεια η προς Λιβάνω, Απολλωνία
-Δαμασκός,η οποία ανοικοδομήθηκε από τους Μακεδόνες και τους Πτολεμαίους.Οι παραδόσεις της μαρτυρούν τον εξελληνισμό της. Λευκάς, Δίον, Πέλλα(Ιορδανια), Γέρασα(Ιορδανια), Ίππος, Γάδαρα(Ιορδανια), Αντιόχεια, Αντιόχεια άλλη, Αίνος, Φιλαδέλφεια(Αμμαν), Φιλωτέρα, Άζωτος((Ισραηλ), Απολλωνία, Ανθηδών, Στράτωνος Πύργος, Βερενίκη, Πτολεμαίς,αξιολογώτατο φρούριο σε εκείνη την παραλία,που κτίσθηκε κατά τα φαινόμενα από τον δεύτερο Λαγίδη Πτολεμαιο. Αυτές ήταν,οι πιο μεγάλες,ξακουστές και πολυπληθείς ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ πόλεις.Περίπου 160 κτίσθηκαν από τους διαδόχους. Πάμπολλες άλλες μικρότερες συνέθεσαν τον ιστό της ελληνιστικής περιόδου και συνέβαλλαν κατά πολύ στον εξελληνισμό της Ασίας. Με έναν αυθαίρετο υπολογισμό και με δεδομένα,τον πληθυσμό της Σελευκείας επί τον Τίγρην και της Αντιοχείας της επί Δάφνην,μπορούμε να πούμε ότι με μέσον όρο Ελλήνων κατοίκων τους 10.000 και συνυπολογίζοντας τους απογόνους τους επί τρεις,βγάζουμε ως αποτέλεσμα ότι μόνο για την περίοδο των τριών αιώνων,οι Έλληνες κάτοικοι της Ασίας ανάγονται στα 4.800.000 .
Πηγη: http://www.thermopilai.org/content/oi-poleis-ton-arhaion-ellinon-stin-syria-kai-oi-apogonoi
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου