Ο Αλέξανδρος Ιανναίος ήταν ο δεύτερος κατά σειρά Ασμοναίος βασιλιάς (103-76 π.Χ.).
Η Ασμοναϊκή δυναστεία κυριάρχησε στην πολιτική ζωή της Ιουδαίας λίγο μετά τα μέσα του 2ου π.Χ. αιώνα και διατήρησε αυτή την θέση για την επόμενη εκατονταετία. Οι Ασμοναίοι ίδρυσαν αυτήν την δυναστεία χάρις στους αγώνες των Μακκαβαίων. Κυβέρνησαν αρχικά ως αρχιερείς και κατόπιν ως βασιλείς την χώρα τους προσπαθώντας να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους ανάμεσα σε μεγάλα βασίλεια και ισχυρά κράτη. Αρχιερείς των Ιουδαίων Ιωνάθαν Απφούς Αρχιερέας 151-143/2 π.Χ.Σίμων ο Θασσί Αρχιερέας 143/2 π.Χ.-134 π.Χ.Ιωάννης Υρκανός Αρχιερέας 134-104 π.Χ. Βασιλείς των ΙουδαίωνΑριστόβουλος Α' Βασιλιάς 104-103 π.Χ. Αλέξανδρος Ιανναίος Βασιλιάς 103-76 π.Χ.Σαλώμη Αλεξάνδρα Βασίλισσα 76-67 π.Χ.Υρκανός Β' Βασιλιάς 67-66 π.Χ.Αριστόβουλος Β' Βασιλιάς 67-63 π.Χ.Αντίγονος Β' Ματταθίας Βασιλιάς 40-37 π.Χ. Τον Αριστόβουλο διαδέχθηκε στην εξουσία ένας από τους αδελφούς του ο Αλέξανδρος Ιανναίος, Tον Αλέξανδρο Ιανναίο είχε αποφυλακίσει η Αλεξάνδρα Σαλώμη , σύζυγος του αδελφού του και μελλοντική δική του σύζυγος . Ο Αλέξανδρος Ιανναίος εκτός από αρχιερέας, ανακηρύχθηκε επίσης βασιλιάς. Το 103 π.Χ. ο Αλέξανδρος Ιανναίος επιτέθηκε στην Πτολεμαΐδα.Οι κάτοικοι της πόλης ζήτησαν την βοήθεια του συμβασιλέα της Αιγύπτου και κατόχου της Κύπρου Πτολεμαίου Λαθύρου ο οποίος έσπευσε από την νήσο για να τους βοηθήσει με 30.000 άνδρες.Όταν όμως οι κάτοικοι άλλαξαν γνώμη τότε ο Λάθυρος αντί να βοηθήσει τους κατοίκους της Γάζας και τον δυνάστη Ζώιλο κύριο της πόλης Δώρας και της πόλης του Στράτωνος Πύργου, που πιέζονταν επίσης από τον Ιουδαίο βασιλιά, συμμάχησε με τον Αλέξανδρο Ιανναίο, εξουδετέρωσε τον Ζώιλο και κατέλαβε προς όφελος των Ιουδαίων την Γάζα. Έτσι ο Αλέξανδρος Ιανναίος μην έχοντας αντιπάλους επιτέθηκε στα Γάδαρα και στο οχυρό του Αμαθούντα που κατείχε ένας δυνάστης που ονομάζονταν Θεόδωρος με επιτυχία. Ενώ αποχωρούσε όμως ο Θεόδωρος του επιτέθηκε αιφνιδιαστικά και του επέφερε βαριά ήττα. Συνήλθε όμως γρήγορα και επιτέθηκε ξανά καταλαμβάνοντας την Ραφία και την Ανθηδόνα και πολιορκώντας την Γάζα (102 π.Χ.). Ο επικεφαλής της άμυνας της πόλης στρατηγός Απολλόδοτος πραγματοποίησε νυκτερινή επίθεση στο στρατόπεδο των Ιουδαίων με 2.000 μισθοφόρους και 10.000 πολίτες. Οι Ιουδαίοι υποχώρησαν καθώς πίστεψαν ότι αντιμετωπίζουν τον Λάθυρο που είχε επιστρέψει στην περιοχή. Όταν όμως ξημέρωσε κατάλαβαν το λάθος τους αντεπιτέθηκαν και σκότωσαν 1.000 από τους αντιπάλους τους. Οι πολίτες της Γάζας όμως δεν πτοήθηκαν. Ο βασιλιάς των Ναβαταίων Αράβων τους υποσχέθηκε ότι θα σπεύσει να τους βοηθήσει. Πριν συμβεί όμως αυτό ο Λυσίμαχος αδελφός του Απολλόδοτου τον δολοφόνησε και παρέδωσε στον Αλέξανδρο Ιανναίο την πόλη. Ο ίδιος αποχώρησε μαζί με τους μισθοφόρους. Στην αρχή στην πόλη επικράτησε ηρεμία. Κατόπιν όμως ξέσπασαν μάχες. Η πόλη καταστράφηκε. Από τους κατοίκους άλλοι σκοτώθηκαν πολεμώντας, άλλοι αυτοκτόνησαν αφού σκότωσαν πρώτα τα παιδιά τους, άλλοι κάηκαν μαζί με τα σπίτια τους στα όποια έβαλαν φωτιά, ενώ οι 500 βουλευτές της πόλης σκοτώθηκαν μέσα στο ιερό του Απόλλωνα όπου συνεδρίαζαν. Η πολιορκία κράτησε ένα χρόνο. Κατόπιν ο Αλέξανδρος Ιανναίος επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ (101 π.Χ.). Ύστερα από αυτές τις επιτυχίες του ο Αλέξανδρος Ιανναίος αντιμετώπισε την πρώτη εσωτερική κρίση καθώς προβάλλονταν απροκάλυπτα ενώπιον του πλήθους ως ελληνιστικός μονάρχης. Σε κάποια θρησκευτική γιορτή (της Σκηνοπηγίας ) ενώ πήγαινε να εκτελέσει τα καθήκοντα του στον Ναό των Ιεροσολυμων το πλήθος σε ένδειξη αποδοκιμασίας του πέταξε κίτρα (τα οποία σχετίζονταν με την γιορτή).
Ο Αλέξανδρος Ιανναίος αντέδρασε βίαια. Προσλαμβάνοντας Ελληνες μισθοφόρους από την Κιλικία και την Πισιδία της Μικρας Ασιας κατάπνιξε στο αίμα την στασιαστική κίνηση σκοτώνοντας 6.000 από τους εξεγερμένους. Κατόπιν επιτέθηκε στις πέραν του Ιορδάνη περιοχές υπέταξε τους Γαλαάδιτες και τους Μωαβίτες και γύρισε στο φρούριο του Αμαθούντα. Το φρούριο αυτό το αχρήστευσε και το εγκατέλειψε. Ο αντίπαλος του Θεόδωρος που έφτασε στην περιοχή ύστερα από αυτόν το κατάστρεψε ολοσχερώς. Ύστερα ο Αλέξανδρος Ιανναίος επιτέθηκε εναντίον Οβέδα βασιλιά των Ναβαταίων Αράβων. Στην Γαυλανίτιδα όμως έπεσε σε ενέδρα του Άραβα ηγεμόνα και ο στρατός του διαλύθηκε. Η συντριβή αυτή έγινε η αιτία να ξεσπάσει νέα εμφύλια αντιπαράθεση στην Ιουδαία μεταξύ νεωτεριστών(ελληνιστων) και παραδοσιακών Ιουδαιων (94 π.Χ.). Στην μια πλευρά βρίσκονταν η δυναστεία των Ασμοναίων και οι σύμμαχοι της Σαδδουκαίοι και στην άλλη πλευρά βρίσκονταν οι Φαρισαίοι που αποδεικνύονταν πιστοί συνεχιστές της παράδοσης των Ασιδαίων. Η αντιπαράθεση εξελίχθηκε σε πολυετή εμφύλιο πόλεμο με περίπου 50.000 θύματα. Οι Φαρισαίοι ζήτησαν την βοήθεια του Σελευκίδη βασιλια της Συριας Δημητρίου ΙΙΙ (88 π.Χ.). Ο Δημήτριος ΙΙΙ που ήθελε να ταπεινώσει τον Αλέξανδρο Ιανναίο εισέβαλε στην Σαμάρεια και ενώθηκε με αρκετές χιλιάδες Φαρισαίους συγκεντρώνοντας 40.000 πεζούς και 3.000 ιππείς. Ο Αλέξανδρος Ιανναίος με 1.000 ιππείς , 6.000 έως 8.000 μισθοφόρους πεζούς και με 10.000 έως 20.000 Ιουδαίους πεζούς πιστούς σε αυτόν έσπευσε να τον αντιμετωπίσει. Ο Δημήτριος συνέτριψε τον στρατό του Αλέξανδρου Ιανναίου στα Σίκιμα.Οι Φαρισαίοι (6.000 περίπου) όμως αντιλαμβανόμενοι έγκαιρα τις επεκτατικές προθέσεις του Δημητρίου ΙΙΙ εγκατέλειψαν το στρατό του και συμμάχησαν με τον Αλέξανδρο Ιανναίο. Ο Δημήτριος ΙΙΙ που αντιμετώπιζε δυναστικές εμπλοκές αποσύρθηκε.
Ο Αλέξανδρος Ιανναίος εκδικήθηκε άγρια τους Φαρισαίους. Τους επιτέθηκε και αφού εξόντωσε αρκετούς πολιόρκησε τους υπόλοιπους στην πόλη Βεμασελή όπου κατέφυγαν. Ο Αλέξανδρος Ιανναίος κατέλαβε την πόλη και συνέλαβε αρκετούς αιχμαλώτους. Κατόπιν γύρισε στην Ιερουσαλήμ και σταύρωσε 800 από αυτούς. Την ομαδική σταύρωση παρακολούθησε ο Ασμόναιος βασιλιάς από ένα πύργο ενώ ταυτόχρονα έπινε και διασκέδαζε με τις παλλακίδες του. Πριν την σταύρωση θανάτωσε μπροστά στους μελλοθάνατους τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους. Έτσι έληξε η εμφύλια αντιπαράθεση. Ο Αλέξανδρος Ιανναίος ξεκίνησε μια νέα επεκτατική εκστρατεία (80/79 π.Χ.) . Κατέλαβε την Πέλλα και πολιόρκησε την Γεράσα που ανήκε στον παλαιό του αντίπαλο Θεόδωρο. Αφού την κατέλαβε συνέχισε την εκστρατεία του καταλαμβάνοντας την Γαυλάνη την Σελεύκεια και την Γάμαλα. Κατόπιν ο Αλέξανδρος Ιανναίος γύρισε στην πρωτεύουσα του (77/6 π.Χ.). Λίγο καιρό αργότερα αρρώστησε και πέθανε κατά την διάρκεια της πολιορκίας ενός φρουρίου που βρίσκονταν πέρα από τον Ιορδάνη και ονομάζονταν Ράγαβα ( 76 π.Χ.).
Πηγη: https://el.m.wikipedia.org/wiki/Ασμοναϊκή_δυναστεία
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Αλέξανδρος_Ιανναίος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου