Οι Βαλεαρίδες Νήσοι είναι γνωστές με πολλά ονόματα σε διαφορετικές γλώσσες, ενώ υπάρχουν πολλές θεωρίες για την προέλευση των δύο αρχαίων ονομάτων στα αρχαία ελληνικά και τα Λατινικά (Γυμνάσιαι και Baleares), τα οποία είναι και αυτά που επιβιώνουν σήμερα από κλασσικές πηγές. Σύμφωνα με τους στίχους του Λυκόφρονος «Αλεξάνδρα», τα νησιά είχαν την ονομασία Γυμνάσιαι (από τη λέξη γυμνός), καθώς οι κάτοικοί τους ήταν συχνά γυμνοί, πιθανά λόγω του θερμού κλίματος όλο το χρόνο. Οι Έλληνες και Ρωμαίοι συγγραφείς έδιναν γενικά ονομασίες ανάλογα με τις ικανότητες και ιδιότητες των ανθρώπων. Η ονομασία Baleares προέρχεται από το ελληνικό ρήμα βάλλω, αν και ο Στράβωνας προσδίδει στο όνομα Φοινικικές ρίζες. Ο ίδιος παρατήρησε επίσης ότι ήταν το ισοδύναμο στη γλώσσα της Φοινίκης της ελληνικής λέξης για τους ελαφρά οπλισμένους στρατιώτες (γυμνητας). Ίσως τα νησιά να ήταν αφιερωμένα στο θεό των Φοινίκων Βάαλ, ενώ η ομοιότητα με την ελληνική ρίζα ΒΑΛ (βάλλω), σε συνδυασμό με την απασχόληση των κατοίκων, να αιτιολογεί τη ενσωμάτωση της ονομασίας στην Ελληνική γλώσσα. Είναι σαφές όμως ότι η πιο κοινή αρχαία ελληνική ονομασία των νησιών δεν ήταν Βαλεαρείς, αλλά Γυμνησίαι, ενώ η πρώτη ονομασία χρησιμοποιήθηκε τόσο από τους αυτόχθονες, όσο και από τους Ρωμαίους και τους Καρχηδονίους. Τα νησιά αυτά είναι γνωστά από την αρχαιότητα. Πρώτοι κάτοικοί τους ήταν οι Ίβηρες, ακολούθως οι Φοίνικες, οι Έλληνες, οι Καρθαγένοι, οι Ρωμαίοι και οι Βυζαντινοί. Τον 9ο αιώνα οι Βέρβεροι, καλούμενοι και «Μορίσκοι» (Moors) Μαυριτανοι, προερχόμενοι από τις αφρικανικές ακτές κατέλαβαν τα νησιά και τα μετέτρεψαν σε βάσεις πειρατικών επιχειρήσεων μέχρι το1229 όπου ο Βασιλεύς της Αραγώνας Ιάκωβος Α΄ τους εκδίωξε θέτοντας πλέον τα νησιά υπό ισπανική κυριαρχία.
Δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για τους πρώτους κατοίκους των νησιών, αν και είναι γνωστοί αρκετοί θρύλοι. Σύμφωνα με τον Λυκόφρονα, ορισμένοι ναυαγοί από τη Βοιωτία διασώθηκαν γυμνοί στα νησιά, και σε αυτή την ιστορία αποδίδεται η ονομασία Γυμνησίαι. Υπάρχει, επίσης, η παράδοση ότι τα νησιά αποικήθηκαν από την πόλη της Ρόδου μετά τον πόλεμο της Τροίας.
Τα νησιά δεν είχαν αμιγή πληθυσμό, με συνέπεια να υπάρχουν πολλές διαφορετικές παραδόσεις. Σε ορισμένες από αυτές, αναφέρεται ότι οι κάτοικοι κυκλοφορούσαν γυμνοί ή φορώντας μόνο προβιές προβάτων, έως ότου οι Φοίνικες τους έντυσαν με τις δικές τους ενδυμασίες. Σε άλλες παραδόσεις, αναφέρεται ότι κυκλοφορούσαν γυμνοί μόνο κατά τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες. Άλλοι θρύλοι υποστηρίζουν ότι οι κάτοικοι κατοικούσαν σε σπηλιές (φυσικές ή τεχνητές) και ήταν γνωστοί για την αγάπη τους για τις γυναίκες, καθώς έδιναν τρεις ή τέσσερις άνδρες ως ανταλλαγή για μία γυναίκα. Επίσης, αναφέρεται ότι δεν είχαν χρυσά ή ασημένια νομίσματα, ενώ απαγόρευαν την εισαγωγή πολύτιμων μετάλλων. Έτσι, οι έμποροι πλήρωναν με γυναίκες ή κρασί αντί για χρήματα καθοτι οι νησιωτες ηταν ερωτυλοι. Τα τοπικά έθιμα αναφορικά με τους γάμους και τις κηδείες ήταν ιδιαίτερα για τους Ρωμαίους, σύμφωνα με τον Διόδωρο. Κατά την αρχαιότητα, οι κάτοικοι των Γυμνησιαίων νήσων ήταν γνωστοί για την ικανότητά τους στη σφεντόνα. Στην αρχαιότητα οι κάτοικοι των Βαλεαρίδων θεωρούνταν οι καλύτεροι σφενδονήτες. Εκπαιδεύονταν από μικρά παιδιά στη σφενδόνα. Οι γονείς έκλειναν τα παιδιά νηστικά σ' ένα δωμάτιο και κρεμούσαν ψηλά στο ταβάνι το ψωμί που για να το φάνε έπρεπε να το ρίξουν με τη σφενδόνα. Έτσι κατάφερναν με την εξάσκηση του ψωμιού να γίνονται οι καλύτεροι σφενδονήτες των αρχαίων στρατών και περιζήτητοι μισθοφόροι. Ως πολεμιστές με αυτά τα όπλα υπηρέτησαν αρχικά ως μισθοφόροι τους Καρχηδόνιους και στη συνέχεια τους Ρωμαίους. Μάχονταν μόνο με μία μικρή ασπίδα και ένα ακόντιο με συνήθως σιδερένια αιχμή. Η επιτυχία τους, όμως, οφειλόταν στη χρήση της σφεντόνας: Ο κάθε πολεμιστής συχνά διέθετε τρεις σφεντόνες, τυλιγμένες γύρω από το κεφάλι του, ή το κεφάλι, το σώμα και το ένα χέρι του. Οι τρεις σφεντόνες είχαν διαφορετικά μήκη, για πέτρινα βλήματα διαφορετικών μεγεθών. Η μεγαλύτερη απαιτούσε δύναμη, αλλά είχε έντονο αποτέλεσμα. Για τη χρήση τους εκπαιδεύονταν από μικροί, ώστε να υπηρετήσουν ως μισθοφόροι πολεμιστές. Αναφέρεται ότι οι μητέρες τάιζαν τα παιδιά τους ψωμί μόνο όταν πετύχαιναν στόχους με σφεντόνα. Οι Φοίνικες κατέκτησαν τα νησιά αρκετά πρώιμα στην αρχαιότητα και σήμερα διατηρείται ακόμα ένα εντυπωσιακό δείγμα της αποικιακής εποχής τους στην πόλη Μάγο στη Μινόρκα. Μετά την πτώση της Καρχηδόνας, τα νησιά ήταν στην ουσία ανεξάρτητα. Αν και αρκετά επιτυχημένοι πολεμιστές, οι κάτοικοι παρέμεναν ήσυχοι και ειρηνιστές. Οι Ρωμαίοι κατηγόρησαν τους κατοίκους για συνεργασία με πειρατές της Μεσογείου, με συνέπεια να κατακτήσουν το 123 π.Χ. τα νησιά με την ηγεσία του Καεσίλιους Μέτελους, ο οποίος ονομάστηκε μετέπειτα Βαλεάρικους. Ο Μέτελους εγκατέστησε 3.000 Ρωμαίους και Ισπανούς αποίκους στο μεγαλύτερο νησί (Μαγιόρκα), ιδρύοντας τις πόλεις Πάλμα και Πογιέντια. Τα νησιά κατά τη Ρωμαϊκή κυριαρχία άνηκαν στην επικράτεια της Νέας Καρχηδόνας (Carthago Nova) στην επαρχία Ταρρακωνική Ιβηρία (Hispania Tarraconensis). Αποτελούσαν την τέταρτη περιφέρεια της επαρχίας με κυβερνήτη πρεφέκτορα (praefectus pro legato). Επιγραφές της εποχής του Νέρωνα αναφέρουν την διακυβέρνηση ως PRAEF. PRAE LEGATO INSULAR. BALIARUM. (Orelli, No. 732). Στη συνέχεια αποτέλεσαν ξεχωριστή επαρχία, πιθανότατα κατά τη διαίρεση της αυτοκρατορίας από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο. Τα δύο μεγαλύτερα νησιά (Μαγιόρκα και Μινόρκα), τα οποία και με την ιστορική σημασία της ονομασίας αποτελούσαν τις Βαλεαρίδες νήσους, παρείχαν αρκετά καταφύγια για τα πλοία, με όρμους και κολπίσκους, οι οποίοι είναι βραχώδεις και απαιτούν προσοχή κατά τη ναυσιπλοΐα.
Πηγη: https://el.m.wikipedia.org/wiki/Βαλεαρίδες_Νήσοι
http://www.livepedia.gr/index.php/Βαλεαρίδες
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου